خرید و فروش حواله خودرو

حواله خودرو، سند قراردادی است که میان تولید کننده و نماینده او، با برنده قرعه کشی خودرو صفر تولید داخل، بسته می شود و بیانگر تعهد تولید کننده بر تحویل خودرو در موعد مقرر، به دارنده آن، می باشد. از شرایط  قانونی و حقوقی خرید و فروش حواله خودرو، این است که در حواله، امکان انعقاد قرارداد صلح، درج شده باشد.

 شرکت در قرعه کشی خرید و فروش خودروی شرکت های تولید کنندگان داخلی ماشین، نظیر ایران خودرو و سایپا، یکی از راه هایی است که افراد متمایل به استفاده از کالای داخلی و خودروی صفر، انتخاب می کنند. بدین صورت که در قرعه کشی، ثبت نام کرده و پس از برنده شدن در آن، با واریز پیش قسط، اقدام به دریافت حواله خودرو از تولید کنندگان می نمایند تا ظرف موعد مقرر و پس از پرداخت کلیه هزینه خودرو، ماشین صفر، با قیمتی ارزان تر از قیمت روز بازار، به خریدار، تحویل شود.

با توجه به پایین تر بودن قیمت خودروهای صفر خریده شده در قرعه کشی خرید و فروش خودرو داخلی از تولیدکنندگان، عده ای با در نظر گرفتن درصدی سود و با این حال، پایین تر از قیمت بازار، اقدام به خرید و فروش حواله خودرو خود می کنند که این امر، صرفا در شرایط بخصوصی، قانونی بوده و در صورت عدم رعایت شرایط، می تواند، طرفین معاله را، با آثار حقوقی جبران ناپذیر و سنگینی مواجه کند که این موضوع، ضرورت اطلاع از شرایط خرید و فروش حواله خودرو را ایجاب می نماید.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم بررسی کنیم که حواله خودرو چیست و شرایط قانونی خرید و فروش آن، چه می باشد و در خصوص مراحل حقوقی و نحوه خرید و فروش قانونی حواله خودرو صحبت کنیم. علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص این امر می توانند، در ادامه مقاله، همراه ما باشند.

حواله خودرو چیست

 قبل از صحبت از شرایط قانونی خرید و فروش حواله خودرو و نحوه و مراحل حقوقی انجام این امر، لازم و ضروری است تا توضیح دهیم که مقصود از حواله خودرو چیست. لذا، ابتدا، در این بخش از مقاله، به تعریف ماهیت حواله خودرو پرداخته و در بخش های بعد، شرایط قانونی و مراحل حقوقی خرید و فروش حواله خودرو را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

در پاسخ به این پرسش که حواله خودرو چیست؟ لازم به توضیح است که امروزه، یکی از راه هایی که افراد، برای داشتن ماشین، جهت استفاده شخصی در حمل و نقل و یا سرمایه گذاری، انتخاب می کنند، خرید خودرو های صفری است که توسط کارخانه ها و تولید کنندگان داخل کشور، نظیر سایپا و ایران خودرو، با قیمتی پایین تر از قیمت بازار، به فروش می رسد.

بدین صورت که متقاضیان، پس از اعلام تاریخ و ساعت قرعه کشی، توسط کارخانه تولید کننده، از طریق درگاه های فروش، وارد سامانه شده و با وارد کردن اطلاعات لازم، در قرعه کشی خرید و فروش ماشین صفر، شرکت می نمایند.

پس از اتمام مهلت های ثبت نام، قرعه کشی انجام شده و در صورت برنده شدن، به شخص اعلام می شود که باید، بخشی از مبلغ خودروی مورد نظر، که در قرعه کشی آن، شرکت کرده و برنده شده است را به حساب تولید کننده واریز کند و مابقی را نیز، طی چند قسط، در موعد مقرر و با مبالغ مشخص، واریز کرده تا خودروی صفر تولید داخل، به وی، تحویل گردد.

هنگامی که فرد، در قرعه کشی، برنده شده و با مراجعه به نمایندگی تولید کننده، قسط اول را پرداخت می نماید، یک سند، تحت عنوان حواله خودرو، از طرف نمایندگی های تولید کننده، به خریدار داده می شود که در بردارنده اطلاعات هویتی خریدار، مدل ماشین و اطلاعات ماشین، کارخانه تولید کننده ، اطلاعات اسناد مالی پیش دریافت، مشخصات بیمه ثبت نامی، همچنین، شماره و مهر و امضای نمایندگی ارائه دهنده حواله می باشد.

شرایط خرید و فروش حواله خودرو

تمایل به خرید و فروش حواله خودرو، در صورت وجود چند حالت، قابل تصور است؛ اولا، با توجه به اینکه افراد برنده شده در قرعه کشی خرید و فروش خودرو های صفر تولید داخل از کارخانه و نمایندگی، می توانند، با اختلاف قیمتی قابل توجه و بسیار ارزان تر از قیمت روز بازار، اقدام به خرید خودروی صفر کنند، اغلب با متقاضیانی (افراد برنده نشده در قرعه کشی یا دلالان بازار ماشین) روبرو می گردند که تمایل به خرید حواله خودرو آن ها با قیمتی بیشتر از قیمت کارخانه و کمتر از قیمت بازار را دارند. 

ثانیا، در برخی موارد، به این علت که خریدار برنده شده در قرعه کشی، قادر نیست، باقی مبالغ خودرو، بعد از پرداخت پیش قسط، یا حتی مبلغ تعیین شده بعد از اعلام برنده شدن در قرعه کشی، به عنوان پیش قسط را بپردازد، تمایل دارد، اقدام به فروش حواله خودرو خود کند.

در هر کدام از حالت ها، و در تمامی مواردی که افراد، قصد اقدام به خرید و فروش حواله خودرو را دارند، باید، شرایط خرید و فروش حواله خودرو را رعایت کنند، در غیر این صورت، خرید و فروش صورت گرفته، باطل بوده و آثار حقوقی ناشی از عقد صورت گرفته را برجای نخواهد گذاشت.

اولین شرط از شرایط قانونی خرید و فروش حواله خودرو این است که، در حواله خودرو، امکان انعقاد عقد صلح، نسبت به خودروی موضوع حواله، یا مکان واگذاری و نقل و انتقال حواله، توسط تولید کننده، پیش بینی شده باشد. در سال جاری، به دلیل کلاهبرداری های صورت گرفته در این زمینه، شرکت های سایپا و ایران خودرو، امکان انعقاد قرارداد صلح یا هر گونه فروش وکالتی و نقل و انقال ، همچنین، واگذاری حواله را از قرارداد خود، حذف کرده اند؛

همچنین، برای انجام دهندگان این امر (فروشندگان حواله)، مواجه شدن با فسخ قرارداد و استرداد وجه پیش پرداخت، و در نتیجه، عدم تعلق خودروی صفر به او را پیش بینی کرده اند.

دومین شرط از شرایط قانونی خرید و فروش حواله خودرو این است که، طرفین خرید و فروش حواله خودرو، از اهلیت قانونی، یعنی از عقل، بلوغ و رشد، برای انجام این امر، برخوردار باشند و با میل و رضا و اختیار کامل، نسبت به انعقاد عقد خرید و فروش حواله خودرو، اقدام کنند.

سومین شرط از شرایط قانونی خرید و فروش حواله خودرو این است که، تنظیم این قرارداد، در نمایندگی های تولید کننده خودرو یا در دفاتر اسناد رسمی، صورت گیرد. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص راهنمای خرید خودرو می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر، اقدام کنند.

مراحل و نحوه خرید و فروش قانونی حواله خودرو

در صورتی که امکان انعقاد عقد صلح یا فروش وکالتی یا امکان نقل و انتقال حواله به هر نحو، در قرارداد میان تولید کننده و خریدار برنده شده در قرعه کشی، وجود داشته باشد، مراحل حقوقی و نحوه خرید و فروش قانونی حواله خودرو​، به شرح زیر و با رعایت نکات حقوقی ای که در ادامه خواهد آمد، می باشد:

در ابتدا، در اولین مرحله از مراحل قانونی، طرفین، به دفاتر اسناد رسمی یا نمایندگی های مجاز تولید کننده، مراجعه نمایند و در صحت عقل و اختیار، بدون وجود هیچ گونه اکراهی، همچنین با داشتن اهلیت قانونی (عقل، بلوغ، رشد)، اراده خود، بر خرید و فروش و نقل و انتقال حواله خودرو، در قالب انعقاد عقد صلح یا فروش وکالتی که با اعطای وکالت بلاعزل در فروش از طرف فروشنده و پرداخت ثمن معامله، از جانب خریدار، محقق می گردد را اعلام کنند.

سپس در دومین مرحله از مراحل قانونی این امر، طرفین باید، موضوع و جهت معامله را مشخص و معین کرده که جهت معامله، باید، مشروع و قانونی باشد.

در مرحله بعدی از مراحل قانونی، افراد باید، مدارک لازم، از قرار مدارک هویتی، همچنین، حواله خودرو را تحول دهند و پس از مشاهده قرارداد، ذیل آن را امضا کنند که در صورت بدون سواد بودن، امکان زدن اثر انگشت، در حضور شهود و محضر دار نیز برای معتبر بودن سند رسمی نقل و انتقال حواله خودرو، کافی است.

شایان ذکر است، در حال حاضر، دو شرکت سایپا و ایران خودرو، امکان قرارداد صلح و واگذاری حواله خودرو را ممنوع اعلام کرده و در نهایت، ماشین را در موعد مقرر، صرفا به شخصی که حواله خودرو، به نام او صادر شده، تحویل می دهند.

همچنین، در صورتی که سند خودرو، یک سال در رهن تولید کننده باشد، حتی بعد از تحویل ماشین نیز، پلاک تا یک سال، به نام خریدار اصلی می ماند و در صورت فروش خودرو، چنانچه فردی که ماشین در ید او است، هر گونه تخلفی با پلاک نماید، شخصی که پلاک به نام او است، با مشکل، مواجه می گردد.

در نظر داشتن این نکته ضروری است که با توجه به اعلام ممنوعیت واگذاری حواله از جانب سایپا و ایران خودرو، همچنین، با توجه به اینکه امکان استعلام واگذاری حواله، به دیگران وجود ندارد، اشخاص خریدار حواله خودرو، ممکن است با مساله کلاهبرداری و فروش حواله به چندین نفر، مواجه شوند و به همین علت، خرید و فروش حواله خودرو، توصیه نمی شود.

برخی از مردم گمان می کنند می توانند با خرید حق ثبت نام خودرو در سامانه یکپارچه و پرداخت هزینه های اضافی زودتر از موعد صاحب خودرو شوند، در صورتی که چنین امری امکان پذیر نیست. در واقع اشخاصی که ادعا می کنند، می توانند حق ثبت نام، در این سامانه را بفروشند، متخلف و کلاهبرار هستند. 

تمام ثبت نام ها بر اساس کد ملی شخص صورت گرفته و علاوه بر اینکه وی تا 48 ماه امکان خرید خودرو از شرکت مزبور را ندارد، خودرو نیز تا یکسال در رهن شرکت بوده و امکان فروش و واگذاری حق ثبت نام، وجود ندارد. کسانی که متقاضی خرید خودرو از این سامانه هستند، باید در این سامانه ثبت نام انجام داده و مراحل آن را طی کنند. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط قانونی خرید و فروش حواله خودرو در کانال تلگرام عقود و قراردادها عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط قانونی خرید و فروش حواله خودرو پاسخ دهند.