سند دفترچه ای

سند دفترچه ای یا همان سند منگوله دار، سندی رسمی است که تا پیش از سال 1390 و ایجاد سند های تک برگی، به عنوان سند رسمی، در خصوص املاک صادر می گردید و از جمله تفاوت های آن، با سند تک برگی، در این است که قلم نویس بوده نه تایپی. نحوه تعویض سند منگوله دار نیز بسته به شرایط، با مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی، می باشد.

با توجه به اینکه همواره، اثبات مالکیت، بر اموال منقول و غیر منقول، برای مالکین، حائز اهمیت بوده است، بحث برخورداری از سند، که مثبت مالکیت افراد، بر اموال بوده، بسیار مهم می باشد و همواره، افراد، به دنبال تهیه سند، برای اثبات مالکیت خویش هستند. همین امر، سبب شده است که انواع سند، نظیر سند عادی و رسمی که خود به انواع مختلف، تقسیم می شود، شکل بگیرد. 

یکی از انواع سند رسمی، سند دفترچه ای بوده که امروزه، دارندگان آن ها در برخی شرایط، باید، نسبت به تعویض و تبدیل آن ها، به سند تک برگی، اقدام کنند و این اسناد، تنها در صورتی در محکمه، دارای اعتبار خواهند بود که از شرایط مورد نظر قانون گذار، برخوردار باشند.

لذا، در این مقاله، قصد داریم، پس از توضیح در خصوص ماهیت سند دفترچه ای و تفاوت آن، با سند تک برگ، اعتبار این سند را بررسی کرده و درباره تعویض سند منگوله دار و تبدیل آن به تک برگ، صحبت کنیم و در نهایت، عکس یک سند منگوله دار را جهت آشنایی خوانندگان عزیر، ارائه نماییم.

سند دفترچه ای یا منگوله دار چیست

اسناد، از مهم ترین دلایل اثبات مالکیت افراد، بر اموال منقول و غیر منقول تحت تصرف آن ها می باشند و به واسطه داشتن یک سند، از جمله سند رسمی، اثبات این برحق بودن در مالکیت، بسیار آسان خواهد بود. از این رو، در طی زمان، اسناد مختلفی، نظیر اسناد عادی و رسمی، ایجاد شده اند.

از جمله اسناد رسمی، می توان به سند های دفترچه ای یا سند های منگوله دار، اشاره کرد که دارای اعتبار بالایی هستند و تا قبل از سال 1390 و ایجاد سند های تک برگی، در خصوص املاک، توسط اداره ثبت اسناد و املاک، در یک دفترچه چند برگی، صادر می گردیدند.

از جمله ویژگی های اسناد دفترچه ای، می توان به قلم نویس بودن آن ها و داشتن مهر سربی، برای جلوگیری از اضافه و کم شدن صفحات سند اشاره نمود. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سند ملکی و انواع آن، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر، اقدام کنند.

تفاوت سند دفترچه ای با سند تک برگ

سند دفترچه ای و سند تک برگی، هر دو اسناد رسمی در خصوص املاک بوده که می توان، به اعتبار آن ها، اقدام به انعقاد عقود مختلف نمود و این عقود، دارای رسمیت و آثار حقوقی، خواهند بود؛ اما، با این وجود، این دو سند، تفاوت هایی با یکدیگر نیز، دارند که در زیر، به شرح آن ها، خواهیم پرداخت:

سند تک برگی، صرفا در یک برگ صادر می شود اما، سند دفترچه ای، همانگونه که از اسم آن، مشخص است، طی یک دفترچه چندین برگی، تنظیم شده است.

نوشته های سند تک برگی، تایپی و کامپیوتری است اما، تمامی نوشته های سند دفترچه ای، قلم نویس است.

سند تک برگی، دارای هولگرام و شناسه یکتا سند مالکیت می باشد ولی سند دفترچه ای، این موارد را نداشته و دارای مهر پلمپ سربی است تا از امکان کم یا زیاد کردن برگه های آن، جلوگیری گردد. 

در سند تک برگی، دقت جزئیات و اطلاعات بالا است و امکان مخدوش شدن و خط خوردگی، وجود ندارد اما سند دفترچه ای، اینگونه نیست.

سند تک برگی، با هر نقل و انتقال، باطل شده و سندی جدید، به نام مالک جدید، صادر می گردد اما، در سند دفترچه ای، در گذشته، نقل و انتقالات، در قسمت انتهایی آن، درج می شد که البته، از سال 1390 به بعد، در هر نقل و انتقال املاک دارای سند دفترچه ای، این سند، باید، به سند تک برگی، تبدیل شود.

اعتبار سند دفترچه ای و معامله با آن

پس از توضیح در خصوص سند منگوله دار و تفاوت آن با سند دفترچه ای، در این بخش از مقاله، قصد داریم تا در خصوص اعتبار این سند و معامله با آن، توضیح دهیم و بگوییم که حکم معاملات صورت گرفته با سند دفترچه ای، چگونه خواهد بود.

در خصوص اعتبار سند دفترچه ای، باید گفت، اعتبار این سند، اعتبار سند رسمی است؛ چراکه سند دفترچه ای، یک سند رسمی بوده و در صورت ارائه آن در محکمه، نمی توان، نسبت به آن، ادعای انکار و تردید کرد.

در خصوص معامله با سند دفترچه ای نیز لازم به توضیح است که چنانچه شرایط اساسی صحت معاملات که عبارتند از اهلیت طرفین معامله (عقل، بلوغ و رشد)؛ قصد و رضای آن ها، مشروعیت جهت و مشخص بودن موضوع، وجود داشته باشند، معامله صورت گرفته، صحیح خواهد بود و دارای اثر حقوقی می باشد.

تبدیل سند دفترچه ای به سند تک برگی

با توجه به مصونیت سند تک برگی از مخدوش شدن یا خط خوردگی، بهتر است، کسانی که داری سند دفترچه ای یا همان سند منگوله دار هستند، نسبت به تبدیل آن، به سند تک برگی، اقدام نمایند. همچنین، شایان ذکر است که قانون گذار، در صورت نقل و انتقال رسمی مال دارای سند دفترچه ای به شخص دیگر، تبدیل سند دفترچه ای به تک برگی را الزامی نموده است. 

از این رو، اطلاع از نحوه تبدیل سند دفترچه ای به تک برگی، ضروری به نظر می رسد و لذا، در این بخش، قصد داریم در خصوص مدارک و مراحل تبدیل سند دفترچه ای به تک برگی، در هر یک از دو فرض بالا، یعنی در فرض تبدیل آن، با میل و اختیار مالک و بدون هیچ گونه نقل و انتقال و در فرض تبدیل آن، در صورت نقل و انتقال (که این تبدیل، امری الزامی می باشد)، توضیح دهیم.

در ابتدا، متقاضی تبدیل سند منگوله دار به تک برگی، باید، مدارکی از قرار اصل سند مالیکت، اصل شناسنامه و کارت ملی، آدرس و کدپستی ملک، آدرس و کدپستی محلی که سند به آنجا ارسال خواهد شد را تهیه و آماده نماید.

سپس باید، در صورت داشتن بدهی به شهرداری و نداشتن گواهی پایان کار، ابتدا، نسبت به پرداخت بدهی و اخذ گواهی پایان کار، اقدام کند؛ چرا که در غیر این صورت، سند برای وی، صادر نخواهد شد. 

پس از انجام مراحل بالا، متقاضی باید، بسته به موقعیت ملک، به اداره ثبت اسناد و املاک تهران یا شهرستان، مراجعه کرده و مدارک لازم را تحویل و فرم تقاضانامه تبدیل سند را تکمیل نماید تا اداره ثبت اسناد و املاک، به بررسی درخواست وی بپردازد.

در این مرحله، اداره ثبت اسناد و املاک، بعد از بررسی مدارک ارائه شده، همچنین، انجام استعلامات مورد نیاز، در صورت واجد شرایط بودن متقاضی، سند را تعویض و آن را از طریق پست، به آدرسی که توسط متقاضی، تعیین می گردد، ارسال می نماید و تمامی مراتب را از طریق پیامک، به متقاضی، اعلام می دارد تا در صورت نیاز، بتواند نسبت به پیگیری صدور سند مالکیت خود، اقدام کند.

در ابتدا، مالک و فروشنده، باید، به دفاتر اسناد رسمی، مراجعه و مراحل نقل و انتقال را انجام دهند و پس از آن، متقاضی باید، مدارک لازم، از قرار اصل مدارک هویتی، اصل سند دفترچه ای، اصل خلاصه معامله، مفاصا حساب شهرداری، گواهی پایان کار و سایر مدارک مربوط به ملک را تهیه و به دفتر اسناد رسمی تحویل دهد و نسبت به تکمیل فرم صدور سند تک برگی، اقدام نمایند.

در این مرحله، دفتر اسناد، درخواست فرد را بررسی کرده و در صورت تکمیل بودن مدارک و وجود سایر شرایط قانونی، این درخواست را به اداره ثبت اسناد و املاک، اعلام می دارد.

اداره ثبت اسناد و املاک، درخواست و مدارک را بررسی کرده، استعلامات لازم را انجام خواهد داد و در نهایت، پس از صدور سند تک برگی، آن را با پست، به نشانی پستی متقاضی، ارسال خواهد نمود و مراتب را از طریق پیامک، به متقاضی، اعلام خواهد داشت.

تعویض سند دفترچه ای

یکی از پرسش های رایج در خصوص اسناد دفترچه ای، مبنی بر این است که آیا تعویض سند دفترچه ای به تک برگی، الزامی است یا خیر و نحوه و مراحل آن، به چه شکل می باشد؟ لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم، این پرسش را بررسی کرده و به آن، پاسخ دهیم.

از آنجا که سند دفترچه ای، سند رسمی محسوب می شود، دارای اعتبار بوده و قانون گذار، در صورتی که هیچ گونه نقل و انتقالی، نسبت به ملک دارای سند دفترچه ای صورت نگیرد، تعویض آن را الزامی ندانسته و در واقع، تنها در صورت نقل و انتقال است که تبدیل و تعویض سند دفترچه ای به تک برگی، ضروری می باشد. اما، در صورت تمایل مالک، به داشتن سند تک برگی، حتی بدون نقل و انتقال نیز، امکان این تعویض، وجود خواهد داشت.

نحوه تعویض سند دفترچه ای به تک برگی نیز، بسته به اینکه بدون نقل و انتقال و صرف تمایل مالک، این تعویض و تبدیل، صورت گیرد یا به جهت وجود نقل و انتقال ملک دارای سند دفترچه ای، به ترتیب، بدین صورت خواهد بود که مالک، باید، به اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی، مراجعه کند و درخواست خود را با پر کردن فرم صدور سند تک برگی، ثبت نماید که توضیحات کامل آن، در تیتر قبل، یعنی، تیتر تبدیل سند دفترچه ای به تک برگی، ارائه شده است.

عکس نمونه سند دفترچه ای

پس از توضیح در خصوص سند دفترچه ای یا منگوله دار و تفاوت آن، با سند تک برگ، در این بخش از مقاله، قصد داریم، عکس یک نمونه سند دفترچه ای را در اختیار خوانندگان محترم قرار دهیم تا با شکل ظاهری سند منگوله دار، آشنا شوند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص  تعویض سند دفترچه ای در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تعویض سند دفترچه ای پاسخ دهند.