مجازات جعل گواهی پزشکی

حکم مجازات جعل گواهی پزشکی، چنانچه جهت معافیت از خدمت دولت، وظیفه یا ارائه به دادگاه، انجام گرفته یا با اهداف دیگر و همچنین، نظر به اینکه توسط پزشک صورت گرفته یا غیر پزشک، متفاوت و شامل حبس و جزای نقدی است. نحوه شکایت از این جرم نیز با تنظیم نمونه شکواییه و ثبت آن از طریق دفاتر خدمات قضایی می باشد.

جرم جعل، یکی از جرایم علیه اموال بوده که در قانون مجازات اسلامی، مورد توجه قانون گذار قرار گرفته و با توجه به آثار و تبعات منفی آن برای جامعه، برای انجام آن نسبت به انواع سند، اعم از رسمی و عادی، مجازات تعیین شده است.

یکی از انواع جعل، جعل گواهی پزشکی بوده که بسته به اینکه برای معافیت از خدمت و ارائه به مرجع قضایی، انجام گرفته یا با اهداف دیگر صورت گیرد و همچنین، با توجه به انجام آن، توسط پزشک یا غیر پزشک، دارای حکم مجازات متفاوتی بوده که لازم است مورد بررسی قرار گیرد.

لذا، در این مقاله، پس از پاسخ به این سوال که جرم جعل گواهی بیماری چیست، حکم مجازات آن را بررسی کرده و پس از توضیح نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم و مجازات جعل گواهی پزشکی در مورد ارائه گواهی جعلی به مدرسه، یک نمونه شکواییه جعل گواهی پزشکی را ارائه خواهیم کرد.

جرم جعل گواهی پزشکی چیست

جرم جعل، به عنوان یکی از جرایم علیه اموال، بر اساس سندی که جعل نسبت به آن انجام گرفته، دارای انواع متفاوتی بوده که یکی از این انواع، جرم جعل گواهی پزشکی می باشد. جعل گواهی  بیماری، ممکن است به دلایل مختلفی، از جمله معافیت از خدمت یا مرخصی تحصیلی انجام گیرد که برای هر مورد، مجازات خاصی در قانون، پیش بینی شده است.

اما، پیش از آنکه به بررسی حکم مجازات جعل گواهی پزشکی پرداخته شده و نمونه شکواییه این جرم، ارائه گردد، لازم است تا مفهوم جرم مزبور، تعریف و سپس، مجازات و روند شکایت از آن، توضیح داده شود. لذا، در این بخش، به این سوال پاسخ خواهیم داد که جرم جعل گواهی پزشکی چیست و سپس در بخش بعد، مجازات جعل گواهی پزشکی را بررسی خواهیم کرد.

برای پاسخ دادن به این سوال که جرم جعل گواهی  بیماری چیست، لازم است تا ابتدا، مفهوم جعل و انواع آن، در قانون مجازات اسلامی، توضیح داده شود. با توجه به مواد 523، 532 و 534 قانون مجازات، بخش تعزیرات، انواع جعل، شامل موارد زیر می باشد:

جعل مادی: جعل مادی، عبارت است از اینکه یک شخص، سند یا مهر رسمی یا غیر رسمی را ساخته یا در آن، یک تغییر مادی مانند قلم بردن، سیاه کردن یا تغییر تاریخ را انجام داده یا مهر دیگری را مورد استفاده قرار داده و این اقدامات، با قصد تقلب انجام گیرد.

جعل معنوی یا مفادی: جعل معنوی یا مفادی، به این معنا است که یک کارمند دولتی، در زمان تنظیم سند رسمی، محتوای سند را تحریف کرده و امری خلاف واقع در آن درج کند و یا اینکه امضا یا مهر یا خطوط را تحریف نماید.

حال، اگر این اعمال، در رابطه با گواهی پزشکی انجام گیرد، می توان از جرم جعل گواهی  بیماری، سخن گفت. به این ترتیب، در پاسخ به این سوال که جرم جعل گواهی پزشکی چیست، باید گفت، جرم جعل گواهی پزشکی، جرمی است که در جریان آن، شخصی با قصد تقلب، اقدام به جعل و ساختن گواهی پزشکی کرده یا پزشکی، گواهی پزشکی خلاف واقع صادر می کند.

مجازات جعل گواهی پزشکی

پس از تعریف مفهوم جرم جعل گواهی پزشکی، در این بخش قصد داریم تا به بررسی حکم مجازات این جرم پرداخته و به این سوال پاسخ دهیم که مطابق قانون مجازات اسلامی، مجازات جعل گواهی پزشکی چیست؟ برای این منظور، همانند تعیین مجازات جعل کارت پایان خدمت، باید به قانون مجازات اسلامی مراجعه نمود. 

به موجب ماده 538 قانون مجازات اسلامی: « هر کس شخصا یا توسط دیگری، برای معافیت خود یا شخص دیگری از خدمت دولت یا نظام وظیفه یا برای تقدیم به دادگاه، گواهی ‌پزشکی به اسم طبیب جعل کند، به حبس از شش ماه تا یکسال یا به ۲۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۷۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. »

بنابراین، در صورتی که جرم جعل گواهی  بیماری، به منظور معافیت از خدمت سربازی یا سایر خدمات دولتی یا جهت ارائه به دادگاه، انجام گیرد، این جرم، دارای مجازات خاص بوده و مطابق ماده فوق الذکر، حکم مجازات آن، حبس از شش ماه تا یکسال یا ۲۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۷۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی می باشد.

با توجه به اینکه قانون گذار، صرفا در مورد فوق، برای جرم جعل گواهی پزشکی، مجازات تعیین کرده است، لذا، برای تعیین حکم مجازات جعل در سایر موارد، باید به ماده 536 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات مراجعه نمود که مطابق آن: « هر کس در اسناد یا نوشته‌ های غیر رسمی، جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر آنها را مورد استفاده قرار دهد، علاوه بر جبران خسارت وارده، به حبس از سه ماه تا یک سال یا به ۲۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.»

لذا، غیر از مورد جعل گواهی  بیماری برای معافیت خدمت یا ارائه به دادگاه، در سایر موارد، نظیر جعل گواهی پزشکی برای مرخصی مدرسه و دانشگاه، مرتکب، مطابق ماده 536، مجازات گردیده و حکم عمل مجرمانه وی حبس از سه ماه تا یک سال یا ۲۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی خواهد بود.

البته، در رابطه با حکم مجازات جعل گواهی پزشکی، لازم است تا به ماده 539 قانون مجازات، بخش تعزیرات نیز توجه داشت که به موجب آن: « هرگاه طبیب، تصدیق‌ نامه برخلاف واقع درباره شخصی برای معافیت از خدمت در ادارات رسمی یا نظام وظیفه یا برای تقدیم به مراجع قضائی بدهد، به حبس از شش ماه تا دو سال یا به ۲۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. »

با توجه به این ماده، در صورتی که پزشک، برای فرد دیگری، گواهی پزشکی خلاف واقع صادر کند و این عمل وی، با هدف معافیت از خدمت نظام وظیفه یا سایر خدمات دولتی یا ارائه گواهی به مرجع قضایی باشد، در این حالت، پزشک صادر کننده گواهی، به حبس از شش ماه تا دو سال یا به ۲۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی، محکوم می گردد.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل گواهی پزشکی

برای اینکه حکم مجازات جعل گواهی پزشکی، در مورد مرتکب آن، اعمال و اجرا گردد، لازم است تا شاکی، با استفاده از نمونه شکواییه های موجود، اقدام به طرح شکایت، علیه مرتکب جرم نموده و با طی کردن روند قضایی پرونده و اخذ حکم قطعی، برای اجرای مجازات اقدام کند.

از آنجا که طی کردن روند قضایی در مورد این جرم، همانند سایر جرایم، دارای ترتیب مشخص شده توسط قانون گذار بوده، در این بخش، به بررسی این روند پرداخته و نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل گواهی  بیماری را توضیح خواهیم داد.

در اولین مرحله از مراحل نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل گواهی پزشکی، شاکی باید، برای ثبت نام و احراز هویت ثنا اقدام کرده و نام کاربری و کلمه عبور حساب کاربری خود در این سامانه را دریافت کند. انجام این امر، هم از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و هم از طریق ورود به سامانه ثنا، به آدرس sana.adliran.ir امکان پذیر می باشد.

سپس، شاکی باید با درد دست داشتن نمونه شکواییه جرم جعل گواهی پزشکی و اسناد و مدارک لازم، مانند نمونه گواهی جعل شده(در صورت امکان)، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کرده و شکوایه خود را ثبت نماید.

در مرحله بعد از مراحل نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل گواهی  بیماری، پرونده به دادسرای محل وقوع جرم، ارجاع شده و چنانچه، پس از پایان تحقیقات مقدماتی، وقوع جرم از سوی متهم اثبات گردد، با صدور قرار مجرمیت و کیفرخواست، پرونده به دادگاه کیفری دو ارسال می گردد.

دادگاه کیفری دو، با دعوت از متهم و شاکی، به محتویات پرونده و اظهارت طرفین، رسیدگی کرده و در صورت احراز انجام جرم توسط متهم، رای بر محکومیت کیفری و در غیر این صورت، حکم برائت، صادر خواهد کرد.

این رای، ظرف 20 روز، قابل تجدیدنظر خواهی بوده و پس از تایید رای در دادگاه تجدیدنظر، در صورتی که رای، مبنی بر محکومیت متهم و تعیین حکم مجازات برای وی باشد، حکم صادره از طریق اجرای احکام مستقر در دادسرا، اجرا خواهد شد.

جرم جعل گواهی پزشکی برای مدرسه

با توجه به اینکه یکی از موارد جعل گواهی پزشکی، جهت درخواست مرخصی آموزشی و ارائه به مدرسه بوده، ممکن است این سوال مطرح گردد که حکم مجازات جرم جعل گواهی پزشکی برای مدرسه چیست؟

در صورتی که جرم جعل گواهی  بیماری برای مدرسه، توسط فردی غیر از پزشک صادر کننده گواهی انجام گیرد، موضوع، تابع حکم ماده 536 قانون مجازات اسلامی بوده و مرتکب، به حبس از 3 ماه تا 1 سال یا جزای نقدی از 25 تا 100 میلیون ریال، محکوم می گردد.

البته، در صورتی که مرتکب، کمتر از 18 سال داشته باشد، با توجه به ماده 88 قانون مجازات اسلامی مصوب 99، اگر سن مرتکب از 9 تا 15 سال تمام شمسی باشد، به یکی از مجازات های خاص مقرر در این ماده، از جمله معرفی به مددکار اجتماعی یا روانشناس یا مراکز فرهنگی، تذکر توسط قاضی دادگاه، اخذ تعهد کتبی محکوم می گردد. همچنین، در صورتی که مرتکب، بیش از 15 تا 18 سال داشته باشد، مطابق ماده 89 به نگه داری در کانون اصلاح و تربیت یا جزای نقدی محکوم می گردد. 

نمونه شکواییه جعل گواهی پزشکی

در بخش های قبل، به این سوال پاسخ دادیم که جرم جعل گواهی پزشکی چیست و همچنین، حکم مجازات این جرم را در مصادیق مختلف آن، بررسی نمودیم. از آنجا که مطابق مقررات نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم، لازم است تا شاکی، شکایت خود را با تقدیم یک نمونه شکواییه، به دادگاه ارسال کند، در این بخش، یک نمونه شکواییه جعل گواهی پزشکی را ارائه کرده و فایل دانلود آن را نیز جهت استفاده خوانندگان محترم، در انتهای همین بخش قرار خواهیم داد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مجازات جعل گواهی پزشکی در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مجازات جعل گواهی پزشکی پاسخ دهند.