اعتبار مبایعه نامه ها در دادگاه ، منوط به وجود شرایط اساسی صحت قراردادها در حین تنظیم آن می باشد . گفتنی است ارزش مبایعه نامه بدون کد رهگیری و با داشتن آن ، یکسان است ؛ چرا که هم مبایعه نامه دستنویس و هم مبایعه نامه بنگاهی ، سند عادی بوده و طرف مقابل ، می تواند در خصوص آن ، ادعای جعل کرده و یا اینکه اظهار انکار و تردید نماید .
برای مشاوره اعتبار مبایعه نامه در دادگاه
برای مشاوره اعتبار مبایعه نامه در دادگاه
امروزه ، ضمن انعقاد قرارداد بیع ، خریدار و فروشنده ، مفاد توافقات خود در خصوص مورد معامله را ، بر روی برگه های خاصی ، درج می نمایند تا به واسطه تنظیم این سند ، بتوانند در آینده ، مالکیت خود را بر مال مورد نظر ، اثبات نموده و از اختلافات بعدی ، پیشگیری نمایند . این سند ، به لحاظ عرفی و حقوقی ، تحت عنوان مبایعه نامه ، شناخته می شود که گاهی ، به صورت دستی ، میان خود طرفین تنظیم شده و گاهی هم ، برای تنظیم آن ، به بنگاه های ملکی و یا حتی دفاتر اسناد رسمی مراجعه می شود .
در هر حال ، نکته مهمی که در خصوص مبایعه نامه ها وجود دارد ، این است که تحت چه شرایطی مبایعه نامه های تنظیم شده میان طرفین ، در دادگاه ، دارای اعتبار هستند و می توان به واسطه آنها ، مالکیت فرد را اثبات نمود ؟ این امر ، به ویژه از آن جهت اهمیت دارد که انواع مبایعه نامه ها ، شامل مبایعه نامه های دارای کد رهگیری و بدون کد رهگیری است که اطلاع از میزان ارزش و اعتبار آنها در دادگاه ، برای خریدار و فروشنده ، پر اهمیت است .
برای پرداختن به این سوال ، قصد داریم در ادامه این مقاله به بررسی این موضوعات بپردازیم که وضعیت حقوقی اعتبار مبایعه نامه ، بدون کد رهگیری و با داشتن آن ، به چه صورت است و مدت زمان اعتبار آن چقدر است . در ادامه ، اعتبار مبایعه نامه بعد از فوت فروشنده را بررسی نموده و سپس ، اعتبار مبایعه نامه ها در دادگاه را بررسی و ارزش مبایعه نامه دستی و مبایعه نامه های بدون شاهد را شرح خواهیم داد .
زمانی که افراد ، اقدام به انعقاد قرارداد بیع در مورد اموال منقول و غیر منقول همچون خانه ، زمین ، ماشین و غیره می نمایند ، این امر را بر روی یک سند مخصوص ، درج می کنند تا با نوشتن این سند ، از ایجاد اختلافات بعدی ، جلوگیری شود . این سند ، به لحاظ حقوقی ، تحت عنوان مبایعه نامه ، شناخته می شود که با قولنامه ، متفاوت است .
از جمله تفاوت های مبایعه نامه و قولنامه ، آن است که در قولنامه ، طرفین ، متعهد به انعقاد قرارداد بیع در آینده می شوند ؛ لکن مبایعه نامه ، همان سند اصلی است که به موجب آن ، خرید و فروش میان طرفین ، انجام شده و به لحاظ قانونی ، انتقال مبیع انجام می گیرد . در هر حال ، بحث مهمی که در خصوص تنظیم مبایعه نامه مطرح می شود ، این است که وضعیت حقوقی اعتبار مبایعه نامه به چه صورت است ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که در حالت کلی ، اصل بر آن است که مبایعه نامه که میان طرفین تنظیم شده است ، به لحاظ قانونی ، کاملا صحیح و معتبر بوده و طرفین ، به استناد این مبایعه نامه ، می توانند حق مالکیت خود را اثبات نموده و در صورت ایجاد اختلاف در خصوص وقوع قرارداد بیع ، با استناد به آن در دادگاه ، مالکیت خود بر ملک را اثبات نمایند .
البته ، لازم به ذکر است که اعتبار مبایعه نامه ، منوط به آن است که مبایعه نامه تنظیم شده ، دارای شرایط اصلی صحت قراردادها نیز باشد ؛ به این معنا که طرفین ، قصد و رضایت مبنی بر انعقاد مبایعه نامه را داشته و نیز ، اهلیت داشته باشند . علاوه بر این ، هدف تنظیم مبایعه نامه ، می بایست مشروع بوده و به صورت دقیق ، موضوع آن مشخص شده باشد . در ادامه ، اعتبار مبایعه نامه بدون کد رهگیری و با کد رهگیری را نیز ، توضیح خواهیم داد .
حین تنظیم قرارداد بیع در خصوص املاک یا اموال غیر منقول همچون خودرو ، طرفین می توانند مبایعه نامه را به اشکال مختلفی تنظیم کنند . در حالت اول ، طرفین ، با نوشتن مفاد توافقات خود بر روی یک برگه عادی ، مبایعه نامه دستی تنظیم نموده که با امضای طرفین ، این مبایعه نامه ، معتبر خواهد بود .
در دومین روش ، طرفین ، برای تنظیم مبایعه نامه در خصوص املاک ، به یکی از بنگاه های معاملات ملکی مراجعه کرده و با استفاده از فرم های مبایعه نامه ملکی که در این بنگاه ها موجود است ، متن توافقات خود را مکتوب می کنند و در سومین روش ، پس از تنظیم مبایعه نامه دستی یا بنگاهی ، بدون کد رهگیری یا با کد رهگیری ، به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و با ثبت محضری مبایعه نامه ، سند رسمی مالکیت دریافت می کنند .
در هر حال ، امروزه ، مبایعه نامه های تنظیم شده در بنگاه های معاملات ملکی ، دارای یک کد رهگیری می باشند که از طریق آن ، طرفین می توانند اقدام به استعلام مبایعه نامه نیز ، نمایند . لکن سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که وضعیت اعتبار مبایعه نامه بدون کد رهگیری و با کد رهگیری چگونه است ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که مبایعه نامه هایی که به صورت دستی ، میان طرفین تنظیم شده و بدون کد رهگیری هستند نیز ، مانند مبایعه نامه های دارای کد رهگیری ، دارای ارزش و اعتبار می باشند . به عبارت دیگر ، عدم مراجعه به بنگاه و استفاده از فرم های مخصوص برای تنظیم مبایعه نامه ، سبب نمی شود که مفاد توافقات میان طرفین در مبایعه نامه بدون کد رهگیری ، بی اعتبار باشد .
بلکه ، حتی اگر طرفین ، یک مبایعه نامه کتبی تنظیم کرده باشند ؛ لکن این مبایعه نامه ، بدون کد رهگیری معاملات ملکی باشد ، باز هم به لحاظ حقوقی ، ارزش و اعتبار خواهد داشت و از آن جهت که یک قرارداد لازم تلقی می شود ، همچنان طرفین ، می بایست به مفاد آن پایبند بوده و به تعهدات مندرج در آن ، عمل نمایند .
همانطور که اشاره شد ، اعتبار مبایعه نامه با داشتن کد رهگیری و بدون آن ، یکسان است و نمی توان به استناد آنکه مبایعه نامه ، در بنگاه تنظیم نشده یا کد رهگیری ندارد ، از عمل کردن به آن ، سرباز زد . لذا طرفین ، می توانند همچنان ، با ملاحظه نمونه مبایعه نامه املاک ، توافقات خود را مکتوب کنند ؛ بی آنکه اعتبار قانونی آن در دادگاه ، با اشکال مواجه شود .
اما گاهی این سوال مطرح می شود که مدت زمان اعتبار مبایعه نامه چقدر است ؟ به عبارت دیگر ، در صورتی که مبایعه نامه ای تنظیم شده باشد ، ( اعم از اینکه در بنگاه تنظیم شده و کد رهگیری داشته باشد ، یا اینکه به صورت دستنویس تنظیم شده و بدون کد رهگیری باشد ) ، تا چه مدت زمانی می توان به این مبایعه نامه استناد کرده و در صورت لزوم ، مالکیت فرد بر آن ملک را از طریق آن مبایعه نامه ، اثبات نمود ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که در قوانین و مقررات موضوعه ، مدت زمان خاصی برای اعتبار مبایعه نامه های ملک و یا سایر مبایعه نامه ها ، پیش بینی نشده است ؛ به این معنا که اصولا مبایعه نامه تنظیم شده ، همچنان دارای اعتبار قانونی می باشد ؛ مگر اینکه بنا به دلایل خاصی ، اثبات شود که آن مبایعه نامه ، در حین تنظیم ، شرایط اساسی صحت معاملات را نداشته است .
بنابراین ، مدت زمان اعتبار مبایعه نامه ، محدودیت خاصی نداشته و در صورتی که پس از گذشت سالها ، میان طرفین ، اختلافات حقوقی شکل گیرد ، باز هم به استناد مبایعه نامه تنظیم شده سابق ، می توان تحت شرایطی خاص ، مالکیت را بر آن مال منقول یا غیر منقول ، اثبات نمود . حال ، چه این مبایعه نامه ، دستنویس باشد ، چه با مراجعه به دفاتر املاک ، تنظیم شده باشد . در هر حال ، چنین مبایعه نامه ای ، اعتبار اسناد عادی را خواهد داشت .
معمولا ، زمانی که قرارداد بیع میان طرفین منعقد گردیده و مبایعه نامه ای تنظیم شد ، طرفین ، برای تنظیم سند رسمی ، به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه و خریدار ، سند محضری دریافت می کند و در صورتی هم که فروشنده ، برای تنظیم سند رسمی ، به دفترخانه مراجعه نکرد ، می توان علیه وی ، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی ، اقامه نمود .
با این حال ، گاهی قبل از اینکه خریدار ، بتواند سند رسمی برای مال خریداری شده دریافت کند ، فروشنده ، فوت می کند . در این شرایط ، این سوال مطرح می شود که وضعیت اعتبار مبایعه نامه بعد از فوت فروشنده به چه صورت است ؟ آیا همچنان می توان مبایعه نامه عادی ( اعم از دستنویس یا بنگاهی ) را معتبر دانست یا اینکه با فوت فروشنده ، مبایعه نامه نیز از ارزش و اعتبار ساقط می شود ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که عقد بیع یا همان خرید و فروش ، یک عقد لازم محسوب می شود . لازم بودن عقد بیع و تنظیم کردن مبایعه نامه ، به این معناست که فوت یا جنون یا سفیه شدن هر کدام از طرفین مبایعه نامه ، سبب بی اعتبار شدن مبایعه نامه نخواهد شد ؛ در حالی که در قراردادهای جایز ، اصولا فوت هر کدام از طرفین قرارداد ، سبب بی اعتبار شدن آن خواهد گردید . بنابراین ، مبایعه نامه بعد از فوت فروشنده نیز ، کماکان معتبر و دارای ارزش خواهد بود .
تنظیم مبایعه نامه و وقوع عقد بیع ، مانند سایر عقود و قراردادها ، ممکن است منجر به ایجاد اختلافاتی میان متعاملین گردد . به همین دلیل ، ممکن است که خریدار یا فروشنده ، به استناد مبایعه نامه ای که تنظیم نموده اند ، در دادگاه ، دعوایی را مطرح نمایند . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که اعتبار و ارزش مبایعه نامه در دادگاه ، به چه صورت است ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا مبایعه نامه ، ممکن است به صورت دستنویس میان طرفین تنظیم شده باشد یا اینکه طرفین ، با بنگاه های املاک ، مراجعه و متن مبایعه نامه را امضا نمایند . در هر دوی این حالات ، مبایعه نامه ، نوعی سند عادی محسوب می شود که با دارا بودن شرایط لازم ، دارای ارزش بوده و می توان در دادگاه ، به آن استناد نمود .
اعتبار مبایعه نامه در دادگاه ، منوط به آن است که شرایط صحت قراردادها ، در تنظیم آن ، رعایت شده باشد . از جمله این شرایط ، می توان به وجود قصد و رضایت در طرفین و نیز ، اهلیت داشتن آنها حین تنظیم قرارداد اشاره نمود . علاوه بر این ، موضوع قرارداد ، می بایست حین تنظیم مبایعه نامه ، مشخص شده و جهت آن نیز ، مشروع باشد .
لازم به ذکر است که اگر مبایعه نامه ، به صورت سند عادی تنظیم شده باشد ، در دادگاه نیز ، ارزش سند عادی را خواهد داشت . از جمله آثار این موضوع ، آن است که مبایعه نامه عادی ، می تواند در دادگاه ، توسط طرف مقابل ، مورد انکار یا تردید قرار گرفته و یا ادعای جعل آن مطرح شود .
البته طرفین ، پس از تنظیم مبایعه نامه ، می توانند به یکی از دفاتر اسناد رسمی نیز ، مراجعه نموده و سند ملکی را به صورت رسمی ، دریافت نمایند که این سند رسمی ، در دادگاه ، قابل انکار و تردید نبوده و صرفا می توان در خصوص آن ادعای جعل را مطرح نمود .
اما باید به این نکته توجه داشت که در صورت تنظیم سند رسمی ، بر اساس ماده 22 قانون ثبت اسناد و املاک ، صرفا کسی که ملک ، به اسم وی ثبت شده و یا آن ملک ثبت شده ، به او منتقل گردیده و این انتقال ، در دفاتر ثبت املاک به ثبت رسیده باشد ، در دادگاه ، به عنوان مالک رسمی شناخته خواهد شد ؛ مگر اینکه جعلی بودن سند رسمی ، اثبات شود .
مبایعه نامه ها نیز ، همچون قولنامه خانه و زمین و ماشین ، ممکن است به صورت دستنویس تنظیم شده و طرفین ، به جای اینکه به بنگاه ها مراجعه کرده و قرارداد بیع را تنظیم نمایند ، بر روی یک برگه عادی ، مفاد توافقات خود را درج کرده و سپس ، ذیل آن را امضا نمایند . اما سوال این است که آیا مبایعه نامه دستی نیز ، دارای ارزش و اعتبار است ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که مبایعه نامه دستی نیز ، به لحاظ حقوقی ، دارای ارزش و اعتبار می باشد ؛ مشروط به اینکه طرفین ، حین تنظیم آن ، شرایط اساسی صحت قراردادها را لحاظ نموده باشند . در این حالت ، مبایعه نامه دستی ، مانند یک سند عادی محسوب می شود که به لحاظ حقوقی ، اعتبار سند عادی را در دادگاه خواهد داشت .
همانطور که اشاره شد ، اعتبار مبایعه نامه دستی در دادگاه ، تا زمانی است که در خصوص آن سند ، ادعای جعل مطرح نشده و یا اینکه ، مورد انکار و تردید قرار نگرفته باشد . پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص ، مقاله زیر را نیز ، مطالعه نمایید.
مبایعه نامه ، به دو صورت قابل تنظیم است ؛ در حالت اول ، خریدار و فروشنده ، به یکی از دفاتر معاملات ملکی مراجعه نموده و با ارائه اسناد و مدارک لازم ، توافقات خود را ضمن متن قرارداد بیع ، مکتوب و مبایعه نامه دارای کد رهگیری را دریافت می کنند . در حالت دوم ، طرفین ، قرارداد بیع را بر روی یک برگه دستنویس یا عادی ، مکتوب می کنند که در هر دوی این حالات ، مبایعه نامه ، نوعی سند عادی است .
ارزش سند عادی ، وابسته به امضای طرفین قرارداد می باشد . اما سوالی که مطرح می شود ، این است که اگر حین تنظیم مبایعه نامه در بنگاه و یا مبایعه نامه های دستنویس ، شاهدی وجود نداشته و ذیل آن را امضا نکرده باشد ، آیا همچنان می توان این مبایعه نامه را داری ارزش و اعتبار دانست ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که امضای شهود ذیل مبایعه نامه ، شرط صحت مبایعه نامه تنظیمی ، نمی باشد . به این معنا که مبایعه نامه بدون شاهد نیز ، همچنان در دادگاه ، دارای ارزش و اعتبار می باشد . منتها ، در صورتی که در خصوص مبایعه نامه ، میان طرفین اختلافی ایجاد شود ، امضای ذیل مبایعه نامه ، ممکن است به طرفین ، در اثبات صحت ادعاهای ایشان ، کمک نماید . پیشنهاد می شود در همین راستا ، مقاله زیر را نیز ، مطالعه نمایید .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اعتبار و ارزش مبایعه نامه املاک در دادگاه در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اعتبار و ارزش مبایعه نامه املاک در دادگاه پاسخ دهند .
برای مشاوره اعتبار مبایعه نامه در دادگاه
برای مشاوره اعتبار مبایعه نامه در دادگاه
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 180000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©