فرجام خواهی کیفری

در پاسخ به این پرسش که شرایط فرجام خواهی کیفری چیست؛ می توان بیان نمود که فرجام خواهی تنها نسبت به آرایی مسموع می باشد که طرفین دعوی با توافق کتبی حق تجدیدنظر یا فرجام خواهی خود را ساقط نکرده باشند. ارائه درخواست فرجام خواهی و نیز اسناد مثبت ادعا، از جمله مدارک لازم برای ثبت نمونه فرجام خواهی کیفری می باشند.

از جمله روش هایی که از طریق آن می توان به حکم دادگاه صادر کننده رای اعتراض نمود، ارائه درخواست فرجام خواهی می باشد. در واقع فرجام خواهی، به معنی انطباق یا عدم انطباق آرا مورد درخواست فرجامی با موازین شرعی و مقررات قانونی کشور است که می تواند نسبت به آرا حقوقی و کیفری مطرح شود.

یکی از سوالات رایجی که ممکن است، در زمان فرجام خواهی کیفری، برای مخاطبان مطرح شود این است که شرایط فرجام خواهی در پرونده های کیفری چه می باشد و در چه مواردی می توان نسبت به فرجام خواهی کیفری اقدام نمود. علاوه بر این، اطلاع از مراحل، مدارک و مهلت فرجام خواهی، از جمله موضوعات مهم در این امر می باشد.

از این رو، در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش که شرایط و موارد فرجام خواهی کیفری چیست و مراحل و نحوه آن چگونه می باشد؛ به بیان مدارک لازم برای فرجام خواهی کیفری بپردازیم. سپس در خصوص هزینه و مهلت آن صحبت خواهیم کرد و در انتها امکان دانلود دانلود نمونه فرجام خواهی کیفری ارائه خواهد گردید. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

شرایط و موارد فرجام خواهی کیفری چیست

قبل از پاسخ به این پرسش که شرایط و موارد فرجام خواهی کیفری چیست؛ در ابتدا لازم است که توضیحاتی راجع به امر فرجام خواهی ارائه گردد. فرجام خواهی به معنی درخواست رسیدگی مجدد به یک پرونده و تشخیص منطبق بودن یا عدم انطباق رای مورد درخواست فرجامی با موازین شرعی و مقررات قانونی می باشد.

فرجام خواهی هم می تواند نسبت به پرونده های حقوقی و هم نسبت به پرونده های کیفری درخواست گردد. برای این که با دادخواست فرجام خواهی فرد از پرونده های کیفری، موافقت به عمل آید، لازم است که ضوابط ذکر شده در قانون، در این خصوص رعایت شود. از این رو، در این قسمت به شرایط و موارد فرجام خواهی کیفری اشاره گردیده که شامل موارد زیر می شود:

ماده 427 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1392 در این خصوص بیان می دارد که: «آرای دادگاه های کیفری جز در موارد زیر که قطعی محسوب می شود، حسب مورد در دادگاه تجدیدنظر استان همان حوزه قضایی قابل تجدیدنظر و یا در دیوان عالی کشور قابل فرجام است:

الف - جرایم تعزیری درجه هشت باشد.

ب- جرایم مستلزم پرداخت دیه یا ارش، درصورتی­ که میزان یا جمع آنها کمتر از یک دهم دیه کامل باشد.»

بنابراین، یکی از شرایط لازم برای این که بتوان از آرا کیفری، فرجام خواهی نمود این است که رای، جز موارد شمول بند الف و ب ماده 427 آیین دادرسی کیفری نگردد. ذکر این نکته نیز در این میان، حائز اهمیت است که در مورد مجازات های جایگزین حبس، معیار قابلیت تجدیدنظر، همان مجازات قانونی اولیه است. همچنین به موجب تبصره دو این ماده، قرار رد درخواست واخواهی یا تجدیدنظرخواهی، درصورتی مشمول این حکم است که رای راجع به اصل دعوی، قابل تجدیدنظرخواهی باشد.

همچنین، یکی از مواردی که می توان نسبت به آن فرجام خواهی نمود، مصادیق ذکر شده در ماده 428 قانون آیین دادرسی کیفری می باشد. مطابق با این ماده، آرای صادره درباره جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو، حبس ابد و یا تعزیر درجه سه و بالاتر است و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آنها نصف دیه کامل یا بیش از آن است و آرای صادره درباره جرائم سیاسی و مطبوعاتی، قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور است.

هم چنین بر اساس ماده 429 همین قانون، در مواردی که رای دادگاه توام با محکومیت به پرداخت دیه، ارش یا ضرر و زیان است، هرگاه یکی از جنبه‌ های مزبور قابل تجدیدنظر یا فرجام باشد، جنبه های دیگر رای نیز به تبع آن، حسب مورد قابل تجدیدنظر یا فرجام است.

به موجب متن ماده 430 قانون آیین دادرسی کیفری، فرجام خواهی تنها نسبت به آرایی مسموع می باشد که طرفین دعوی با توافق کتبی حق تجدیدنظر یا فرجام خواهی خود را ساقط نکرده باشند. بنابراین، اگر طرفین به نحوی، این حق را از خود سلب نموده باشند، امکان فرجام خواهی از آرای کیفری برای آن ها امکان پذیر نخواهد بود. بر اساس ماده 433، تنها اشخاص زیر حق درخواست تجدیدنظر یا فرجام دارند:

محکوم علیه، وکیل یا نماینده قانونی او

شاکی یا مدعی خصوصی و یا وکیل یا نماینده قانونی آنان

دادستان از جهت برائت متهم، عدم انطباق رای با قانون و یا عدم تناسب مجازات

دیوان عالی کشور فقط نسبت به آنچه مورد فرجام خواهی واقع شده و نسبت به آن رای صادر گردیده، رسیدگی انجام می دهد. قانون آیین دادرسی کیفری در ماده 464 خود، جهات فرجام خواهی کیفری را نیز بیان نموده که شامل موارد زیر می گردد:

ادعای عدم رعایت قوانین مربوط به تقصیر متهم و مجازات قانونی او

ادعای عدم رعایت اصول دادرسی با درجه ای از اهمیت منجر به بی اعتباری رای دادگاه

عدم انطباق مستندات با مدارک موجود در پرونده

علاوه بر شرایط و موارد ذکر شده در قسمت فوق، درخواست فرجام خواهی می بایست در موعد مقرر و با پرداخت هزینه آن و هم چنین، مطابق با روند قانونی آن صورت گیرد که در قسمت های بعدی مقاله به آن پرداخته خواهد شد. 

مراحل و نحوه فرجام خواهی کیفری

در قسمت گذشته، در خصوص شرایط و موارد فرجام خواهی کیفری صحبت نموده و بیان کردیم که طرفین در صورتی می توانند نسبت به فرجام خواهی کیفری اقدام نمایند که این حق را از خود ساقط نکرده باشند. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا مراحل و نحوه فرجام خواهی کیفری را بیان نماییم.

مراحل و نحوه فرجام خواهی کیفری، در ماده 439 قانون آیین دادرسی کیفری مورد اشاره قرار گرفته است که مطابق با آن، فرجام‌ خواه باید حسب مورد، درخواست یا دادخواست خود را به دفتر دادگاه صادرکننده رای نخستین یا تجدیدنظر و یا دفتر زندان تسلیم کند.

دفتر دادگاه یا زندان باید بلافاصله درخواست را ثبت کرده و رسیدی مشتمل بر نام فرجام خواه و طرف دعوای او، تاریخ تسلیم و شماره ثبت به تقدیم کننده بدهد و همان شماره و تاریخ را در درخواست فرجام درج کند. تاریخ مزبور تاریخ فرجام خواهی محسوب می شود. دفتر دادگاه تجدیدنظر استان یا زندان مکلف است پس از ثبت تقاضای فرجام، بلافاصله آن را به دادگاه صادرکننده رای نخستین ارسال کند.

در صورتی که تجدیدنظر‏خواهی یا فرجام خواهی در مهلت مقرر صورت گیرد، دفتر دادگاه صادرکننده رای نخستین، بلافاصله یا پس از رفع نقص، پرونده را حسب مورد، به دادگاه تجدیدنظر استان یا دیوان عالی کشور ارسال کرده و این نهاد، حکم مقتضی را با توجه به شرایط پرونده، صادر می نماید. 

توجه به این نکته ضروری است که هرگاه فرجام خواه درخواست یا دادخواست فرجام را مسترد کند، دادگاه صادرکننده رای نخستین، قرار رد درخواست یا ابطال دادخواست فرجام را صادر می کند. چنانچه پرونده به مرجع تجدیدنظر یا فرجام ارسال شده باشد، قرار رد درخواست یا ابطال دادخواست تجدیدنظر یا فرجام توسط دادگاه تجدیدنظر استان یا دیوان عالی کشور صادر می شود.

مدارک لازم برای فرجام خواهی کیفری

برای این که شخص بتواند از رای صادر شده در محاکم کیفری، فرجام خواهی انجام دهد، لازم است که اسنادی را تهیه نموده و به مرجع ذی صلاح تسلیم نماید. در این میان ممکن است که برخی افراد با مدارک لازم برای فرجام خواهی کیفری آشنایی نداشته باشند، به همین دلیل؛ در این قسمت به بیان این اسناد و مدارک اختصاص داده شده که عبارتند از:

رای دادگاه صادر کننده که مورد اعتراض فرجامی است

تهیه و ارائه درخواست فرجام خواهی با ذکر دلایل و مستندات

مدرک مثبت سمت متقاضی فرجام خواهی (نظیر مدارک هویتی و...)

وکالتنامه وکیل (در مواردی که درخواست فرجام خواهی از سوی وکیل تقدیم می شود)

دلائل و مستندات اثبات کننده ادعا

در صورتی که شخص نتواند در موعد مقرر، مدارک و اسناد قید شده در قسمت فوق را تهیه نموده و به مراجع ذی صلاح تحویل دهد، درخواست فرجام خواهی او مورد قبول واقع نمی شود. به داوطلبان توصیه می شود که قبل از هر گونه اقدامی، ابتدا؛ نسبت به تهیه و تنظیم اسناد مورد نیاز اقدام کرده و سپس برای فرجام خواهی درخواست دهند.

هزینه فرجام خواهی کیفری

فرجام خواهی طرفین راجع به جنبه کیفری رای با درخواست کتبی و پرداخت هزینه دادرسی مقرر صورت می گیرد. این هزینه بسته به این که فرجام خواهی در دیوان عالی کشور صورت می گیرد یا در دادگاه تجدید نظر، مبلغی متفاوت می باشد. به جهت آشنایی علاقمندان، این قسمت از مقاله به بیان هزینه فرجام خواهی کیفری اختصاص داده شده است.

هزینه فرجام خواهی کیفری، برابر آخرین مصوبات قانون بودجه، مبلغی معادل ۳۰۰,۰۰۰ هزار ریال در نظر گرفته شده است. همچنین، به این هزینه می بایست هزینه اخذ وکیل، هزینه تهیه و تنظیم اسناد مربوطه و... را نیز افزود. به محض انتشار نرخ دادرسی در مرحله فرجام خواهی، در سال جدید، این مقاله به روزرسانی می گردد.

همچنین، مطابق ماده 438 قانون آیین دادرسی کیفری، هرگاه فرجام خواه زندانی باشد، حسب مورد از پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر یا فرجام در امری که به موجب آن زندانی است، معاف می گردد. بنابراین، در مواردی که متقاضی زندانی است، فرد ملزم به پرداخت هزینه دادرسی در امری که به موجب آن زندانی شده، نمی باشد.

مهلت فرجام خواهی کیفری

در قسمت های گذشته، در خصوص شرایط، مراحل، مدارک و هزینه فرجام خواهی کیفری صحبت نموده و بیان کردیم برای فرجام خواهی، شخص می بایست درخواست خود را در مهلت معین شده به دفتر دادگاه صادرکننده رای نخستین یا تجدیدنظر و یا دفتر زندان تسلیم کند.

مطابق ماده 431 قانون آیین دادرسی کیفری، مهلت فرجام خواهی کیفری یا دادخواست تجدیدنظر و فرجام برای اشخاص مقیم ایران، بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ رای یا انقضای مهلت واخواهی است. 

همچنین، مطابق ماده 432 همین قانون، هرگاه تقاضای فرجام، خارج از مهلت مقرر تقدیم شود و درخواست‏ کننده عذر موجهی عنوان کند، دادگاه صادرکننده رای ابتدا به عذر او رسیدگی می نماید و در صورت موجه شناختن آن، قرار قبولی درخواست و در غیر این صورت قرار رد آن را صادر می کند.

دانلود نمونه فرجام خواهی کیفری

 فرجام خواهی کیفری یکی از مهم ترین روش هایی است که می توان با استفاده از آن، نسبت به برخی آراء دادگاه ها اعتراض نمود. به منظور آشنایی علاقمندان با محتوا و مندرجات آرا صادره در خصوص فرجام خواهی، در جدول زیر، امکان دانلود نمونه فرجام خواهی کیفری که توسط دیوان عالی کشور صادر شده، فراهم گردیده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و مدارک لازم برای فرجام خواهی کیفری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و مدارک لازم برای فرجام خواهی کیفری پاسخ دهند.