قرارداد پیمانکاری

قرارداد پیمانکاری، نوعی از قرارداد است که در آن، کارفرما جهت انجام پروژه ای که در دست دارد، قراردادی را با پیمانکار منعقد کرده و پیمانکار، متعهد می شود که در زمان تعیین شده، پروژه مربوطه را انجام داده و اجرا نماید. EPC، EP و EPCF از انواع عقد پیمانکاری می باشند.

قراردادها، بر اساس قدمت، در یک تقسیم بندی کلی، به دو نوع تقسیم شده و این دو نوع، عبارتند از قراردادهای سنتی و قررادادهای جدید. منظور از قررادادهای سنتی، قراردادهایی است که از زمان های قدیم وجود داشته و قانون مدنی نیز احکام آن ها را بیان کرده است؛ مانند بیع و اجاره. اما، قراردادهای جدید، به شکل سنتی وجود نداشته و خاستگاه شکل گیری آن ها، نیازهای جهان مدرن می باشد.

یکی از انواع قراردادهای جدید، قرارداد پیمانکاری بوده که با توجه به اینکه معمولا جهت اجرای پروژه های بزرگ و پیچیده، مورد استفاده قرار گرفته و دارای انواع متعددی بوده، دراری نکات و ظرافت های حقوقی است که باید در نحوه تنظیم آن، مورد توجه قرار گیرد.

بنابراین، در این مقاله، پس از پاسخ به این سوال که قرارداد پیمانکاری چیست، انواع، شرایط و نحوه تنظیم آن، توضیح داده شده و در پایان، یک نمونه قرارداد پیمانکاری، جهت دانلود و استفاده خوانندگان محترم، ارائه خواهد شد.

قرارداد پیمانکاری چیست

یکی از انواع قراردادها که نسبت به قراردادهایی مانند بیع و اجاره که در قانون مدنی بیان شده، قراردادی نسبتا جدید محسوب می گردد، عقد پیمانکاری است که دارای شرایط و نحوه تنظیم مخصوص به خود است که در تنظیم آن، علاوه بر مقررات عام قانون مدنی، لازم است تا به قوانین خاص این نوع از قرارداد نیز توجه شود. اما، قرارداد پیمانکاری چیست؟ در ادامه، به این سوال پاسخ خواهیم داد.

در پاسخ به این سوال که قرارداد پیمانکاری چیست، باید گفت، عقد پیمانکاری، نوعی از قرارداد است که دارای دو طرف می باشد: کارفرما و پیمانکار. در این قرارداد، کارفرما، جهت انجام پروژه ای که در دست دارد، مطابق مقررات نحوه تنظیم قرارداد، قراردادی را با پیمانکار منعقد کرده و به موجب آن، پیمانکار، متعهد می شود که در زمان تعیین شده در قرارداد پیمانکاری، پروژه مربوطه را انجام داده و اجرا نماید.

قرارداد پیمانکاری، می تواند ناظر بر طیف گسترده ای از امور و خدمات باشد. ساخت راه ها و جاده ها، ایجاد سد، حمل و نقل کالاهای خاص، از نمونه خدمات و مواردی هستند که می توانند به عنوان موضوع قرارداد پیمانکاری، مورد توافق قرار گیرند.

پس از پاسخ به این سوال که قرارداد پیمانکاری چیست، در بخش های بعد، انواع، شرایط و نحوه تنظیم این نوع از قراردادها را توضیح داده و سپس، در انتها، یک نمونه متن قرارداد پیمانکاری را جهت دانلود، ارائه خواهیم کرد.

انواع قرارداد پیمانکاری

هرچند قرارداد پیمانکاری، یک عنوان واحد بوده، اما، این عنوان واحد، خود دارای انواع متعددی است که هر کدام از این انواع، در کنار شرایط عمومی، دارای شرایط اختصاصی و نحوه تنظیم مخصوص به خود می باشند. لذا، در ادامه، به بررسی انواع قرارداد پیمانکاری، پرداخته خواهد شد.

قرارداد پیمانکاری طراحی، تدارکات و ساخت EPC

قرارداد پیمانکاری طراحی، تدارکات و ساخت EPC، نوعی از قراردادهای پیمانکاری است که به موجب آن، پیمانکار، کلیه کارهای ضروری جهت انجام یک پروژه، از ابتدا تا انتها، از جمله طراحی و خرید تجهیزات را بر عهده گرفته و کارفرما، صرفا ناظر اجرای قرارداد می باشد.

قرارداد پیمانکاری طراحی و ساخت EC

در پاسخ به این سوال که قرارداد طراحی و ساخت EC چیست و نحوه تنظیم آن به چه صورت می باشد، باید گفت، قراردادهای طراحی و ساخت EC، تقریبا مشابه قراردادهای EPC می باشند. با این تفاوت که در این نوع از قرارداد پیمانکاری، پیمانکار، تامین و خرید تجهیزات را بر عهده نداشته و انجام این مورد، از تعهدات کارفرما می باشد.

قرارداد پیمانکاری طراحی و تدارکات EP

قرارداد پیمانکاری EP، به قرارداد پیمانکاری گفته می شود که در آنها، دو تعهد بر عهده پیمانکار قرار می گیرد: طراحی و تدارکات(تامین و خرید تجهیزات) برخلاف قراردادهای EPC که در آن ها، ساخت نیز از تعهدات پیمانکار می باشد.

قرارداد پیمانکاری تدارکات و ساخت PC

قرارداد پیمانکاری تدارکات و ساخت PC، نوعی از قرارداد پیمانکاری بوده که در نحوه تنظیم آن ها، دو نکته باید رعایت گردد: تدارکات و ساخت، بر عهده پیمانکار قرار گرفته و طراحی، از تعهدات این طرف قرارداد نمی باشد.

قرارداد پیمانکاری طراحی، تدارکات، ساخت و تامین مالی EPCF

قرارداد پیمانکاری طراحی، تدارکات، ساخت و تامین مالی EPCF، مانند قراردادهای EPC بوده و تنها تفاوت در نحوه تنظیم این دو قرارداد، آن است که در قرارداد پیمانکاری EPCF، فایننس و تامین مالی پروژه نیز بر عهده پیمانکار قرار می گیرد.

شرایط قرارداد پیمانکاری

نکته مهم دیگری که در رابطه با عقد پیمانکاری، باید به آن توجه شود، شرایط این قرارداد می باشد. چرا که برخلاف قراردادهای عادی، این نوع از قراردادها، در صورتی که یه طرف آن، دستگاه اجرایی(اعم از شخص دولتی و عمومی) باشد، تابع پاره ای از شرایط بوده که به شرایط عمومی پیمان معروف هستند و طبق ماده 23 قانون برنامه و بودجه کشور، رعایت این شرایط در قراردادهای پیمانکاری آن ها، الزامی می باشد. اما، رعایت این شرایط، در قرارداد پیمانکاری بخش خصوصی، الزامی نیست.

لذا، در ادامه، به این سوال پاسخ داده می شود که شرایط قرارداد پیمانکاری چیست؟ لازم به ذکر است که مانند تمامی انواع قراردادها، رعایت شرایط صحت معامله، شامل قصد و رضا، معلوم و معین بودن موضوع، اهلیت و جهت مشروع، در این نوع قراردادها نیز الزامی می باشد.

شرایط عمومی پیمان

منظور از شرایط عمومی پیمان، شرایطی است که در دفترچه منتشر شده از سوی سازمان سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، ذکر گردیده و در نحوه تنظیم نمونه قرارداد پیمانکاری بخش دولتی و عمومی، درج این شرایط در تمامی قراردادها اجباری بوده و طرفین نمی توانند بر خلاف این شرایط توافق کنند. مواردی مانند حوادث قهری(فورس ماژور) فسخ و تعلیق عقد پیمانکاری، در شرایط عمومی پیمان، پیش بینی شده است.

شرایط خصوصی

طرفین قرارداد پیمانکاری می توانند جهت تکمیل شرایط عمومی پیمان، توافقات اختصاصی خود را در قالب شرایط خصوصی پیمان، به قرارداد اضافه کنند. البته، مشروط بر اینکه، این شرایط، با شرایط عمومی پیمان در تعارض نباشد.

نحوه تنظیم قرارداد پیمانکاری

در صورتی که شرایط انعقاد قرارداد پیمانکاری وجود داشته باشد، کارفرما و پیمانکار می توانند مفاد توافق خود را در قالب یک عقد پیمانکاری، مکتوب کرده و جهت اجرای تعهد اقدام نمایند. اما، از آنجا که نحوه تنظیم این گروه از قراردادها، دارای نکات حقوقی خاصی بوده، در این قسمت، به بررسی نحوه تنظیم قرارداد پیمانکاری، می پردازیم و سپس، در بخش بعد، یک نمونه قرارداد پیمانکاری، جهت دانلود، ارائه می گردد.

در بخش اول نمونه قرارداد پیمانکاری، لازم است تا مشخصات هویتی و اقامتی کارفرما و پیمانکار، به طور دقیق درج شود. بخش بعدی که در نحوه تنظیم قرارداد پیمانکاری، باید به آن توجه شود، ذکر موضوع قرارداد است. در این قسمت، لازم است تا موضوع قرارداد، با توجه به انواع عقد پیمانکاری که در بخش قبل، توضیح داده شد، به صورت دقیق، تعیین گردیده و ابهامی در آن وجود نداشته باشد.

در بند بعدی قرارداد، نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد، درج دقیق مدت قرارداد بوده و در صورتی که موضوع قرارداد، امر پیچیده ای باشد، لازم است که با توجه به دشواری و پیچیدگی آن، زمان لازم برای انجام موضوع قرارداد پیمانکاری، در نظر گرفته شود.

مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن نیز نکته دیگری است که در نحوه تنظیم قرارداد پیمانکاری، باید مورد توجه طرفین قرار گیرد. به طور معمول، در قرارداد پیمانکاری، نحوه پرداخت مبلغ، به صورت اقساطی تعیین گردیده و آخرین قسط، پس از تکمیل تعهدات پیمانکار، به وی پرداخت می گردد.

از آنجا که به طور معمول، انجام موضوع قرارداد پیمانکاری، برای کارفرما، امکان پذیر نبوده وشاید او دانشی در این رابطه نیز نداشته باشد، لازم است تا این طرف قرارداد پیمانکاری، یک یا چند ناظر متخصص را جهت نظارت بر روند انجام عملیات توسط پیمانکار تعیین نماید که مشخصات این ناظرین در این بخش از قرارداد پیمانکاری، درج می گردد. همچنین، در نحوه تنظیم عقد پیمانکاری، لازم است تا تعهدات پیمانکار و کارفرما، به طور دقیق مشخص گردیده و تعیین شود که هر کدام از طرفین، انجام کدام بخش های قرارداد را بر عهده خواهند داشت.

در آخرین بخش از قرارداد پیمانکاری که می بایست در نحوه تنظیم آن، مورد توجه قرار گیرد، نحوه حل اختلاف های احتمالی ناشی از قرارداد، تعیین گردیده که به طور معمول، ارجاع به داوری، اولین مرحله خواهد بود. در پایان قرارداد پیمانکاری نیز لازم است تا ذیل قرارداد، توسط طرفین آن، یعنی پیمانکار و کارفرما، امضا گردد.

لازم به ذکر است که در نحوه تنظیم قرارداد پیمانکاری بخش اجرایی، چه این تنظیم با استفاده از دانلود نمونه های موجود انجام گرفته و چه طرفین یا وکلای آنها، شخصا متن قرارداد را تنظیم نمایند، حتما باید شرایط عمومی پیمان، در نظر گرفته شده و متن قرارداد و شروط آن، برخلاف این شرایط اجباری نباشد.

دانلود نمونه متن قرارداد پیمانکاری

در بخش های قبل، به این سوال پاسخ داده شد که قرارداد پیمانکاری چیست و سپس، شرایط و نحوه تنظیم این قرارداد نیز توضیح داده شد. از آنجا که طرفین این قرارداد، می توانند با دانلود نمونه متن قرارداد پیمانکاری، برای تنظیم بهتر آن اقدام نمایند، در این قسمت، یک نمونه قرارداد پیمانکاری، جهت دانلود ارائه خواهد شد.

جهت دانلود نمونه متن قرارداد پیمانکاری، بر روی دکمه دانلود فایل در باکس زیر کلیک شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تنظیم قرارداد پیمانکاری در کانال تلگرام حقوق عقود و قراردادها عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه تنظیم قرارداد پیمانکاری پاسخ دهند.