مالیات گردش حساب

نحوه محاسبه مالیات گردش حساب در سال 1402 با توجه به قانون مالیات های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده صورت می گیرد. برای پرداخت مالیات گردش حساب، سقف معینی وجود نداشته، اما، به طور کلی؛ حساب هایی که تعداد واریزی آن ها، بیش از 100 فقره بوده و مجموع مبلغ نیز بیش از 350 میلیون ریال باشد، مشمول تکمیل اظهارنامه این مالیات می گردند. مطابق با لایحه بودجه سال 1403، دفعات واریز به حساب های بانکی سقف دار می شود.

مالیات یکی از مهم ترین راه های تامین هزینه های عمومی و دولتی در هر کشوری بوده که توسط یک سازمان دولتی، به مالیات دهنده (اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی) تحمیل می گردد. این مالیات می تواند بر موارد مختلف وضع شده و پرداخت آن از سوی مودیان، اجباری می باشد. یکی از انواع این مالیات ها، مالیات گردش حساب می باشد.

یکی از سوالات متداولی که ممکن است در این میان، برای افراد مطرح شود این است که مالیات بر گردش حساب چه می باشد و میزان و نحوه محاسبه آن چگونه است. از طرف دیگر، از آن جایی که پرداخت این مالیات، همانند سایر مالیات ها، اجباری بوده، کلیه اشخاص می بایست با مراحل، زمان و مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیات بر گردش حساب 1402 آشنایی داشته باشند که این امر، بر اهمیت اطلاع از جزئیات مالیات بر گردش حساب می افزاید.

از این رو، در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش که مالیات گردش حساب چیست و سامانه آن چه می باشد؛ به میزان و نحوه محاسبه مالیات گردش حساب ۱۴۰۲ بپردازیم. سپس در خصوص سقف گردش حساب برای مالیات گردش حساب صحبت خواهیم کرد و در انتها، نحوه ثبت نام اظهارنامه و زمان و مهلت آن را، ارائه خواهیم نمود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

مالیات گردش حساب چیست

همانطور که پیش تر اشاره گردید، یکی از انواع مالیات ها، مالیات بر گردش حساب می باشد. در این میان، ممکن است که عده ای از افراد علی رغم داشتن حساب بانکی، با مفهوم این نوع مالیات آشنایی نداشته و از خود سوال نمایند که مالیات گردش حساب چیست و به چه منظوری اخذ می شود. به همین جهت، این بخش از مقاله به بیان ماهیت و تعریف مالیات بر گردش حساب، اختصاص داده شده است.

قبل از پاسخگویی به این پرسش در ابتدا، لازم است که مقدماتی راجع به گردش حساب و مفهوم آن بیان شود. به طور کلی، منظور از گردش حساب، کلیه وجوه واریز شده یا برداشت شده از حساب بانکی شخص می باشد. به طور مثال، چنانچه شخصی از حساب خود مبلغی را برداشت نموده و به حساب بانکی شخص دیگری واریز نماید، در این جا یک گردش حساب بانکی صورت گرفته است.

در پاسخ به این پرسش که مالیات گردش حساب چیست، می توان بیان داشت که حساب های بانکی که دارای گردش حساب (انتقال یا واریز وجه) به صورت مشکوک باشند، از سوی سازمان امور مالیاتی کشور مورد بررسی قرار گرفته و در صورتی که این گردش، بیش از حد مجاز تشخیص داده شود، حساب بانکی فرد، پس از احراز شرایط، مشمول مالیات گردش حساب می گردد. به عبارت دیگر، این نوع مالیات، مالیاتی است که بر حساب های بانکی دارای تراکنش بیش از حد مجاز وضع می شود.

مطابق با بخشنامه 200/5549 سازمان امور مالیاتی کشور، اطلاعات حساب های بانکی فی نفسه موید درآمد اشخاص نبوده، مگر این که، طبق رسیدگی های انجام شده و اسناد، مدارک، شواهد و قرائن مثبته «درآمدی بودن» آن احراز گردد. بنابراین، در مواردی که رسیدگی ادارات امور مالیاتی، منجر به اثبات درآمدی بودن حساب بانکی نگردد، اداره امور مالیات به صرف تراکنش حساب بانکی، مجاز به اعمال ضریب و مطالبه مالیات از این بابت نمی باشد.

به منظور هدایت، هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای این بخشنامه، در هر یک از ادارات کل امور مالیات، کمیته ای  تشکیل و پس از دریافت اطلاعات پولی و مالی از جمله تراکنش های بانکی از دفتر مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی، اطلاعات واصله را بررسی نموده و نسبت به مشمول مالیات گردش حساب شدن حساب بانکی، تصمیم می گیرد.

سامانه مالیات گردش حساب

در قسمت گذشته، پیرامون تعریف و ماهیت مالیات گردش حساب توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که مالیات گردش حساب، مالیاتی است که از سوی اداره مالیات، بر حساب های بانکی دارای تراکنش مشکوک وضع می گردد. در این قسمت از مقاله، سعی داریم تا در خصوص سامانه مالیات گردش حساب توضیحاتی را ارائه نماییم.

در اجرای بند 23 بخشنامه 200/5549 سازمان امور مالیاتی کشور، مبنی بر لزوم برقراری ترتیبات لازم برای نظارت و پیگیری تراکنش های بانکی و متن ماده بخشنامه 270/16373 مبنی بر اجرای سراسری سامانه اطلاعات تراکنش های بانکی و همچنین اعلام معاونت فناوری های مالیاتی، در رابطه با راه انداری سامانه اطلاعات تراکنش های بانکی به نشانی btis.tax.gov.ir، با این حال، این سامانه در حال حاضر در دسترس نبوده و افراد قادر به استفاده از امکانات آن نمی باشند.

 با این حال، اداره امور مالیات کشور در تلاش است که دسترسی به اطلاعات مربوط به تراکنش های بانکی را به صورت سیستمی نموده و از این طریق، گامی در جهت هوشمند سازی نظام مالیاتی کشور بردارد. با راه  اندازی سامانه btis.tax.gov.ir، کلیه مراحل و فرآیند های مربوط به ثبت درخواست استعلام و همچنین، ثبت درخواست وضعیت رسیدگی به پرونده های مالیاتی به صورت اینترنتی و از طریق سامانه مذکور صورت خواهد گرفت. با این حال، تاکنون این سامانه راه اندازی نشده است.

میزان و نحوه محاسبه مالیات گردش حساب 1402

همانطور که پیش تر اشاره گردید، اطلاعات پولی و مالی از جمله تراکنش های بانکی از سوی دفتر مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی، به کمیته اداره امور مالیات ارسال گردیده و کمیته مزبور، فرآیند حسابرسی مالیاتی و پیگیری تراکنش های بانکی مشکوک را انجام می دهد.

در همین راستا، چنانچه تراکنش های بانکی واصله، متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی فاقد پرونده در نظام مالیاتی کشور باشد، ادارات امور مالیاتی، می بایست حداکثر ظرف مدت دو هفته پس از دریافت اطلاعات تراکنش  های بانکی، نسبت به انجام تحقیقات لازم و با دعوت از صاحب یا صاحبان حساب بانکی، اقدام نموده و تصمیمات لازم را در این خصوص اتخاذ می نماید. در صورتی که فرد حائز شرایط دریافت مالیات گردش حساب ۱۴۰۲ تشخیص داده شود، مامورین مالیاتی، حسب مورد برابر مقررات نسبت به مطالبه مالیات اقدام می کنند.

مطابق بند 15 بخشنامه 200/5549، مامورین مالیاتی، می بایست در رابطه با تراکنش های بانکی واصله، علاوه بر رسیدگی در چارچوب قانون مالیات های مستقیم و مطالبه مالیات و جرایم متعلقه بر حسب آن، موظفند با رعایت فراخوان های ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده و در چارچوب قانون مالیات بر ارزش افزوده، به صورت همزمان رسیدگی های لازم را به عمل آورده و حسب مورد، برابر مقررات، نسبت به مطالبه مالیات و عوارض متعلقه نیز اقدام نمایند.

بنابراین، با توجه به مطالب فوق می توان چنین نتیجه گیری نمود که میزان و نحوه محاسبه مالیات گردش حساب 1402، بر اساس قوانین مالیات های مستقیم و هم چنین، ضوابط و مقررات موجود در قانون مالیات بر ارزش افزوده صورت گرفته و مودی، موظف به پرداخت مبلغ آن می باشد.

سقف گردش حساب برای مالیات گردش حساب

در بخش های قبلی مقاله، پیرامون جزئیات مالیات بر گردش حساب و همچنین، میزان و نحوه محاسبه مالیات آن، در سال ۱۴۰۲ توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که در صورتی که گردش حساب به صورت مشکوک بوده و کمیته اداره مالیات نیز تصمیم به مشمول مالیات بودن آن بگیرد، فرد می بایست مالیات متعلقه به گردش حساب خود را پرداخت نماید.

در این میان، ممکن است که این سوال در ذهن برخی افراد مطرح شود که آیا برای گردش حساب سقفی معین گردیده که بر اساس آن، افراد بالای سقف، مشمول مالیات گردش حساب گردند؟ به منظور پاسخگویی به این پرسش، این بخش از مقاله به بیان سقف گردش حساب برای مالیات گردش حساب اختصاص داده شده است.

با وجود تعیین سقف در سال های گذشته برای پرداخت مالیات گردش حساب، در سال جاری، هیچ حکم قانونی ناظر بر تعیین سقف و تعداد گردش وجود نداشته و الگوهای متفاوتی برای شناسایی و بررسی حساب های بانکی مشمول پرداخت مالیات وجود دارد. با این حال مطابق «دستورالعمل الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیرفعال»، بانک مرکزی سقف گردش حساب برای اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیر فعال را تعیین نموده که مطابق بخشنامه شماره 98/263550 به شرح زیر می باشد:

به طور کلی می توان بیان نمود که حساب های بانکی اشخاص، اگر دو شرط را به طور همزمان داشته باشند، ممکن است حساب تجاری تلقی شده و مشمول پرداخت مالیات گردش حساب گردند. اولین شرط این است که تعداد واریز به حساب بیش از 100 فقره بوده و در عین حال، مجموع مبلغ واریزی نیز بیشتر از 350 میلیون ریال باشد. با این حال، همه حساب هایی که واجد دو شرط مذکور هستند، لزوما تجاری نخواهند شد، بلکه پس از بررسی و اخذ اطلاعات تکمیلی، نسبت به تجاری یا غیرتجاری بودن آنها و اخذ مالیات گردش حساب، تصمیم گیری خواهد شد.

شایان ذکر است بر اساس لایحه بودجه 1403، در صورتی که جمع مبلغ و دفعات واریز به حساب های غیر تجاری هر شخص حقیقی در هر ماه از جمع مبلغ و دفعات واریزی که تا پایان اردیبهشت 1403 توسط شورای پول و اعتبار تعیین می شود بیشتر باشد، اثبات درآمدی نبودن تراکنش ها و ارائه اسناد و مدارک بر عهده صاحب حساب می باشد. اگر درآمدی نبودن تراکنش ها اثبات نشود از صاحب حساب مالیات گرفته می شود.  منظور از حساب غیر تجاری حسابی است که نزد سازمان مالیاتی به عنوان حساب مرتبط با فعالیت مودی ثبت نشده باشد.

نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیات گردش حساب

معمولا سازمان مالیاتی کشور، نحوه و مراحل ثبت نام مالیات گردش حساب را اعلام نموده و در اختیار متقاضیان قرار میدهد. به منظور آشنایی داوطلبان با نحوه نام نویسی برای پرداخت این مالیات، این قسمت از مقاله به بیان نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیات گردش حساب اختصاص داده شده است. 

ثبت نام و پرداخت مالیات گردش حساب به این صورت است که شخص، در هنگام تکمیل اظهارنامه مالیاتی، شماره حساب تجاری خود را نیز به طور هم زمان، به سازمان امور مالیاتی کشور ابلاغ نمایند. پس از اظهار مودی، اداره امور مالیات، صحت اطلاعات اظهار شده توسط مودی را بررسی نموده و استعلامات لازم را از بانک مرکزی به عمل می آورد.

در صورت تایید اطلاعات، سازمان امور مالیات، مراتب را به بانک مرکزی اعلام نموده و بانک مرکزی نیز با اطلاع به بانک عامل، برای تجاری نمودن حساب مورد نظر اقدام می نماید. پس از تجاری شدن حساب بانکی، مالیات گردش حساب نیز به همراه مالیات های دیگر درهنگام ارائه اظهارنامه مالیاتی، محاسبه و از مالیات دهنده اخذ می گردد. همچنین، کلیه اشخاص می توانند با مراجعه به بانک عامل و ارائه اطلاعات حساب های خود، حساب بانکی خود را به حساب تجاری تبدیل نموده و به این طریق برای پرداخت مالیات گردش حساب خود اقدام نمایند.

زمان و مهلت ثبت اظهارنامه مالیات گردش حساب

در قسمت گذشته، پیرامون نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیات گردش حساب توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که شخص می تواند به دو طریق برای تجاری نمودن حساب بانکی خود و نیز پرداخت مالیات گردش حساب اقدام نماید. در این قسمت از مقاله قصد داریم زمان و مهلت ثبت اظهارنامه مالیات گردش حساب را بررسی نماییم.

زمان و مهلت ثبت اظهارنامه مالیات گردش حساب اشخاص، از زمان تجاری نمودن حساب بانکی، در واقع، همان زمان و مهلت تکمیل اظهارنامه مالیاتی خواهد بود. بنابراین، زمان و مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیات گردش حساب، همانند زمان و مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی بوده و تفاوتی از این لحاظ میان آن ها وجود ندارد.

هر ساله، زمان ثبت نام اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی، تا 31 تیر ماه و تاریخ ارسال و پر کردن اظهارنامه مالیاتی 1402 اشخاص حقوقی، در صورتی که پایان سال مالی آنها اسفند ماه باشد، تا پایان 31 تیر ماه و در غیر این صورت، 4 ماه پس از سال مالی مذکور در اساس نامه شرکت خواهد بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه محاسبه مالیات گردش حساب 1402 در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه محاسبه مالیات گردش حساب ۱۴۰۲ پاسخ دهند.