ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری

متن ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری، در خصوص دادگاه صالح برای رسیدگی به اتهامات برخی مقامات دولتی، افسران نظامی و... تعیین تکلیف کرده و از شرح و تفسیر و نکات حقوقی این ماده، این است که، جز در موارد استثناء قانونی، دادگاه های کیفری و نظامی 1 و 2 تهران، صالح به رسیدگی در اتهامات افراد مذکور، هستند.

قانون آیین دادرسی کیفری، یکی از مهم ترین قوانینی است که باید، در بحث صلاحیت دادگاه های کیفری و سایر دادگاه هایی که از حیث محلی و ذاتی، صالح به رسیدگی به برخی جرایم و اتهامات، بر اساس شخصیت متهم، نوع جرم و میزان مجازات جرم، هستند، به آن رجوع کرد.

از جمله مهم ترین مواد قانون آیین دادرسی کیفری که استثنایی بر اصل صلاحیت محلی بوده و باید، هنگام وقوع جرم برخی افراد، آن را مد نظر داشت، ماده ۳۰۷ این قانون می باشد که از تفسیر و نکات حقوقی مهمی برخوردار است و اکثر کارمندان حکومتی و دولتی، باید از مفاد و نکات آن، آگاه باشند.

لذا در مقاله حاضر، متن ماده 307 قانون آیین دادرسی کیفری، ارائه شده و شرح و تفسیر، همچنین، نکات حقوقی مهم ماده ۳۰۷، مورد بررسی قرار گرفته است. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این امر، می توانند ادامه مقاله را دنبال کنند.

متن ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری

یکی از مواردی که در قانون آیین دادرسی کیفری، به آن پرداخته شده، بحث صلاحیت ذاتی و محلی دادگاه های کیفری، اعم از دادگاه کیفری یک، دو، دادگاه و دادسرای عالی انتظامی قضات و نیروهای مسلح است. در واقع، بخشی از این قانون، تعیین می کند که بر حسب نوع جرم، شخصیت مجرم و میزان مجازات، دادگاه صالح برای رسیدگی کدام است و در بررسی پرونده و صدور حکم، بر سایر دادگاه ها، اولویت دارد.

از جمله مهم ترین موادی که در قانون آیین دادرسی کیفری، در خصوص صلاحیت دادگاه ها، بر اساس شخصیت و موقعیت اجتماعی مرتکب جرم، تعیین تکلیف می کند، ماده 307 این قانون بوده که در کادر زیر، متن ماده، ارائه شده است: 

از آنجا که متن ماده 307 قانون آیین دادرسی کیفری، دارای شرح و تفسیر و نکات حقوقی ویژه ای بوده، در این مقاله، علاوه بر ارائه متن ماده، شرح و تفسیر، همچنین نکات حقوقی آن، ذکر گردیده است که برای اطلاع از هرکدام از این موارد، خوانندگان محترم، می توانند به ترتیب، تیتر دو و سه مقاله را مورد مطالعه قرار دهند.

شرح و تفسیر ماده 307 قانون آیین دادرسی کیفری

در شرح و تفسیر ماده 307 قانون آیین دادرسی کیفری باید گفت، بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری، جز در موارد استثناء، در سایر موارد، از حیث صلاحیت محلی، دادگاه صالح رسیدگی به جرم، دادگاه محل وقوع جرم خواهد بود، بنابراین، ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری، به نوعی، استثنایی بر صلاحت محلی دادگاه های کیفری و در برخی موارد، نظامی می باشد. 

با این توضیح که، بر اساس متن ماده 307، دادگاه های کیفری و نظامی تهران، اعم از دادگاه کیفری و نظامی یک و دو، در صورتی که برخی از شخصیت های مهم دولتی و حکومتی، مرتکب جرم گردند، صالح به رسیدگی به جرم رخ داده، خواهند بود و دادگاه محل وقوع جرم، صالح به رسیدگی نیست؛

مگر در قانون آیین دادرسی کیفری یا سایر قوانین خاص، دادگاه دیگری، صالح به رسیدگی شناخته شده باشد. بنابر شرح و تفسیر متن ماده ۳۰۷، دادگاه های کیفری و نظامی یک و دو تهران، به جرایم و اتهامات مقامات زیر، رسیدگی خواهند کرد:

 روسای قوای سه‏ گانه و معاونان و مشاوران آنان

وزیران و معاونان وزیران

رئیس و اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام

اعضای شورای نگهبان

نمایندگان مجلس شورای اسلامی

 خبرگان رهبری

رئیس و دادستان دیوان محاسبات کشور

استانداران

فرمانداران مراکز استان

مدیران کل اطلاعات استان ها

افسران نظامی و انتظامی از درجه سرتیپ و بالاتر و یا دارای درجه سرتیپ دومی و دارندگان پایه قضائی و افسران نظامی و انتظامی، تحت شرایطی ویژه که در تیتر بعد، توضیح داده خواهد شد. علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص دادگاه کیفری یک و صلاحیت آن، می توانند مقاله زیر را مطالعه کنند.

نکات حقوقی ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری

پس از بررسی متن و تفسیر ماده 307 قانون آیین دادرسی کیفری، نکات حقوقی این ماده، موردی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نکات حقوقی ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری، به شرح زیر هستند:

دادگاه کیفری یک و دو تهران، صرفا به اتهامات فرمانداران مراکز استان ها و نه فرمانداران شهرستان ها، رسیدگی خواهد کرد؛

دارندگان پایه قضائی و افسران نظامی و انتظامی، تنها در صورتی که مستخدم نیروهای مسلح یا قوه قضاییه باشند، مشمول قواعد ماده 307 قانون آیین دادرسی کیفری می شوند؛

دادگاه کیفری یک و دو تهران، صرفا به جرایم عمومی افسران نظامی و انتظامی از درجه سرتیپ و بالاتر و یا دارای درجه سرتیپ دومی آن هم در شرایطی که در محل های سرلشکری و یا فرماندهی تیپ مستقل، شاغل باشند، رسیدگی خواهد کرد.

مستفاد از تبصره دوم ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری، چنانچه رسیدگی به اتهامات افسران نظامی و انتظامی مذکور در ماده 307 ، بر طبق قانون، در صلاحیت سازمان قضائی نیروهای مسلح باشد، دادگاه نظامی یک یا دو تهران، به اتهامات و جرایم آن ها، رسیدگی خواهد کرد. 

مستفاد از نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۰/۱۰۴۰ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۲۷ و بر اساس بند «ح» ماده ۹ قانون شورای حل اختلاف، مصوب ۱۳۹۴/۹/۱۶ که در خصوص صلاحیت شورای حل اختلاف در رسیدگی به جرایم تعزیری ای که تنها موجب مجازات جزای نقدی درجه هشت هستند، تعیین تکلیف می کند؛

 در صورتی که مقام قضایی، مرتکب جرمی شود که صرفا، دارای مجازات قانونی جزای نقدی درجه هشت است، شورای حل اختلاف تهران، صالح به رسیدگی می باشد نه دادگاه کیفری یک و دو تهران و در صورت تجدید نظر خواهی، حسب مورد، دادگاه کیفری یک و دو تهران، صالح به رسیدگی، خواهند بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نکات حقوقی ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نکات حقوقی ماده 307 قانون آیین دادرسی کیفری پاسخ دهند.