گواهی سپرده نفت خام

گواهی سپرده نفت خام به عنوان ابزار مالی جدیدی در جهت افزایش شفافیت و گسترش بازار فیزیکی نفت خام به تازگی در بورس انرژی امکان معامله یافته است. تنها اشخاص حقوقی می توانند اقدام به خرید گواهی سپرده نفت خام کرده و باید حداقل 1000 گواهی سپرده نفت خام معادل 1000 بشکه نفت خام را خریداری کنند.

اخیرا ابزار های مالی و کالا های گوناگونی از طریق بورس انرژی و کالا قابلیت معامله یافته اند. نفت خام به عنوان یک کالای واسطه ای برای استفاده در فرایند های تولیدی از جمله ابزار های مالی است که به فعالان بورس انرژی معرفی شده و اشخاص حقوقی داخلی و خارجی امکان معامله و استفاده از گواهی سپرده این کالا را یافته اند.

از آن جا که نفت خام و فرآورده های نفتی دارای نوسانات قیمتی زیادی بوده و تحت تاثیر اخبار مختلف و قیمت جهانی است، داوطلبان ورود و فعالیت در این بازار باید، اطلاعات جامع و خوبی درباره این ابزار مالی جدید کسب کرده و همچنین از شرایط و ضوابط فعالیت در این بازار مطلع بوده و با آگاهی و دید باز اقدام به معامله در این بازار کنند.

به جهت اهمیت این موضوع در این مقاله، سعی خواهد شد تا به تشریح گواهی سپرده نفت خام و شرایط معاملات گواهی سپرده نفت خام پرداخته شود و مطالبی پیرامون مدارک لازم برای خرید این گواهی سپرده و زمان و نحوه معاملات گواهی سپرده نفت خام ذکر شده و مزایا و معایب گواهی سپرده نفت خام توضیح داده خواهد شد.

گواهی سپرده نفت خام چیست؟

از چندین سال قبل به عنوان یک ابزار مالی در بورس انرژی و بورس کالای ایران عرضه شدند و عموم مردم قابلیت خرید و سرمایه گذاری بر روی آن ها را یافتند. در سال های اخیر برای افزایش جذابیت بازار بورس و تشویق سرمایه گذاران به ورود در این بازار امکان خرید کالا های مختلفی فراهم شده است. در پاسخ به این سوال که "گواهی سپرده نفت خام چیست؟" یکی از دارایی هایی که به تازگی قرار است در بورس انرژی عرضه شده و در دسترس فعالان بخش خصوصی برای معامله قرار گیرد، نفت خام ومیعانات گازی است.

معاملات این گواهی سپرده از 22 اسفند ماه 1401 در بورس انرژی آغاز خواهد شد. هر گواهی سپرده نفت خام معادل یک بشکه نفت خام یا میعانات گازی است، که در صورت رسیدن تعداد گواهی ها به حد مشخصی، دارنده گواهی می تواند، با ارائه مدارک به شرکت ملی نفت ایران، نفت یا میعانات گازی را به صورت فیزیکی تحویل گرفته و در صورت عدم تمایل به واسطه گواهی سپرده نفت خام خود به معامله در بورس انرژی بپردازد.

مشخصا این گواهی وابسته به قیمت نفت جهانی است و از نوسانات قابل توجهی برخوردار است و سرمایه گذاران خبره در بازار می توانند، از نوسانات این گواهی سود ببرند. آخرین اطلاعیه ها حاکی از گشایش و پذیرش انبار پارس جنوبی، برای میعانات گازی و انبار خارک برای نفت خام است. 

شرایط معاملات گواهی سپرده نفت خام

از آن جا که گواهی سپرده نفت خام قرار است به تازگی در بورس انرژی عرضه شود فعلا با محدودیت هایی برای معاملات روبرو است. از جمله شرایط معاملات گواهی سپرده نفت خام، باید به عدم امکان معامله از سوی اشخاص حقیقی و عموم مردم کرد. در مرحله اول عرضه این گواهی تنها فعالان اقتصادی حقوقی شامل شرکت ها، نهادها و ... که دارای کد بورسی باشند، امکان معامله گواهی سپرده نفت خام را خواهند داشت.

این تصمیم به دلیل پوشش ریسک عرضه اولیه این گواهی است. در مرحله دوم عرضه گواهی سپرده نفت خام، صندوق های سرمایه گذاری و سبد گردان ها هم می توانند، اقدام به معامله این گواهی کرده و در نتیجه عموم مردم امکان مشارکت و معامله غیر مستقیم در بازار این گواهی سپرده را خواهند داشت.

در مرحله اول اشخاص حقوقی باید حداقل 1000 گواهی سپرده نفت خام معادل 1000 بشکه نفت خام را خریداری کنند. پس از خریداری تا 18 ماه هزینه انبارداری این دارایی صفر بوده و پس از ماه هجدهم دارنده گواهی سپرده باید هزینه های انبارداری را بپردازد. همچنین عنوان شد که گواهی سپرده نفت خام امکان تحویل فیزیکی نفت یا میعانات گازی را هم دارا است.

مدارک لازم برای خرید گواهی سپرده نفت خام

به طور کلی مشتریان داخلی و خارجی امکان فعالیت و معامله در بورس انرژی را دارند. اشخاص حقوقی خارجی برای دریافت کد صادراتی در بورس انرژی و اشخاص حقوقی برای تایید در بورس انرژی، نیاز به ارائه مدارکی دارند. مدارک مورد نیاز برای صدور کد صادراتی شرکت ها و نهاد های ثبت شده در خارج ایران عبارتند از:

تکمیل فرم درخواست کد به زبان فارسی و انگلیسی

اساسنامه شرکت

تصویر و اصل لایسنس شرکت یا سایر مجوز های فعالیت مانند کارت بازرگانی که به تایید کنسولگری ایران در کشور محل فعالیت رسیده باشد

تصویر پاسپورت مالک یا مالکین و مدیر عامل شرکت

در صورت داشتن وکیل قانونی در ایران، تایید فرم مربوطه به همراه وکالتنامه رسمی و مدارک هویتی وکیل که به تایید مراجع ذی صلاح و سر کنسولگری ایران در کشور مربوطه رسیده باشد

شرکت هایی که در داخل ایران به ثبت رسیده باشند، تنها نیاز به کد معاملاتی برای فعالیت در بورس انرژی داشته، تا به تایید بورس انرژی رسیده و دسترسی آن ها به معاملات انرژی باز شود. مدارک مورد نیاز برای دریافت کد معاملاتی شرکت های داخلی عبارتند از:

تکمیل فرم احراز هویت

تکمیل فرم اخذ کد

تصویر اساسنامه

تصویر شناسه ملی شرکت

تصویر شرکت نامه

پروانه بهره برداری

تصویر شناسنامه و کارت ملی مدیر عامل و اعضای هیات مدیره (صاحبان امضای مجاز)

آگهی تاسیس شرکت

آخرین تغییرات روزنامه رسمی

تصویر کد اقتصادی

اعلام شماره حساب جهت واریز وجه در قالب یک نامه

به تمامی مدارک لازم برای خرید گواهی سپرده نفت خام و به طور کلی فعالیت در بورس انرژی اشاره شد. پس از دریافت کد های معاملاتی لازم از بورس انرژی، امکان ورود به بازار گواهی سپرده نفت خام فراهم شده و شرکت ها و سازمان ها می توانند، اقدام به خرید و فروش این گواهی یا تحویل گرفتن نفت خام و میعانات گازی نمایند.

زمان و نحوه معاملات گواهی سپرده نفت خام

در این بخش به زمان و نحوه معاملات گواهی سپرده نفت خام، پرداخته خواهد شد. زمان آغاز معاملات این گواهی سپرده از دوشنبه 22 اسفند ماه 1401 است و دوره معاملاتی این اوراق تا 36 ماه است. محاسبه قیمت این گواهی سپرده تحت تاثیر قیمت جهانی نفت و به صورت ارزی انجام می شود و پرداخت آن به صورت ریالی است. خرید گواهی سپرده نفت خام، برای اشخاص حقوقی داخلی و خارجی که دارای کد معاملاتی هستند مجاز است. 

مانند سایر گواهی های سپرده، گواهی سپرده نفت خام هم دارای کارمزد معاملات بورس است، که به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده باشد. نحوه معامله این گواهی به صورت تحویل فیزیکی دارایی، در صورت رسیدن، به حد نصاب خرید است و همچنین با اوراق بهادار هم می توان، در طول دوره معاملاتی به خرید و فروش پرداخت. پس از سر رسید دوره معاملاتی گواهی های سپرده نفت خامی که در دست افراد باقی مانده اند و منجر به تحویل نشده اند، پس از کسر هزینه های مربوطه به نماد معاملاتی دیگری انتقال خواهند یافت.

مزایا و معایب گواهی سپرده نفت خام

در خصوص مزایا و معایب گواهی سپرده نفت خام، باید گفت عرضه این گواهی می تواند، مزایای زیادی را در بر داشته باشد. از جمله مزایای طرح عرضه گواهی سپرده نفت خام در بورس انرژی تسهیل ورود بخش خصوصی به حوزه نفتی و افزایش شفافیت این بازار است. قابلیت های صادراتی نفت خام به واسطه حضور مشتریان خارجی افزایش یافته و قیمت منصفانه نفت خام با توجه به قیمت جهانی آن استخراج خواهد شد.

این گواهی ها امکان تضمین و وثیقه قرار گرفتن برای دریافت انواع تسهیلات را دارند. خریداران نفت خام از بورس انرژی برای تحویل در اولویت بالاتری نسبت به خریداران در خارج از این بازار قرار می گیرند. معافیت های مالیاتی تعلق گرفته به معامله گران بخش دیگری از مزایای تهیه گواهی سپرده نفت خام است و همچنین، امکان معاملات آنلاین بیش از پیش خرید و فروش نفت خام را تسهیل می کند.

اما از معایب گواهی سپرده نفت خام می توان گفت، چون در حال حاضر تضمینی برای کف قیمت وجود ندارد، ورود به این بازار جذابیت چندانی برای معامله گران نخواهد داشت. اما در آینده قطعا راهکار هایی برای پوشش ریسک خریداران اندیشیده خواهد شد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد زمان و نحوه خرید گواهی سپرده نفت خام در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید. همچنین، کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون زمان و نحوه خرید گواهی سپرده نفت خام پاسخ دهند.