گواهی انحصار وراثت چیست

در پاسخ به این سوال گواهی یا برگه حصر وراثت چیست؛ می توان پاسخ داد که برگه ای است که به درخواست وراث از مراجع قضایی صادر می شود که شامل مشخصات، تعداد وراث، نسبت آن ها با متوفی و سهم آن ها از ماترك می باشد. در خصوص مراحل دریافت گواهی انحصار وارثت می بایست بیان نمود که هر ذی نفع یا ورثه، می بایست برای دریافت این گواهی به شورای حل اختلاف مراجعه نماید.

مرگ واقعه‌ ای است که آثار و تبعات حقوقی مختلفی برجای می گذارد که از جمله انتقال دارایی متوفی به وراث است. وراث شخصی که از دنیا می رود، باید از کلیه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول متوفی فهرستی به اداره دارایی حوزه محل سکونت متوفی ارایه نمایند و رسید آن را دریافت داشته و با سایر مدارک مورد نیاز، درخواست صدور گواهی انحصار وراثت نمایند تا تکلیف دارایی و میزان سهم هریک از وراث از دارایی متوفی که به ارث می برند؛ مشخص گردد.

در این میان، مکن است که برخی افراد با چیستی و ماهیت گواهی انحصار و حصر وراثت و اهمیت آن در تقسیم اموال متوفی آشنایی نداشته و این سوال برای آن ها مطرح شود که گواهی انحصار وراثت چه می باشد و مراحل دریافت و مدارک موردنیاز برای اخذ آن چیست؟

از این رو؛ در این مقاله، ابتدا به بررسی اینکه گواهی انحصار وراثت چیست و نحوه اخذ گواهی انحصار وراثت می پردازیم. سپس مدارک لازم برای دریافت برگه انحصار وراثت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با همراه باشید.

گواهی انحصار وراثت چیست

در پاسخ به این سوال که گواهی انحصار وراثت چیست؛ باید گفت، این گواهی، برگه ای است که به درخواست وراث از مراجع قضایی صادر می شود که شامل مشخصات، تعداد وراث، نسبت آن ها با متوفی و سهم آن ها از ماترك می باشد. در واقع اولین قدم وراث برای تعیین و تکلیف اموال متوفی، انجام مراحل انحصار وراثت است. 

مقررات مربوط به گواهی انحصار و حصر وراثت در قانون تصدیق انحصار وراثت مصوب 1309 و قانون امور حسبی بیان شده است. در اهمیت گواهی پس از فوت متوفی، می بایست بیان داشت که کلیه وراث و ذی نفعان، برای انجام هر اقدام حقوقی و نیز انجام کارهای اداری در ادارات، بانک ها، و دفاتر اسناد رسمی به این گواهی احتیاج دارند.

از مطالب فوق، می توان چنین نتیجه گیری نمود که دریافت گواهی انحصار وراثت از مراجع ذی صلاح، به منظور انجام امور اداری و حقوقی نظیر تقسیم اموال منقول و غیرمنقول متوفی در میان وراث، ضروری است و بدون آن، تقسیم ترکه امکان‌ پذیر نخواهد بود. 

مراحل اخذ گواهی حصر وارثت چیست

در قسمت گذشته، به این پرسش که گواهی حصر وراثت چیست و انحصار وراثت یعنی چه؛ پاسخ داده و در این خصوص، بیان نمودیم که این گواهی، شامل مشخصات، تعداد وراث، نسبت آن ها با متوفی و سهم آن ها از ماترك می باشد. در این قسمت از مقاله، قصد داریم تا به این پرسش پاسخ دهیم که مراحل اخذ گواهی حصر وارثت چیست.

به منظور بررسی مراحل اخذ گواهی انحصار وراثت بعد از فوت هر شخص، می بایست بیان نمود که اداره ثبت احوال، در ابتدا؛ فوت شخص را در رایانه ثبت نموده و سپس شناسنامه فرد متوفی باطل گردیده و گواهی فوت صادر می گردد. پس از آن، وراث متوفی باید برای تقسیم ترکه به شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی با در دست داشتن مدارک موردنیاز مراجعه نموده و فرم مخصوص انحصار وراثت (درخواست صدور گواهی انحصار وراثت) را تکمیل نمایند.

 لازم به ذکر است که برای گرفتن گواهی انحصار وراثت نیاز نیست حتما وراث اقدام نمایند؛ بلکه هر ذی نفع دیگر مثلا طلبکاران متوفی نیز می توانند از شورای حل اختلاف تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت نمایند. در ضمن اقدام یك نفر از افراد (وراث یا ذینفعان) مذكور برای امضاء و ارائه دادخواست گواهی انحصار وراثت کافی است.

بعد از ثبت درخواست، شورای حل اختلاف با بررسی اسناد و مدارک موجود در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار یا محلی با هزینه شخص متقاضی درخواست گواهی انحصار وراثت، آگهی می دهد، تا اگر شخصی معترض است؛ مراجعه نماید. پس از طی زمان یک ماه از تاریخ نشر آگهی در روزنامه اگر شخص معترضی وجود نداشته باشد، گواهی انحصار وراثت صادر می گردد.

علاوه بر امکان ثبت درخواست از جانب متقاضی، بر اساس تصویب کمیسیون تلفیق برنامه هفتم، مقرر شده است که گواهی انحصار وراثت بدون حضور فیزیکی بستگان متوفی و بر اساس داده ها و اطلاعات موجود، بلافاصله بعد از فوت فرد به ذینفعان وی ارسال گردد. حداکثر زمان برای ثبت فوت شخص و ارسال گواهی انحصار وراثت به ذینفعان 20 روز خواهد بود. همینطور اطلاعات متوفی باید بلافاصله به سامانه‌ های سازمان ثبت، نیروی انتظامی و سازمان امور مالیاتی و بورس نیز ارسال گردد.

مدارک لازم برای دریافت برگه انحصار وراثت

به منظور صدور گواهی انحصار وراثت، متقاضی می بایست مدارک و اسناد موردنیاز در این خصوص را تهیه نموده و به مراجع ذی صلاح تسلیم نماید. از آن جایی که ممکن است برخی افراد با لیست مدارک لازم برای دریافت برگه انحصار وراثت آشنایی نداشته باشند؛ این قسمت از مقاله به بیان این اسناد اختصاص یافته است که عبارتند از:

گواهی فوت

شناسنامه متوفی

کارت ملی متوفی

شناسنامه وراث

کارت ملی وراث

استشهادیه (تنظیم شده در دفترخانه اسناد رسمی به اضافه گواهی امضا توسط سردفتر)

وصیت نامه (در صورت وجود).

ذکر این نکته در این میان، حائز اهمیت است که که تا قبل از سال 95، اخذ گواهی انحصار وراثت توسط وراثو ذی نفعان، منوط به ارائه اظهارنامه مالیات بر ارث نیز بود، که با توجه به تغییرات قانون مالیات های مستقیم در سال 1395، این اظهارنامه مالیاتی هم اکنون موردنیاز نمی‌ باشند، بلکه می‌ بایست آن را پس از دریافت گواهی انحصار وراثت و در مراحل بعدی دریافت نمود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت پاسخ دهند.