ماده ۹۸​ قانون آیین دادرسی مدنی

شرح و تفسیر متن ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی و از جمله و نکات حقوقی مهم متن ماده ۹۸ این است که کم کردن خواسته، در تمام مراحل دادرسی ممکن بوده، لکن، افزودن آن یا تغییر نحوه دعوا یا خواسته، تا پایان اولین جلسه، آن هم در صورتی که با دعوای طرح شده مربوط بوده و منشا واحدی داشته باشد، ممکن خواهد بود.

مستفاد از ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی، رسیدگی به دعاوی حقوقی، تنها به موجب درخواست ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان، میسر و ممکن می باشد و این امر، یعنی درخواست رسیدگی توسط افراد مذکور، مستلزم تقدیم دادخواست، در اوراق چاپی مخصوص می باشد.

 از آنجا که تقدیم و تسلیم دادخواست، قواعد بخصوصی دارد و تنها در صورتی که این قواعد رعایت شده باشند، دادخواست مورد پذیرش و به تبع، رسیدگی قرار خواهد گرفت، اطلاع از مواد مربوط به این امر، از جمله متن ماده ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی، که در خصوص، یکی از موارد مهم در دادخواست، تعیین تکلیف می کند، ضروری خواهد بود.

لذا، درمقاله حاضر، متن ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی، ارائه و در خصوص شرح و تفسیر و نکات حقوقی مهم این ماده از مواد قانون آیین دادرسی مدنی، توضیح داده شده است. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر پیرامون این امر می توانند، ادامه مقاله را دنبال کنند.

متن ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی

قانون آیین دادرسی مدنی، از جمله مهم ترین قوانین شکلی است که در خصوص چگونگی طرح دعوا، ثبت دادخواست، صدور رای و مسائلی از این قبیل، تعیین تکلیف، می نماید. مستفاد از ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی، از جمله مهم ترین مواردی که سبب شروع هر دعوا می گردد، ثبت دادخواست و اعلام اراده خواهان یا نماینده قانونی او، به نهاد صلاحیت دار، برای شروع به پیگیری خواسته مد نظر است.

تعیین خواسته و میزان دقیق و درست آن در دادخواست، از مهم ترین مراحل تکمیل هر دادخواست بوده که قواعد مخصوص به خود را دارد و کم یا زیاد کردن آن، قوانین ویژه ای داشته و اهمیت آن، به قدری است که ماده ای از مواد قانون آیین دادرسی مدنی، یعنی ماده 98 این قانون، به این امر، یعنی شرایط و قواعد کم یا زیاد کردن خواسته و امکان یا عدم امکان آن، اختصاص یافته است. متن ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی، مقرر می دارد:

بدون در نظر داشتن شرح و تفسیر و نکات حقوقی متن ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان هیچگاه قادر نخواهد بود، خواسته خود را کم یا زیاد کرده یا تغییر دهد، لذا، در ادامه، به توضیح نکات حقوقی و ارائه تفسیر این ماده از مواد قانون آیین دادرسی مدنی، یعنی ماده ۹۸، پرداخته خواهد شد.

شرح و تفسیر ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی

شرح و تفسیر ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی از این قرار است که هنگامی که ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی او، برای رسیدگی به دعاوی حقوقی، اقدام به تقدیم دادخواست در اوراق چاپی و ارسال آن به مرجع صالح از طریق دفاتر خدمات قضایی می نماید، باید ستون خواسته را که یکی از مهم ترین قسمت ها در دادخواست می باشد، تکمیل نماید.

خواسته دعوا، می تواند، مالی، نظیر مطالبه وجه یا غیر مالی، نظیر درخواست صدور حکم حضانت باشد و از آنجا که ممکن است، به دلیل وجود دعوایی با منشا واحد و مرتبط با دعوای اصلی، خواهان قصد افزایش خواسته را داشته باشد یا بخواهد میزان خواسته خود را کم کند، قانون گذار، این امکان را برای خواهان دعوا، فراهم آورده است.

بر اساس متن ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی، چنانچه خواهان بخواهد، خواسته خود را کاهش دهد، می تواند در تمام مراحل دادرسی، اقدام به این امر کرده اما، افزایش خواسته، مهلت و شرایط مخصوص به خود را دارد و تنها در مهلت و در صورت وجود شرایط قانونی مذکور در متن ماده ۹۸، خواهان قادر خواهد بود خواسته خود را افزایش دهد.

شرایط افزایش خواسته، از این قرار است که آنچه خواهان می خواهد به خواسته خود، اضافه کند، با دعوای اصلی مرتبط بوده و منشاء واحد داشته باشد و مهلت افزایش خواسته، صرفا تا پایان اولین جلسه دادرسی، خواهد بود. علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص بهای خواسته می توانند، مقاله زیر را مطالعه نمایند.

نکات حقوقی ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی

نکات حقوقی ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی، از جمله مهم ترین مواردی بوده که خواهان یک دعوای حقوقی که متقاضی افزایش یا کاهش خواسته خود در دادخواست تقدیمی به دادگاه است، باید از آن، مطلع باشد. لذا در ذیل، برخی از مهم ترین نکات حقوقی متن ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی، ارائه خواهد شد. این نکات، عبارتند از:

تنها خواهان دعوا است که امکان افزایش و کاهش خواسته را دارد و در مقابل، حق اعتراض به میزان بهای خواسته، برای خوانده دعوا، مورد پیش بینی قرار گرفته است.

صرف درخواست شفاهی خواهان یا وکیل وی برای کاهش خواسته کافی بوده و البته، برای این امر، می توان، از طریق ارسال کتبی درخواست، با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نیز اقدام نمود. در هر صورت، درخواست کاهش خواسته به صورت شفاهی، در صورتجلسه دادگاه درج و به امضای خواهان می رسد.

باید مد نظر داشت، چنانچه خواهان، برای کاهش هزینه دادرسی، اقدام به کاهش خواسته خود نموده است، این اقدام وی، به هیچ وجه در کاسته شدن از هزینه دادرسی و استرداد ما به التفاوت این هزینه، نخواهد شد اما، حق خواهان برای مطالبه هزینه دادرسی از خوانده، در صورت برنده شدن دعوا و صدور رای به نفع وی، همچنان، محفوظ است.

به علت شکلی بودن رسیدگی در فرجام خواهی، امکان کاهش خواسته در فرجام خواهی، وجود ندارد، لکن، باید مد نظر داشت در صورت نقض رای و ارجاع پرونده به مرجع صالح، امکان کاهش خواسته، وجود خواهد داشت.

شایان ذکر است که بر خلاف کاهش خواسته، در افزایش خواسته، چنانچه دعوا مالی باشد و هزینه دادرسی، به تبع افزایش خواسته، افزوده شود، خواهان، مکلف بوده تا مازاد و مابه التفاوت هزینه دادرسی را پرداخت کند، در غیر این صورت، با اخطار رفع نقص، مواجه خواهد شد و چنانچه در مهلت مقرر، رفع نقص ننماید (ما به التفاوت هزینه دادرسی را پرداخت نکند)، دادخواست او، رد می گردد.

نحوه افزایش خواسته نیز می تواند به صورت شفاهی و تا پایان جلسه اول دادرسی باشد یا خواهان یا وکیل و نماینده قانونی او، می توانند قبل از اتمام مهلت، درخواست این امر را به صورت کتبی، از طریق مراجعه به دفاتر قضایی، به دادگاه رسیدگی کننده به پرونده، ارسال نمایند.

لازم به ذکر است، مقصود از تا پایان جلسه اول دادرسی، از زمان تقدیم دادخواست و ارسال آن به مرجع صالح تا زمان تشکیل اولین جلسه رسیدگی به پرونده در دادگاه بدوی و قبل از اتمام یافتن اولین جلسه رسیدگی به پرونده، می باشد.

نکته مهم این است که کاهش یا افزایش خواسته که در متن ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی مورد پیش بینی قرار گرفته، صرفا در دعاوی حقوقی، قابل تصور است و در دعاوی کیفری، نظیر سرقت، توهین و .... قابل تحقق و تصور نیست و همان طور که در این تیتر ذکر گردید، این امکان، صرفا برای خواهان دعاوی حقوقی، وجود دارد نه خوانده دعوا.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نکات حقوقی ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نکات حقوقی ماده ۹۸​ قانون آیین دادرسی مدنی پاسخ دهند.