سند مشاع

سند مشاع به سندی گفته می شود که حکایت از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیئی واحد به نحو اشاعه داشته باشد. مشاع بودن مال بین چند مالک و تنظیم تقسیم نامه، از جمله شرایط دریافت این نوع سند می باشد. همچنین، امکان استعلام سند مشاع با شناسه یکتا که همان کد ملی ملک می باشد، از طریق سامانه ثبت اسناد و املاک کشور فراهم شده است.

یکی از انواع اسناد در قانون ایران، سند مشاع است که در اصطلاح عمومی، به معنای مالکیت چند نفر بر مال واحد می باشد. سند مشاع می تواند برای انواع مختلف اموال، اعم از اموال منقول و غیر منقول صادر شده، با این حال؛ اصطلاح سند مشاع، غالبا برای اموال غیر منقول نظیر زمین و ملک به کار برده می شود.

ارائه درخواست دریافت سند مشاع از سوی مالکان آن دارای شرایط و ضوابط خاصی می باشد. در صورتی که متقاضی از فرآیند دریافت این سند، آگاهی نداشته باشد، موفق به دریافت سند مشاع ملک خود نخواهد شد. از طرف دیگر، درخواست دریافت این نوع سند، تنها با ارائه مدارک لازم و پرداخت هزینه آن امکان پذیر می باشد، به همین دلیل اطلاع از جزئیات فرآیند اخذ سند مشاع، امری ضروری به نظر می رسد.

از این رو، در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش که شرایط دریافت سند مشاع چیست و مراحل و مدارک لازم برای اخذ آن چه می باشد؛ به بررسی هزینه دریافت این نوع سند بپردازیم. سپس در خصوص دعوای الزام به تنظیم سند مشاع صحبت خواهیم کرد و در انتها؛ به توضیح نحوه پیگیری و استعلام آن با کد ملی و ارائه فایل دانلود نمونه سند مشاع خواهیم پرداخت. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

شرایط دریافت سند مشاع چیست

قانون گذار در ماده 571 قانون مدنی، به ماهیت سند مشاع در قالب تعریف شرکت اشاره نموده که مطابق با آن، سند مشاع به سندی گفته می شود که حکایت از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیئی واحد به نحو اشاعه داشته باشد. منظور از اشاعه در این ماده، این است که از لحاظ قانونی سهم هر یک از شرکا، معلوم بوده، اما از حیث جغرافیایی، محدوده آن مشخص نباشد.

برای این که مالکان بتوانند موفق به دریافت سند مشاع شوند، لازم است که ضوابط و شرایط خاصی را در این زمینه مورد رعایت قرار دهند. در این میان ممکن است این سوال در ذهن برخی افراد ایجاد شود که شرایط دریافت سند مشاع چیست و چه ضوابطی می بایست در این زمینه مورد رعایت قرار بگیرد؟

در پاسخ به این پرسش که شرایط دریافت سند مشاع چیست، می توان بیان داشت که برای اخذ سند مشاع، اولین و مهم ترین شرط این است که مال، متعلق به چند نفر باشد. بنابراین، چنانچه مال مزبور، متعلق به یک نفر باشد، امکان دریافت سند مشاع برای آن وجود نخواهد داشت.

نکته دیگر برای اخذ این نوع سند آن است که مال به نحو اشاعه به مالکان تعلق داشته باشد. بنابراین، چنانچه، مال مشاع بین کلیه شرکا تقسیم شده و سهم هر یک از آنان، از مال مزبور مشخص شده باشد، دیگر امکان دریافت سند مشاع برای صاحبان وجود نخواهد داشت.

در صورتی که هر یک از مالکان بخواهند در حصه خود دخل و تصرف نموده و سند جداگانه ای برای قدرالسهم خود دریافت نمایند، لازم است که شروط دیگری را نیز در این زمینه مورد رعایت قرار دهند. به این منظور لازم است که درخواست تفکیک سند به اداره ثبت تحویل داده شده و سهم هر یک از اعضا معین گردد. همچنین، تنظیم تقسیم نامه و صورت مجلس تفکیکی نیز از دیگر شرایط دریافت سند جداگانه ملک مشاع می باشد.

مراحل و نحوه دریافت سند مشاع

با توجه به ماده 115 آیین‌ نامه قانون ثبت اسناد و املاک مصوب سال 1317، در املاک مشاع برای هر شریک نسبت به سهم او، یک سند مالکیت صادر خواهد شد. به این منظور، شرکا می بایست از مراحل و نحوه دریافت سند مشاع آگاه بوده و بر طبق آن به اخذ سند اقدام نمایند.

برای دریافت سند جداگانه ملک مشاع، در ابتدا یکی از شرکا می بایست درخواست خود را، مبنی بر تفکیک سند زمین مشاع، به اداره ثبت تحویل دهد. پس از آن، لازم است که سهم هر یک از طرفین از ملک مشاع معین گردیده و بر طبق آن، تقسیم نامه و صورت مجلس تفکیکی میان اعضا نگارش شود. تقسیم نامه، سند عادی یا رسمی است که به تقسیم مال مشاع بین مالکان آن پرداخته و صورت مجلس تفکیکی نیز، سندی است که از سوی اداره ثبت اسناد و املاک محل وقوع ملک صادر شده و نشان دهنده بخش های تفکیک شده ملک می باشد.

بعد از آن لازم است که اصل مدارک مربوطه به ملک مشاع و تقسیم نامه تنظیم شده نزد اداره ثبت اسناد ارائه گردد. در این مرحله، اداره ثبت بعد از بررسی اسناد و مدارک موجود و صحت آن، برای هر یک از مالکان، با توجه به قدرالسهم وی، سند جداگانه صادر می نماید.

مدارک لازم برای دریافت سند مشاع

در قسمت های گذشته، پیرامون شرایط دریافت سند مشاع و مراحل و نحوه اخذ آن توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که ارائه مدارک لازم برای دریافت سند مشاع، از مهم ترین مراحل انجام این امر می باشد. لیست مدارک لازم برای دریافت سند مشاع، در قسمت زیر، ارائه شده است که عبارتند از:

مدارک هویتی شرکا اعم از شناسنامه، کارت ملی، عکس و...

درخواست تفکیک سند به اداره ثبت

تقسیم نامه تنظیم شده میان شرکا

صورت مجلس تفکیکی (که شامل مشخصات ملک مانند متراژ، تعداد واحدها، اطلاعات کامل سهم تقسیم شده هر یک از اعضا و... می شود.)

مدارک مربوط به پرداخت عوارض شهرداری و مالیات ملک

مدارک مربوط به مال مشاع از جمله سند رسمی آن و همچنین سند دال بر مشارکت اعضا در مالکیت آن

همچنین؛ در صورتی که مالک، برای انجام مراحل دریافت سند مشاع، وکیل اخذ می نماید، لازم است که مدارک مربوطه به وکالت را نیز، ضمیمه مدارک فوق گرداند. توجه به این نکته ضروری است که ارائه کلیه اسناد فوق، برای دریافت سند مشاع الزامی بوده و بدون آن، امکان اخذ سند برای صاحبان ملک وجود نخواهد داشت.

هزینه دریافت سند مشاع

هزینه دریافت سند مشاع برای ملک، می تواند با توجه به ویژگی های زمین و قابل افراز بودن یا نبودن آن متفاوت باشد. در این میان ممکن است عده ای از افراد با هزینه دریافت سند مشاع آشنایی نداشته باشند، به همین دلیل در این قسمت، جزئیات مربوط به مخارج دریافت این نوع سند ارائه خواهد گردید.

یکی از هزینه های لازم برای دریافت سند مشاع، هزینه مربوط به تنظیم تقسیم نامه می باشد. هزینه دریافت تقسیم نامه با توجه به تعرفه حق التحریر دفاتر اسناد رسمی در سال جاری، مبلغ 1,000,000 ریال تعیین شده است. نکته حائز اهمیت در این زمینه آن است که این نرخ، در هر سال دچار تغییراتی شده و اندکی به آن افزوده می گردد.

هزینه بعدی، مربوط به تفکیک زمین و تنظیم صورت مجلس تفکیکی آن می باشد. محاسبه هزینه تفکیک ملک، به وسیله کارشناسان اداره ثبت صورت می پذیرد. این هزینه با توجه به نوع کاربری ملک و ارزش به روز شده آن تعیین شده و توسط صاحبان زمین پرداخت می گردد. همچنین، همانطور که در قسمت های پیشین توضیح داده شد، مدارک مربوط به پرداخت عوارض شهرداری و مالیات ملک نیز از جمله اسناد و هزینه های لازم برای صدور سند مشاع می باشد.

الزام به تنظیم سند مشاع

در مواردی که خریدار قسمتی از ملک مشاع را از یکی از شرکا خریداری کرده باشد یا این که چند نفر به نحو اشاعه، ملکی را خریداری نمایند، اما فروشنده به هر نحوی از حضور در دفترخانه برای تنظیم سند رسمی خودداری نماید، ذی نفع می تواند دعوی الزام به تنظیم سند رسمی ملک مشاع را در دادگاه مطرح نماید.

برای طرح دعوی الزام به تنظیم سند مشاع، در ابتدا؛ شخص می بایست حق خود را به موجب ارسال اظهارنامه قضایی به فروشنده اطلاع دهد. در صورتی که فروشنده به درخواست خریدار توجهی ننموده و از حضور در دفترخانه برای تنظیم سند رسمی خودداری نماید، ذی نفع می تواند موضوع را از طریق دادگاه پیگیری نماید.

به این منظور خواهان لازم است که یک نمونه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی ملک مشاع را تهیه کرده و آن را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، به ثبت رساند. توجه به این نکته ضروری است که برای ثبت این درخواست، شخص می بایست در سامانه ثنا ثبت نام نموده و احراز هویت شده باشد.

پس از آن دادرس، رسیدگی به پرونده را آغاز نموده و در صورتی که اسناد و مدارک متقاضی، کامل بوده و صحت آن احراز شود، حکم الزام خوانده به تنظیم سند رسمی ملک مشاع صادر خواهد گردید. در صورتی که خوانده هم چنان از حضور در دفاتر اسناد رسمی خودداری نماید، دادگاه خود سند انتقال را از جانب دفترخانه اسناد رسمی امضا کرده و سند رسمی به نام خریدار تنظیم می شود.

پیگیری و استعلام سند مشاع با کد ملی

از جمله پر تکرارترین سوالات در رابطه با دریافت سند مشاع، نحوه پیگیری و استعلام آن می باشد. به منظور آشنایی علاقمندان با این موضوع، در این قسمت از مقاله به چگونگی پیگیری و استعلام سند مشاع با کد ملی پرداخته شده و راهنمای تصویری آن ارائه گردیده است.

به منظور پیگیری و استعلام سند مشاع با کد ملی، شخص در ابتدا می بایست آدرس سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور یعنی ssaa.ir را در مرورگر خود جستجو نموده و مطابق تصویر زیر وارد صفحه اصلی سایت گردد.

پس از آن داوطلب می بایست، در صفحه اصلی سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، بر روی گزینه میز خدمات الکترونیک کلیک نموده و از منوی باز شده، گزینه "پیگیری استعلام الکترونیکی ملک" را انتخاب نماید.

در مرحله بعدی، صفحه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر نمایش داده می شود. در این بخش، فرد لازم است که شناسه یکتای استعلام را در قسمت مربوطه درج نموده تا از آخرین وضعیت ملک مشاع و سند مالکیت آن آگاه گردد.

شناسه یکتای استعلام، در واقع کدی 18 رقمی است که به فرد امکان استعلام از آخرین وضعیت سند ملک مشاع را می دهد. این شناسه مانند شناسنامه یا کد ملی برای هر شخص منحصر به فرد بوده و به طور ویژه صادر می گردد. بنابراین، با توجه به توضیحات فوق، می توان بیان داشت که در واقع کد ملی املاک، شناسه یکتای آن ها بوده که از طریق آن می توان فرآیند پیگیری و استعلام سند مشاع را انجام داد.

دانلود نمونه سند مشاع

در قسمت های پیشین، پیرامون شرایط، مراحل، مدارک دریافت سند مشاع توضیحاتی ارائه گردید و به هزینه اخذ آن پرداخته شد. جهت، آشنایی علاقمندان با جزئیات سند مشاع و مندرجات ذکر شده در آن، در این قسمت امکان دانلود نمونه سند مشاع برای داوطلبان دریافت این نوع سند فراهم گردیده است که می توان با دانلود و مطالعه نمونه، از این جزئیات آگاه گردید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و نحوه دریافت سند مشاع در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه و شرایط دریافت سند مشاع پاسخ دهند.