ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری

جهات اعاده دادرسی کیفری در متن ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی شده اند و از جمله نکات حقوقی و شرح و تفسیر ماده ۴۷۴ از این قرار است که حتی در صورت وجود یکی از جهات پیش بینی شده، اعاده دادرسی کیفری، در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاه ها، فارغ از اجرا شدن یا نشدن شان، قابل اعمال است.

مهم ترین قانونی که در خصوص تشریفات رسیدگی به آرای صادره از دادگاه های کیفری تعیین تکلیف می نماید، قانون آیین دادرسی کیفری است و تمامی اشخاصی که قصد اعتراض به آرای صادره از محاکم کیفری را دارند، باید به متن مواد این قانون در خصوص طرق و تشریفات اعتراض، واقف باشند.

اعاده دادرسی کیفری از مهم ترین طرق فوق العاده اعتراض به آرای قطعی کیفری صادره از محاکم است که قواعد آن، در متن ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری بیان گردیده و از آنجا که تنها در صورت وقوف به شرح و تفسیر و نکات حقوقی متن این ماده می توان از این شیوه اعتراض استفاده کرد، افراد متقاضی اعاده دادرسی کیفری، باید نسبت به شرح و تفسیر و نکات حقوقی ماده ۴۷۴ آگاه باشند.

لذا در مقاله حاضر، متن ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری، ارائه شده و شرح و تفسیر، همچنین، نکات حقوقی مهم ماده 474 مورد بررسی قرار گرفته است. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این امر، می توانند ادامه مقاله را دنبال کنند.

متن ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری

قانون گذار در خصوص روش های اعتراض به رای دادگاه ها طرق عادی اعتراض، نظیر واخواهی و تجدیدنظر و طرق فوق العاده اعتراض نظیر اعاده دادرسی و فرجام خواهی را مورد پیش بینی قرار داده که متن ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، به بررسی جهات قانونی یکی از این طرق فوق العاده اعتراض به آرا، یعنی اعاده دادرسی کیفری پرداخته است.

علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص جزئیات موارد اعاده دادرسی کیفری مطروحه در متن ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری، می توانند مقاله پیشنهادی در قسمت حتما بخوانید را مورد مطالعه قرار دهند. در ادامه، شرح و تفسیر ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری ارائه خواهد شد.

شرح و تفسیر ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری

جهت استفاده از ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، اطلاع از شرح و تفسیر این ماده، ضروری است، لذا در مقاله حاضر، شرح و تفسیر ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری، ارائه خواهد شد. در توضیح اولیه پیرامون شرح و تفسیر متن ماده مذکور از قانون آیین دادرسی کیفری باید گفت؛

علی رغم صدور حکم قطعی در پرونده های کیفری و بدون توجه به اینکه احکام قطعی صادره از دادگاه ها به مرحله اجرا درآمده باشد یا خیر، در صورت وجود یکی از موارد مطروحه در متن ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، هر کدام از طرفین دعوا، می تواند با وجود قطعی بودن رای صادره، نسبت به اعتراض به رای قطعی، اقدام کرده و بدین ترتیب، سبب تحقق اعاده دادرسی کیفری که یکی از طرق فوق العاده اعتراض به آرای قطعی است، گردد.

در خصوص شرح و تفسیر حقوقی ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری باید مد نظر داشت که مراحل اعاده دادرسی کیفری، در صورت وجود هریک از جهات ذکر شده در متن ماده، بدین صورت خواهد بود که متقاضی این شیوه از اعتراض، باید درخواست اعاده دادرسی خود را به دیوان عالی کشور تقدیم دارد.

در صورتی که دیوان، جهات اعاده را محرز بداند، رای مورد اعاده نقض و پرونده جهت رسیدگی، به شعبه هم عرض، ارجاع می گردد و در غیر این صورت، یعنی در شرایطی که جهات اعاده محرز نباشد، رای مورد اعاده ابرام (تایید) و پرونده به شعبه ارسال می شود.

باید مد نظر قرار داد که اعاده دادرسی کیفری و حقوقی، بر اساس ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری نیز میسر می باشد، که در این شرایط باید درخواست اعاده را به رئیس کل دادگستری استان تقدیم کرد؛ چنانچه رای با تشخیص رییس قوه قضاییه، خلاف شرع بین شناخته شود، هیئت تشخیص دیوان عالی کشور، اقدام به رسیدگی کرده، رای صادره قبلی را نقض و حکم مقتضی را صادر می نماید.

نکات حقوقی ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری

نکات حقوقی ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری، مساله ای است که در این تیتر از مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا اشخاصی که قصد دارند بر اساس ماده مذکور اقدام به اعتراض به شیوه اعاده دادرسی نمایند، از این نکات حقوقی، آگاه باشند. نکات حقوقی ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری عبارتند از:

 آرای صادره از دیوان عالی کشور، قابل اعاده دادرسی نیستند.

بر اساس آرای وحدت رویه، درخواست اعاده دادرسی تنها برای اعتراض به حکم محکومیت قطعی است و اعاده دادرسی نسبت به حکم برائت پذیرفته نمی شود.

نمی توان مجددا نسبت به حکمی که پس از اعاده دادرسی صادر شده، با ذکر همان جهت، اقدام به اعاده دادرسی کرد و چینین اعاده ای پذیرفته نخواهد شد.

 درخواست اعاده دادرسی، توسط دادیار اجرای احکام قابل پذیرش نیست اما، دادستان عمومی و انقلاب باتوجه به شرایط قانونی می‌ تواند، به نفع محکوم علیه، تقاضای اعاده دادرسی مطرح نماید.

بر اساس آرای وحدت رویه صادره، صدور حکم محکومیت متهم بدون توجه به قوانین مرور زمان، از موارد تجویز اعاده دادرسی نیست.

تجویز اعاده دادرسی به موجب اقرار مامورین به تنظیم گزارش اشتباه از صحنه جرم، مستلزم این است که اشتباه بودن گزارش در مرجع تخلفات اداری و انتظامی، اثبات گردد و این امر در خصوص اعاده دادرسی به موجب گزارش اشتباه ضابطین دادگستری نیز مصداق دارد.

چنانچه هم زمان با صدور حکم حبس به جهت ترک انفاق، دعوی تمکینی که از ناحیه زوج مطرح بوده پذیرفته شود و حکم الزام زوجه به تمکین قطعی گردد، اعاده دادرسی نسبت به محکومیت به ترک انفاق پذیرفته خواهد بود.

در خصوص تجویز اعاده دادرسی به این استناد که عمل ارتکابی جرم نبوده باید مد نظر داشت این امر منوط بر این است که موضوع مورد اتهام بر اساس قوانین موجود، اساسا جرم نباشد و صرف ادعای عدم ارتکاب عملی که طبق قانون جرم انگاری شده، سبب و موجبی موجه جهت تجویز اعاده دادرسی نخواهد بود.

اسناد و مدارکی نظیر نظریه کارشناس و شهادت شهود که در ضمن دادرسی قابل دسترس بوده اند را نمی توان به عنوان دلیل جدید و موجبی برای اعاده دادرسی ارائه داد و با این اسناد و شرایط مذکور، اعاده دادرسی کیفری امکان پذیر نخواهد بود.

همچنین، نظر کارشناسی دیگر بعد از صدور حکم قطعی، یک دلیل جدید محسوب نمی گردد و نمی توان آن را از موارد تجویز اعاده دادرسی به شمار آورد.

تامین دلیل پس از صدور حکم قطعی، یک دلیل جدید محسوب نمی گردد و نمی توان آن را از موارد تجویز اعاده دادرسی دانست.

باید مد نظر داشت که تنظیم اقرار نامه مبنی بر این که شهادت کذب بوده، مجوزی برای اعاده دادرسی نمی باشد و این کذب بودن شهادت، باید در مرجع و محکمه صالح، به اثبات برسد. به عبارتی، خلاف واقع بودن شهادت شهود، چنانچه در دادگاه صالح به اثبات رسیده باشد، موجب تجویز اعاده دادرسی است.

پس از تجویز اعاده دادرسی و سپس ارجاع پرونده توسط دیوان به شعبه هم عرض دادگاه تجدیدنظر صادر کننده رای قطعی، دادگاه نام برده نمی تواند به استناد عدم صلاحیت رسیدگی، پرونده را مجددا به دیوان عالی کشور ارسال کند.

بر اساس آرای وحدت رویه، "درخواست اعاده دادرسی به استناد عدم انطباق مجازات با قانون پس از اعمال تخفیف، بعد از صدور حکم اولیه، مورد پذیرش نیست."

اگر شخصی دیگر، به ارتکاب بزه منتسب شده به محکوم علیه اقرار نماید، محکوم علیه در صورتی می تواند اقدام به اعاده دادرسی کرده که اقرار کننده در مرجع قضایی صالح رسیدگی به موضوع حاضر شده و به بزهی که نسبت به آن اقرار می نماید، محکوم گردد.

 اگر جرم منتسب، انتقال منافع مال غیر باشد و دادگاه اقدام به صدور حکم به استرداد عین ملک و جزای نقدی معادل ارزش کل ملک نماید، محکوم علیه می تواند با استناد به صدور حکم به مجازات بیش از کیفر مقرر قانونی، اقدام به اعاده دادرسی کیفری کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نکات حقوقی ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نکات حقوقی ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری پاسخ دهند.