بخشش ارث

بخشش ارث، در شرایطی که ارث، برای فردی که قصد بخشیدن آن را دارد، به صورت قطعی، محقق شده باشد و او از اهلیت قانونی انجام این ام، برخوردار باشد، به موجب عقد هبه یا صلح و با تنظیم قرارداد شفاهی و یا کتبی این عقود، ممکن و میسر است و از جمله مدارک لازم برای این امر، گواهی حصر وراثت است. 

یکی از رایج ترین مسائل حقوقی ای که هر شخص، ممکن است در طول زندگی خود با آن مواجه شود، مسئله ارث می باشد و چنانچه به صورت قهری، سهم الارثی به فرد تعلق گیرد، مختار است تا به هر نحو که تمایل دارد، در آن، تصرف کند تا جایی که با حقوق دیگر افراد و قانون، در تعارض نباشد.

از جمله تصرفات حقوقی هر فرد در سهم الارث می تواند، بخشیدن آن به دیگری باشد. بخشش ارث، به شخص دیگر یا سایر وراث، یکی از مواردی است که قانون گذار، آن را پیش بینی نموده و البته، انجام این امر، تنها در صورتی دارای اثر حقوقی تملیک می باشد که بر اساس شرایط و نحوه مد نظر قانون گذار، انجام شود و از همین رو، آشنایی با شرایط و قواعد این امر، ضروری است.

لذا، در مقاله حاضر، قصد داریم درباره شرایط بخشیدن ارث به دیگری، مراحل و نحوه انجام آن، همچنین مدارک لازم برای این امر، صحبت کنیم و پس از توضیح آثار بخشش ارث، فایل دانلود نمونه متن حقوقی در این خصوص را ارائه نماییم. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع، می توانند در ادامه مقاله، همراه ما باشند.

شرایط بخشش ارث

چنانچه شخصی بخواهد، سهم الارث خود را به دیگری، اعم از سایر وراث یا اشخاصی به غیر از وراث ببخشد، باید این امر را با رعایت شرایط قانونی و در قالب یکی از عقود معین یا نامعین پیش بینی شده در قانون مدنی، انجام دهد.

بخشش ارث یا بخشش سهم الارث، می تواند در قالب عقد صلح یا عقد هبه صورت گیرد که رایج ترین عقدی که برای بخشش ارث، استفاده می شود، عقد هبه است. از آنجا که رعایت شرایط بخشیدن ارث به دیگری، نقش مهمی در ایجاد اثر حقوقی آن دارد، در این بخش از مقاله، قصد داریم درباره شرایط بخشیدن ارث به دیگری، به طور عام و در صورتی که فرد، از عقد صلح یا هبه برای این بخشش استفاده می کند، صحبت نماییم. شرایط بخشش ارث عبارتند از:

فردی که اقدام به بخشش ارث می کند، باید از اهلیت قانونی برای انجام این امر، یعنی از عقل، بلوغ و رشد، برخوردار باشد.

فرد باید، با رضایت و قصد و نه از سر اکراه و اجبار، اقدام به بخشش ارث یا همان سهم الارث خود نماید.

بخشش ارث باید، با جهت مشروع و قانونی و نه با قصد و نیتی همچون، فرار از دین، صورت گیرد.

موضوع ارثی که بخشیده می شود، باید به طور دقیق و معین، روشن شود.

چنانچه فرد، به موجب عقد هبه یا صلح، اقدام به بخشش ارث می نماید؛ اولا باید، موضوع هبه یا صلح، محقق گردیده باشد یعنی، فرد، به طور قانونی، از سهم الارث، برخوردار شده باشد و نخواهد، یک امر ظنی و احتمالی را صلح یا هبه نماید.

ثانیا، در هریک از این دو عقد، فرد باید، حق تصرف در مال را داشته باشد و مالک مال موضوع هبه یا صلح باشد؛

ثالثا، در بخشش ارث به موجب عقد هبه، قبض و قبول، توسط هبه گیرنده یا همان متهب، انجام شود(فوت واهب و یا متهب، قبل از قبض، سبب بطلان بخشش ارث به موجب عقد هبه خواهد شد). شایان ذکر است، در صورتی که متهب یا شخصی که ارث به او صلح می شود، محجور باشد، ولی یا قیم او، باید قبول را انجام دهد.

مراحل و نحوه بخشش ارث

در صورتی که فردی، واجد شرایط بخشیدن ارث به دیگری باشد، باید این امر را بر اساس مراحل و نحوه آن انجام دهد، در غیر این صورت، موفق به ایجاد اثر حقوقی مد نظر خود، نخواهد شد. لذا، در این بخش از مقاله، قصد داریم در خصوص مراحل و نحوه بخشش ارث، توضیح دهیم که به شرح زیر می باشد:

بخشش ارث، به موجب انعقاد قرارداد شفاهی عقد هبه یا صلح

 بدین صورت که فردی که قصد دارد سهم الارث خود را به دیگری ببخشد، به صورت شفاهی، قصد و اراده خود بر صلح یا هبه سهم الارث خود به دیگری را به وی اعلام می دارد و در صورتی که طرف مقابل نیز این امر را قبول کند، عقد، محقق شده و بخشش ارث، صورت خواهد گرفت (در عقد هبه، قبض مال بخشیده شده یا همان عین موهوبه، توسط متهب، شرط تحقق عقد می باشد.)

بخشش ارث، به موجب قرارداد کتبی عقد هبه یا صلح

قرارداد کتبی هبه یا صلح سهم الارث، هم می تواند به صورت دستی (به موجب سند عادی) و هم می تواند با مراجعه به دفترخانه (به موجب یک سند رسمی)، تنظیم گردد. در قرارداد دست نویس هبه یا صلح سهم الارث، طرفین، مشخصات هویتی خود را نوشته، موضوع عقد هبه یا صلح را به طور دقیق شرح داده و پس از درج شروط ضمن عقد و تاریخ انعقاد قرارداد، ذیل آن را امضا می نمایند تا سند عادی تنظیمی، از اعتبار اسناد عادی، برخوردار گردد.

در تنظیم قرارداد رسمی بخشش سهم الارث، طرفین با در دست داشتن مدارک هویتی و مدارک مثبت مالکیت و حق تصرف فرد در سهم الارث(گواهی حصر وراثت، رای تقسیم ترکه و...)، به دفاتر اسناد رسمی رفته و پس از اینکه دفترخانه، مدارک و اسناد را بررسی نمود و اطلاعات مربوط به طرفین قرارداد، موضوع قرارداد، تاریخ انعقاد عقد، شروط ضمن عقد و.... را در سند های چاپی ممهور به مهر دفاتر اسناد رسمی، درج کرد، طرفین ذیل آن را امضا نموده و هرکدام، یک نسخه از آن را تحویل می گیرند.

شایان ذکر است، در شرایطی که فردی بخواهد، قبل از فوت مورث، اقدام به بخشش سهم الارث، خود نماید، این امر امکان پذیر نخواهد بود؛ چراکه تحقق ارث، منوط بر فوت است و تا قبل از فوت مورث، ارث برای هیچ شخصی، محقق نمی گردد. خود مورث نیز، قبل از فوت، نمی تواند اقدام به تقسیم ارث و بخشش آن نماید بلکه تنها می تواند، به موجب هبه یا بیع یا صلح عمری، اموال خود را به اشخاص مد نظر خود، منتقل کند.

مدارک لازم برای بخشش ارث

یکی از پر تکرار ترین پرسش ها پیرامون بخشش ارث، مبنی بر این است که مدارک لازم برای بخشش ارث چه می باشد؟ لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم، پرسش مطروحه را بررسی کرده و به آن، پاسخ دهیم. مدارک لازم برای بخشش ارث، عبارتند از:

اسناد و اوراق هویتی؛

گواهی انحصار وراثت؛

رای دادگاه در خصوص تقسیم ترکه یا در صورتی که محجور میان وراث نبوده، تقسیم نامه تنظیمی میان وراث؛

مدارک مربوط به پرداخت مالیات بر ارث؛ 

مدارک مثبت مالکیت فرد بر مال موضوع ارث که قصد بخشش آن را دارد؛ اعم از سند رسمی، مبایعه نامه و... علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر به چگونگی و نحوه و مراحل تقسیم ارث قبل از فوت می توانند، نسبت به مطالعه مقاله پیشنهادی در قسمت بیشتر بخوانید، اقدام کنند. در ادامه، متن و فایل دانلود نمونه متن بخشش ارث را ارائه خواهیم کرد.

آثار و نتایج بخشش ارث

پس از توضیح در خصوص شرایط بخشیدن ارث به دیگری، مراحل و نحوه آن، همچنین، مدارک لازم برای انجام این امر، در این بخش از مقاله، قصد داریم آثار و نتایج بخشش ارث را بررسی کرده و بگوییم که آیا ارث بخشیده شده قابل برگشت و رجوع است؟ آثار و نتایج بخشش ارث، به شرح زیر خواهند بود:

ایجاد اثر حقوقی مالکیت، برای شخصی که سهم الارث، به او بخشیده شده و اذن هرگونه تصرف مالکانه در مال، اعم از فروش، اجاره، هبه و... ؛

خروج مال از مالکیت شخصی که اقدام به بخشش آن نموده و ممنوعیت از هرگونه تصرف مالکانه در آن.

در پاسخ به این پرسش که آیا ارث بخشیده شده قابل برگشت و رجوع است یا خیر نیز باید گفت، این امر، کاملا بسته به نحوه بخشش سهم الارث و شروط ضمن عقدی که به موجب آن، بخشش ارث، صورت گرفته دارد. با این توضیح که؛

در صورتی که فرد، بخشش ارث را به موجب عقد هبه انجام داده باشد، رجوع از هبه ارث، تنها در صورتی ممکن و میسر خواهد بود که مال موهبه، موجود بوده و به دیگری منتقل نشده باشد؛ شخصی که ارث به او هبه شده، پدر و مادر و یا فرزند متهب (هبه گیرنده) نباشد؛ هبه ارث، به صورت معوض انجام نشده باشد یا در شرایطی که هبه سهم الارث، معوض بوده، عوض گرفته نشده باشد؛ در ارث (عین موهوبه)، تغییری حاصل نشده باشد.

در صورتی که فرد، به موجب عقد صلح، بخشش ارث را انجام داده باشد، تنها در صورتی می تواند از بخشش ارث، رجوع کند که حق فسخ قرارداد صلح را به موجب یکی از موجباتی که در قانون مدنی ذکر شده، برای خود در نظر گرفته باشد.

دانلود نمونه متن بخشش ارث

همانگونه که توضیح دادیم، بخشش ارث، می تواند به موجب عقد هبه یا عقد صلح، صورت گیرد و در این شرایط، افراد می توانند، اقدام به تنظیم صلح نامه یا هبه نامه کتبی بخشش ارث نمایند که در این بخش، متن و فایل دانلود صلح نامه و هبه نامه بخشش ارث، ارائه شده تا خوانندگان محترم، در صورت نیاز، بتوانند با دانلود نمونه متن بخشش ارث، از آن، استفاده نمایند.

علاقمندان به دانلود نمونه متن بخشش ارث به موجب هبه نامه و صلح نامه می توانند، از طریق باکس دانلود زیر، اقدام نمایند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و نحوه بخشش ارث در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و نحوه بخشش ارث پاسخ دهند.