ماده 297 قانون مجازات اسلامی

متن ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی، در خصوص مجازات قتل، به سبب جنایت عمدی وارده بر عضو با یک ضربه صحبت می کند و از جمله نکات حقوقی که از تفسیر ماده فوق الذکر، حاصل می گردد این است که در این شرایط، مجازات قاتل، قصاص نفس خواهد بود و نیازی نیست که دیه جنایت عمدی وارده بر عضو، که سبب مرگ شده است را جداگانه بپردازد.

قانون مجازات اسلامی، از جمله قوانین ماهوی ای است که در زمینه جرم و مجازات ها وجود دارد و در آن، ضمانت اجرا و ارکان فعل یا ترک فعل هایی که جرم محسوب می شوند و افراد جامعه یا برخی مقامات خاص، نباید مرتکب آن ها گردند، پیش بینی شده است.

ماده 297 قانون مجازات اسلامی، از جمله مهم ترین مواد این قانون، در خصوص یکی از جنایات عمدی بر جان و جسم افراد است و مجازات جرم قتل را در یکی از فروض خاص آن، مورد بررسی قرار می دهد و به نوعی، در کاهش مجازات کسی که با یک جنایت عمدی بر عضو افراد، سبب مرگ آن ها شده، موثر است.

از آنجا که اطلاع از نکات حقوقی ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی، بسیار مهم می باشد، در مقاله حاضر قصد داریم، متن ماده فوق الذکر را ارائه کرده و پس از شرح و تفسیر آن، نکات حقوقی ماده 297 قانون مجازات اسلامی را بگوییم. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع می توانند، در ادامه مقاله همراه ما باشند.

متن ماده 297 قانون مجازات اسلامی

جرم قتل، یکی از مهم ترین جرایم علیه جسم افراد بوده که در قانون مجازات اسلامی، انواع آن، پیش بینی شده و مجازات هریک از این انواع قتل، به طور جداگانه و اختصاصی، ضمن یک ماده، تصریح شده است. ماده 297 قانون مجازات اسلامی، از مهم ترین موادی می باشد که در متن خود، پیرامون مجازات یکی از مواردی که سبب قتل عمد می گردد، صحبت نموده است. متن ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی، مقرر می دارد:

پس از ارائه متن ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی، با توجه به اهمیت اطلاع از شرح و تفسیر و نکات حقوقی متن این ماده، در ادامه مقاله، در خصوص این دو مورد، صحبت خواهیم کرد. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص جرم قتل عمد و مجازات آن، می توانند مقاله قسمت حتما بخوانید را مطالعه نمایند.

شرح و تفسیر ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی

در قسمت قبل، متن ماده 297 قانون مجازات اسلامی را ارائه کردیم و گفتیم که این ماده، یکی از مهم ترین مواد، در خصوص مجازات قتل عمد است. پس از ارائه متن ماده ۲۹۷ قانون فوق الذکر، در این بخش از مقاله، قصد داریم، به شرح و تفسیر این ماده بپردازیم. 

قبل از شرح و تفسیر ماده 297 قانون مجازات اسلامی، لازم به توضیح است که قانون گذار، مجازات جرم عمدی و غیر عمدی بر جسم و جان افراد را پیش بینی نموده و در خصوص جرم عمدی بر جان، مجازات قصاص نفس یا در صورت رضایت اولیای دم، مجازات حبس تعزیری و پرداخت دیه و در خصوص جرم عمدی بر اعضا، مجازات قصاص عضو و در صورت عدم امکان قصاص یا رضایت مجنی علیه، پرداخت دیه را تعیین کرده است.

حال اگر، شخصی به علت جنایت عمدی بر عضو دیگری، سبب مرگ وی شود، جرم او، جرم قتل عمد محسوب خواهد شد و مجازات وی قصاص نفس یا در صورت رضایت ولی دم، حبس تعزیری و دیه خواهد بود. البته، این شبهه مطرح می گردد که آیا مرتکب، باید دیه جنایت بر عضو را نیز بپردازد یا خیر و آیا علاوه بر قصاص نفس، قصاص عضو نیز می شود؟

پاسخ پرسش های مذکور، صرفا با شرح و تفسیر متن ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی میسر خواهد بود که بر اساس تفسیر متن ماده 297 قانون فوق الذکر، باید در پاسخ به پرسش های مطروحه گفت، در صورتی که مجنی علیه، به سبب جنایت عمدی با یک ضربه بر عضو وی، بمیرد، مرتکب تنها به قصاص نفس و در صورت رضایت اولیای دم، به حبس تعزیری (از جهت جنبه عمومی جرم) و دیه (به هر میزان که مورد نظر اولیای دم باشد) محکوم می گردد؛

یعنی مرتکب، علاوه بر مجازات ذکر شده در پاراگراف قبل، به طور جداگانه، به قصاص عضو یا در صورت عدم امکان قصاص یا رضایت اولیای دم، به پرداخت دیه عضو، محکوم نمی گردد. در ادامه مقاله، نکات حقوقی ماده 297 قانون مجازات اسلامی را ارائه خواهیم کرد.

نکات حقوقی ماده 297 قانون مجازات اسلامی

متن ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی، دارای نکات حقوقی مهمی است که باید از آن ها، مطلع بود و به دلیل اهمیت این موضوع، قصد داریم در این بخش از مقاله، به بیان نکات حقوقی ماده 297 قانون مجازات اسلامی، بپردازیم که به شرح زیر هستند:

مفاد متن ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی، صرفا در خصوص جنایات عمدی مصداق دارد. یعنی جنایاتی که مرتکب آن ها را از روی عمد و آگاهی، با قصد نتیجه، انجام می دهد و از جرم و مجازات داشتن عمل، در قانون مجازات اسلامی، مطلع است.

از مفهوم مخالف ماده 297 قانون مجازات اسلامی، می توان دریافت که در صورتی که جرم غیر عمدی بر عضو دیگری، سبب فوت او گردد، فرد صرفا به پرداخت دیه محکوم خواهد شد. مقصود از جرم غیر عمدی، جرمی است که مرتکب، قصد نتیجه، یعنی کشتن دیگری و رساندن ضرر به وی را نداشته و جرم، بر اثر بی مبالاتی یا بی احتیاطی، اتفاق افتاده است. نظیر قتل در تصادف رانندگی بر اثر سرعت بالا.

 از متن ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی، می توان دریافت که این ماده، صرفا در خصوص مجازات یک ضربه عمدی بر عضو مجنی علیه که سبب فوت او شده صحبت می کند نه جنایات عمدی متعدد بر اعضای مختلف بدن مجنی علیه. بنابراین، در صورت تعدد ضربات و جنایات دیگری که سبب فوت مجنی علیه شده اند، باید مجازات جرم را در مواد دیگر قانون مجازات اسلامی، جستجو کرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نکات حقوقی ماده 297 قانون مجازات اسلامی در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نکات حقوقی ماده 297 قانون مجازات اسلامی پاسخ دهند.