عده در عقد موقت

یکی از انواع عقد نکاح ، عقد موقت یا همان صیغه است . عقد موقت، عقد ازدواجی است که محدود به زمان مشخص و معینی می باشد. عده در عقد موقت، یعنی اینکه در صورت انحلال نکاح، زن ، موظف است تا مدت معینی از ازدواج مجدد خودداری نماید. در پاسخ به این سوال که عده عقد موقت چقدر است باید گفت، عده در عقد موقت در موارد فسخ نکاح، انقضای مدت و بذل مدت، دو طُهر ، در صورت فوت شوهر، 4 ماه و 10 روز و در صورت بارداری زن، تا پایان وضع حمل وی می باشد.

عقد نکاح یا عقد ازدواج، مطابق قواعد شرعی و مقررات قانون مدنی، به دونوع تقسیم شده است: نکاح دائم و نکاح موقت. یکی از انواع عقد نکاح ، عقد موقت یا همان صیغه است . عقد موقت همان طور که از نام آن پیداست ، محدود به زمان مشخص و معینی است ؛ بر خلاف نکاح دائم که محدودیت زمانی ندارد .

صحت عقد موقت، منوط به آن است که شرایط انعقاد آن رعایت گردد. از جمله اینکه مدت زمان عقد موقت و مهریه عقد موقت تعیین شده و مشخص باشند ؛ چرا که در غیر این صورت ، عقد موقت صحیح نبوده و باطل است و در نتیجه، فاقد آثار تعیین شده در قانون می باشد. همچنین، اصولا احکام ناظر بر عقد موقت، متفاوت از نکاح دائم می باشد. اما یکی از احکام مشترک میان این دو نوع از نکاح، مساله عده می باشد. به این معنی که پس از انحلال نکاح، به دلایل مختلفی همچون فوت شوهر، طلاق و فسخ نکاح، زن باید تا مدت معینی از ازدواج مجدد خودداری نماید. 

 با توجه به اهمیت عده و لزوم رعایت آن از سوی زن در صیغه، در این مقاله، ابتدا عقد موقت را تعریف کرده، سپس، اسباب انحلال عقد موقت را توضیح داده و در پایان، به بررسی احکام و قواعد عده در عقد موقت می پردازیم و به این سوال پاسخ می دهیم که عده عقد موقت چقدر است؟

عقد موقت

در قانون مدنی، با پیروی از شرع، عقد نکاح یا عقد ازدواج به دونوع تقسیم شده است: نکاح دائم و نکاح موقت. یکی از انواع عقد نکاح ، عقد موقت یا همان صیغه است . عقد موقت همان طور که از نام آن پیداست ، محدود به زمان مشخص و معینی است ؛ بر خلاف نکاح دائم که محدودیت زمانی ندارد .

برای اینکه عقد موقت، صحیح باشد، لازم است که شرایط انعقاد آن رعایت گردد. از جمله اینکه مدت زمان عقد موقت و مهریه عقد موقت تعیین شده و مشخص باشند ؛ چرا که در غیر این صورت ، عقد موقت صحیح نبوده و باطل است و در نتیجه، فاقد آثار تعیین شده در قانون می باشد.

اصولا احکام ناظر بر عقد موقت، متفاوت از نکاح دائم می باشد. به عنوان مثال، ذکر مهریه در صیغه، شرط صحت آن بوده، در حالی که نکاح دائم، بدون ذکر مهریه در عقد نیز صحیح می باشد؛ یا اینکه، در نکاح دائم، زن و شوهر از یکدیگر ارث می برند ،در حالی که در نکاح موقت، رابطه توارث میان زوجین برقرار نمی شود.

انحلال عقد موقت

در بخش قبل، به تعریف عقد موقت یا صیغه پرداخته و توضیح دادیم که  یکی از احکام مشترک میان نکاح دائم و موقت، مساله عده می باشد.  به این معنی که پس از انحلال نکاح، به دلایل مختلفی همچون فوت شوهر، طلاق و فسخ نکاح، زن باید تا مدت معینی از ازدواج مجدد خودداری نماید.

نکته ای که باید به آن توجه شود، آن است که اسباب انحلال عقد موقت با اسباب انحلال عقد دائم متفاوت است . مهم ترین تفاوت موجود در اسباب انحلال صیغه و عقد دائم، آن است که در عقد موقت، طلاق وجود ندارد . انحلال عقد موقت، به دلایل زیر، امکان پذیر می باشد:

انقضای مدت، یعنی تمام شدن مدت زمان عقد موقت 

بذل مدت در ازدواج موقت؛ بذل مدت در ازدواج موقت یعنی اینکه شوهر، مدت زمان باقی مانده عقد موقت را به زن ببخشد و به عقد خاتمه دهد .

فسخ نکاح، یعنی اینکه از طرفین به دلایل قانونی، همچون وجود بیماری خاص در طرف دیگر، به طور یک طرفه به نکاح پایان داده و آن را باطل نماید.

فوت شوهر

عده در عقد موقت

در بخش های قبل ، به تعریف عقد موقت یا صیغه پرداخته و اسباب انحلال نکاح موقت را توضیح دادیم. همچنین، گفتیم که در صورت انحلال عقد موقت نیز زن ، موظف است تا مدت معینی از ازدواج مجدد خودداری کرده که به این مدت زمان، عده گفته می شود. اکنون در این بخش، به توضیح قواعد و احکام عده در عقد موقت می پردازیم و به این سوال پاسخ می دهیم که عده عقد موقت چقدر است؟

عده در عقد موقت در موارد فسخ نکاح، انقضای مدت و بذل مدت در ازدواج موقت، بر اساس ماده 1152 قانون مدنی ، دو طُهر است . یعنی اینکه زن، برای دو مرتبه عادت ماهیانه شده و سپس پاک گردد و ازدواج در زمان عده ممنوع می باشد.

در صورتی که زن به اقتضای سن باید عادت ماهیانه داشته باشد ولی به دلایلی عادت زنانگی نبیند ، مدت عده در عقد موقت ، چهل و پنج روز خواهد بود .

اگر زن باردار باشد ، مدت عده در عقد موقت، تا پایان زایمان وی خواهد بود.

مدت عده وفات شوهر در عقد موقت نیز مانند عقد دائم، چهار ماه و ده روز می باشد.

در مورد زن یائسه و زنی که پیش از نزدیکی و دخول عقد نکاحش منحل شده ، نگه داشتن عده ضروری نمی باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد عده در عقد موقت در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون عده در عقد موقت پاسخ دهند .