قرارداد یا عقد مرابحه ، در شرایطی منعقد می گردد که در آن ، یکی از طرفین ( معمولا بانک ) ، کالاهای مورد نیاز خریدار را تحصیل و هزینه آن را به همراه درصدی سود ، از مشتری ، مطالبه کند . تنظیم قرارداد مرابحه بانکی ، نیازمند آن است که شخص ، با ارائه مدارک لازم ، به بانک مراجعه و یک نمونه متن قرارداد مرابحه ، تنظیم کند .
برای مشاوره شرایط و نحوه تنظیم عقد مرابحه
برای مشاوره شرایط و نحوه تنظیم عقد مرابحه
در کنار عقودی همچون مضاربه ، مزارعه ، مساقات و غیره ، یکی از مهم ترین عقود اسلامی ، عقد مرابحه می باشد که در نظام حقوقی ایران نیز ، استفاده نسبتا گسترده ای داشته و توسط بانک ها نیز ، به منظور تامین مالی نهادهای تولید کننده ، تامین سرمایه در گردش واحدهای صنعتی ، کشاورزی و معدنی و نیز ، برای حمایت از بازار سرمایه ، مورد استفاده قرار می گیرد .
در حال حاضر ، انعقاد قرارداد یا عقد مرابحه توسط اشخاص با بانک ها ، برای پرداخت وام و یا کارت اعتباری ، مورد استفاده گسترده ای قرار می گیرد ؛ با این حال ، از آن جهت که عدم آشنایی با مفهوم و شرایط انعقاد این قرارداد ، ممکن است که سبب متضرر شدن اشخاص گردد ، در این مقاله ، قصد داریم این قرارداد را به صورت کامل ، معرفی نماییم .
به همین مناسبت ، ابتدا به این موضوع می پردازیم که قرارداد مرابحه چیست و شرایط عقد مرابحه شامل چه موضوعاتی است . در ادامه ، نحوه تنظیم ، مدارک لازم و آثار این قرارداد را مورد بحث قرار داده و پس از توضیح وام و کارت اعتباری مرابحه بانکی ، یک نمونه عقد مرابحه نیز ، برای دانلود ارائه خواهیم داد .
اشخاص ، به صورت روزمره ، برای تامین منافع خود ، اقدام به تنظیم عقد یا قرارداد با یکدیگر می نمایند که این موضوع ، مورد توجه قانون مدنی قرار گرفته و در این قانون ، انواع عقود معین و غیر معین ، مورد شناسایی قرار گرفته است .
یکی از انواع قراردادهای مشمول قانون مدنی ، قرارداد مرابحه می باشد که منشاء اسلامی داشته و در کنار عقودی همچون مضاربه ، مزارعه و مساقات ، کاربرد وسیعی در فعالیت های اقتصادی دارد . به همین دلیل ، در این قسمت ، قصد داریم به توضیح این مطلب بپردازیم که قرارداد مرابحه چیست .
در پاسخ به این سوال که قرارداد مرابحه چیست ، باید ابتدا معنای ربح را مد نظر قرار داده و سپس مفهوم عقد مرابحه را بررسی کنیم . به طور کلی ، ربح ، به معنای افزایش است و از آن جهت به این قرارداد ، مرابحه گفته می شود که در قرارداد منعقده ، خریدار ، یک مبلغ اضافی را به فروشنده ، پرداخت می کند .
در هر حال ، قرارداد مرابحه ، به قراردادی گفته می شود که فروشنده ، با اعلام بهای کالای خریداری شده و هزینه های جانبی آن ( حمل و نقل و نگهداری و غیره ) به مشتری ، آن را به میزان و یا درصدی گران تر از قیمتی که خریداری کرده ، به مشتری بفروشد .
این قیمت اضافه تر که در عقد مرابحه از مشتری اخذ می گردد ، ربح نام داشته و از لحاظ شرعی ، اخذ آن ، بدون اشکال قلمداد می شود و قرارداد ، مشمول عنوان ربا ، نیست . قرارداد مرابحه ، هم می تواند توسط اشخاص خصوصی تنظیم شده و هم اینکه فرد ، با بانک ها ، اقدام به تنظیم عقد مرابحه نماید که در آن ، بانک ، با شرایط مزبور ، اقدام به فروش کالا و یا دارایی به اشخاص می نماید .
قراراداد مرابحه ، به عنوان یکی از عقود اسلامی ، نقش مهمی در تامین مالی واحدهای تولیدی داشته و به منظور حمایت از بازار سرمایه ، انتشار اوراق صکوک و تامین مسکن ، مورد استفاده قرار می گیرد . اما سوال مهمی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که شرایط عقد مرابحه چیست و در صورتی که شخصی ، قصد انعقاد این قرارداد را داشته باشد ، چه شرایطی را باید مد نظر قرار بدهد ؟
در خصوص شرایط عقد مرابحه ، باید گفت که این قرارداد ، امروزه ، تا حدود زیادی ، در بانک ها منعقد می گردد که در آن ، یک قرارداد ، میان مشتری و بانک ، منعقد می شود که در نتیجه آن ، کالا یا خدماتی به مشتری واگذار گردد ؛ لکن شرایط اختصاصی قرارداد مرابحه ، به شرح زیر است :
در این قرارداد ، می بایست قیمت تمام شده کالا و قیمت هزینه های جانبی آن ، حین تنظیم عقد مرابحه ، مشخص شده و ثمن معامله ، به خریدار ، اعلام شود ؛
در این قرارداد ، می بایست قیمت تمام شده کالای مورد نظر ، به همراه هزینه های جانبی آن ، با درصدی از افزایش قیمت ( ربح ) ، جمع شده و به مشتری اعلام و مورد موافقت وی قرار گیرد ؛
در این قرارداد ، تمام و یا قسمتی از ثمن معامله ، به اقساط مساوی و یا غیر مساوی ، تقسیم شده و این مبلغ ، در سررسید یا سررسیدهای معین ، از خریدار ، دریافت می گردد .
در این قرارداد ، پرداخت ثمن معامله ، می تواند علاوه بر روش اقساطی ، به صورت نقدی نیز ، انجام شود ولی قرارداد مرابحه ، با قرارداد فروش اقساطی ، متفاوت است .
علاوه بر شرایط اختصاصی قرارداد مرابحه ، باید در نظر داشت که این قرارداد ، مانند سایر عقود همچون مضاربه ، مزارعه و مساقات ، مشمول شرایط عمومی صحت معامله است . به این معنا که حین تنظیم قرارداد مرابحه ، می بایست شرایط صحت معامله را نیز ، مد نظر قرار دهند .
وجود قصد و رضایت در طرفینی که اقدام به انعقاد قرارداد مرابحه می نمایند ؛
وجود اهلیت در طرفین قرارداد ، اعم از بلوغ ، عقل ، رشد ؛
تعیین دقیق موضوع قرارداد مرابحه ؛
مشروع بودن جهت یا هدف از انعقاد قرارداد مرابحه .
وجود هر یک از شرایط مزبور ، حین انعقاد قرارداد مرابحه ، می بایست مد نظر قرار گیرد ؛ در غیر این صورت ، حسب مورد ، قرارداد ، باطل و یا غیر نافذ خواهد بود . در همین راستا ، مطالعه مقاله زیر نیز ، پیشنهاد می شود .
قرارداد مرابحه ، یکی از مهم ترین عقودی است که در بانک ها نیز ، به کرات ، مورد استفاده قرار می گیرد . اما افرادی که قصد انعقاد و تنظیم عقد مرابحه را دارند ، ممکن است که اطلاعات کافی در خصوص نحوه تنظیم آن را نداشته و از جزئیات مربوط به شرایط انعقاد این قرارداد ، اطلاعات کافی نداشته باشند . به همین دلیل ، در این قسمت ، قصد داریم نحوه تنظیم قرارداد مرابحه را شرح دهیم .
نحوه تنظیم قرارداد مرابحه ، به این صورت است که ابتدا ، می بایت طرفین قرارداد یا عقد مرابحه ، مشخص و معین شوند و اطلاعات هویتی و اقامتی آنها به صورت کامل ، ذکر گردد؛
در متن قرارداد مرابحه ، می بایست موضوع قرارداد ، اعم از فروش اموال و یا ارائه خدمات ، به صورت کامل و دقیق ، ذکر شود که این معلوم و معین بودن مورد معامله ، نقش مهمی در انعقاد قرارداد دارد .
علاوه بر این ، حین تنظیم قرارداد مرابحه ، می بایست کل بهای فروش مورد معامله ، به متقاضی ، اعلام شده و درصد سودی که از محل آن ، کسب می شود و نحوه پرداخت ثمن معامله نیز ، به شکل واضح ، قید گردد .
حین تنظیم عقد مرابحه ، مدت زمان قرارداد مرابحه و نیز ، سایر شرایطی که مد نظر طرفین می باشد ، بایستی قید شده و در صورت لزوم ، حق فسخ قرارداد یا اسقاط حق فسخ ، مورد توافق طرفین قرار گیرد .
سایر شرایط مورد نظر طرفین عقد مرابحه ، از جمله خسارت تاخیر تادیه ، بحث های مربوط به تضمین قرارداد و غیر اینها نیز ، می بایست ذکر و ذیل قرارداد ، توسط طرفین ، امضا شود که در ادامه ، مدارک لازم برای تنظیم قرارداد مرابحه را نیز ، ذکر خواهیم کرد .
انعقاد هر عقد و قراردادی میان طرفین ، به لحاظ حقوقی ، آثار و پیامدهایی را برای طرفین ، به همراه خواهد داشت و عقد مرابحه نیز ، از این موضوع ، مستثنی نیست . از آن جهت که معمولا این قرارداد ، با بانک ها منعقد می شود ، اطلاع از آثار و پیامدهای حقوقی آن ، اهمیت فراوانی خواهد داشت . به همین مناسبت ، در این قسمت از مقاله ، قصد داریم آثار عقد مرابحه را شرح دهیم .
در قرارداد مرابحه بانکی ، معمولا بانک ها ، کالاهای مازاد خود را در بازار آزاد ، به صورت نسیه ، به خریداران می فروشند و خریداران نیز ، به راحتی می توانند مشکلات مالی خود در راستای خرید کالاها و ملزومات مورد نیاز را حل کنند .
لذا یکی از مهم ترین آثار عقد مرابحه ، آن است که طرفین قرارداد ، تعهد به انجام کار در قرارداد خواهند داشت ؛ به این صورت که بانک ، متعهد به تحویل کالاها و خدمات به مشتری ، در زمان تعیین شده می گردد و مشتری نیز ، می بایست ثمن معامله را به صورت نقد یا اقساط ، در سررسید تعیین شده ، پرداخت کند .
در غیر این صورت ، آثار انعقاد قرارداد مرابحه آن است که طرف مقابل ، می تواند اقدامات حقوقی لازم در راستای عدم ایفای تعهدات را انجام دهد ؛ که از جمله این اقدامات ، می توان به دریافت خسارت تاخیر تادیه و یا مراجعه به ضامنین ، اشاره نمود که این موضوعات ، معمولا در حین تنظیم قرارداد مرابحه ، به روشنی در متن قرارداد ، قید می گردند .
عقد مرابحه ، امروزه ، به شکل گسترده ای در نظام بانکی کشور ، مورد استفاده قرار گرفته و به نوعی ، جایگزین قرارداد فروش ، از نوع فروش اقساطی شده است . در این راستا ، بانک ها ، با انعقاد قرارداد مرابحه ، می توانند پس از ارائه مدارک لازم توسط مشتری ، در قالب پرداخت وام و یا ارائه کارت اعتباری به مشتریان خود ، کالاهای مورد نیاز آنها را تامین نمایند . به همین مناسبت ، در این قسمت ، قصد داریم به بررسی وام و کارت اعتباری مرابحه بانکی بپردازیم .
در خصوص اینکه وام مرابحه بانکی چیست ، باید گفت که وام مرابحه بانکی ، به وامی گفته می شود که منشاء آن ، عقد مرابحه است ؛ به این صورت که با انعقاد قرارداد میان بانک با مشتری ، بانک ، کالاهای مورد نیاز خریدار را تحصیل نموده و علاوه بر هزینه های جانبی ، درصدی سود نیز به آن افزوده و به تدریج ، آن را در قالب اقساط ، از خریدار ، دریافت می کند .
اما در خصوص کارت اعتباری مرابحه بانکی ، باید گفت که ارائه کارت اعتباری خرید به مشتری نیز ، بر مبنای انعقاد عقد مرابحه توسط بانک با مشتری ، می باشد . به این صورت که ، دارنده کارت ، با استفاده از اعتباری که بانک صادر کننده کارت اعتباری در نظر گرفته است ، اقدام به خرید کالای مورد نیاز خود می نماید .
به این صورت که ، بانک ، پس از انعقاد قرارداد مرابحه با مشتری ، وی را وکیل می نماید تا به وکالت از بانک ، خود ، اقدام به خرید کالای مورد نظر نموده و پس از تملک کالاها ، در طول مدت زمان معین ، خریدار می بایست اقدام به بازپرداخت مبلغ به همراه سود آن ، به بانک صادر کننده کارت نماید که در ادامه ، یک نمونه عقد مرابحه بانکی را نیز ، ارائه خواهیم داد.
اما در ارتباط با مدارک لازم قرارداد مرابحه ، باید گفت که از جمله مدارکی که شخص ، می بایست با ارائه آنها به بانک ، اقدام به اخذ وام یا کارت اعتباری مرابحه نماید ، به شرح زیر است :
اصل و کپی تمامی صفحات شناسنامه و کارت ملی متقاضی ؛
گواهی کسر از حقوق و فیش حقوقی وام گیرنده ؛
اصل و کپی تمامی صفحات شناسنامه و کارت ملی ضامنین ؛
گواهی کسر از حقوق و فیش حقوقی ضامنین .
پس از مراجعه به بانک و انعقاد متن قرارداد مرابحه بانکی ، متصدی بانک با مشاهده و بررسی هر یک از مدارک مزبور ، امکان انعقاد قرارداد متقاضی با بانک را فراهم خواهد کرد . پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر ، مقاله زیر را نیز مطالعه کنید .
یکی از مهم ترین کارکردهای عقد مرابحه در نظام بانکی ، پرداخت وام و کارت اعتباری به مشتریان می باشد که از طریق آن ، بانک با انعقاد یک قرارداد مرابحه با مشتری ، کالا و خدمات مورد نظر را با شرایط خاص ، به مشتری می فروشد . از آن جهت که ممکن است افراد ، قصد انعقاد قرارداد مرابحه بانکی را داشته باشند ، بهتر است که قبل از مراجعه به بانک و تحویل مدارک لازم برای قرارداد مرابحه ، با نحوه تنظیم این عقد ، آشنایی پیدا کنند .
به همین دلیل ، در این قسمت از مقاله ، قصد داریم یک نمونه عقد مرابحه بانکی که برای فروش کالا و خدمات منعقد می شود را ارائه نماییم که در ادامه آن ، می توانید نمونه فرم عقد مرابحه بانکی را نیز ، دانلود و ملاحظه نمایید .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط عقد مرابحه در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط عقد مرابحه پاسخ دهند .
برای مشاوره شرایط و نحوه تنظیم عقد مرابحه
برای مشاوره شرایط و نحوه تنظیم عقد مرابحه
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 290000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©
