ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری

با توجه به متن و تفسیر ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری باید گفت که مرجع صالح تقدیم دادخواست اعاده دادرسی کیفری، دیوان عالی کشور بوده و از جمله نکات حقوقی ماده 476 این است که دیوان، صرفا رسیدگی شکلی انجام و در صورت احراز جهات اعاده، پرونده را برای رسیدگی ماهوی، به دادگاه هم عرض صادر کننده رای مورد اعاده، ارسال می نماید.

اعاده دادرسی کیفری، یکی از طرق فوق العاده اعتراض به آرای قطعی صادره از محاکم در خصوص برخی آرا و موضوعات خاص است که قواعد و نحوه مخصوص به خود را داشته و تنها، در شرایطی، مورد بررسی قرار خواهد گرفت که این قواعد و تشریفات، رعایت شوند.

از مهم ترین تشریفاتی که در خصوص اعاده دادرسی کیفری، باید مد نظر قرار گیرد، این است که درخواست اعاده، به مرجع صالح رسیدگی کننده به این امر، تقدیم گردد که قانون گذار، این مرجع را در متن ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری، مورد پیش بینی قرار داده و قواعد و ضوابط رسیدگی به آن را بیان نموده و همین امر، ضرورت اطلاع از متن، تفسیر و نکات حقوقی ماده ۴۷۶ را ایجاب می نماید.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم متن ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری را ارائه کرده و پس از توضیح شرح و تفسیر آن، نکات حقوقی آن را بگوییم. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع می توانند، در ادامه مقاله، همراه ما باشند.

متن ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری

قانون گذار، طرق فوق العاده و عادی اعتراض به آرا را مورد پیش بینی قرار داده است و بدین ترتیب، افراد می توانند، نسبت به رای صادره از محاکم، بسته به اینکه واجد شرایط اعتراض باشد یا خیر، اعتراض نموده و تقاضای رسیدگی مجدد را داشته باشند.

متن ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری، در خصوص مرجع تسلیم درخواست رسیدگی به یکی از انواع طرق اعتراض فوق العاده به آرا، به نام اعاده دادرسی و روند بررسی درخواست اعاده دادرسی، تعیین تکلیف می کند که قواعد و ضوابط مخصوص به خود را داشته و در این قسمت از مقاله، قصد داریم متن ماده را ارائه کرده و در قسمت های بعدی، تفسیر و نکات حقوقی آن را بگوییم. متن ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری، به شرح زیر است:

شرح و تفسیر ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری

در شرح و تفسیر ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری باید، گفت، به طور کلی، اصل بر قطعی بودن آرا و غیر قابل اعتراض بودن آن ها است، مگر اینکه قانون گذار، استثنا کرده باشد. در این صورت، فرد می تواند، نسبت به رای، بسته به طرق اعتراض پیش بینی شده، اعتراض کرده و از محکمه، تقاضای رسیدگی مجدد داشته باشد.

مستفاد از ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، اعاده دادرسی کیفری، از جمله طرق فوق العاده اعتراض به رای "محکومیت قطعی دادگاه ها، اعم از آنکه حکم مذکور به اجراء گذاشته شده یا نشده باشد" است و هر فرد، در صورت وجود جهات اعاده دادرسی کیفری، می تواند از مرجع صالح، درخواست رسیدگی مجدد به رای قطعی صادره را داشته باشد.

با توجه به تفسیر متن ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری، متقاضی اعاده دادرسی کیفری، در صورتی که شرایط و جهات اعاده را در پرونده خود احراز کرد، باید درخواست اعاده دادرسی خود را به مرجع رسیدگی به اعاده دادرسی، ارائه کند که این مرجع، دیوان عالی کشور می باشد. 

سپس، دیوان عالی کشور، درخواست اعاده فرد را مورد بررسی قرار می دهد و در صورت احراز جهات اعاده، اعاده دادرسی را تجویز کرده و پرونده را برای رسیدگی، به دادگاهی که هم عرض با دادگاه صادر کننده رای مورد اعاده است، می فرستد.

چنانچه جهات اعاده، برای دیوان عالی کشور، محرز نگردد، درخواست فرد توسط دیوان، رد و قرار رد اعاده دادرسی، صادر خواهد شد. در ادامه مقاله، ضمن ارائه نکات حقوقی ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری، جهات اعاده را نیز خواهیم گفت.

نکات حقوقی ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری

پس از ارائه متن و شرح و تفسیر ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری، در این بخش از مقاله، قصد داریم به ارائه نکات حقوقی ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری​ بپردازیم و بگوییم که بر اساس متن ماده 476، درخواست کننده اعاده دادرسی در امور کیفری، باید چه نکات حقوقی ای را مد نظر خود قرار دهد. نکات حقوقی ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری عبارتند از:

مرجع صالح تقدیم درخواست اعاده دادرسی، دیوان عالی کشور است.

درخواست اعاده، تنها در صورت احراز جهات اعاده دادرسی توسط دیوان، پذیرفته و در خصوص آن، قرار قبولی، صادر می گردد که این جهات، مستفاد از متن ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، عبارتند از: محکوم علیه، به اتهام قتل شخصی محکومیت یابد که پس از صدور حکم قطعی، زنده بودن فرد، محرز شود؛ تعداد محکوم علیه های جرم، به موجب حکم قطعی، چندین نفر باشند، حال آنکه، وضعیت ارتکاب آن جرم، به طریقی باشد که تصور بیش از یک محکوم علیه برای آن، ممکن نباشد؛

دو حکم از مراجع قضایی در خصوص مجرم شناختن دو نفر به سبب یک جرم واحد، موجود باشد که تعارض و تضاد مفاد دو حکم، بی گناهی یکی از آن دو را اثبات نماید؛ در خصوص یک شخص، با اتهام واحد، حکم های متفاوتی صادر گردد؛ اثبات شود که مبنای حکم، اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان بوده است؛

بی گناهی یا عدم تقصیر محکوم علیه، به موجب حدوث یا ظهور واقعه جدید یا کشف ادله جدید، محرز گردد؛ عملی که فرد، در خصوص آن، محکومیت قطعی یافته، جرم نباشد؛ حکم به بیشتر از مجازات مقرر در قانون برای جرم ارتکابی، صادر شده باشد.

دیوان عالی کشور، صرفا رسیدگی شکلی کرده و در صورت احراز جهات اعاده دادرسی که در بالا توضیح داده شد، با صدور قرار قبولی، پرونده را برای رسیدگی ماهوی، به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده رای مورد اعاده خواهد فرستاد.

قرار رد اعاده دادرسی، زمانی صادر خواهد شد که دیوان، پس از رسیدگی شکلی و تطبیق درخواست اعاده دادرسی فرد با متن ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، جهات اعاده دادرسی را احراز نکند.

مستفاد از ماده 475 قانون آیین دادرسی کیفری، دادستان کل کشور؛ دادستان مجری حکم؛ محکوم علیه یا وکیل یا نماینده قانونی محکوم علیه؛ همسر، وراث قانونی و وصی محکوم علیه(در صورت فوت یا غیبت او)، اشخاصی هستند که حق تقدیم درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور را دارند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نکات حقوقی ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نکات حقوقی ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری پاسخ دهند.