بیع مطلق

 بیع مطلق، یکی از اقسام عقد بیع است که در آن، بایع و مشتری، هیچ شرطی را به نفع یکدیگر یا شخص ثالث، قرار نداده اند و ثمن و مبیع آن، برای تادیه، مدت نداشته و حال هستند. از مهم ترین آثار بیع مطلق یا قطعی، ایجاد مالکیت و انتقال مالکیت، خواهد بود و تفاوت این بیع با بیع مشروط، در وجود شرط در بیع مشروط می باشد.

عقود معین، از مهم ترین عقود و قراردادهای پیش بینی شده در قانون مدنی هستند و انواع و اقسام مخصوص به خود را دارند. آثار ایجاد شده ناشی از عقود معین، از نظر قانون گذار، محترم بوده و تمامی افراد، باید، حقوق ایجاد شده از این عقود را به رسمیت بشناسند.

یکی از انواع عقود معین، بیع مطلق است که شرایط، آثار و نحوه انعقاد مختص به خود را داشته و از آنجا که اغلب و با وجود تفاوت، با بیع مشروط، خلط می شود، لازم و ضروری است که از این شرایط و آثار، مطلع بود تا بتوان، اثر حقوقی صحیح و درستی را ایجاد نمود.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم بگوییم که بیع مطلق چیست، شرایط و آثار آن چه بوده و تفاوت این بیع با بیع مشروط، درچه مواردی است. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این امر، می توانند در ادامه مقاله، همراه ما باشند.

بیع مطلق چیست

برای توضیح در این خصوص که بیع مطلق چیست، باید این بیع را از نظر شرع و قانون مدنی، مورد بررسی قرار داد. در شرع مقدس، عقد بیعی که مبیع در آن عین معین و ثمن در آن نقد باشد، بیع مطلق خواهد بود. قانون مدنی، این بیع را در مقابل بیع مشروط قرار می دهد و در ماده 341 خود، مقرر می دارد:

"بیع، ممکن است مطلق باشد یا مشروط و نیز ممکن است که برای تسلیم تمام یا قسمتی از مبیع یا برای تادیه تمام یا قسمتی از ثمن‌، اجلی قرار داده شود." بنابراین، در تعریف اوصاف عقد بیع مطلق از منظر قانون مدنی، باید شرط داشتن یا نداشتن آن را مورد بررسی قرار دهیم.

ماده 344 قانون مدنی نیز مقرر می دارد: "اگر در عقد بیع، شرطی ذکر نشده یا برای تسلیم مبیع یا تادیه قیمت موعدی معین نگشته باشد، بیع قطعی و ثمن حال محسوب است..." بنابراین، در شرایطی که مبیع یا پرداخت ثمن، مدت نداشته باشد، بیع، قطعی خواهد بود.

با این توضیحات، در پاسخ به این پرسش که بیع مطلق چیست؟ باید گفت، بیع مطلق، یکی از اقسام عقد بیع است که در آن، بایع و مشتری، هیچ شرطی را به نفع یکدیگر یا شخص ثالث، قرار نداده اند و ثمن و مبیع آن، برای تادیه، مدت ندارند و حال هستند. از مهم ترین آثار بیع مطلق یا قطعی، ایجاد مالکیت و انتقال مالکیت، خواهد بود.

شرایط بیع مطلق

پس از توضیح در این باره که بیع مطلق چیست، در این بخش از مقاله، قصد داریم تا پیرامون شرایط این بیع صحبت کنیم و بگوییم که شرایط بیع مطلق چه می باشد. برای بررسی شرایط بیع مطلق، باید شرایط صحت معامله و شرایط اختصاصی عقد بیع را مد نظر قرار داد. با در نظر گرفتن موارد مذکور، شرایط بیع مطلق، عبارتند از:

طرفین عقد بیع مطلق، از اهلیت شرعی و قانونی، برای معامله، برخوردار باشند که عبارت است داشتن عقل، بلوغ و رشد و مجنون و سفیه نبودن طرفین عقد.

طرفین عقد، با رضایت و اختیار کامل و با قصد، اقدام به انعقاد قرارداد بیع نمایند و اکراه و اجباری در انعقاد بیع مطلق، در کار نباشد.

موضوع بیع مطلق، مشخص و معین باشد.

جهت بیع مطلق، مشروع و قانونی باشد.

بایع، مالک مبیع مورد معامله و مشتری، مالک ثمن پرداختی در برابر مبیع بوده یا حق تصرف شرعی و قانونی در آن را داشته باشند.

موضوع عقد بیع، مال مجهول، موقوفه، متعلق به غیر یا قانونا ممنوع برای خرید و فروش نبوده؛ جنس و وصف و مقدار آن، به طور غیر مبهم و واضحی، معلوم و معین باشد. در ادامه، در خصوص آثار بیع مطلق، توضیح خواهیم داد.

آثار بیع مطلق

بیع مطلق نیز همانند بیع یا معامله سلف، دارای آثار مخصوص به خود بوده و برای طرفین، حقوق و تکالیفی را ایجاد می نماید. لذا، در این بخش از مقاله، قصد داریم بگوییم، آثار بیع مطلق چیست. بر اساس قانون، آثار بیع مطلق، به شرح زیر هستند:

ایجاد اثر حقوقی تملک و تملیک که به واسطه آن، خریدار، مالک مبیع شده و مالکیت مبیع، از فروشنده، به خریدار، منتقل می گردد؛ فروشنده نیز، مالک ثمن معامله شده و مالکیت ثمن، از خریدار به وی، منتقل می شود.

ایجاد مسئولیت برای بایع و مشتری، در صورت مستحق للغیر درآمدن مبیع یا ثمن، در قبال یکدیگر که به آن، ضمان درک می گویند. یعنی در صورت مستحق للغیر در آمدن تمام یا بخشی از مبیع و ثمن معامله، بایع و مشتری، مسئول و ضامن جبران خسارت هستند.

ایجاد حق تصرف قانونی و مجاز، در مبیع و ثمن، برای مشتری و بایع، به سبب حق مالکیت ایجاد شده، برای هریک از مشتری و بایع و ممنوعیت از منع تصرف آن ها، مگر به حکم قانون.

عدم امکان فسخ یک طرفه عقد بیع مطلق، مگر به موجب خیارات قانونی، نظیر خیار عیب، تدلیس، خیار غبن و... یا حق فسخ. شایان ذکر است که در صورت توافق، یعنی رضایت بایع و مشتری، می توان معامله بیع مطلق را اقاله کرد؛ یعنی به صورت دو طرفه، آن را فسخ نمود.

تفاوت بیع مطلق با بیع مشروط

یکی دیگر از انواع بیع، بیع مشروط می باشد که قانون گذار، در مواد 344 و 341 خود، از آن نام می برد. ماده 344 قانون مدنی، مقرر می دارد: "اگر در عقد بیع، شرطی ذکر نشده یا برای تسلیم مبیع یا تادیه قیمت، موعدی معین نگشته باشد، بیع قطعی و ثمن حال محسوب است مگر‌ این که بر حسب عرف و عادت محل یا عرف و عادت تجارت در معاملات تجارتی، وجود شرطی یا موعدی معهود باشد اگر چه در قرارداد بیع، ذکری‌ نشده باشد."

بنابراین، بیع مشروط، بیعی است که در آن، شرطی، اعم از شرط فعل، صفت یا نتیجه وجود دارد که این شرط، باید روشن و مفهوم و قانونی و مشروع باشد و متعهد به شروط، ملزم به ایفای تعهد خود، خواهد بود و در غیر این صورت، می توان الزام وی را از محکمه خواست یا قرارداد را فسخ نمود.

در واقع، تفاوت بیع مطلق با بیع مشروط، در وجود همین شرط، در قرارداد عقد بیع، توسط طرفین عقد یا شرطی است که عرف و عادت محل، برای عقد بیع در نظر می گیرد و در باقی مسائل و شرایط، تفاوتی میان بیع مشروط و معلق، وجود ندارد.

نکته قابل توجه اینکه، نباید بیع مشروط را با بیع شرط، اشتباه گرفت، چرا که مقصود از بیع شرط، عقد بیعی است که در آن، بایع و خریدار، شرط می کنند، بایع در مدت معینی، حق رد تمام یا بخشی از مثل ثمن معامله به مشتری و فسخ عقد بیع را خواهد داشت. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بیع مشروط می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر، اقدام کنند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و آثار بیع مطلق در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و آثار بیع مطلق پاسخ دهند.