دادگاه کیفری دو و صلاحیت آن

دادگاه کیفری دو، صلاحیت رسیدگی به تمامی جرائم را دارد، مگر آن دسته از جرائمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه دیگری باشد. در ساختار دادگاه کیفری دو، وجود رييس يا دادرس علی ‏البدل، الزامی بوده می باشد. نحوه رسیدگی در این دادگاه بدین صورت است بازپرس بعد از صدور قرار جلب دادرسی و کیفرخواست ، آنها را به دادگاه ارسال می کند. سپس دادستان با قرار جلب دادرسی موافقت کرده و پرونده را بررسی می نماید و نهایتا حکم را صادر می کند. 

بعد از تصویب قانون آیین دادرسی کیفری جدید ، تقسیم بندی دادگاه ها و صلاحیت آنها نیز تا حدی تغییر کرد . دادگاه کیفری استان، تبدیل به دادگاه کیفری یک و دادگاه عمومی جزایی به دادگاه کیفری دو تغییر پیدا کرد. انواع دادگاه های کیفری، دارای صلاحیت مشخص هستند که همین مسئله باعث می شود تا افراد، وقتی قصد شکایت از بابت یک موضوع را دارند ، نداند که باید به کدام دادگاه مراجعه کنند .

 دادگاه های کیفری دارای تنوع زیادی هستند و مراجعه به دادگاهی که اجازه رسیدگی به پرونده را ندارد ، هیچ سودی نخواهد داشت و آن دادگاه، تحت هیچ شرایطی به موضوع رسیدگی نمی کند و در صورت رسیدگی، منجربه نقض رای می شود . در نتیجه، با مراجع دادگستری و دادگاه ها، تا حدی این مشکل را بر طرف می کند.

بنابراین، در این مقاله قصد داریم، در ابتدا دادگاه کیفری دو و صلاحیت آن را بررسی کنیم و در ادامه، ساختار این دادگاه و نحوه رسیدگی آن را بررسی نماییم. اگر در خصوص صلاحیت دادگاه کیفری دو سوالاتی دارید، در این مقاله همراه ما باشید.

ساختار دادگاه کیفری دو

به موجب ماده 294 قانون آیین دادرسی کیفری: "دادگاه‌ های كيفری به دادگاه كيفری يک، دادگاه كيفری دو، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه‌ های نظامي تقسيم می شود." ساختار دادگاه کیفری دو، به موجب ماده 295 این قانون، بدین صورت می باشد: " دادگاه كيفری دو، با حضور رييس يا دادرس علی ‏البدل، در حوزه قضايی هر شهرستان تشكيل می شود." در این دادگاه، علاوه بر قاضی، یک مدیر دفتر، یک منشی و کارمند بایگانی نیز حضور دارند.

البته طبق ماده 300، در تمامی جلسات دادگاه کیفری دو ، دادستان یا معاون او یا یکی از دادیاران به تعیین دادستان، می توانند حضور یابند تا از کیفرخواست دفاع کنند. این دادگاه بر خلاف دادگاه کیفری یک که سیستم تعدد قضات بر آن حاکم است، تنها یک قاضی دارد. مقر دادگاه کیفری دو، در حوزه قضایی هر شهرستان است . 

نحوه رسیدگی در دادگاه کیفری دو

در بخش قبل، ساختار دادگاه کیفری دو را بیان کردیم. در این بخش قصد داریم، نحوه رسیدگی در دادگاه کیفری دو را توضیح دهیم، نحوه رسیدگی در دادگاه کیفری دو به این صورت است که بعد از اتمام رسیدگی در دادسرا ، بازپرس قرار جلب دادرس، صادر می کند و با این کار از دادگاه درخواست می کند به پرونده مطروحه رسیدگی و برای جرم رخ داده، مجازات قانونی تعیین نماید.

بنابراین، بازپرس بعد از صدور قرار جلب دادرسی و کیفرخواست ، آنها را به دادگاه ارسال می کند. مدیر دفتر دادگاه، یک وقت برای رسیدگی تعیین کرده و وقت تعیین شده به شاکی و متهم ابلاغ می گردد. اصحاب دعوا، در دادگاه حاضر شده و دلایل و دفاعیات خود را ارئه می دهند. سپس دادستان با قرار جلب دادرسی موافقت کرده و پرونده را بررسی می نماید و نهایتا حکم را صادر می کند. باید به این نکته، اشاره شود که اگر وقت تعیین شده برای بررسی کافی نباشد، مجددا وقت تعیین شده و جلسه دیگری برگزار می گردد.

صلاحیت دادگاه کیفری دو

در بخش های قبل، ساختار و نحوه رسیدگی در دادگاه کیفری دو را توضیح دادیم . در این بخش، قصد داریم، صلاحیت دادگاه کیفری دو را توضیح دهیم. به موجب ماده 301 قانون آیین دادرسی کیفری،" دادگاه کیفری دو، صلاحیت رسیدگی به تمامی جرائم را دارد، مگر آن دسته جرائمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه دیگری باشد."

رسیدگی به جرایم موجب مجازات سلب حیات، حبس ابد، قطع عضو، مجازات تعزیری، مطبوعاتی در صلاحیت دادگاه کیفری یک است. رسیدگی به جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی، توهین به ریاست جمهوری و رهبری و جرایم مربوط به مواد مخدر، در صلاحیت دادگاه انقلاب است. دادگاه اصفال و نوجوانان، به جرایم کودکان و افراد زیر 18 سال رسیدگی می کند و رسیدگی به اتهامات افسران نظامی و انتظامی، در صلاحیت دادگاه نظامی می باشد. بنابراین، دادگاه کیفری دو، صلاحیت رسیدگی به این سری جرائم نامبرده را ندارد.

در واقع اگر جرائمی که در صلاحیت دادگاه کیفری یک، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه نظامی است را مشخص کنیم، سایر جرایم در حوزه صلاحیت دادگاه کیفری دو قرار می گیرد. اما به موجب ماده 271 قانون آیین دادرسی کیفری: " ... چنانچه دادگاه انقلاب يا دادگاه كيفری يک، در حوزه قضايی دادسرا، تشكيل نشده باشد، دادگاه كيفری دو محل، صالح به رسيدگی است." بنابراین، حتی اگر دادگاه کیفری دو، صالح برای رسیدگی نباشد، در صورتی که دادگاه صلاحیت دار تشکیل نشود، دادگاه کیفری دو دعوا را بررسی می کند.

همچنین، به موجب ماده 298 این قانون: " تا زمانی كه دادگاه اطفال و نوجوانان، در محلی تشكيل نشده است، به كليه جرايم اطفال و نوجوانان، به‌ جز جرايم مشمول ماده (315) اين قانون، در شعبه دادگاه كيفری دو يا دادگاهی كه وظايف آن را انجام می دهد، رسيدگی می شود. " بنابراین، در صورت عدم تشکیل دادگاه اطفال و نوجوان، دادگاه کیفری دو، به این جرایم نیز رسیدگی می کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دادگاه کیفری دو و صلاحیت آن​ در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاور حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاور حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون دادگاه کیفری دو و صلاحیت آن​ پاسخ دهند .