کارشناس رسمی دادگستری کیست و وظایف او

کارشناسان رسمی دادگستری، افرادی هستند که پس از قبولی در آزمون کارشناسان دادگستری، قادر می باشند، به عنوان کارشناس رسمی دادگستری، فعالیت کنند. زمانی که قاضی، در یک پرونده، با موضوعی مواجه می شود که تخصص کافی، برای اظهار نظر در آن را ندارد، نظر تخصصی کارشناس رسمی را می خواهد. حضور در محلی که برای اظهار نظر توسط دادگاه تعیین شده، ارایه اظهار نظر، طی یک گزارش و مواردی از این دست، از وظایف کارشناسان رسمی دادگستری، می باشد.

قاضی، به عنوان کسی که مسئول رسیدگی به یک پرونده و صدور رای عادلانه و درست درباره آن است، بیشتر از هر علمی، باید مسلط بر علم حقوق باشد. قاضی، نمی تواند در تمام موضوعات، نظیر پزشکی، ساختمان سازی و سایر موارد، تخصص داشته باشد. از این رو، برای رسیدگی به یک سری اختلافات، نیاز به راهنمایی فرد متخصص و معتبری دارد.

فرد متخصصی که قاضی یا بازپرس پرونده، نیاز به راهنمایی تخصصی او دارند، نمی تواند شامل هر فردی باشد و صرف داشتن مدرک تخصصی برای اظهار نظر، کافی نیست. بلکه این فرد، باید، مراحل مختلفی را جهت صلاحیت اظهارنظر در پرونده های حقوقی و کیفری، طی نموده و پس از آن، صرفا در حیطه وظایفش، قادر به ارایه نظر باشد.

 از این رو، در این مقاله، به بررسی اینکه، کارشناس رسمی دادگستری کیست و وظایف او چیست می پردازیم. چنانچه سوالاتی پیرامون موضوع کارشناس رسمی دادگستری یا وظایف کارشناسان رسمی دارید، با ما همراه باشید.

کارشناس رسمی دادگستری کیست

کارشناس، به معنای دانای کار است. در پاسخ به این پرسش که کارشناس رسمی دادگستری کیست، باید گفت: کارشناس رسمی دادگستری، کسی است که بر مبنای قانون کانون کارشناسان دادگستری، دارای وظایف کارشناسان رسمی است و در صورت ارجاع امر به او، باید به طور رسمی، درباره یک موضوع، اعلام نظر کند. کارشناس رسمی دادگستری، کسی است که پس از گذراندن آزمون کارشناسان رسمی، دارای پروانه کارشناسی رسمی می شود که این پروانه، از طریق بخش استعلام وضعیت کارشناس سایت عدل ایران، قابل استعلام می باشد. 

باید اینطور گفت که کارشناسی رسمی دادگستری، اعتباری است که به افراد متخصص داده می شود، تا در مواقع ضرورت، از تخصص شان استفاده شود. برای سنجش این کارشناسان، آزمونی تحت عنوان آزمون کارشناسان رسمی، برگزار می شود. متقاضیان، برای ثبت نام در این آزمون، باید دارای مدرک کارشناسی و حداقل پنج سال سابقه کار مرتبط باشند. کانون کارشناسان رسمی دادگستری، یکی از مراجعی است که مجوز برگزاری این آزمون را دارد.

در نهایت و با توجه به مطالب بالا، کارشناس رسمی دادگستری، کسی است که به واسطه تحصیلات، در یک حرفه یا علم، به اندازه ای تبحر دارد که در صورت نیاز به ارجاع امر به او، نظر او، ملاک تصمیم قاضی در صدور رای، قرار می گیرد. برای مثال، قاضی وقتی می خواهد، ارزش یکی از انواع مختلف مال را مشخص کند، آن را به کارشناس مربوطه، ارجاع می دهد. ارجاع پرونده به کارشناس رسمی دادگستری، یا به تشخیص خود قاضی، یا به درخواست طرفین دعوا می باشد.

وظایف کارشناس رسمی دادگستری

در قسمت قبل، در خصوص این که کارشناس رسمی دادگستری کیست، توضیح دادیم و بیان کردیم یک فرد، پس از ثبت نام در آزمون کارشناسان رسمی دادگستری و قبولی در آن، می تواند پروانه کارشناسی دریافت نماید. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص وظایف کارشناسان رسمی، توضیح دهیم. وظایف کارشناسان رسمی، بر مبنای قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری، از قرار زیر است:

از وظایف کارشناسان رسمی، این است که باید، در مورد امور ارجاعی به آن ها، در حیطه صلاحیت خود، اظهار نظر تخصصی نموده و آن را طی یک گزارش کتبی، و در مهلت مقرر، به مرجع ذی صلاح، تحویل دهند.

کارشناسان رسمی باید، نسخه‌ای از نظر کتبی ارایه شده به مراجع ذی صلاح را تا مدت حداقل پنج سال بعد از تاریخ تسلیم، نگهداری نمایند و این امر، یکی از مهم ترین وظایف کارشناسان رسمی است.

کارشناسان رسمی، باید، در صورت وجود جهات رد کارشناسی که دقیقا مشابه جهات رد دادرس در موارد حقوقی می باشد، موضوع را به طور کتبی اعلام، و از مبادرت به کارشناسی، امتناع‌ نمایند. در غیر این صورت، متخلف محسوب می شوند و به مجازات انتظامی، محکوم خواهند شد.

ارایه نظر مستدل و صریح، از دیگر وظایف کارشناسان رسمی است. آن ها باید، نکات و توضیحاتی که برای تبیین نظریه، ضروری است و یا‌ توسط شورای عالی کارشناسان، مشخص می‌گردد، به طور کامل، در نظر خود، منعکس نمایند.

کارشناس رسمی، مکلف است، در مواقعی که مقام صلاحیتدار معین می کند، در جلسه دادرسی یا در محلی که مقرر شده است، حاضر شود، مگر اینکه عذر موجهی داشته باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کارشناس رسمی دادگستری و وظایف او​ در کانال موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارایه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون کارشناس رسمی دادگستری و وظایف او پاسخ دهند.