سپرده بلند مدت چیست

سپرده بلند مدت، نوعی سرمایه گذاری است که حداقل به یک سال زمان برای دریافت سود قطعی نیاز داشته و در صورت برداشت پیش از موعد با نرخ شکست یا کاهش نرخ سود پرداختی مواجه می شود. تفاوت این نوع سپرده با سپرده کوتاه مدت در عدم امکان برداشت پول تا زمان سر رسید است که برخی بانک ها این شرایط را تسهیل کرده اند.

افراد زیادی هستند که قصد سرمایه گذاری در یک فعالیت سودآور را داشته، اما تحمل ریسک بازارهای مختلف را ندارند در نتیجه ترجیح می دهند سرمایه خود را در جایی با سود تضمین شده به امانت بگذارند. بانک ها این شرایط را ایجاد کرده و با ارائه سپرده بلند مدت امکان کسب سود تضمین شده و مناسبی را به مشتریان می دهند و از محل جمع آوری سرمایه های افراد اقدام به کسب درآمد می کنند.

از آن جا که سپرده بلند مدت دارای شرایط خاصی است و برای سپرده گذاری باید از عدم نیاز به دارایی تا موعد پایان قرارداد اطمینان داشت و یا نرخ شکست را متحمل شد، لازم است افراد با این نوع سپرده آشنایی کامل داشته و بین این گزینه و گزینه سرمایه گذاری در بازار های موازی با دیدی باز و آگاهانه اقدام به انتخاب کنند تا دچار زیان نشده و سود دریافتی خود را به حداکثر برسانند.

در این مقاله سعی شده تا به موضوعات متنوعی پیرامون سپرده بلند مدت از جمله تعریف آن، بررسی نرخ سود سپرده های بلند مدت و نحوه محاسبه سود پرداختی و همچنین شرایط سپرده بلند مدت ویژه پرداخته شود. همچنین توضیحاتی در رابطه بیشترین نرخ سود پرداختی به سپرده های بلند مدت، تفاوت این سپرده ها با سپرده های کوتاه مدت و همچنین تفاوت آن ها با اوراق گواهی سپرده، ارائه شده است.

سپرده بلند مدت چیست؟

یکی از روش های کسب سود از دارایی های نقد، سپرده گذاری در بانک است. این روش به علت تضمینی که برای بازگشت اصل سرمایه و سود آن در زمان مقرر وجود دارد همواره مورد توجه افراد مختلف بوده است. بانک ها برای جمع آوری سرمایه های مشتریان طرح های سپرده گذاری مختلفی ارائه می دهند که یکی از آن ها سپرده بلند مدت است. سپرده بلند مدت سپرده ای است که در آن مبلغ مشخصی برای مدت زمان حداقل یک سال نزد بانک به امانت گذاشته می شود و در سر رسید اصل مبلغ سرمایه گذاری به همراه سود تضمین شده به افراد پرداخت می شود. بانک ها با سرمایه گذاری دارایی های مشتریان در فعالیت های اقتصادی و تولیدی مجاز اقدام به کسب سود کرده و پس از کسر حق الوکاله سود مشخصی را به مشتری ارائه می دهند.

نرخ سود پرداختی از سوی بانک ها تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته و شرایط رقابتی خاصی وجود ندارد، چرا که نرخ سود توسط بانک مرکزی تعیین می شود. البته اگر میزان سرمایه برای سپرده گذاری قابل توجه باشد این نرخ سود می تواند با توافق بانک و مشتری تغییر کند. برای سپرده گذاری بلند مدت نیاز به حداقل مبلغ 1 میلیون تومان و داشتن 18 سال سن و حداقل یک سال زمان برای سپرده گذاری است. در قرارداد سپرده گذاری ذکر می شود که دارایی مشتری برای چه مدت نزد بانک بلوکه است و امکان برداشت از آن وجود ندارد که این مدت بین بانک های مختلف متفاوت است.

نرخ سود سپرده بلند مدت

نرخ سود پرداختی از جانب بانک ها یکی از عوامل مهم برای تشویق افراد به سپرده گذاری است. نرخ سود سپرده بلند مدت بانک ها از جانب بانک مرکزی تعیین می شود و بین بانک های مختلف تفاوت چندانی ندارد اما ممکن است در آینده نزدیک برای ایجاد انگیزه سپرده گذاری بیشتر نرخ های سود متفاوتی را ارائه دهند. در حال حاضر و طبق آخرین تغییرات اعلامی از سوی بانک مرکزی نرخ سود سپرده بلند مدت یک ساله، 20.5 درصد، نرخ سود سپرده بلند مدت دو ساله 21.5 درصد و نرخ سود سپرده بلند مدت سه ساله 22.5 درصد است که بین بانک های مختلف به طور تقریبی یکسان است.

نرخ سود سپرده بلند مدت در شرایطی می تواند تغییر کند از جمله زمانی که سپرده گذار اقدام به برداشت پول خود قبل از موعد قرارداد نماید. در این حالت بانک ها درصدی از سود را به عنوان جریمه برداشت قبل از سر رسید از سپرده کسر می کنند که در ادبیات بانکی به آن نرخ شکست گفته می شود. ایجاد نرخ شکست در نظام بانکی به دلیل افزایش جذابیت سپرده گذاری تا پایان موعد قرارداد، برنامه ریزی بانک ها برای منابع جمع آوری شده با دید باز تر و جلوگیری از جابجایی پول در زمان بروز نوسانات اقتصادی بوده است. با وجود نرخ شکست مشتریان فقط در شرایط ضروری اقدام به برداشت از سپرده بلند مدت خود می کنند و بانک ها توانایی پرداخت سپرده های برداشت شده پیش از موعد را خواهند داشت.

محاسبه سود سپرده بلند مدت

سپرده های بلند مدت در پایان موعد قرارداد سود خوبی را به مشتری ارائه می دهند و از آن جا که سود این سپرده ها به صورت علی الحساب و ماهانه پرداخت می شود، سپرده گذاران می توانند در پایان هر ماه اقدام به برداشت سود ماهانه خود کرده یا به عنوان افزایش مبلغ سپرده از آن برداشت نکنند. همواره یکی از سوالات سپرده گذاران مربوط به نحوه محاسبه سود سپرده بانکی است. برای محاسبه سود ماهانه تعلق گرفته به سپرده های بلند مدت می توان از طریق محاسبه گر های اینترنتی اقدام کرد و یا به روش سنتی از طریق فرمول زیر سود پرداختی ماهانه را مشخص کرد.

به عنوان مثال اگر فردی 200 میلیون تومان را در بانک به مدت یک سال با نرخ 20.5 درصد سرمایه گذاری کند باید عدد 200میلیون را در عدد 0.205 ضرب کرده که حاصل برابر 41 میلیون تومان خواهد شد. سپس با تقسیم عدد به دست آمده بر 12 ماه سال سود تقریبی پرداختی در هر ماه مشخص می شود که برابر عدد 3میلیون و 416 هزار تومان است. بنابراین فرد در هر ماه سال رقمی معادل این مبلغ از سپرده خود سود دریافت می کند که امکان برداشت از آن را دارد. آگاهی از نحوه محاسبه سود سپرده بلند مدت به سپرده گذاران کمک می کند تا برنامه ریزی بهتری برای استفاده از منافع سرمایه گذاری خود داشته باشند.

سپرده بلند مدت ویژه

با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور و عدم اطمینان در مورد روش های متفاوت سرمایه گذاری، برخی از بانک های عمدتا خصوصی اقدام به رقابت با سایر بانک ها برای جذب سرمایه کرده و شرایط ویژه ای را به مشتریان خود ارائه می دهند. همانطور که اشاره شد، نرخ سود بانکی از طرف بانک مرکزی ابلاغ شده و بانک ها موظف هستند سود تعیین شده را به مشتریان خود ارائه دهند، اما گاهی بانک های خصوصی به منظور جذب سرمایه بیشتر و ایجاد انگیزه برای سپرده گذاری رقم سودی معادل 2 الی 3 درصد بیشتر از سایر بانک ها در نظر می گیرند.

همچنین با توجه به این که اکثر بانک ها، شرکت های بیمه مختص به خود را داشته و انواع بیمه ها را ارائه می دهند می توانند برای مشتریان خود تخفیف های ویژه ای برای خرید بیمه های مختلف در نظر بگیرند. این موضوع هم به جذابیت سپرده گذاری در بانک مورد نظر کمک کرده و هم موجب انتخاب و استفاده از خدمات بیمه ای آن بانک از سوی مشتریان می شود. همچنین برخی از بانک ها سپرده های بلند مدت را به قسمت های مختلف تقسیم کرده که این امکان را به مشتری می دهد تا در صورت نیاز بخشی از سپرده خود را برداشت کند در حالی که به باقی مانده سپرده نرخ سود قبلی تعلق می گیرد. مجموع این شرایط، سپرده بلند مدت ویژه را تشکیل می دهد که انگیزه ای برای سرمایه گذاری در بانک های خاص ایجاد کرده و افراد را به سپرده گذاری مشتاق می کند.

بیشترین سود سپرده بلند مدت

سپرده های بلند مدت به سه دسته کلی با تاریخ سر رسید یک ساله، دو ساله و سه ساله تقسیم می شوند که مشخصا با افزایش مدت سپرده گذاری بانک با توجه به نرخ تورم روز افزون و همچنین برای جذب سرمایه های نقد، سود بیشتری را ارائه می دهد. در حال حاضر بیشترین سود سپرده بلند مدت با نرخ 23 درصد ارائه می شود که به عنوان سقف سود پرداختی در نظر گرفته می شود. گاهی هم با توافق بانک و مشتری سقف سود پرداختی با توجه به میزان سرمایه می تواند متفاوت و بالاتر باشد.

امکان دارد با تغییر شرایط اقتصادی از جمله نرخ تورم بانک مرکزی اقدام به افزایش نرخ سود سپرده ها کرده و سود پرداختی به سپرده های بلند مدت بیشتر شود یا بانک ها امکان رقابت از طریق سود های متغیر پرداختی را داشته باشند. در حال حاضر اکثر بانک ها از طریق کاهش نرخ شکست با هم رقابت می کنند که البته انگیزه زیادی برای مشتریانی که از عدم نیاز به سرمایه خود تا پایان مهلت سر رسید را دارند، ایجاد نمی کند. سوالی هم که با توجه به بیشترین سود سپرده بلند مدت شکل می گیرد مربوط به اخذ مالیات از سود سپرده ها است که سازمان امور مالیاتی به این سوال پاسخ داده و تصریح کرده با توجه به فاصله نرخ تورم و نرخ سود سپرده بانکی، دریافت مالیات از این سود ها منطقی به نظر نمی رسد و موضوعیت ندارد.

تفاوت سپرده بلند مدت و کوتاه مدت

تفاوت سپرده بلند مدت و کوتاه مدت همانطور که از عنوان آن بر می آید در مدت زمان سپرده گذاری و سر رسیدی است که سرمایه در بانک به امانت گذاشته می شود. سپرده های بلند مدت برای افرادی مناسب است که پول نقد زیادی داشته، از عدم احتیاج به آن اطمینان دارند و قصد استفاده از آن در یک بازه یک ساله تا سه ساله را ندارند. همچنین افرادی که ریسک پذیری کمتری برای سرمایه گذاری در بازار های مختلف را دارند و می خواهند سود تضمین شده ای را دریافت کنند می توانند از این سپرده ها استفاده کرده و از پول راکد خود کسب سود کنند. در این نوع سپرده مبلغی تحت عنوان سود سپرده به حساب کوتاه مدت مشتری واریز می شود که امکان برداشت و استفاده از آن توسط مشتریان فراهم است.

اما سپرده کوتاه مدت برای افرادی مناسب است که مبلغ زیادی برای سپرده گذاری نداشته و قصد استفاده و برداشت از پول خود در عملیات بانکی روزانه را هم دارند. این سپرده را تمامی افراد می توانند با حداقل مبلغ 50 هزار تومان افتتاح کرده و سود مختصری از سپرده خود دریافت کنند. در سپرده کوتاه مدت هدف کسب سود و سرمایه گذاری نیست بلکه هدف بیشتر نگهداری پول در مکانی امن و انجام عملیات واریز و برداشت روزانه است. به این نوع سپرده سود روز شمار تعلق می گیرد. نرخ سود پرداختی به هر دو نوع این سپرده ها از جانب بانک مرکزی تعیین می شود و تقریبا در تمامی بانک ها یکسان است.

تفاوت اوراق گواهی سپرده با سپرده بلند مدت

برای دریافتن تفاوت اوراق گواهی سپرده با سپرده بلند مدت ابتدا باید به شرح تعریف اوراق گواهی سپرده پرداخت. اوراق گواهی سپرده ورقه های بهاداری هستند که موسسات مالی و بانک ها با کسب مجوز از بانک مرکزی اقدام به انتشار آن ها می کنند. اوراق گواهی سپرده به دو صورت بی نام و با نام عرضه می شود که نوع با نام آن امنیت بالاتری در مقابل سرقت و سوء استفاده دارد، اما در عین حال قابل انتقال به غیر نیست؛ با این وجود نوع بی نام آن قابل انتقال به غیر و معامله در بازار های ثانویه است. بنابراین اولین تفاوت اوراق گواهی سپرده با سپرده بلند مدت در همین نکته مشخص می شود که سپرده ها امکان افتتاح بدون نام و مشخصات مشتری را نداشته و قابل انتقال به غیر نیستند.

تفاوت بعدی در نرخ سود تعلق گرفته به اوراق گواهی سپرده و سپرده بلند مدت است که معمولا سود اوراق گواهی سپرده بیشتر از سود سپرده بلند مدت است اما از طرفی این اوراق نرخ شکست بالاتری هم دارند. اوراق گواهی سپرده از طرف دیگر امکان وثیقه شدن برای دریافت وام را هم دارند. با توجه به تفاوت های ذکر شده و شرایط هر شخص، افراد می توانند نسبت به خرید اوراق گواهی سپرده و یا افتتاح سپرده بلند مدت در بانک اقدام کنند و از منافع هر کدام بهره مند شده و سود مورد نظر خود را به دست بیاورند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سپرده بلند مدت در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره موضوعات تجاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون سپرده بلند مدت پاسخ دهند.