حضانت پدر معتاد

حضانت پدر، در حالتی که والدین، به هر علتی، جدا از یکدیگر باشند، از 7 سالگی تا سن بلوغ فرزندان بوده، مگر، مصلحت طفل، امر دیگری را ایجاب کند. سلب حضانت از پدر، با اثبات وجود انحطاط اخلاقی و رفتار خلاف مصلحت طفل و مصادیق آن، بوده و حضانت پدر معتاد، در صورتی که اعتیاد وی، زیان آور باشد و مصلحت طفل را به خطر اندازد، از وی، سلب خواهد شد.

یکی از مهمترین موضوعاتی که در خصوص روابط والدین و فرزندان، در قانون مدنی، مطرح شده است، حضانت فرزندان می باشد. قانون مدنی، حضانت فرزندان را در بازه های سنی مشخصی، بر عده پدر یا مادر قرار داده و مبنای تصمیم در این خصوص را مصلحت کودک می داند.

اما گاهی، کسی که حضانت را بر عهده می گیرد، مشکلاتی، برای طفل به وجود می آورد که بر اساس قانون، می توان از وی سلب حضانت کرد. از جمله این موارد، اعتیاد پدر است که تاثیر مستقیمی در حضانت پدر معتاد داشته و در مواردی، می تواند، سبب سلب حضانت پدر معتاد شود.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، درباره حضانت پدر، صحبت کرده و موارد سلب حضانت از وی را مورد بررسی قرار دهیم، سپس، بگوییم که قانون مدنی، در خصوص چنین وضعیتی، یعنی، حضانت فرزند با پدر معتاد، چه حکمی دارد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید. 

حضانت پدر

برای اینکه بتوانیم، به این پرسش، پاسخ دهیم که حضانت فرزند با پدر معتاد، چگونه خواهد بود و در چه صورتی، اعتیاد، سبب سلب حضانت پدر معتاد می شود، ابتدا باید، حضانت پدر را از منظر قانون مدنی، مورد بررسی قرار دهیم. 

حضانت، به معنای سرپرستی و نگهداری بوده و از جمله حقوق فرزندان و تکالیف والدین، من جمله، پدر می باشد. در حالت کلی، زمانی که والدین، با یکدیگر، زندگی می کنند، حضانت فرزند، با هردوی آن ها خواهد بود، اما، در صورت جدایی و یا فوت یکی از والدین، تکلیف حضانت فرزند و وضعیت حضانت پدر، در ماده 1169 قانون مدنی، پیش بینی، شده است. 

بر اساس ماده 1169 قانون مدنی، " برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او، جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن، با پدر است. بعد از هفت سالگی، در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل، با رعایت مصلحت کودک، به تشخیص دادگاه می باشد."

با توجه به این ماده، چنانچه والدین به هر دلیلی، از یکدیگر، جدا زندگی کنند، حضانت پدر بر فرزند، از سن هفت سالگی شروع می شود و تا سن بلوغ فرزندان که در دختر، نه سال تمام قمری و در پسر، پانزده سال تمام قمری می باشد، ادامه می یابد و بعد از آن، فرزند، تصمیم می گیرد با کدام والد، زندگی کند؛ مگر اینکه مصلحت کودک، طریق دیگری را ایجاب نماید. 

سلب حضانت از پدر

از آنجا که تمام قواعد مربوط به حضانت، به گونه ای تنظیم شده اند که مصلحت طفل، به بهترین نحو تامین شود، موارد سلب حضانت از پدر، از مادر و از مسئول حضانت، به جهت حمایت از حقوق فرزند و رعایت مصلحت او، در قانون مدنی، مورد پیش بینی، قرار گرفته و ماده 1173 قانون مدنی، به آن، اختصاص داده شده است که در این خصوص، مقرر می دارد: 

"هرگاه، در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل، تحت حضانت او است، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل، در معرض خطر باشد، محکمه می تواند، هر تصمیمی که برای حضانت طفل، مقتضی بداند، اتخاذ نماید."

بر اساس این ماده، چنانچه پدر، دارای مصادیق انحطاط اخلاقی بوده یا رفتاری داشته باشد که مصلحت طفل را تهدید کند، می توان، با ثبت دادخواست سلب حضانت از پدر و اثبات انحطاط اخلاقی یا رفتار خلاف مصلحت طفل، از وی، سلب حضانت کرد.

مصادیق انحطاط اخلاقی یا رفتار خلاف مصلحت طفل، شامل مواردی نظیر اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، در صورتی که زیان آور بوده، مبتلا بودن به بیماری های روانی ای که پزشک قانونی، تشخیص داده باشد، ضرب و جرح یا سوء استفاده از فرزند و مواردی از این دست می باشد. با توجه به این مصادیق، در ادامه، درباره حضانت پدر معتاد و وضعیت حضانت فرزند با پدر معتاد، توضیح خواهیم داد. 

حضانت پدر معتاد

قانون مدنی، در خصوص شرایط سلب حضانت از پدر به علت بیماری روانی و حضانت فرزند با پدر معتاد، تعیین تکلیف کرده است. این قانون، در ماده 1173 خود، موارد و مصادیق انحطاط اخلاقی را نام برده و اشاره داشته که در صورت وجود این مصادیق، و در حالتی که مصلحت طفل، به خطر بیفتد، دادگاه، در خصوص حضانت فرزند، تصمیم مقتضی و شایسته را خواهد گرفت.

با توجه به این ماده، اعتیاد، از مصادیق و موارد انحطاط اخلاقی و رفتارهای خلاف مصلحت طفل، در نظر گرفته شده است؛ اما، این اعتیاد، باید، به گونه ای بوده که زیان آور باشد. تشخیص اینکه تا چه میزان از اعتیاد به مواد مخدر، روان گردان یا الکل، زیان آور بوده، بر عهده دادگاه و قاضی پرونده خواهد بود.

اما، به طور کل و با توجه به عرف، می توان گفت، اعتیادی زیان آور تلقی خواهد شد که فرد، به واسطه مصرف مواد مخدر یا الکل، کنترل خود را از دست داده، اقدام به ضرب و جرح و فحاشی نموده یا از کار کردن و پرداخت نفقه فرزند خود، امتناع کند و نتواند، امور تادیبی و تربیتی را در خصوص طفل، به درستی، اعمال نماید.

در چنین حالتی، برای سلب حضانت پدر معتاد و تعیین تکلیف در خصوص حضانت فرزند با پدر معتاد، باید با ثبت دادخواست سلب حضانت و همچنین، دادخواست تقاضای صدور حکم حضانت، به نفع مادر یا هر شخص دیگری، از دادگاه، درخواست کرد که حکم مقتضی و شایسته را با در نظر گرفتن مصلحت طفل، صادر کند. اثبات اعتیاد، بر عهده مدعی این امر، خواهد بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حضانت پدر معتاد در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حضانت پدر معتاد پاسخ دهند.