بیع کالی به کالی

شرایط بیع کالی به کالی، موجل و زمان دار بودن مبیع و ثمن و کلی بودن هر دو می باشد، نحوه تنظیم قرارداد آن، هم به صورت شفاهی و هم به صورت کتبی و به موجب یک سند رسمی یا عادی، ممکن و میسر می باشد که دانلود نمونه های آن، به تنظیم یک قرارداد صحیح، کمک خواهد کرد. از آثار این بیع، می توان به مالکیت و الزام به انجام تعهد اشاره کرد.

بیع، از مهم ترین عقود معینی است که اکثر افراد یا شاید با کمی اغماض، بتوان گفت که تمامی افراد، در طول عمر خود، برای یک بار هم که شده، در معرض آن، قرار خواهند گرفت و به عنوان یکی از طرفین عقد، اعم از بایع یا فروشنده، در آن، نقش خواهند داشت.

از این رو، قانون گذار، برای این عقد از عقود معین، قواعد و شرایط، همچنین، انواع مختلفی را مورد پیش بینی قرار داده که برخی از این انواع، بسیار و برخی، به ندرت، مورد استفاده قرار می گیرند و از جمله انواعی که به ندرت، مورد استفاده قرار گرفته ولیکن، قواعد بسیار مهمی دارد، می توان به بیع کالی به کالی یا نسیه به نسیه، اشاره کرد که تنها در صورت اطلاع از شرایط و قواعد آن، می توان اثر حقوقی ناشی از این عقد را ایجاد نمود.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم، بگوییم که شرایط بیع کالی به کالی چیست، مراحل و نحوه تنظیم آن، چگونه است و این عقد معین، چه آثاری دارد؛ سپس، تفاوت این بیع با بیع دین به دین را گفته و در آخر، فایل دانلود نمونه قرارداد بیع کالی به کالی را در اختیار خوانندگان محترم قرار دهیم.

شرایط بیع کالی به کالی چیست

قبل از توضیح در این خصوص که شرایط بیع کالی به کالی چیست، باید اندکی در خصوص مفهوم، اثر و ارکان عقد بیع کالی به کالی، صحبت کرده و پس از ارائه مقدمات لازم، با کمک نکات ذکر شده، به این پرسش مهم پاسخ دهیم که شرایط بیع کالی به کالی چیست.

به طور کلی، در تعریف عقد بیع، اینگونه آمده که بیع، تملیک (به مالکیت در آوردن) عین (مال و موضوع عقد بیع) به عوض معلوم (ثمن معامله) می باشد و قانون گذار، در قانون مدنی، عقد بیع را در زمره عقود معین، بر شمرده و شرایط ویژه انعقاد آن را بیان نموده است.

علاوه بر مشخص کردن شرایط عقد بیع، قانون گذار، انواع آن را نیز از جهات مختلف، مشخص نموده که یکی از این انواع از جهت زمان پرداخت ثمن و تحویل مبیع، بیع کالی به کالی یا همان معامله نسیه به نسیه یا موجل به موجل می باشد. بیع کالی به کالی، بیعی است که در آن، هم ثمن و هم مبیع، زمان دار و موجل هستند و هر دوی مبیع و ثمن معامله، کلی می باشند. 

در تشریح کلی بودن مبیع و ثمن، باید گفت که مقصود از کلی، این است که هم موضوع یا همان مبیع عقد بیع، یعنی آنچه معامله می شود و هم ثمن عقد بیع، یعنی پول یا مالی که در ازای مبیع داده می شود، چیز خاص و مشخصی نیستند. به عنوان مثال، بایع تعهد می کنند 10 کیلو انار را دقیقا یک ماه بعد به مشتری تحویل دهد و مشتری تعهد می کند قیمت معینی را در موعد تحویل به وی، پرداخت نماید.

قانون گذار در قانون مدنی، علی رغم نام نبردن به صراحت از بیع کالی به کالی، در ماده 341 قانون مدنی، آن را پذیرفته است. این ماده، مقرر می دارد: "بیع ممکن است مطلق باشد یا مشروط و نیز ممکن است که برای تسلیم تمام یا قسمتی از مبیع یا برای تادیه تمام یا قسمتی از ثمن‌ اجلی قرار داده شود." 

بنابراین، با توجه به ماده 341 قانون مدنی که متن آن، ارائه گردید، همچنین، ماده 223 قانون مدنی که مقرر می دارد: "هر معامله که واقع شده باشد، محمول بر صحت است مگر اینکه فساد آن معلوم شود." همچنین، اصل اباحه که بیان می دارد، هر رابطه حقوقی که منع نشده باشد، مباح و جایز است. همچنین، با توجه به ماده 10 قانون مدنی و صحت قراردادهای خصوصی، نسبت به کسانی که آن ها را منعقد کرده اند، می توان بیع کالی به کالی را صحیح دانست.

بنابراین، در پاسخ به این پرسش که شرایط بیع کالی به کالی چیست، با در نظر گرفتن تعریف این عقد، شرایط صحت معاملات، همچنین با در نظر گرفتن قواعد و شرایط ویژه صحت عقد بیع از منظر قانون مدنی، باید گفت، شرایط بیع کالی به کالی، عبارتند از:

موجل و زمان دار بودن هر دوی مبیع و ثمن معامله؛

کلی بودن مبیع و ثمن معامله؛

وجود شرایط عمومی صحت قرارداد که شامل مشروعیت جهت و معلوم و معین بودن موضوع معامله، همچنین، اهلیت طرفین (عقل، بلوغ، رشد) و وجود قصد و رضا در آن ها می باشد؛

قانونی بودن مالکیت یا حق تصرف بایع و مشتری، در مبیع و ثمن معامله. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انواع بیع و قواعد و شرایط هر یک، می توانند نسبت به مطالعه مقاله پیشنهادی در قسمت حتما بخوانید، اقدام کنند.

مراحل و نحوه تنظیم بیع کالی به کالی

مراحل و نحوه تنظیم قرارداد بیع کالی به کالی، از جمله موارد مهمی است که می توان با دانلود نمونه های قرارداد این بیع، به آن، واقف شد و از قواعد و شرایط تنظیم قرارداد آن، مطلع گشت. شایان ذکر است که نحوه تنظیم بیع کالی به کالی، هم به صورت شفاهی و هم به صورت کتبی، ممکن و میسر است و در صورتی که طرفین، بخواهند به صورت کتبی اقدام به این امر نمایند، می توانند قرارداد بیع کالی به کالی خود را به موجب یک سند عادی یا رسمی، تنظیم کنند.

در قرارداد شفاهی بیع کالی به کالی، کافی است طرفین عقد که از ارکان عقد بیع هستند و از اهلیت لازم برخوردار می باشند، با ذکر اجل تحویل مبیع و ثمن کلی، اقدام به انعقاد قرارداد نمایند که البته، با توجه به سختی اثبات انعقاد این قرارداد، توصیه می شود حتی الامکان، از انعقاد به صورت شفاهی، اجتناب نموده و یا حداقل، در حضور دو شاهد عاقل و بالغ، اقدام به انجام این امر شود.

در مراحل و نحوه تنظیم بیع کالی به کالی به صورت کتبی، طرفین می توانند با مدارک لازم، اعم از مدارک هویتی، به دفترخانه مراجعه کرده تا دفتردار، قرارداد را برای آن ها تنظیم نماید و طرفین، صرفا ذیل آن را امضا کنند یا با نوشتن مشخصات طرفین، موضوع عقد، تاریخ انعقاد و تاریخ تحویل مبیع و ثمن و شروط ضمن عقد، به صورت دستی، شخصا نسبت به تنظیم قرارداد، اقدام کنند و سپس، ذیل آن را امضا نمایند تا از اعتبار اسناد عادی، برخوردار باشد.

در صورت تنظیم قرارداد در دفترخانه، سند تنظیمی رسمی و در صورت تنظیم به صورت دست نویس، سند تنظیمی، عادی و دارای اعتبار اسناد عادی خواهد بود. البته، بدون امضا، سند دست نویس، عادی محسوب نخواهد شد و در صورت ارائه به محکمه، محکمه آن را به رسمیت، نخواهد شناخت و صرفا در حد یک اماره محسوب می گردد.

آثار بیع کالی به کالی

پس از ذکر اوصاف عقد بیع کالی به کالی، شرایط و نحوه تنظیم قرارداد آن، در این بخش از مقاله، قصد داریم در خصوص آثار این بیع صحبت کرده و بگویم که بر اساس قانون، بیع کالی به کالی، چه آثاری دارد. آثار بیع کالی به کالی، عبارتند از:

الزام طرفین، به ایفای تعهد خود، مبنی بر تحویل مبیع و ثمن، در اجل و مدت مشخص شده در قرارداد.

ایجاد مالکیت، نسبت به ثمن و مبیع.

امکان طرح شکایت، در صورتی که قرارداد، به طور صحیح منعقد شده باشد، لکن، در موعد مقرر، یکی از طرفین، از ایفای تعهد خود که می تواند مبنی بر تحویل مبیع یا تحویل ثمن باشد، خودداری نماید.

با توجه به اینکه یکی از انواع بیع، بیع مشروط می باشد و قواعد مخصوص به خود را دارد، مطاله مقاله پیشنهادی در قسمت حتما بخوانید مقاله، به خوانندگان علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، توصیه می گردد.

تفاوت بیع کالی به کالی با بیع دین به دین

برای بیان تفاوت بیع کالی به کالی با بیع دین به دین، ابتدا باید با ذکر یک مثال، مقصود از بیع دین به دین که در آن، ثمن و مثمن، هر دو پیش از عقد، دین هستند را بیان کرد. بر فرض مثال، شخص الف، 20 کیلو گندم، به شخص ب، بدهکار است و شخص ب نیز 10 کیلو انار به شخص الف.

 در چنین شرایطی، در صورتی که این دو فرد، در قالب عقد بیع، یعنی الف در قبال 10 کیلو انار، 20 کیلو گندم خود را به ب بفروشد و ب 10 کیلو انار را در قبال 20 کیلو گندم به الف، بیع دین به دین صورت گرفته که بر طبق نظر اکثر فقها، باطل است. شایان ذکر است بیع دین به دین، فروض مختلفی دارد لکن، مشهور ترین آن، فرض ذکر شده در بالا بوده که در آن، ثمن و مثمن، هر دو پیش از عقد، دین هستند که باطل دانسته شده است.

در خصوص تفاوت این دو بیع باید گفت، در بیع کالی به کالی، ثمن و مبیع، اجل و زمان دار و کلی هستند و اینگونه نیست که ثمن و مبیع، پیش از انعقاد قرارداد، دین بوده و بر گردن بایع و مشتری باشند، اما در بیع دین به دین، ثمن و مبیع، پیش از انعقاد قرارداد، دین بوده اند. بیع دین به دین، طبق نظر اکثر فقها، باطل، لکن بیع کالی به کالی با استناد به ماده 341 قانون مدنی، ماده 10 این قانون و اصل اباحه، همچنین ماده 223 قانون مدنی، صحیح است.

دانلود نمونه بیع کالی به کالی

پس از توضیح شرایط و نحوه تنظیم قرارداد بیع کالی به کالی، در این بخش از مقاله، قصد داریم متن و فایل دانلود نمونه بیع کالی به کالی را در اختیار خوانندگان محترم قرارداده تا در صورت لزوم و نیاز، از آن استفاده نمایند و نیاز خود را مرتفع کنند.

علاقمندان به دانلود فایل نمونه بیع کالی به کالی می توانند از طریق لینک زیر اقدام کنند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط بیع کالی به کالی در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط بیع کالی به کالی پاسخ دهند.