فسخ مبایعه نامه

از جمله شرایط فسخ مبایعه نامه ، استناد به یکی از خیارات قانونی مانند خیار تدلیس و یا عیب و یا ذکر خیار شرط در مبایعه نامه می باشد . نحوه نوشتن فسخ مبایعه نامه ، از طریق تنظیم یک اظهارنامه قضایی خطاب به طرف مقابل و یا در صورت لزوم ، طرح دعوی به خواسته تایید حق فسخ در مراجع قضایی است که در ادامه ، نمونه متن آن برای دانلود ، آمده است .

زمانی که دو نفر ، در خصوص انعقاد قرارداد بیع به توافق می رسند ، سندی تحت عنوان مبایعه نامه را تنظیم می کنند که در عرف ، بعضا به آن ، قولنامه نیز گفته می شود . در هر حال ، سند مبایعه نامه ، به معنای آن است که دو طرف ، قرارداد بیع را میان خود و با شرایط خاص ، منعقد نموده و به لحاظ قانونی ، به آن پایبند هستند .

با این وجود ، گاها ، بنا به دلایلی ، طرفین ، قصد دارند که قرارداد بیع را بر هم زده و به آثار حقوقی ایجاد شده از آن ، خاتمه دهند . این مورد ، از طریق فسخ مبایعه نامه انجام می شود که به لحاظ حقوقی ، در شرایط خاصی ، قابل انجام است . در واقع ، به لحاظ اینکه اصل ، بر لزوم اجرای قرارداد است ، فسخ مبایعه نامه ، صرفا در شرایط خاص و به نحو خاصی قابل انجام است . فلذا پرداختن به آن ، پر اهمیت است ؛ چرا که در غیر این صورت ، ممکن است حقوق طرفین ، تضییع شود .

به همین دلیل ، در این مقاله ، به توضیح شرایط و مراحل فسخ مبایعه نامه پرداخته و نحوه نوشتن فسخ مبایعه نامه را شرح خواهیم داد . در ادامه ، آثار فسخ مبایعه نامه را ذکر نموده و در پایان نیز ، یک نمونه متن فسخ مبایعه نامه را برای دانلود ، ارائه خواهیم نمود .

شرایط فسخ مبایعه نامه

اصل لزوم قراردادها ، اقتضای آن را دارد که طرفین ، به تعهدات قراردادی خود ، عمل نموده و به آثار ناشی از عقد یا قرارداد ، ملتزم باشند . عقد بیع نیز ، به همین نحو می باشد ؛ لذا افرادی که با هم ، یک قرارداد بیع منعقد نموده و مبایعه نامه تنظیم می نمایند ، می بایست به تعهداتی که در آن ذکر شده ، پایبند بمانند . با این حال ، در مواردی ، ممکن است که طرفین ، بخواهند اقدام به فسخ مبایعه نامه نموده و به آثار آن ، خاتمه دهند .

لذا سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که شرایط فسخ مبایعه نامه چیست و به عبارت دیگر ، در چه شرایطی ، طرفین می توانند اقدام به فسخ نمودن بیع نموده و به آن ، خاتمه دهند ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که به طور کلی ، فسخ و بر هم زدن مبایعه نامه ، در شرایط خاصی امکان پذیر است که ذیلا ، توضیح خواهیم داد .

یکی از شرایط فسخ مبایعه نامه ، آن است که دو طرف ، نسبت به فسخ و بر هم زدن مبایعه نامه ، رضایت داشته باشند و با توافق یکدیگر ، اقدام به فسخ قرارداد بیع نمایند . در این شرایط ، فسخ مبایعه نامه ، بر مبنای اقاله ، صورت گرفته است .

یکی دیگر از شرایط فسخ مبایعه نامه ، آن است که یکی از طرفین ، ( حتی بدون رضایت دیگری ) ، اقدام به فسخ مبایعه نامه نماید . در این شرایط ، لازم است که هر کدام از طرفین که قصد فسخ مبایعه نامه را دارد ، به استناد قانون و یا قرارداد ، اقدام به بر هم زدن مبایعه نامه یا فسخ آن نماید .

با این توضیح که ، در قانون مدنی ، شرایطی که به افراد ، حق فسخ قرارداد داده شده است ، ذکر گردیده است که از جمله شرایطی که به یکی از طرفین ، حق فسخ مبایعه نامه داده شده است ، می توان به خیارات قانونی ، اشاره نمود که شامل مواردی همچون خیار مجلس ، خیار تاخیر ثمن ، خیار رویت و تخلف از وصف ، خیار غبن ، خیار عیب ، خیار حیوان ، خیار تدلیس و خیار تبعض صفقه می باشد .

علاوه بر خیارات قانونی ، گاهی ، در متن مبایعه نامه ، خیار شرط نیز ، درج می شود و درج این خیار ، بدان معناست که هر کدام از طرفین قرارداد و یا هر دوی آنها ، می توانند در شرایط خاصی ، اقدام به بر هم زدن یا فسخ مبایعه نامه نمایند . مثل زمانی که طرفین ، شرط می کنند که اگر تا تاریخ مشخصی ، خریدار ، ثمن معامله را پرداخت نکند ، فروشنده می تواند اقدام به فسخ قرارداد نماید .

همچنین ، باید در نظر داشت که در برخی شرایط ، ممکن است که طرفین ، در مبایعه نامه ، اقدام به اسقاط کافه خیارات کرده باشند ؛ به این معنا که حق فسخ معامله به دلیل خیارات را از خود ، سلب و ساقط نموده باشند که در این شرایط ، دیگر نمی توان اقدام به فسخ مبایعه نامه نمود ؛ مگر در خصوص خیار تدلیس .

مراحل فسخ مبایعه نامه

از جمله شرایط فسخ مبایعه نامه ، آن است که یا هر دوی طرفین ، نسبت به فسخ قرارداد ، به توافق رسیده و اقدام به اقاله قرارداد نمایند و یا اینکه به استناد قانون و قرارداد ، اقدام به بر هم زدن یا فسخ مبایعه نامه کنند . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که مراحل فسخ مبایعه نامه چیست و به عبارت دیگر ، در صورتی که هر کدام از طرفین ، قصد داشته باشد مبایعه نامه را فسخ نماید ، چه اقداماتی را باید انجام دهد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که به طور کلی ، هر چند که فردی ، به لحاظ قانونی ، حق فسخ قرارداد را داشته باشد ، باز هم باید مراحل فسخ مبایعه نامه را ، به شیوه ای صحیح و قانونی ، انجام دهد ؛ چرا که اصل لزوم قراردادها و اصل وفای به عهد ، ایجاب می کند که طرفین ، جز در موارد موجه و قانونی ، اقدام به بر هم زدن قرارداد ، نکرده و اعتبار مبایعه نامه را خدشه دار نکنند .

به طور کلی ، مراحل فسخ مبایعه نامه ، به این صورت است که شخص دارنده حق فسخ ، می بایست اراده خود ، مبنی بر اعمال حق فسخ را ، به طرف مقابل ، اعلام نماید تا به این ترتیب ، اعمال حق فسخ ، قابل اجرا باشد . بر این اساس ، در رویه فعلی ، مراحل فسخ مبایعه نامه ، به این صورت است که شخص ، می بایست به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، مراجعه کرده و یک نمونه متن اظهارنامه قضایی جهت اعمال حق فسخ را ، خطاب به طرف مقابل ، تنظیم و ارسال نماید .

بر این اساس است که اگر به موجب قانون و یا قرارداد ، مهلت و بازه زمانی خاصی برای اعمال حق فسخ مبایعه نامه ، پیش بینی شده باشد ، شخص متقاضی ، صرفا باید مراحل فسخ مبایعه نامه را ، در همین بازه زمانی ، انجام داده و در غیر این صورت ، حق وی برای فسخ مبایعه نامه ، از بین خواهد رفت .

با این حال ، در صورتی که پس از انجام مراحل فوق ، ( که معمولا به صورت ارسال اظهارنامه قضایی خطاب به طرف مقابل انجام می شود ) ، وی از انجام تعهدات خود مبنی بر استرداد ثمن معامله و یا مبیع ، امتناع نماید ، در این صورت ، شخص متقاضی ، می بایست این بار ، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و دادخواستی مبنی بر تایید فسخ مبایعه نامه ، تنظیم نماید که در این شرایط ، قاضی پس از رسیدگی به پرونده و احراز شرایط لازم برای فسخ ، فسخ مبایعه نامه را اعلام می نماید .

آثار فسخ مبایعه نامه

در قسمت های قبل ، در ارتباط با شرایط ، موارد و نحوه فسخ نمودن مبایعه نامه ، صحبت کرده و گفتیم که خواهان فسخ ، می بایست با دارا بودن شرایط قانونی لازم ، اقدام به نوشتن متن فسخ مبایعه نامه نماید . اما در همین راستا ، سوال دیگری نیز ممکن است مطرح شود و آن ، این است که آثار فسخ مبایعه نامه چیست و به عبارت دیگر ، در صورتی که یکی از طرفین ، اقدام به فسخ نمودن قرارداد بیع نماید ، چه آثاری از این امر ، ناشی می شود ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که یکی از مهم ترین آثار فسخ مبایعه نامه ، آن است که عمر قرارداد بیع منعقد شده ، به پایان می رسد و دیگر طرفین ، نمی توانند برای آینده ، به آن استناد نمایند . تفاوت بطلان و فسخ قرارداد ، آن است که آثار بطلان قرارداد ، قهقرایی بوده و به گذشته نیز سرایت می کند ، ( گویی که از اساس هیچ قراردادی ایجاد نشده بوده است ) ، اما آثار فسخ مبایعه نامه ، نسبت به آینده است و دیگر ، نمی توان به آن استناد نمود .

در همین ارتباط ، باید توجه داشت که پس از فسخ قرارداد بیع و مبایعه نامه ، هر کدام از طرفین ، می بایست اقدام به بازگرداندن وضع به حال سابق نماید . به این صورت که ، فروشنده ، در صورتی که ثمن معامله را دریافت کرده است ، می بایست آن را به خریدار ، باز گرداند و در صورتی که خریدار نیز ، مبیع را در اختیار دارد ، می بایست آن را به فروشنده ، باز گرداند .

علاوه بر این ، در ارتباط با نمائاتی که از مبیع حاصل می شود و وضعیت آنها پس از فسخ مبایعه نامه ، می توان به ماده 287 قانون مدنی توجه نمود که بر اساس آن ، منافع منفصل ، متعلق به کسی است که به واسطه عقد بیع ، مالک شده بود ؛ اما منافع متصل ، متعلق به کسی است که به واسطه فسخ مبایعه نامه ، مالک می شود .

نحوه نوشتن فسخ مبایعه نامه

یکی از مهم ترین مراحل فسخ نمودن مبایعه نامه زمین یا خانه ، آن است که متقاضی ، ابتدا به یک روش قانونی ، اعمال حق فسخ خود را به طرف مقابل ، اعلام نماید که در حال حاضر ، این امر از طریق تنظیم یک نمونه متن اظهارنامه قضایی ، انجام می شود . در صورتی که طرف مقابل ، به تعهدات خود پس از فسخ قرارداد عمل نکرده و این امر ، مورد تایید وی قرار نگیرد ، لازم است که حق فسخ ، توسط قاضی دادگاه ، تایید شود .

اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که نحوه نوشتن فسخ مبایعه نامه به چه صورت است ؟ به عبارت دیگر ، در صورتی که شخصی ، قصد داشته باشد مراتب حق فسخ قرارداد را به طرف مقابل اطلاع دهد ، به چه نحوی باید این امر را انجام دهد ؟ در ارتباط با نحوه نوشتن فسخ مبایعه نامه ، مطالب زیر ، حایز اهمیت است :

اولا باید در نظر داشت که اگر در قانون و یا قرارداد ، مهلت و بازه زمانی خاصی جهت فسخ مبایعه نامه مورد پیش بینی قرار گرفته باشد ، صرفا در همان مدت زمان ، می توان اقدام به فسخ قرارداد نمود . به عنوان نمونه ، خیار تدلیس ، خیار فوری محسوب می شود و به محض اطلاع ، شخص باید اقدام به فسخ معامله نماید .

ثانیا ، نحوه نوشتن فسخ مبایعه نامه ، به این صورت است که شخص متقاضی ، ضمن ذکر مشخصات خود و طرف مقابل و همچنین ، قراردادی که تنظیم شده است ، به یکی از خیارات قانونی و قراردادی ، استناد نموده و خواهان اعمال و استفاده از حق فسخ خود ، خواهد شد . اما در صورتی که این امر ، مورد توافق طرف مقابل قرار نگرفت ، نیاز است که در دادگاه ، وجود حق فسخ ، اثبات شده و قاضی ، حکم صادر نماید و همچنین ، اسقاط کافه خیارات انجام نشده باشد .

در شرایط این چنینی ، نحوه نوشتن فسخ مبایعه نامه ، به این صورت است که شخص متقاضی ، می بایست یک نمونه متن فسخ مبایعه نامه را به حالت دادخواست ، تنظیم کرده و به استناد مدارک هویتی ، مبایعه نامه تنظیم شده و اسناد و مدارکی که دال بر وجود حق فسخ می باشند ، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، به ثبت رسانیده و دعوی مزبور را پیگیری نماید که در قسمت بعد ، نمونه متن فسخ مبایعه نامه را نیز ، ارائه خواهیم داد .

دانلود نمونه متن فسخ مبایعه نامه

فسخ مبایعه نامه ، از طریق تنظیم یک نمونه اظهارنامه قضایی خطاب به طرف مقابل و در صورت لزوم ، طرح دعوای تایید فسخ مبایعه نامه در دادگاه ، انجام می شود و مانند سایر دعاوی حقوقی ، شخص خواهان ، ابتدا می بایست نمونه متن درخواست خود را به صورت مستند و مستدل ، تنظیم نموده و آن را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، به ثبت رساند .

اما از آن جهت که برخی از مخاطبین محترم ، ممکن است با نحوه نوشتن متن فسخ مبایعه نامه ، آشنایی کافی را نداشته باشند ، در این قسمت از مقاله ، قصد داریم یک نمونه متن فسخ مبایعه نامه را نیز ، برای دانلود ، ارائه نماییم . ولیکن باید در نظر داشت که فسخ مبایعه نامه ، بنا به دلایل مختلفی همچون خیار شرط و یا سایر انواع خیارات در معامله ملک ، ممکن است صورت گیرد و خواهان ، حسب مورد ، می تواند با استناد به هر کدام از آنها ، اقدام به تنظیم متن فسخ مبایعه نامه نماید . برای دانلود نمونه متن فسخ مبایعه نامه ، می توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید .

لازم به ذکر است که نمونه متن فسخ مبایعه نامه که ذیلا برای دانلود ارائه شده است ، مربوط به فسخ مبایعه نامه به علت تدلیس طرف مقابل است ؛ اما هر یک از طرفین ، می تواند به استناد سایر خیارات قانونی و یا قراردادی ، اقدام به تنظیم متن دلخواه نماید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط فسخ مبایعه نامه در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط فسخ مبایعه نامه پاسخ دهند .