مشارکت در تولید

مشارکت در تولید، فرآیندی است که در طی آن، دو یا چند شخص (اعم از حقیقی یا حقوقی) با همکاری یکدیگر، به تولید کالا و یا محصول خاصی، با هدف فروش و ارائه آن برای کسب منفعت، اقدام می نمایند. رعایت قوانین و شرایط عمومی صحت معاملات در نگارش نمونه قراردادهای مشارکت در تولید الزامی می باشد.

بسیاری از تاجران و سرمایه گذارانی که به دنبال یک سرمایه گذاری پر‌‌سود می باشند، این کار را از طریق تاسیس واحد‌های تولیدی و همچنین شراکت در عرصه تولید انجام می دهند. مشارکت در تولید می تواند در عرصه های گوناگونی رخ دهد که از جمله آن می توان به تولید دارو، تولید پوشاک و... اشاره نمود.

برای این که طرفین معامله، در زمینه همکاری و مشارکت در تولید خود، دچار مشکل نشوند، در ابتدا می بایست به تنظیم نمونه قرارداد مشارکت در تولید اقدام نمایند. تنظیم این قرارداد مستلزم آشنایی با شرایط و قوانین و هم چنین، نحوه تنظیم این عقود می باشد که؛ این امر به نوبه خود بر اهمیت اطلاع از جزئیات قراردادهای مشارکت در تولید می افزاید. 

از این رو، در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش که مشارکت در تولید چیست و شرایط و قوانین آن چه می باشد؛ به بیان نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در تولید بپردازیم. سپس در انتها؛ آثار این گونه عقود ارائه خواهد شد و امکان دانلود نمونه متن قراردادهای مشارکت در تولید فراهم خواهد گردید. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

مشارکت در تولید چیست

غالبا هزینه و سرمایه کافی برای راه اندازی یک کسب و کار تولیدی و مدیریت و پرداخت هزینه های آن، به اندازه‌ ای زیاد است که کمتر فردی را می توان یافت که به تنهایی سرمایه نقدی و همچنین فن، حرفه، تجربه و دانش کاربردی یک کارگاه تولیدی را در اختیار داشته باشد. در چنین مواقعی است که افراد سعی می نمایند که از طریق همکاری و مشارکت با سایر اشخاص، به ایجاد و مدیریت یک واحد تولیدی اقدام نمایند.

در پاسخ به این پرسش که مشارکت در تولید چیست؛ می توان پاسخ داد که مشارکت در تولید، فرآیندی است که در طی آن، دو یا چند شخص (اعم از حقیقی یا شخص حقوقی) با همکاری یکدیگر، به تولید کالا و یا محصول خاصی، با هدف فروش و ارائه آن برای کسب منفعت، اقدام می نمایند. این مشارکت می تواند میان اشخاص مختلف اعم از حقیقی و حقوقی رخ داده و اکثر مواقع، برای تنظیم روابط میان طرفین معامله، برای آن؛ قرارداد تنظیم می شود.

مشارکت در تولید، می تواند در زمینه های گوناگون و مقیاس های مختلف رخ دهد. قرارداد شراکت در تولید یا فرم شراکت نامه تولیدی، از انواع قرارداد‌های مشارکت مدنی به حساب آمده که یکی از انواع پرکاربرد آن، قراردادهای مشارکت در تولید کسب و کارهای تازه تاسیس یا همان استارتاپ ها و هم چنین، شرکت های دانش بنیان می باشد.

شرایط و قوانین مشارکت در تولید

در قسمت گذشته، به این سوال که مشارکت در تولید چیست؛ پاسخ داده و بیان نمودیم که مشارکت در تولید، همکاری دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی، به منظور تولید محصول یا کالایی خاص، با هدف فروش و کسب سود می باشد. در این بخش از مقاله قصد داریم تا به بیان شرایط و قوانین مشارکت در تولید بپردازیم.

از آن جایی که قراردادها و معاملات مربوط به مشارکت در تولید، از عقود نامعین به حساب می آیند، قانون گذار، عنوان و شکل خاصی را برای صحت آن ها در نظر نگرفته است و طرفین معامله مشارکت در تولید، در آن، از آزادی اراده برخوردار می باشند.

با وجود نامعین بودن عقود مشارکت در تولید، می بایست قوانین و شرایط صحت معاملات در آن مورد رعایت قرار گیرد. ماده 190 قانون مدنی، در خصوص شرایط اساسی برای صحت معاملات بیان می دارد: «برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:

قصد طرفین و رضای آن‌ ها

اهلیت طرفین

موضوع معین که مورد معامله باشد

مشروعیت جهت معامله»

همچنین، به موجب ماده 211 قانون مدنی، برای اینکه متعاملین اهل محسوب شوند؛ باید بالغ و عاقل و رشید باشند و معامله با اشخاصی که بالغ یا عاقل یا رشید نیستند به واسطه عدم اهلیت باطل است. علاوه بر این، در بیان شرایط و قوانین مشارکت در تولید می بایست یادآور شد، قراردادهای مشارکت در تولید از جمله قراردادهای خصوصی می باشند و به همین دلیل، موضوع آن، نمی بایست مخالفتی با شرع و قانون داشته باشد.

ماده 10 قانون مدنی در این خصوص بیان می دارد: «قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌ اند، در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد؛ نافذ است.» به طور مثال، طرفین معامله نمی توانند در مشارکت در تولید چیزی خلاف شرع، نظیر تولید مشروبات الکلی یا خلاف قانون، نظیر تولید مواد مخدر، با یکدیگر همکاری نمایند.

نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در تولید

قرارداد مشارکت در تولید یکی از حساس ترین قراردادهای تجاری بوده، که لازمه ی آن داشتن یک قرارداد کامل و شفاف می باشد، زیرا مشارکت با سرمایه یک طرف قرارداد و انجام موضوع مشارکت توسط طرف دیگر قرارداد انجام می شود یا آن که هر دو طرف می توانند هم آورده ریالی داشته باشند، و هم از تخصص خود بهره ببرند، لذا این موضوع، امری مهم و سرنوشت ساز برای طرفین می باشد و می بایست تمامی شرایط و حالات مختلف در آن پیش بینی شده باشد.

در این میان، ممکن است که برخی افراد با نحوه نگارش و انعقاد قرارداد مشارکت در تولید آشنایی کافی را نداشته و این سوال برای آن ها مطرح شود که نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در تولید به چه صورتی است و چه مواردی در آن نگاشته می شود؟ به همین منظور این بخش از مقاله، به بیان نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در تولید اختصاص داده شده است.

مواد ابتدایی هر قراردادی، از جمله قرارداد مشارکت در تولید، به بیان موضوع قرارداد و نیز مشخصات طرفین اختصاص دارد. هر یک از شرکا و طرفین معامله، باید مشخصات دقیق و کامل خود را در متن قرارداد ذکر کنند و در مواردی که از وکیل برای انعقاد قرارداد استفاده می شود، لازم است که مشخصات و اطلاعات وی، به طور دقیق و کامل در قرارداد ذکر شود.

علاوه بر این، در هر قراردادی، موضوع قرارداد باید در متن آن به طور واضح بیان شود. نمونه قرارداد مشارکت در تولید نیز از این قاعده مستثنی نبوده و می بایست موضوع آن که همان مشارکت در تولید است، در متن قرارداد ذکر شده و مشخص شود که در تولید چه کالا و محصولی این مشارکت صورت می گیرد. 

در ادامه لازم است که زمان دقیق آغاز و پایان شراکت در تولید، میزان آورده هر یک از طرفین قرارداد و حساب سود و زیان مورد اشاره قرار گیرند. پس از آن نوبت به نگارش مهم ترین بخش قرارداد مشارکت در تولید می رسد که در واقع همان، حقوق و تعهدات طرفین می باشد. 

در صورتی که طرفین تمایل به محرمانه بودن مفاد قرارداد دارند، لازم است که موادی را به این موضوع اختصاص داده و شرط محرمانگی و حدود و صغور آن را در متن عقد بیان نمایند. در انتها نیز به شیوه حل و فصل اختلافات، موارد فسخ و هم چنین، دریافت امضا و اثر انگشت هر یک از طرفین پرداخته خواهد شد.

آثار مشارکت در تولید

در بخش های پیشین مقاله، توضیحات جامع و کاملی در خصوص ماهیت و تعریف قرارداد مشارکت در تولید، شرایط و قوانین آن و نیز، نحوه تنظیم این گونه عقود ارائه گردید و بیان شد که قراردادهای مشارکت در تولید از جمله عقود نامعین بوده و قانون گذار تا حدی، بیان شرایط و ضوابط حاکم بر قرارداد را به طرفین آن واگذار نموده است. در این بخش از مقاله قصد داریم تا به بیان آثار مشارکت در تولید بپردازیم.

هر عقدی، من جمله عقد مشارکت در تولید، كه بين دو یا چند نفر واقع می شود، دارای آثاری است و اين آثار از دو جنبه قابل مطالعه می باشد: اثر مترتب بر عقد نسبت به طرفين آن و همچنین، اثر مترتب بر عقد نسبت به اشخاص ثالث. اثر مترتب بر عقد نسبت به طرفين؛ آن است که در هر عقد و قراردادی كه بين دو نفر منعقد می شود، اصلی به نام اصل لزوم حاكم است. این اصل به این معنی است که طرفين قرارداد بايد به مفاد عقدی كه منعقد كرده اند، پايبند باشند و آن را اجرا كنند.

يكی دیگر از اصول مهم حقوقی، اصل نسبی بودن قرارداد می باشد. اصل نسبی بودن قرارداد يا اثر نسبی قرارداد به اين معنی است كه قرارداد فقط در حق طرفين آن موثر است و نمی توان اثر آن را نسبت به اشخاص ثالث تسری داد. ماده 231 قانون مدنی در این خصوص بیان می دارد: «معاملات و عقود فقط درباره طرفین متعاملین و قائم‌ مقام قانونی آن‌ ها موثر است مگر در مورد ماده 196.»

ماده 196 قانون مدنی در این خصوص خاطر نشان می کند که: «کسی که معامله می‌ کند، آن معامله برای خود آن شخص محسوب است، مگر این که در موقع عقد خلاف آن را تصریح نماید یا بعد خلاف‌ آن ثابت شود. معذلک ممکن است در ضمن معامله که شخص برای خود می‌ کند تعهدی هم به نفع شخص ثالثی بنماید.»

دانلود نمونه قرارداد مشارکت در تولید

یکی از روش هایی که افراد می توانند با محتوا و مندرجات قرارداد مشارکت در تولید آشنا شوند، مطالعه نمونه قراردادهای آماده می باشد. البته متن این قراردادها بسیار مختصر بوده و ممکن است که همه نکات مد نظر طرفین را در بر نداشته باشد، بنابر این افراد می بایست به قراردادهای آماده تنها به عنوان یک نمونه نگاه کرده و معامله خود را صرفا بر اساس آن نگارش ننمایند.

به منظور آشنایی علاقمندان با محتوا و مندرجات این گونه قراردادها، در جدول زیر، امکان دانلود نمونه قرارداد مشارکت در تولید به صورت فایل pdf فراهم شده است، با این حال طرفین قرارداد می بایست علاوه بر دانلود و مطالعه متن زیر، با توجه به شرایط خود، متن قرارداد را تغییر داده و مواردی را به آن افزوده یا کم نمایند. همانطور که پیش تر بیان شد، توافق طرفین نیز نمی بایست مخالفتی با قانون مدنی یا شرع مقدس اسلام داشته باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قوانین مشارکت در تولید در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قوانین مشارکت در تولید پاسخ دهند.