نرخ ارز گمرک چیست

نرخ ارز گمرک، نرخی است که برای عوارض و هزینه های کالا در گمرک به کار می‌ رود. برای محاسبه نرخ ارز مبادله ‌ای گمرک، باید از نرخ ارز روزانه استفاده و آن را با توجه به نوع کالا و شرایط واردات یا صادرات محاسبه کرد. برای تعیین ارزش گمرکی کالاهای صادراتی و وارداتی، نرخ فروش حواله در سامانه ets به عنوان مبنای تعیین ارزش گمرکی کالاها استفاده می ‌شود. 

ارز گمرکی یکی از مهمترین عوامل در تجارت بین ‌المللی است که بر اساس آن عوارض متناسب با ارزش کالاهای وارداتی و صادراتی مختلف تعیین می‌ شود. در واقع نرخ ارز گمرکی هزینه ‌ای است که دولت برای ورود و خروج کالاهای مختلف در مرز کشور از اشخاص و مجموعه ‌های حقیقی و حقوقی دریافت می‌ نماید. نرخ ارز گمرکی بر اساس نرخ ارز رسمی کشور که توسط بانک مرکزی اعلام شده است، محاسبه می‌ شود.

دانستن نرخ ارز گمرکی برای هر شخصی اهمیت زیادی دارد. چون نرخ ارز گمرکی تعیین کننده مبلغ حقوق ورودی و مالیات بر ارزش افزوده کالاهای وارداتی و صادراتی است. بنابراین، فرد باید با نرخ ارز گمرکی آشنا باشد تا بتواند هزینه های واردات و صادرات کالای خود را به درستی محاسبه کند. از این رو آگاهی از این موضوع از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

به دلیل اهمیت بالای این مورد برای افرادی که قصد صادرات و واردات کالای خود را دارند، در این مقاله به موضوعاتی مانند ماهیت نرخ ارز گمرکی، طریقه محاسبه آن، نرخ آن در سامانه ets و مزایا و معایب استفاده از ارز مبادله ای گمرک پرداخته خواهد شد. 

نرخ ارز گمرک چیست؟

اولین سوالی که باید به آن پاسخ داده شود این است که "نرخ ارز گمرک چیست؟". نرخ ارز گمرک، نرخی است که برای عوارض و هزینه های کالا در گمرک به کار می‌ رود. در واقع، این نرخ برای محاسبه مالیات ارزش افزوده، عوارض شهرداری و سایر عوارض مربوط به واردات و صادرات در گزارشات فصلی بر اساس مندرجات برگ سبز گمرکی استفاده می‌ شود. تفاوت بین نرخ ارز گمرک و ارز عادی و رایج کشور به شرح زیر است:

نرخ ارز عادی یا روزانه: نرخی است که در بازار ارز برای خرید و فروش ارز توسط بانک ‌ها و صرافی‌ ها به کار می ‌رود. این نرخ بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می ‌شود و هر لحظه ممکن است تغییر کند. 

نرخ ارز گمرک: نرخی است که برای تسعیر ارز در گمرک به کار می ‌رود. معمولا نرخ ارز گمرک در هر لحظه دچار تغییرات نمی شود و بسیار کمتر از ارز رایج کشور تحت تاثیر عواملی مانند تورم و ... می شود.

نرخ ارز گمرک برای تمام کالاها یکسان نیست و بر اساس مندرجات برگ سبز گمرک برای هر کالای وارداتی و صادراتی محاسبه می ‌شود. برگ سبز گمرکی، یکی از مهم‌ترین اسناد لازم برای ترخیص کالا از گمرک است. در واقع این برگه به فرد اجازه ترخیص کالا را می‌ دهد. 

برگ سبز گمرکی برای هر کالای وارداتی و صادراتی محاسبه می‌ شود و در آن مواردی مانند نام کالا، تعداد و نوع بسته‌ های وارداتی یا صادراتی، شماره قبض انبار و سایر اطلاعات مرتبط با کالا ذکر می ‌شود. در اکثر مواقع نرخ ارز گمرک برای هر کالای وارداتی و صادراتی به شکلی محاسبه می‌ شود که مالیات ارزش افزوده، عوارض شهرداری و سایر موارد مربوط به واردات و صادرات در گزارشات فصلی تعیین شود. عواملی که می‌توانند باعث تغییر نرخ ارز گمرک شوند عبارتند از:

تغییرات در نرخ ارز روزانه بانک مرکزی، تغییرات در نرخ مالیات ارزش افزوده، عوارض شهرداری و سایر عوارض مربوط به واردات و صادرات، تغییرات در هزینه‌ های مربوط به واردات و صادرات، مانند هزینه حمل و نقل، بیمه و سایر هزینه ‌های مرتبط با کالا، تغییرات در نوع، مقدار و تعداد کالاهای وارداتی و صادراتی، تغییرات در قیمت واحد کالاهای وارداتی و صادراتی، تغییرات در سایر عوامل مرتبط با کالاهای وارداتی و صادراتی، مانند کیفیت کالا و شرایط بازار.

نرخ ارز مبادله ای گمرک چگونه محاسبه می شود؟

مهم ترین سوالی که یک فرد قبل از ترخیص کالای وارداتی یا صادراتی خود بپرسد این است که نرخ ارز مبادله ای گمرک چگونه محاسبه می شود؟ برای محاسبه نرخ ارز مبادله‌ای گمرک، باید از نرخ ارز روزانه استفاده و آن را با توجه به نوع کالا و شرایط واردات یا صادرات محاسبه کرد. سپس به آن مالیات ارزش افزوده، عوارض شهرداری و سایر عوارض مربوط به واردات و صادرات که توسط بانک مرکزی مشخص شده است، اضافه شود. 

در نهایت مجموع هزینه ‌های مربوط به واردات به ارز مبادله‌ ای گمرک تبدیل می ‌شود. برای محاسبه نرخ ارز مبادله ‌ای گمرک برای صادرات، از نرخ فروش حواله در سامانه ets به عنوان معیار نرخ ارزی تعیین ارزش گمرکی کالا ها استفاده می ‌شود.

به طور کلی نرخ ارز مبادله ‌ای گمرک برای هر کالای وارداتی و صادراتی بر اساس نوع، مقدار و تعداد کالا، قیمت واحد کالا و سایر عوامل مرتبط با آن کالا محاسبه می‌ شود. فرمول محاسبه نرخ ارز مبنای تعیین ارزش گمرکی کالا برای کالاهای وارداتی به صورت زیر است: 

نرخ ارز گمرک epl به عنوان یک سیستم برای ترخیص کالا از گمرک به کار می ‌رود و به صورت خودکار از طریق نرخ ارز روزانه بانک مرکزی به‌ روزرسانی می ‌شود. به همین ترتیب، نرخ ارز گمرک epl برای هر کالای وارداتی و صادراتی بر اساس نوع، مقدار و تعداد کالا، قیمت واحد کالا و سایر عوامل مرتبط با آن کالا محاسبه می‌ شود.

باید توجه داشت که تغییرات در نرخ ارز خارجی می ‌تواند باعث تغییر نرخ ارز گمرکی محاسبه شده برای کالاهای وارداتی شود. زیرا نرخ ارز گمرکی بر اساس نرخ ارز روزانه بانک مرکزی محاسبه می ‌شود و هر تغییری در نرخ ارز خارجی می ‌تواند باعث تغییر در نرخ ارز روزانه بانک مرکزی شود. 

نرخ ارز گمرک در سامانه معاملات الکترونیکی ets

نرخ ارز گمرک در سامانه معاملات الکترونیکی ets به نشانی fxmarketrate.cbi.ir به طور مستقیم به کاربران نشان داده می ‌شود. در واقع، برای تعیین ارزش گمرکی کالاهای صادراتی و وارداتی، نرخ فروش حواله در سامانه ets به عنوان نرخ ارزی مبنای تعیین ارزش گمرکی کالاها استفاده می ‌شود. 

بنابراین، نرخ ارز گمرکی در سامانه ets نیز بر اساس نرخ ارز روزانه بانک مرکزی و با توجه به نوع کالا و شرایط واردات یا صادرات محاسبه می‌ شود. برای مشاهده نرخ ارز گمرکی مورد نظر خود، ابتدا باید وارد سامانه رسمی معاملات الکترونیکی ارز کشور به نشانی fxmarketrate.cbi.ir شده و سپس از طریق بخش تاریخ واقع در قسمت بالای جدول، قیمت ارز گمرکی مورد نظر را مشاهده کرد.

لازم به ذکر است که نرخ های ثبت شده در سامانه ets یک روز کاری عقب تر هستند. به عنوان مثال اگر فردی قصد دارد تا قیمت نرخ ارز گمرکی این هفته را رصد کند، می تواند به راحتی از طریق سایت گمرک اقدام کند اما اگر قصد دیدن نرخ ارز گمرکی امروز را دارد، باید فردای آن روز، وارد سایت شده و نرخ ارز مورد نظر را مشاهده کند. در نهایت، با استفاده از نرخ ارز گمرکی محاسبه شده، می ‌توان هزینه‌ های مربوط به واردات کالا را محاسبه کرد و برای ترخیص کالای خود اقدام کرد.

مزایا و معایب استفاده از ارز مبادله ای گمرک

برای اطلاع از مزایا و معایب استفاده از ارز مبادله ای گمرک، فرد ابتدا باید دانش خود را نسبت به این موضوع بالاتر ببرد. در واقع باید بیشتر راجع به ارز مبادله ای گمرک اطلاعات جمع کند. همانطور که کمی قبل تر توضیح داده شد، نرخ ارز مبادله‌ ای گمرک برای هر کالای وارداتی و صادراتی بر اساس نوع، مقدار و تعداد کالا، قیمت واحد کالا و سایر عوامل مرتبط با آن کالا محاسبه می ‌شود. مزایای استفاده از ارز مبادله ای گمرک شامل موارد زیر می شود:

اطمینان از دقت محاسبه هزینه‌ ها و حقوق گمرکی مربوط به واردات و صادرات کالا و افزایش شفافیت در تعیین هزینه ‌های مربوط به واردات و صادرات کالا و همچنین کاهش احتمال خطا در محاسبه هزینه‌های مربوط به واردات و صادرات کالا و افزایش سرعت در ترخیص کالا از گمرک، از مزایای استفاده از نرخ ارز مبادله ای گمرک می باشند.

طبیعی است که ارز مبادله ای گمرک نیز دارای مضراتی باشد. معایب استفاده از ارز مبادله ای گمرک بسیار کم تر و بیشتر مربوط به نحوه محاسبه یا تاخیر جزئی در ترخیص کالا می باشد. با این حال در این مقاله به برخی از این موارد اشاره خواهد شد:

تأخیر در تعیین نرخ ارز گمرکی به دلیل نیاز به محاسبه هزینه مربوط به واردات و صادرات کالا و احتمال وجود خطا در محاسبه هزینه ‌های مربوط به واردات و صادرات کالا از جمله معایب استفاده از ارز مبادله گمرکی می باشد. همچنین افزایش هزینه‌ های مربوط به واردات و صادرات کالا به دلیل اضافه شدن مالیات ارزش افزوده، عوارض شهرداری و سایر عوارض مربوط به واردات و صادرات به هزینه‌های مربوط به واردات و صادرات کالا از دیگر معایب استفاده از ارز مبادله ای گمرک می باشند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نرخ ارز گمرک در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نرخ ارز گمرک پاسخ دهند.