ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی

شرح و تفسیر متن ماده 265 قانون مجازات اسلامی که در خصوص مجازات مصرف مسکر، تعیین تکلیف می کند، از این قرار بوده که شرب خمر، یک جرم حدی می باشد و مصرف مسکر، مجازات 80 ضربه شلاق حدی را به دنبال دارد. از مهم ترین نکات حقوقی متن ماده ۲۶۵، این است که حد جرم شرب خمر، قابل تخفیف و تبدیل نیست.

قانون مجازات اسلامی جدید، در بسیاری از مسائل، در خصوص جرم انگاری و تعیین مجازات جرایم تعیین شده در متن مواد خود، تابع شرع مقدس بوده و به تبعیت از شرع، برخی از جرایم را تحت عنوان جرم حدی، با میزان مجازات تعیین شده در شرع، مورد پیش بینی قرار داده است.

از جمله مواد قانون مجازات اسلامی که برگرفته از شرع بوده و یک رفتار را جرم انگاری و برای آن، مجازات حدی، تعیین کرده، ماده 265 قانون مجازات اسلامی است که امروزه، جرم مربوط به این ماده، بسیاری از پرونده های دادگاه های کیفری را به خود، اختصاص داده است.

با توجه به اهمیت ماده 265 قانون مجازات، در مقاله حاضر، متن این ماده قانون مجازات اسلامی، ارائه گردیده و پس از ذکر شرح و تفسیر ماده ۲۶۵، نکات حقوقی مهم آن، ذکر خواهد شد. علاقمندان به کسب اطلاعات قانونی بیشتر در خصوص این ماده، می توانند ادامه مقاله را دنبال نمایند.

متن ماده 265 قانون مجازات اسلامی

یازده جرم زنا، لواط، تفخیذ، مساحقه، قوادی، قذف، سب نبی، مصرف مسکر، سرقت، محاربه، بغی و افساد فی الارض، از جرایم حدی ای هستند که در قانون مجازات اسلامی، به تبعیت از شرع، مورد پیش بینی قرار گرفته اند. مقصود از جرم حدی و جرم دارای مجازات حدی، جرمی است که؛

موجب، نوع، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مقدس، تعیین شده‌ و قاضی در مقام صدور حکم در خصوص این جرایم، هیچ گونه دخالت و حق کم و زیاد کردن میزان مجازات را نخواهد داشت. از جمله موادی که در قانون مجازات اسلامی، به یک جرم حدی، یعنی جرم مصرف مسکر یا همان شرب خمر، اختصاص یافته متن ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی است که در کادر زیر، متن این ماده، ارائه خواهد شد و در تیترهای بعدی، شرح و تفسیر و نکات حقوقی مهم آن، ذکر می گردند.

با توجه به اینکه قانون گذار، مجازات شرب خمر را به تبعیت از شرع مقدس، در قانون مجازات اسلامی، تعیین نموده، علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مجازات این جرم و قواعد و حواشی آن می توانند، مقاله پیشنهادی در قسمت حتما بخوانید را مطالعه کنند.

تفسیر ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی

در شرح و تفسیر ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی، باید ماده 264 این قانون را مد نظر داشت که مقرر می دارد: "مصرف مسکر، از قبیل خوردن، تزریق و تدخین آن، کم باشد یا زیاد، جامد باشد یا مایع، مست کند یا نکند، خالص باشد یا مخلوط، به گونه ای که آن را از مسکر بودن خارج نکند، موجب حد است. تبصره- خوردن فقاع (آب جو مسکر)، موجب حد است، هرچند مستی نیاورد."

بنابراین، در شرح و تفسیر ماده 265 قانون مجازات اسلامی، می توان گفت، مقصود از مسکر در متن ماده، مواد مستی آور است و حتی اگر این مواد، فرد را مست نکنند نیز مصرف آن ها، مصرف کننده را با مجازات 80 ضربه شلاق حدی، مواجه می سازد. 

محکومیت به مجازات شلاق حدی مصرف مسکر، صرفا در اثر نوشیدن مواد مستی آور و مست شدن، تحقق نمی یابد و تزریق و تدخین مسکر نیز، اعم از اینکه کم باشد یا زیاد، یا دارای حالت جامد باشد یا حالت مایع و حتی مست بکند یا نکند، سبب محکومیت مصرف کننده به 80 ضربه شلاق حدی می گردد. همچنین، ترکیب مسکر با سایر مواد و سپس، نوشیدن یا مصرف آن به هر ترتیب، تا مادامی که مسکر را از مسکر بودن خارج نکند، موجب حد است.

نکات حقوقی ماده 265 قانون مجازات اسلامی

نکات حقوقی ماده 265 قانون مجازات اسلامی، مطلبی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی قرار گرفته و توجه و مد نظر قرار دادن آن ها، بسیار به شخصی که خود یا اقوام وی، در خصوص جرم مصرف مسکر، در دادگاه کیفری، دارای پرونده هستند، کمک کننده می باشد. نکات حقوقی متن ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی، عبارتند از:

شلاق مصرف مسکر، حدی بوده و بر خلاف شلاق تعزیری، قابل خریدن و تخفیف نیست.

صرفا، مباشر (یعنی نوشنده مسکر)، در جرم حدی مصرف مسکر، به 80 ضربه شلاق حدی، محکوم خواهد شد.

معاونت یا شروع به جرم مصرف مسکر، شلاق حدی نداشته و حسب مورد، فرد را با مجازات های تعزیری، مواجه می سازد.

مسلمان، اعم از اینکه تظاهر به مصرف مسکر کند یا واقعا آن را مصرف نماید، به 80 ضربه شلاق حدی، محکوم خواهد شد.

فرد غیر مسلمان، در صورتی که تظاهر به مصرف مسکر نماید، با حد 80 ضربه شلاق، مواجه می شود اما، اگر تظاهر نکرده باشد لکن، در حالت مستی، در معابر عمومی و اماکن عمومی، ظاهر شود، به مجازات ماده 638 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، یعنی حبس یا شلاق، محکوم می گردد. 

در خصوص غیر مسلمان، اگر مسکر بنوشد و مصرف کند اما، نه تظاهر به مصرف آن نماید و نه در حال مستی در اماکن و معابر عمومی، ظاهر گردد، مجازاتی اعمال نخواهد شد. مستند این امر نیز ماده 266 قانون مجازات اسلامی است که مقرر می دارد:

"غیرمسلمان، تنها در صورت تظاهر به مصرف مسکر، محکوم به حد، می‌ شود. تبصره- اگر مصرف مسکر، توسط غیر مسلمان، علنی نباشد، لکن، مرتکب در حال مستی، در معابر یا اماکن عمومی ظاهر شود، به مجازات مقرر برای تظاهر به عمل حرام، محکوم می‌ گردد."

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نکات حقوقی ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نکات حقوقی ماده 265 قانون مجازات اسلامی پاسخ دهند.