قانون امور حسبی

قانون امور حسبی که دارای 378 ماده و 10 فصل بوده، در خصوص امور غیر ترافعی، نظیر قیومیت، ترکه میت، غایب مفقودالاثر و محجورین، تعیین تکلیف می نماید و صدور حکم در خصوص آن ها، باید بر اساس این قانون، باشد. دانلود متن مواد قانون امور حسبی با آخرین اصلاحات، از طریق تیتر سوم این مقاله، میسر است.

با توجه به گستردگی مسائل عالم حقوق، قانون گذار، قوانین مختلفی را وضع و تصویب نموده و مسائل حقوقی را تقسیم بندی کرده است. به همین علت، افراد در مقام طرح درخواست، دعوا یا دفاع از دعوای مطروحه، همچنین قضات در مقام صور حکم، باید به قانون تصویب شده مربوط به موضوع حقوقی و کیفری مد نظر خود، مراجعه نمایند.

امور حسبی که عموما با مسائل مربوط به احوال شخصیه افراد در ارتباطند و مواردی نظیر قیمومت، حجر، تعیین امین برای غایب مفقود الاثر و... را پوشش می دهند، از جمله مسائلی هستند که برای اطلاع از چگونگی درخواست رسیدگی در خصوص آن، همچنین صدور حکم، باید به قانون مخصوص این امور که قانون امور حسبی است مراجعه کرد.

با توجه به مواجه شدن اغلب افراد با مسائل مربوط به امور حسبی، در مقاله حاضر، توضیح داده شده که مقصود از قانون امور حسبی چیست و مفاد فصل ها، بخش ها و متن مواد این قانون، چه بوده؛ سپس در آخر، فایل دانلود pdf قانون امور حسبی با آخرین اصلاحات آن، ارائه گردیده است.

قانون امور حسبی چیست

اموری مانند قیومیت، ترکه میت، غایب مفقودالاثر، محجورین و... از مصادیق امور حسبی هستند که رسیدگی به آن ها، باید بر اساس قانون امور حسبی و متن مواد آن با آخرین اصلاحات، صورت گیرد. برای پاسخ به این پرسش که قانون امور حسبی چیست؟ باید به تعریف امور حسبی از منظر این قانون پرداخت.

ماده 1 قانون امور حسبی، در تعریف این امور مقرر می دارد: "امور حسبی، اموری است که دادگاه‌ ها مکلفند نسبت به آن امور اقدام نموده و تصمیمی اتخاذ نمایند، بدون اینکه رسیدگی به آن ها، متوقف بر‌ وقوع اختلاف و منازعه بین اشخاص و اقامه دعوی از طرف آن ها باشد."

در واقع، قانون امور حسبی، قانونی است که معیار رسیدگی و صدور حکم در خصوص موضوعات مربوط به امور حسبی بوده و در شرایطی که حکم مسائل مربوط به امور حسبی، در این قانون موجود است، قاضی نمی تواند در مقام صدور حکم، به سایر قوانین، استناد کند، مگر اینکه قانون گذار، استثنا قائل شده باشد.

غیر ترافعی بودن، بهترین معیار تشخیص امور حسبی از غیر حسبی است، یعنی رسیدگی به این امور، مستلزم وقوع نزاع، درگیری و اختلاف بین اشخاص نمی باشد و صرف درخواست یک ذی نفع به موجب دادخواست، دادگاه به موضوع رسیدگی خواهد کرد؛

چنانچه در طی رسیدگی، دادگاه مسائل دیگری نیز در خصوص امور حسبی مطروحه برای رسیدگی، کشف کند، به آن ها نیز رسیدگی خواهد کرد و مقصود قانون گذار در ماده 1 این قانون، از "...اموری است که دادگاه‌ها مکلفند نسبت به آن امور اقدام نموده و تصمیمی اتخاذ نمایند، بدون اینکه رسیدگی به آن ها، متوقف بر‌ وقوع اختلاف و منازعه بین اشخاص و اقامه دعوی از طرف آن ها باشد." دقیقا همین امر است.

به عبارتی، مقصود قانون گذار، این نیست که دادگاه موظف است، بدون هیچ دادخواستی صرف کشف موضوعات مربوط به امور حسبی، برای رسیدگی، وارد عمل شود؛ بلکه باید، یکی از ذی نفعان یا اشخاصی که قانون صالح و ذی نفع می داند، نظیر دادستان در خصوص تقاضای صدور حکم حجر محجور، اقدام به ثبت دادخواست رسیدگی، در خصوص امور مربوط به امور حسبی کند تا دادگاه حقوقی، وارد رسیدگی شده و راجه به آن امر و سایر مسائلی که طی رسیدگی کشف می گردند، حکم صادر نماید.

مستند قانونی اینکه رسیدگی به امور حسبی باید بر اساس قانون امور حسبی باشد، ماده 2 قانون امور حسبی در آخرین اصلاحات این قانون است که مقرر می دارد: "رسیدگی به امور حسبی، تابع مقررات این باب، می‌ باشد مگر آنکه خلاف آن مقرر شده باشد."

فصل ها، بخش ها و متن مواد قانون امور حسبی

سوالی که در خصوص قانون امور حسبی مطرح می گردد، مبنی بر این است که قانون امور حسبی چند ماده دارد و فصل ها، بخش ها و متن مواد قانون امور حسبی با آخرین اصلاحات آن، در خصوص چه مواردی تعیین تکلیف می نمایند؟ لذا در تیتر حاضر، موارد مورد پرسش بررسی و به آن ها، پاسخ داده خواهد شد.

در پاسخ به این پرسش که قانون امور حسبی چند ماده دارد؟ باید گفت، این قانون با آخرین اصلاحات خود، دارای 378 ماده و شش باب بوده و هر باب، دارای فصل های مختص به خود می باشد که در زیر، به طور اجمالی، در خصوص مفاد و موضوع فصل ها، بخش ها و متن مواد قانون امور حسبی با آخرین اصلاحات، توضیح داده می شود.

باب اول قانون امور حسبی، در خصوص کلیات؛ باب دوم، قیمومت؛ باب سوم، امور راجع به امین؛ باب چهارم، راجع به غایب مفقودالاثر؛ باب پنجم، در امور راجع به ترکه و باب ششم، در خصوص هزینه می باشد و متن مواد این قانون با آخرین اصلاحات آن، در خصوص مسائل هر باب، طی فصل های مختلف، تعیین تکلیف می نماید. در زیر، مفاد هریک از ابواب مذکور، به طور کلی، مورد اشاره قرار می گیرد:

باب اول، دارای فصل بخصوصی نبوده، از ماده 1 تا 47 را به خود اختصاص داده و صرفا در خصوص کلیات، تعیین تکلیف می نماید؛ باب دوم، دارای 4 فصل بوده، متن مواد فصل های آن، در خصوص قیمومت و امور مربوط به آن، تعیین تکلیف می کنند و مواد 48 تا 102 را به خود اختصاص می دهد. در مواد فصل اول باب دوم در خصوص صلاحیت دادگاه قیمومت؛ فصل دوم - ترتیب تعیین قیم؛ فصل سوم - اختیارات و مسئولیت قیم و فصل چهارم - عزل قیم، تعیین تکلیف می گردد.

باب سوم، دارای فصل بخصوصی نبوده، از ماده 103 تا 125 را به خود اختصاص داده و صرفا در خصوص امور راجع به امین، تعیین تکلیف می نماید؛ باب چهارم، دارای 4 فصل بوده، از مواد 126 تا 161 را به خود اختصاص می دهد و به ترتیب، در فصل اول خود در خصوص صلاحیت دادگاه؛ فصل دوم - در تعیین امین؛ فصل سوم - دادن اموال به‌ طور موقت به تصرف ورثه و فصل چهارم - در خصوص حکم موت فرضی، تعیین تکلیف می نماید.

باب پنجم دارای 10 فصل بوده، از مواد 162 تا 374 را به خود اختصاص داده و در امور راجع به ترکه تعیین تکلیف می نماید. این باب، در مواد فصل اول خود در صلاحیت؛ فصل دوم - در مهر و موم؛ فصل سوم - در برداشتن مهر و موم ترکه؛ فصل چهارم - در تحریر ترکه؛ فصل پنجم - راجع به دیون متوفی؛ فصل ششم - راجع به وصیت؛ فصل هفتم - در تقسیم؛ فصل هشتم - در ترکه متوفای بلاوارث؛ فصل نهم - راجع به ترکه اتباع خارجه و فصل دهم - در تصدیق انحصار وراثت، تعیین تکلیف می نماید.

باب ششم قانون امور حسبی که مواد 375 تا 378 را به خود اختصاص داده، در خصوص هزینه های موارد مطروحه در مواد این قانون، تعیین تکلیف می نماید و دارای فصل بخصوصی نیست. در ادامه مقاله، فایل دانلود متن مواد قانون امور حسبی با آخرین اصلاحات، ارائه می گردد. 

دانلود pdf قانون امور حسبی با آخرین اصلاحات

در تیترهای قبلی مقاله، ذکر گردید که مقصود از قانون امور حسبی چیست و همینطور توضیح داده شد که قانون امور حسبی چند ماده دارد و فصل ها، بخش ها و متن مواد قانون امور حسبی در آخرین اصلاحات خود، چه موضوعاتی را پوشش می دهند. در این فصل از مقاله حقوقی دینا، فایل دانلود pdf قانون امور حسبی با آخرین اصلاحات، ارائه خواهد شد تا علاقمندان به اطلاع از مفاد متن مواد این قانون با آخرین اصلاحات، آن را دانلود و از آن استفاده نمایند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص چیستی قانون امور حسبی و اطلاع از متن مواد این قانون در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون چیستی قانون امور حسبی و اطلاع از متن مواد این قانون پاسخ دهند.