ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی

متن ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 و 1375 به بیان دیه قطع و از بین کف دست و نیز؛ ارتکاب و انجام روابط نامشروع یا عمل منافی عفت اختصاص دارد. در تفسیر و نکات حقوقی ماده 637 در بخش تعزیرات باید گفت که جرائم این ماده جنبه حصری ندارد و تمثیلی است.

قانون مجازات اسلامی، از جمله قواعد و مقررات بسیار مهم در کشور بوده که به بیان انواع جرائم و مجازات آن ها پرداخته است. این قانون برای آخرین بار در سال 1392 مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفت؛ اما کتاب پنجم آن، یعنی تعزیرات و مجازات های بازدارنده، به قوت خود باقی ماند و هم اکنون نیز، قانون مجازات در این بخش، همان قانون تعزیرات مصوب سال 1375 می باشد.

از آنجا که تغییرات قانون مجازات اسلامی در روند زمان، موجب گشته که از برخی مواد، دو شماره یکسان با محتوای متفاوت وجود داشته باشد لازم و ضروری است که از شرح و تفسیر و نکات حقوقی مواد دارای شماره یکسان که از لحاظ مفاد و محتوا متفاوت هستند، مطلع بود. از جمله این مواد، ماده 637 قانون مجازات اسلامی می باشد.

لذا در مقاله حاضر، متن ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی جدید 1392 و متن همین ماده در بخش تعزیرات و مجازات های بازدارنده، مصوب 1375، ارائه گردیده، شرح و تفسیر هر یک از این دو ماده، ذکر و به نکات حقوقی مهم آن ها، اشاره شده است. علاقمندان به منظور کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشند.

متن ماده 637 قانون مجازات اسلامی

 به علت تغییراتی که در سال 1392 در بخشی از مواد قانون مجازات اسلامی صورت گرفت، قانون مجازات اسلامی با تغییراتی مواجه گشت که به موجب آن، کلیه مواد این قانون، به جز بخش تعزیرات؛ کاملا بازنویسی گردید. این امر، در عمل موجب گردید که دو ماده ۶۳۷ در قانون مجازات اسلامی وجود داشته باشد که صرفا در شماره ماده، مشابه بوده، اما مفاد متفاوتی دارد و هر کدام، یک موضوع از موضوعات کیفری را پوشش داده و ضمانت اجرای آن را ذکر می کند.

متن ماده 637 قانون مجازات اسلامی، در بخش تعزیرات به بیان مجازات رابطه نامشروع اختصاص داده شده است که به موجب آن: «هرگاه زن و مردی که بین آن ها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل یا مضاجعه ‌شوند، به شلاق تا نود و نه ضربه محکوم خواهند شد و اگر عمل با عنف و اکراه باشد فقط اکراکننده [اکراه کننده] تعزیر می ‌شود.

اما متن ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92، به بیان دیه اختصاص دارد. مطابق با این ماده، قطع ‌کردن و یا از بین ‌بردن کف دستی که به هر علت دارای انگشت نمی‌ باشد، موجب ارش می شود. هم چنین این ماده دارای یک تبصره نیز می باشد که بر اساس آن:

«در قطع ‌کردن و یا از بین ‌بردن کف دستی که کمتر از پنج انگشت دارد، علاوه‌ بر دیه آن انگشتان، نسبتی از ارش کف دست نیز ثابت است، بدین ترتیب که اگر مچ دست دارای یک انگشت باشد، علاوه‌ ‌بر دیه یک انگشت، چهار ‌پنجم ارش کف دست و اگر دارای دو انگشت باشد، علاوه ‌‌بر دیه دو انگشت، سه‌ پنجم ارش کف دست و اگر دارای سه انگشت باشد، علاوه ‌‌بر دیه سه انگشت، دو ‌پنجم ارش کف دست و اگر دارای چهار انگشت باشد، علاوه ‌‌بر دیه چهار انگشت، یک‌ پنجم ارش کف دست نیز پرداخت می‌ شود.»

تفسیر ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی

در قسمت گذشته به متن ماده 637 قانون مجازات اسلامی در قانون جدید یعنی مصوب سال 1392 و قانون مصوب سال 1375 پرداخته شد و توضیح داده شد که اگر چه شماره این دو ماده یکی است، اما متن آن دارای محتوای متفاوت می باشد. در این بخش از مقاله قصد داریم تا به توضیح شرح و تفسیر ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی در قانون جدید و مصوب سال 1375 بپردازیم.

در شرح و تفسیر ماده 637 قانون مجازات اسلامی سال 1392 باید بیان نمود که این ماده به بیان این موضوع پرداخته که اگر شخصی، کف دست فرد دیگری را قطع یا از بین ببرد باید ارش آن را بپردازد. از جمله نکات موجود در شرح و تفسیر این ماده؛ این است که ارش، دیه غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است.

برای تعیین مقدار ارش، دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنی علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می‌ کند. درمورد ارش، تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد، اما استثنائی که در این زمینه وجود دارد؛ این است که میزان ارش جنایت وارده بر اعضاء و منافع زن نباید بیش از دیه اعضاء و منافع او باشد.

در خصوص شرح و تفسیر ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات؛ می توان بیان داشت که جرایم ماده 637 می بایست در ملا عام رخ داده باشد و مگر در موارد خاص، نمی توان برای اثبات وقوع جرم، به تحقیق و پرسش از افراد اقدام نمود.

همچنین، از متن ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی، در بخش تعزیرات، چنین مستفاد می شود که اگر یکی از طرفین، مکره بوده و به انجام عمل مذکور،  اجبار گردیده باشد، حکم مجازات در مورد وی اجرا نگردیده و تنها اکراه کننده تعزیر می گردد.

نکات حقوقی ماده 637 قانون مجازات اسلامی

همانطور که پیش تر بیان شد، اصلاحاتی که در سال 92 بر روی مواد قانون مجازات اسلامی ایجاد گردید؛ موجب شد که عملا، برخی مواد دارای دو شماره یکسان، اما محتوای متفاوت باشند. از آن جایی که اطلاع از نکات حقوقی این دو ماده، در فهم بهتر آن، موثر می باشد، در این بخش از مقاله به نکات حقوقی ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی پرداخته شده است.

از جمله نکات حقوقی ماده 637 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 در بخش دیه این است که اگر کف دست فرد، بدون انگشت باشد، تنها ارش ثابت می شود، اما اگر قطع کردن و از بین بردن، در خصوص کف دستی باشد که کمتر از پنج انگشت دارد، علاوه بر دیه انگشت های مزبور، نسبتی از ارش کف دست نیز می بایست پرداخت شود که این نسبت ها به شرح زیر است:

اگر مچ دست دارای یک انگشت باشد: دیه یک انگشت به علاوه چهار ‌پنجم ارش کف دست

اگر مچ دست دارای دو انگشت باشد: دیه دو انگشت به علاوه سه‌ پنجم ارش کف دست

اگر مچ دست دارای سه انگشت باشد: دیه سه انگشت به علاوه دو ‌پنجم ارش کف دست

اگر مچ دست دارای چهار انگشت باشد: دیه چهار انگشت به علاوه یک‌ پنجم ارش کف دست

 مهم ترین نکته در بیان نکات حقوقی ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی سال 75؛ این است که منظور از رابطه نامشروع و عمل منافی عفت در این ماده، هر گونه رابطه کمتر از حد دخول است که برخلاف قانون بوده و برای آن مجازات تعیین شده است. از جمله این موارد می توان به تقبیل (بوسیدن زن و مرد بدون عقد و ازدواج) و مضاجعه (هم بستر شدن زن و مردی که در رابطه زوجیت با یکدیگر نیستند) اشاره نمود.

نکته حقوقی دیگر در خصوص متن ماده 637 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375؛ این است که مصادیق ذکر شده در این ماده تمثیلی بوده و نه حصری؛ این امر به این معنی است که موارد دیگری نیز وجود دارند که به آن ها در ماده اشاره ای نشده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تفسیر و نکات حقوقی ماده 637 قانون مجازات اسلامی در کانال تلگرام موضوعات کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تفسیر و نکات حقوقی ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی پاسخ دهند.