خلع ید مشاعی

خلع ید مشاعی یکی از انواع دعاوی خلع ید محسوب می شود. شرایط دعاوی خلع ید مشاعی، مالک بودن خواهان، عدوانی بودن تصرف و غیرمنقول بودن مال می باشد. هزینه دادرسی در دعاوی خلع ید مشاعی بر اساس ارزش منطقه ای ملک مشاعی محاسبه شده و سند مالکیت ملک، جز مدارک لازم برای طرح دادخواست دعوا می باشد.

حق مالکیت افراد در ملک مشاعی ممکن است همواره از سوی اشخاص ثالث و یا از سوی سایر مالکین، مورد تعرض قرار گیرد، در این شرایط افراد برای احقاق حق و استیلا بر مال خود چاره ای به جز مراجعه به مراجع قضایی و پیگیری حق خود از طریق رسمی و قانونی نخواهند داشت. 

برای اینکه اقامه هر دعوایی من جمله، دعوا خلع ید مشاعی از سوی خواهان به نتیجه مطلوب برسد، لازم است، تا شخص با قوانین مربوطه در این خصوص و همینطور شرایط، مراحل و نحوه تنظیم این دعوا و هزینه دادرسی آن آشنایی داشته تا پس از اقامه دعوا، دادخواست وی از سوی مراجع قضایی رد نگردد.

به جهت اهمیت این موضوع در این مقاله دینا، ابتدا توضیحی در مورد خلع ید مشاعی ارائه گردیده و پس از آن شرایط خلع ید ملک مشاعی، مدارک لازم برای اقامه دعوا، مراحل و نحوه آن و همینطور هزینه و نمونه دادخواست این دعوا برای اشخاصی که قصد کسب اطلاعات در این خصوص را دارند، ارائه گردیده است.

شرایط خلع ید مشاعی چیست

پیش از آن که به شرایط خلع ید مشاعی پرداخته شود، لازم است برای فهم بهتر موضوع تعریفی از خلع ید و خلع ید مشاعی ارائه گردد. خلع ید در اصطلاح حقوقی آن به معنای رفع تصرف شخص از ملکی است که متصرف آن شده است. در قانون مدنی تعریفی از دعوای خلع ید ارائه نشده است، ولی علمای حقوق از این دعوا به عنوان دعوای مالکیت تعبیر می کنند. حال که مفهموم خلع ید مشخص شد، لازم است توضیحی در خصوص خلع ید مشاعی و شرایط آن داده شود.

ملک مشاع ملکی است که چند نفر به شکل همزمان در جزء جزء آن حق مالکیت دارند، حال اگر یکی از این مالکین و یا شخص ثالثی به غیر آن ها در ملک مشاع تصرفی کند، در صورتی که متصرف یکی از مالکین باشد، سایر مالکین و در صورتی که شخص ثالثی باشد، هر یک از آن ها می تواند بر علیه وی دعوای خلع ید ملک مشاع مطرح کند. لازم به ذکر است در صورت صدور و اجرای حکم خلع ید علیه متصرف، بنا به تصریح ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی، خلع ید از کل ملک انجام خواهد شد.

حال سوال اینجاست شرایط خلع ید مشاعی چیست؟  شرایط اقامه دعوای خلع ید مشاعی عبارت از، مالک بودن خواهان، غیر قانونی و عدوانی بودن تصرف متصرف و غیرمنقول بودن مال مورد نزاع می باشد، که در مورد هر یک توضیح داده خواهد شد. 

خواهان برای طرح دعوا خلع ید مشاعی باید ابتدا ثابت کند که مالک مال است و اگر در مالکیت ملکی تردید وجود داشته باشد، خواهان ابتدا باید دعوای اثبات مالکیت مطرح کند و پس از آن دعوای خلع ید. چرا که مطابق رای وحدت رویه شماره 672 مورخ 1/ 10/ 1383 خلع ید فرع بر مالکیت است.

شرط دوم در این دعوا عدوانی بودن تصرف است به این معنی که، شخصی به شکل غیر قانونی و بدون اجازه مالک، ملک مشاعی او را متصرف شده باشد و شرط سوم و آخرین شرط از شرایط دعوای خلع ید مشاعی، غیرمنقول بودن موضوع دعواست.

مراحل و نحوه خلع ید ملک مشاعی

حال که با شرایط لازم برای طرح دعوای خلع ید مشاعی آشنا شدیم، لازم است در این قسمت مراحل و نحوه خلع ید ملک مشاعی را شرح دهیم. مسلما برای شخصی که ملک او به طور غیر قانونی در تصرف دیگری است همواره این پرسش مطرح است که چگونه می تواند ملک مشاعی خود را از متصرف باز پس گیرد.

اولین گام برای این کار، ثبت نام در سامانه ثنا sana.adliran.ir است. برای این منظور شخص می تواند، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و یا خود از طریق الکترونیکی اقدام به ثبت نام و دریافت کد ثنا نماید. در گام بعدی لازم است، خواهان دادخواستی با کمک گرفتن از افراد آگاه به قوانین، تنظیم نموده و آن را در دفتر خدمات قضایی به ثبت برساند تا این دفاتر، داخواست را به دادگاه صالح رسیدگی به دعاوی اموال غیر منقول ارسال نمایند.

پس از ارسال دادخواست به دادگاه صالح و تشکیل پرونده، دادگاه ابتدا از وضعیت ثبتی ملک استعلام گرفته و مالکیت رسمی آن را بررسی می نماید، سپس وقت رسیدگی تعیین و به طرفین دعوا از طریق پیامک ابلاغیه اطلاع داده می شود.

پس از تشکیل جلسه و استماع اظهارات طرفین رای مقتضی در این خصوص صادر شده و طرفین در صورت اعتراض می توانند در مواعد مقرر نسبت به آن اعتراض نمایند. همچنین لازم است دادگاه، در خصوص تصرفات غیرقانونی خوانده، تحقیقات لازم از جمله، تحقیق و معاینه محلی و تامین دلیل را به عمل آورد.

مدارک لازم برای خلع ید مشاعی

آنچه مسلم است؛ برای اثبات هر ادعایی لازم است مدارکی در این خصوص ارائه گردد و هیچ ادعایی بدون دلیل پذیرفته نیست. این امر زمانی بیشتر نمود پیدا می کند که شخصی بخواهد ادعایی را به طور رسمی در مراجع قضایی مطرح کند، چرا که در غیر این صورت هر کسی خود را صاحب هر حقی از جمله حق مالکیت می داند و موجب بروز هرج و مرج در جامعه می گردد. 

اما پرسش اینجاست که مدارک لازم برای خلع ید مشاعی چیست؟ اولین مدرک لازم برای این دعوا تصویر سند مالکیت است، از مدارک لازم دیگر می توان به کارت ملی خواهان، حضور شاهدین برای ادای شهادت، شماره پرونده استنادی، تحقیقات و معاینه محلی و درخواست برای نظریه کارشناس اشاره کرد.

اگر شخص سند رسمی برای اثبات ادعای مالکیت خود ندارد، رای دادگاهی که حکم به مالکیت وی داده نیز کفایت می کند. با وجود مدارک لازم دال بر اثبات حق به نفع شخص، وی می تواند با توجه به توضیحاتی که در بخش قبل داده شد، نسبت به اقامه دعوا و احقاق حق و طرح دعوای خلع ید مشاعی خود اقدام نماید.

هزینه خلع ید ملک مشاعی

انجام هر عمل حقوقی از مراجع قضایی مستلزم صرف هزینه است. خلع ید مشاعی نیز از این امر مستثنی نیست. زمانی که شخصی بخواهد دادخواست خود را مطرح کند، با این پرسش روبه روست که، هزینه خلع ید ملک مشاعی چه میزان است؟

پاسخ به این پرسش به این مورد بستگی دارد که خواهان بخواهد دعوای خود را توسط وکیل دادگستری مطرح کند یا خیر، که در این صورت باید این هزینه را نیز به هزینه های دیگر اضافه کرد. از آنجا که دعوای خلع ید در خصوص اموال غیر منقول مطرح می شود، هزینه دعاوی آن نیز مانند دعوای اثبات مالکیت، بر اساس ارزش منطقه ای ملک محاسبه خواهد شد.

اگر ارزش ملک تا 20 میلیون تومان باشد، که بسیار بعید به نظر می رسد، 2/5 درصد ارزش منطقه ای ملک و اگر بالاتر از آن باشد، 3/5 درصد ارزش منطقه ای ملک در مرحله بدوی مبنای محاسبه خواهد بود، لازم به ذکر است هزینه این دعاوی در مرحله تجدید نظر 4/5 درصد می باشد. البته به این مبالغ باید هزینه دفاتر خدمات قضایی نیز افزوده شود

نمونه دادخواست خلع ید مشاعی

در بخش های گذشته توضیحاتی در مورد شرایط خلع ید مشاعی، مراحل و نحوه دعوا در این خصوص، مدارک لازم و هزینه دادرسی آن توضیح داده شد. اکنون در این بخش نمونه دادخواست خلع ید مشاعی برای اشخاصی که قصد طرح این دعوا در مراجع قضایی را دارند، ارائه می گردد، هرچند توصیه می شود، در خصوص تنظیم دادخواست حتما از اشخاص مجرب و آشنا به قوانین حقوقی کمک گرفته شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و مدارک دعوای خلع ید مشاعی ​در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و مدارک دعوای خلع ید مشاعی​ پاسخ دهند.