بیع سلف یا سلم چیست

بیع سلف یا سلم ، نوعی عقد بیع موجل است که از جمله شرایط آن ، می توان به مدت دار بودن تسلیم تمام یا قسمتی از مبیع ، اشاره نمود و تفاوت آن با بیع کالی به کالی ، آن است که در بیع کالی به کالی ، پرداخت ثمن نیز ، موجل است . برای انعقاد قرارداد بیع سلف ، می توان با دانلود نمونه متن قرارداد و لحاظ شرایط قانونی ، قرارداد را به صورت کتبی یا شفاهی ، تنظیم نمود .

به لحاظ قانونی ، عقد بیع ، همان خرید و فروش می باشد که به صورت گسترده ، در میان شهروندان ، رواج داشته و انواع مختلفی از اموال منقول و یا غیر منقول را می توان خرید و فروش کرد . در هر حال ، انعقاد قرارداد بیع ، منوط به رعایت شرایطی است که در قانون مدنی ، مقرر شده است و طرفین ، با لحاظ آن ، می تواننند به ویژه در قراردادهای مهم تر ، آثار مورد نظر خود را بوجود آورند .

یکی از انواع قراردادهای بیع موجل یا مدت دار ، قرارداد بیع سلف یا سلم می باشد که در قانون مدنی ، مورد پذیرش قرار گرفته و در کنار سایر انواع بیع موجب همچون بیع نسیه یا کالی به کالی ، مورد استفاده قرار می گیرد . لکن از آن جهت که ممکن است برخی از شهروندان ، با شرایط و آثار این نوع قرارداد ، آشنایی لازم را نداشته باشند ، پرداختن به این سوال که بیع سلف یا سلم چه شرایطی دارد ، ضروری به نظر می رسد .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، به این سوال پاسخ می دهیم که شرایط بیع سلم یا سلف چیست و مراحل و نحوه تنظیم قرارداد بیع سلف به چه صورت است . پس از توضیج آثار بیع سلف یا سلم در میان انواع بیع ، تفاوت آن با بیع کالی به کالی را نیز ، ذکر نموده و در پایان نیز ، یک نمونه قرارداد بیع سلف یا سلم را برای دانلود ، ارائه خواهیم نمود .

شرایط بیع سلف یا سلم چیست

در نظام حقوقی ایران ، در کنار عقودی همچون قرارداد اجاره ، عقد بیع ، جایگاه مهمی دارد و به عنوان یکی از مهم ترین انواع عقد یا قرارداد ، بخش مهمی از مواد قانون مدنی ، به بیان شرایط و احکام مربوط به آن ، اختصاص یافته است . بر اساس ماده 341 قانون مدنی ، این امکان پیش بینی شده است که خریدار و فروشنده ، برای تحویل تمام یا قسمتی از مبیع و یا تمام یا قسمتی از ثمن معامله ، اجل یا مهلت تعیین نمایند که در این صورت ، چنین قرارداد بیعی را می توان عقد بیع موجل یا مدت دار ، محسوب کرد .

حال ، بسته به مدت دار بودن ثمن و یا مبیع ، می توان سه نوع عقد بیع مدت دار را از هم تمیز داد . در بیع نسیه ، تمام یا قسمتی از ثمن ، به صورت مدت دار ، پرداخت می گردد و در بیع سلم یا سلف ، تمام یا قسمتی از مبیع ، به صورت مدت دار ، تحویل می گردد و در بیع کالی به کالی ، هم مبیع و هم ثمن ، موجل یا مدت دار هستند . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که شرایط بیع سلف یا سلم چیست ؟ لازم به ذکر است که در حال حاضر ، قراردادهای پیش خرید را می توان از جمله مهم ترین انواع بیع سلف یا سلم ، محسوب نمود که کاربرد فراوانی در معاملات ملکی دارد .

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که یکی از مهم ترین شرایط بیع سلف یا سلم ، شرایط عمومی صحت معامله است که در ماده 190 قانون مدنی ، به آنها اشاره شده و شامل موضوعاتی همچون اهلیت داشتن طرفین قرارداد ، وجود قصد و رضایت برای انعقاد معامله ، معلوم و معین بودن مبیع و ثمن و نیز ، مشروع بودن جهت قرارداد بیع سلم یا سلف می باشد .

علاوه بر اینها ، در قانون مدنی ، مشخصات مورد معامله ، اعم از مبیع و ثمن ، ذکر شده است که بر اساس آن ، از جمله شرایط بیع سلم یا سلف ، می توان به مالیت داشتن مورد معامله ، قابلیت نقل و انتقال و تسلیم آن ، معلوم و معین بودن مورد معامله اشاره نمود و علاوه بر این ، مورد معامله ، باید ملک متعهد بوده و به لحاظ حقوقی و شرعی ، انجام این معامله ، ممنوع نشده باشد .

علاوه بر اینها ، شرایط اختصاصی دیگری نیز ، برای صحت بیع سلم یا سلف ، ذکر گردیده است ؛ مانند آنکه اجل یا مهلت تحویل مبیع و ثمن ، باید مشخص شده باشد و مبیع ، نباید پول باشد . همچنین ، بنا به عقیده برخی ، خریدار ، باید قبل از جدا شدن از فروشنده ، ثمن معامله را به صورت کامل ، پرداخت کرده و مبیع نیز ، در زمان تحویل ، می بایست موجود باشد که در ادامه ، تفاوت بیع سلم یا سلف با بیع کالی به کالی را نیز ، شرح خواهیم داد .

مراحل و نحوه تنظیم بیع سلف یا سلم

بیع سلم یا سلف ، یکی از انواع بیع موجل یا مدت دار بوده که در کنار بیع نسیه یا کالی به کالی ، مورد استفاده قرار گرفته و در صورت توجه به شرایط قانونی آن ، قرارداد تنظیم شده ، کاملا صحیح و معتبر خواهد بود . در همین رابطه ، سوالی که مطرح می شود ، آن است که مراحل و نحوه تنظیم بیع سلف یا سلم به چه صورت است ؟

در پاسخ به این سوال که مراحل و نحوه تنظیم قرارداد بیع سلم یا سلف چگونه است ، باید گفت که اساسا به لحاظ قانونی ، عقد بیع را می توان به دو صورت کتبی و شفاهی ، منعقد نمود و مکتوب ننمودن آن ، خللی به صحت قرارداد ، وارد نمی سازد . با این حال ، از آن جهت که ممکن است بعضا اختلافاتی میان طرفین ایجاد شود ، به ویژه در قراردادهای مهم ، بهتر است اقدام به تنظیم متن قرارداد سلم یا سلف نمود که نمونه متن آن ، در ادامه ، قابل دانلود خواهد بود .

البته ، برای تنظیم متن قرارداد بیع سلف یا سلم ، همچون بیع صرف، می توان به یکی از دفاتر اسناد رسمی نیز ، مراجعه کرده و یک سند رسمی تنظیم نمود تا از اختلافات بعدی ، جلوگیری شود ؛ لکن خود طرفین نیز ، می توانند با دارا بودن شرایط لازم ، توافقات خود را بر روی یک برگه عادی ، درج نموده و ذیل آن را امضا کنند تا بدان متعهد گردند و بهتر است که دو نفر شاهد نیز ، ذیل آن را امضا نمایند .

اما در خصوص مراحل و نحوه تنظیم بیع سلف یا سلم ، باید افزود که از جمله مهم ترین موضوعاتی که می بایست به صورت دقیق و کامل در قرارداد ذکر گردد ، طرفین ، موضوع قرارداد ، مبیع و ثمن و شرایط اختصاصی طرفین است که تکمیل مناسب نمونه متن بیع سلف یا سلم ، سبب جلوگیری از اختلافات بعدی در خصوص معامله خواهد شد .

آثار بیع سلف یا سلم در میان انواع بیع

یکی از مهم ترین شرایط بیع سلف یا سلم ، آن است که طرفین ، با دارا بودن شرایط عمومی صحت قرارداد که در ماده 190 قانون مدنی ذکر شده است ، اقدام به انعقاد قرارداد نموده و نیز ، شرایط اختصاصی مربوط به آن را نیز ، لحاظ نمایند . در هر حال ، زمانی که عقد بیع سلم یا سلف ، به صورت صحیح واقع گردید ، واجد آثار حقوقی و قانونی خواهد بود . به همین مناسبت ، در این قسمت ، قصد داریم آثار بیع سلف یا سلم در میان انواع بیع را شرح دهیم .

یکی از مهم ترین آثار معامله سلف یا سلم در میان انواع بیع ، آن است که این قرارداد ، موجل یا مدت دار بوده و مشتری ، می بایست ثمن معامله را به صورت حال ، پرداخت کرده ؛ ولیکن ، تحویل مبیع ، در مدت زمان دیگری انجام می شود که این مطلب ، سبب تفاوت بیع سلف با بیع کالی به کالی و معامله نسیه است .

در هر حال ، بیع سلف یا سلم ، دارای این اثر است که طرفین ، به لحاظ حقوقی ، موظف به عمل کردن به مفاد قرارداد هستند ؛ لذا مشتری ، طبق قرارداد ، می بایست ثمن معامله را پرداخت نموده و بایع نیز ، ملزم به تحویل مبیع است ؛ در غیر این صورت ، با تبعات حقوقی ناشی از عدم ایفای تعهد ، مواجه شده و دیگری ، می تواند الزام وی به انجام آن را درخواست نماید .

یکی دیگر از آثار بیع سلف یا سلم در میان انواع بیع ، آن است که بیع سلف ، نوعی قرارداد لازم است که هر دوی طرفین ، می بایست به مفاد آن پایبند بوده و بدون رضایت دیگری و یا استناد به خیارات قانونی ، حق فسخ و بر هم زدن این قرارداد را نخواهند داشت . پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر ، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید .

تفاوت سلف یا سلم با بیع کالی به کالی

بر اساس ماده 341 قانون مدنی ، ممکن است که برای تسلیم تمام و یا قسمتی از مبیع و یا تادیه تمام و یا قسمتی از ثمن معامله در عقد بیع ، اجل یا زمان خاصی تعیین گردد . در این صورت ، می توان گفت که عقد بیع ، به صورت یک عقد یا قرارداد موجل یا مدت دار ، منعقد شده است . اما خود عقد بیع موجل ، به سه دسته تقسیم می شود که با هم ، تفاوت دارند .

دسته اول از عقد بیع موجل ، عقد بیع نسیه است که در آن ، مبیع ، به صورت حال ، به مشتری تحویل داده می شود و تمام یا قسمتی از ثمن معامله ، به صورت مدت دار ، پرداخت می شود .

دسته دوم از عقد بیع موجل ، عقد بیع سلف یا سلم است که در آن ، ثمن ، به صورت حال ، توسط مشتری ، پرداخت شده و لیکن تسلیم تمام یا قسمتی از مبیع ، به صورت مدت دار انجام می شود .

دسته سوم از عقد بیع موجل ، عقد بیع کالی به کالی است که در آن ، هم پرداخت تمام یا قسمتی از ثمن معامله و هم ، تسلیم تمام یا قسمتی از مبیع ، به صورت مدت دار ، خواهد بود .

بر این اساس ، در پاسخ به این سوال که تفاوت سلف یا سلم با بیع کالی به کالی چیست ، باید گفت که در بیع سلم یا سلف ، ثمن معامله ، در همان زمان ، پرداخت شده ولیکن تحویل مبیع ، مدت دار است ؛ اما در بیع کالی به کالی ، علاوه بر موجل بودن تسلیم مبیع ، پرداخت تمام یا قسمتی از ثمن معامله نیز ، مدت دار می باشد که جزئیات بیشتر در خصوص این نوع قرارداد نیز ، در مقاله زیر ، ارائه شده است .

دانلود نمونه بیع سلف یا سلم

در قسمت های قبل ، به توضیح مفهوم عقد بیع سلف یا سلم پرداخته و شرایط اختصاصی مربوط به آن نیز ، شرح داده شد که بر این اساس ، عقد بیع سلم ، نوعی بیع موجل یا مدت دار است که در آن ، پرداخت ثمن ، در همان لحظه عقد صورت گرفته ولیکن ، برای تحویل مبیع ، مدت زمان مشخصی ، تعیین می گردد که این عقد ، با بیع معاطاتی و یا عقد بیع کالی به کالی ، تفاوت دارد .

برای تنظیم نمونه قرارداد بیع سلف یا سلم ، بهتر است که طرفین ، ضمن توجه به شرایط قانونی مربوطه ، اقدام به تنظیم یک نمونه متن قرارداد بیع سلف یا سلم نیز نموده و ذیل آن را امضا نمایند . لکن از آن جهت که برخی از مخاطبین محترم ، ممکن است با نحوه تنظیم قرارداد بیع سلف یا سلم ، آشنایی لازم را نداشته باشند ، در این قسمت ، قصد داریم یک نمونه بیع سلف یا سلم را نیز ارائه نماییم که امکان دانلود نمونه بیع سلف یا سلم نیز ، وجود دارد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص بیع سلف یا سلم چیست در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون بیع سلف یا سلم چیست پاسخ دهند .