اوراق گواهی سپرده چیست

اوراق گواهی سپرده، که دارای نحوه خرید مخصوص می باشد، اوراق بهاداری است که، دارای سررسید معین بوده و با سود ثابت به متقاضیان عرضه می گردد. پرداخت سود این سپرده ماهانه و نرخ سود این سپرده بنا بر اعلام بانک مرکزی، 23درصد و با نرخ شکست 10 درصد خواهد بود.

افراد همواره به دنبال راه کاری هستند تا بتوانند، علاوه بر سرمایه گذاری، ارزش پول خود را حفظ کنند، بتوانند از سود آن بهره مند شوند و در زمان نیاز به آن دسترسی داشته باشند. به همین جهت و به دنبال رفع این نیاز بانک ها و موسسات مالی همواره به دنبال ارائه طرح های گوناگون سرمایه گذاری برای متقاضیان خود بوده اند. یکی از این راه ها خریداری اوراق سپرده سرمایه گذاری می باشد.

اوراق گواهی سپرده که دارای نحوه خرید مخصوص می باشد، از این جهت حائز اهمیت هستند، که دارای نرخ سود بالا بوده و از این بابت می تواند نسبت به سپرده بانکی، سرمایه افراد را تا حدی از خطر کاهش ارزش پول دور نگه دارد و همینطور در این شرایط که بانک ها برای پذیرفتن ضامن معتبر بسیار سختگیری می کنند، می تواند به عنوان ضامن وام شخص در اخذ تسهیلات بانکی باشد.

به جهت اهمیت این موضوع، در این مقاله، اوراق گواهی سپرده چیست و محاسبه نرخ سود این اوراق توضیح داده شده و مزایا و معایب آن، تفاوت اوراق مشارکت با اوراق گواهی سپرده و همینطور تفاوت سپرده با گواهی سپرده بررسی خواهد گردید.

اوراق گواهی سپرده چیست؟

در پاسخ به این پرسش که اوراق گواهی سپرده چیست؟ باید گفت، اوراق گواهی سپرده، در واقع اوراق بهاداری است که، موسسات مالی و بانک ها با دریافت مجوز از بانک مرکزی منتشر می کنند و به واسطه آن شرایطی برای سرمایه گذاری افراد فراهم می آورند. اوراق گواهی سپرده به دو شکل بلند مدت و کوتاه مدت ارائه می شود. سررسید این اوراق یک یا چند ماهه و یا یک تا پنج ساله از تاریخ انتشار آن ها می باشد.

سود سپرده در این اوراق به صورت ماهانه، یا هر سه ماه یکبار می باشد. این گواهی سپرده دارای نرخ سود ثابت هستند. این اوراق می توانند به صورت بی نام و یا بانام باشند. گواهی ها معولا بی نام هستند، ولی در نوع با نام آن، قابل انتقال نیستند، در نتیجه امکان سرقت و گم شدن آن ها وجود ندارد  و دارای امنیت بالایی هستند. اوراق گواهی سپرده قبل از سررسید قابل بازخرید هستند.

از جمله بانک هایی که پس از کسب مجور از بانک مرکزی اقدام به انتشار گواهی سپرده کرده اند، می توان به بانک های ملی، ملت، صادرات، تجارت و مسکن اشاره کرد، نرخ سود اوراق گواهی سپرده در این بانک ها تا قبل از دی ماه 1401، 18% بوده است.

مزایا و معایب اوراق گواهی سپرده

در خصوص مزایا و معایب اوراق گواهی سپرده که دارای نحوه خرید مخصوص می باشد، می توان گفت، یکی از مزایای مهم این گواهی، این است که برای دریافت وام ، می توان از آن به عنوان ضامن استفاده کرد، همواره یکی از مشکلات افراد که بعضا آن ها را از دریافت وام منصرف کرده است، نداشتن ضامن مورد اعتماد بانک ها بوده است، گواهی سپرده این مشکل را تا حد زیادی رفع کرده، چرا که افراد می توانند با گرو گذاشتن آن نزد بانک ها روند دریافت وام خود را سرعت ببخشند.

بانک ها نیز به دلیل قابلیت نقد شوندگی بالای این گواهی از دریافت آن به جای ضامن استقبال می کنند. همینطور در شرایطی که موسسات غیرمجاز با راه کارهای گوناگون به دنبال جذب سرمایه افراد هستند، اوراق گواهی سپرده می توانند راه حلی امن برای سرمایه گذاری افراد محسوب شوند.

از دیگر مزایای اوراق گواهی سپرده که دارای نحوه خرید مخصوص می باشد، سود ثابت و تضمین شده آن توسط بانکی است که گواهی را منتشر نموده است، چرا که هیچ نگرانی بابت از دست دادن و نوسانات بازار در آن وجود ندارد. در مورد معایب اوراق گواهی سپرده نیز برخی سود ثابت آن را به عنوان یکی از معایب آن برشمرده اند، که این موضوع کاملا به میزان قابلیت ریسک پذیری افراد بستگی دارد.

محاسبه نرخ سود اوراق گواهی سپرده

در خصوص محاسبه نرخ سود گواهی سپرده باید گفت، تا پیش از تاریخ 4 دی ماه 1401، محاسبه نرخ سود در بانک ملی، ملت، صادرات، تجارت، مسکن با سود 18%  و نرخ شکست 10% محاسبه می شد . منظور از نرخ شکست، نرخی است که اگر شخص بخواهد، پول خود را زودتر از تاریخ سررسید آن بردارد، این سود به او پرداخت می شود. یعنی درصد سود کمتری دریافت خواهد کرد.

در مصوبه جدید بانک مرکزی در دی ماه 1401 ، به بانک ها اجازه داده شده اوراق گواهی سپرده مدت دار با نرخ 23 درصد برای سرمایه گذاری عام منتشر کنند. این اوراق یک ساله است ولی به بانک ها این اجازه داده شده در کمتر از یکسال هم بتوانند این اوراق را منتشر کنند. نرخ شکست این گواهی 10% است و افراد بالای 18 سال می توانند آن را خریداری کنند، این اوراق قابلیت انتقال به غیر ندارد و مانند تمام اوراق بانک مرکزی از معافیت مالیاتی برخوردار است. 

تفاوت اوراق گواهی سپرده با اوراق مشارکت

اوراق مشارکت اوراقی است که برای تامین نیاز مالی پروژه های دولتی و یا خصوصی منتشر می شوند. این اوراق نیز مانند اوراق گواهی سپرده که دارای نحوه خرید مخصوص می باشد، دارای سررسید هستند و به عبارتی برای مدت معینی منتشر می شوند. در هر دو اوراق، شخص در زمان مشخص، سود معینی دریافت می کند، این گواهی ها می توانند با نام یا بی نام باشند. اوراق بانام این مزیت را دارا است که در صورت مفقودشدن و یا سرقت، سپرده و سود آن به شخصی غیر از مالک اوراق، تعلق نخواهد گرفت.

سود پرداختی در اوراق مشارکت به صورت علی الحساب می باشد، بدین معنا که سود این اوراق به حساب دارنده واریز می شود و در زمان سررسید، منتشر کننده اوراق مشارکت موظف است، تفاوت سود قطعی و علی الحساب را محاسبه کرده و به حساب دارنده اوراق واریز نماید.

در صورتی که در اوراق گواهی سپرده این سود ثابت است و در موعد مقرر به حساب شخص واریز می شود. تفاوت دیگر اینکه اوراق گواهی سپرده از جانب بانک ها و با مجوز بانک مرکزی، انتشار پیدا می کند، ولی اوراق مشارکت عموما برای تامین نیاز مالی پروژه های دولتی استفاده می شوند.

فرق سپرده با گواهی سپرده چیست؟

در قسمت های گذشته در خصوص این پرسش که، اوراق گواهی سپرده چیست، محاسبه نرخ سود و مزایا و معایب و تفاوت اوراق گواهی سپرده با اوراق مشارکت توضیح داده شد. اکنون در این بخش به این پرسش که فرق سپرده با گواهی سپرده چیست؟ پاسخ داده می شود.

از تفاوت هایی که می توان به آن اشاره کرد، این است که سود سپرده در اوراق گواهی سپرده بیشتر از سپرده های بانکی می باشد، به ویژه با مصوبه جدید بانک مرکزی در دی ماه 1401، که نرخ سود اوراق سپرده را به 23 درصد افزایش داده است.

از آنجا که نرخ سود اوراق گواهی سپرده بیشتر از سپرده های بانکی می باشد، نرخ شکست آن نیز بالاتر است. تفاوت دیگر این که گواهی اوراق سپرده بانام و بی نام می باشد و در بازارهای ثانویه قابل معامله است، حال آنکه سپرده بانکی باید با نام دارنده حساب افتتاح شود و سپرده بی نام وجود ندارد. شاید بتوان یکی از تفاوت های مهم این دو نوع سپرده را در امکان وثیقه گذاشتن اوراق گواهی سپرده، برای اخذ وام دانست.

خرید اوراق گواهی سپرده

پیش از این در خصوص اوراق گواهی سپرده، محاسبه نرخ سود و تفاوت آن با سپرده توضیح داده شد و همینطور معایب و مزایای این سپرده و تفاوت آن با اوراق مشارکت بررسی گردید. حال سوال اینجاست که خرید اوراق گواهی سپرده چگونه است؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت برای دریافت این اوراق لازم است که ابتدا شخص بداند، که بانک های ارائه دهنده این تسهیلات چه بانک هایی هستند، سپس با مراجعه به بانک مورد نظر، جهت خرید اوراق، اقدام نماید. لازم به ذکر است فروش اوراق مسکن با نرخ سود 23 درصد، تنها به اشخاص حقیقی ایرانی بالای 18 سال مجاز است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نرخ سود اوراق گواهی سپرده در کانال تلگرام موضوعات سرمایه گذاری عضو شوید همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نرخ سود اوراق گواهی سپرده پاسخ دهند.