مجازات جعل کارت ملی و شناسنامه

جعل شناسنامه و کارت ملی ، جرم بوده و قابل مجازات است . بر اساس قانون مجازات اسلامی ، جعل کارت ملی و شناسنامه ، مجازات حبس از شش ماه تا سه سال و یا جزای نقدی از 5 میلیون تا 25 میلیون تومان را در پی دارد . مجازات استفاده از سند هویتی جعلی نیز حبس از شش ماه تا سه سال و یا جزای نقدی ، از 5 تا 25 میلیون تومان است .

امروزه ، به منظور نظم بخشی به احوال شخصیه افراد ، تنظیم اسناد هویتی برای آنها مورد پیش بینی قرار گرفته است که مبنای برخورداری از حقوق اجتماعی توسط آنها محسوب می گردد . لکن ، گاهی افراد ، به منظور برخورداری از مزایای غیر قانونی ، اقدام به جعل نمودن اسناد سجلی و هویتی خود ، اعم از شناسنامه یا کارت ملی می نمایند تا به این طریق ، خود را به جای فرد دیگری قرار داده و به این طریق ، اقدامات مجرمانه ای انجام دهند .

لکن جعل نمودن شناسنامه و کارت ملی ، بر اساس قانون مجازات اسلامی ، جرم انگاری شده است و حتی استفاده از سند جعلی شناسنامه و کارت ملی نیز ، جرم و قابل مجازات می باشد . به همین دلیل ، از آن جهت که اطلاع از جزئیات قانونی مربوط به جعل اسناد سجلی و یا استفاده از آن برای افراد ضروری است ، در این مقاله به بررسی این جرم و مجازات پیش بینی شده برای آن ، پرداخته شده است .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، ابتدا جرم جعل کارت ملی و شناسنامه و مجازات قانونی آن را توضیح داده و سپس ، مجازات جرم استفاده از اسناد هویتی جعلی را ذکر خواهیم کرد . در ادامه ، نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم از طریق تنظیم نمونه شکواییه را بیان خواهیم کرد .

جرم جعل کارت ملی و شناسنامه چیست

اسناد هویتی از قبیل شناسنامه و کارت ملی ، اهمیت زیادی در فعالیت های روزمره دارد ؛ به نحوی که برخورداری افراد از حقوق اجتماعی در موارد متعددی ، منوط به ارائه شناسنامه و کارت ملی می باشد . اما گاهی ، این اسناد ، جعل می شوند تا دارنده ، اقدام به استفاده از این اسناد ، بر خلاف قانون نموده و منافعی را برای خود به دست آورد .

بر اساس قانون مجازات اسلامی ، یکی از مصادیق جرم جعل اسناد ، جعل کردن شناسنامه یا کارت ملی می باشد . به همین دلیل ، پرداختن به این موضوع که جرم جعل شناسنامه و کارت ملی چیست ، مهم و ضروری به نظر می رسد که به منظور بررسی آن ، می بایست به ماده 523 قانون مجازات اسلامی توجه نمود .

بر اساس این ماده ، جعل اسناد از جمله شناسنامه و کارت ملی ، مصادیق متنوعی دارد . از جمله مصادیق ارتکاب جرم جعل شناسنامه و کارت ملی ، شامل انجام اقداماتی همچون ساختن نوشته ، امضای اشخاص رسمی و غیر رسمی ، خراشیدن ، تراشیدن ، قلم بردن ، الحاق ، محو و سیاه کردن یا جا به جا کردن تاریخ سند ، الصاق کردن نوشته ای به نوشته دیگر ، به کار بردن مهر دیگران بدون اجازه و امثال آن است که با قصد تقلب ، صورت می گیرد .

علاوه بر جعل گواهی ولادت ، در خصوص عنصر قانونی جرم جعل شناسنامه و کارت ملی ، می بایست قانون تخلفات ، جرایم و مجازات های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه را نیز مورد بررسی قرار داد که به موجب آن ، در صورتی که شخصی ، در اسناد سجلی خود از قبیل شناسنامه یا کارت ملی ، اقداماتی از قبیل خراشیدن ، تراشیدن ، قلم بردن ، الحاق ، محو یا سیاه کردن را انجام دهد ، به مجازات جزای نقدی محکوم می شود .

البته ، در صورتی که این اقدامات ، با داشتن قصد متقلبانه صورت گرفته باشد ، شخص ، به مجازاتی که برای جرم جعل اسناد رسمی در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده ، محکوم خواهد شد و در صورت تکرار مجدد ، دادگاه وی را به حداکثر مجازات تعیین شده ، محکوم می نماید . پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر ، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید .

مجازات جعل کارت ملی و شناسنامه

جعل شناسنامه و کارت ملی ، جرم می باشد و در قانون مجازات اسلامی و قانون تخلفات ، جرایم و مجازات های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه ، همچون جعل مدارک تحصیلی ، برای ارتکاب آن ، مجازات هایی مقرر شده است . به همین مناسبت ، در این قسمت ، قصد داریم مجازات جعل کارت ملی و شناسنامه را ذکر کرده و در قسمت بعد نیز ، مجازات استفاده از اسناد هویتی جعلی را بیان کنیم .

بر اساس ماده 533 قانون مجازات اسلامی ، در صورتی که جرم جعل شناسنامه و کارت ملی ، با توسل به اقداماتی از قبیل تراشیدن ، خراشیدن ، سیاه و محو کردن اطلاعات شناسنامه و کارت ملی یا مواردی از این قبیل ، ( توسط افراد عادی ) انجام شده باشد ، مرتکب ، به مجازات حبس از شش ماه تا سه سال و یا پرداخت جزای نقدی از 5 میلیون تا 25 میلیون تومان ، محکوم خواهد شد .

همچنین ، بر اساس ماده 534 قانون مجازات ، اگر کارکنان ادارات دولتی ، مراجع قضایی یا ماموران به خدمت عمومی ، مرتکب جرم جعل شناسنامه یا کارت ملی ، از نوع جعل معنوی ( تغییر در محتوا و متن سند ؛ بدون تغییر در متن آن ) شده باشند ، علاوه بر مجازات های پیش بینی شده در قانون رسیدگی به تخلفات اداری ، به حبس از یک تا پنج سال و یا جزای نقدی از 5 میلیون تا 25 میلیون تومان محکوم می شوند .

اما جعل مادی توسط کارمندان دولت یا مراجع قضایی یا ماموران به خدمت عمومی ، مشمول ماده 532 قانون مجازات اسلامی می باشد که مجازات آن ، علاوه بر جبران خسارت وارده ، حبس از یک تا پنج سال یا پرداخت جزای نقدی از 5 تا 25 میلیون تومان است .

علاوه بر اینها ، طبق ماده 16 قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه ، در صورتی که جعل شناسنامه و کارت ملی ، از طریق گروه و به صورت سازمان یافته ای ارتکاب پیدا کند ، مجازات در نظر گرفته شده برای اعضای گروه ، عبارت است از حبس از 5 تا 15 سال و نیز ، پرداخت جریمه نقدی از 15 تا 60 میلیون تومان .

همچنین ، بر اساس ماده 13 این قانون ، در صورتی که فردی ، اقدام به چاپ شناسنامه یا کارت ملی به صورت غیر مجاز نماید و یا اینکه اقدام به ساخت و تهیه غیر مجاز مهرهای سجلی نموده یا آنها را سرقت کند ، به مجازات قانونی حبس از 2 تا 5 سال و جریمه نقدی از 15 تا 35 میلیون تومان محکوم خواهد شد .

همچنین ، طبق ماده 15 قانون مزبور، خرید و فروش شناسنامه و کارت ملی نیز ، جرم محسوب می گردد و در صورتی که شخصی برای بار اول اقدام به انجام این کار نماید ، به مجازات جزای نقدی از 3 تا 6 میلیون تومان محکوم شده و در صورت تکرار ، به مجازات حبس از سه تا ده سال نیز محکوم می گردد .

مجازات جرم استفاده از اسناد هویتی جعلی

جعل شناسنامه و کارت ملی ، علاوه بر انجام اقداماتی همچون خرید و فروش شناسنامه و کارت ملی ، یا چاپ و تهیه غیر مجاز شناسنامه و کارت ملی ، جرم محسوب شده و منجر به اعمال مجازات بر مرتکب خواهد شد . اما این مجازات ، محدود به این موارد نبوده و حتی استفاده از اسناد هویتی جعلی نیز ، جرم انگاری شده است ؛ مانند جعل گواهی فوت و استفاده غیر مجاز از آن .

به عبارت دیگر ، صرفا شخصی که اقدام به جعل شناسنامه و کارت ملی نموده ، مجرم نیست ؛ بلکه شخصی که با اطلاع و علم از جعلی بودن ، اقدام به استفاده از شناسنامه و کارت ملی نموده و به این طریق ، مزایای غیر قانونی برای خود تحصیل می کند نیز مجرم بوده و قابل مجازات است که این مجازات ، در ماده 535 قانون مجازات اسلامی ، بیان شده است .

بر اساس این ماده ، در صورتی که شخصی ، با علم و اطلاع ، نسبت به جعلی بودن ، اسنادی همچون کارت ملی و شناسنامه را که نوعی سند رسمی هستند ، مورد استفاده قرار دهد ؛ علاوه بر اینکه محکوم به جبران خسارت وارده می شود ، به مجازات حبس از شش ماه تا سه سال و یا مجازات جزای نقدی ، از 5 تا 25 میلیون تومان ، محکوم خواهد شد .

همچنین ، در ماده 14 قانون تخلفات مربوط به اسناد سجلی نیز ، در خصوص جرم استفاده از اسناد هویتی جعلی ، مجازات پیش بینی شده است که بر اساس آن ، در صورتی که شخصی ، اوراق چاپی همچون شناسنامه و کارت ملی را با علم و آگاهی از جعلی بودن آنها مورد استفاده قرار بدهد ، به مجازات حبس از یک تا سه سال و به پرداخت جریمه نقدی از 5 تا 10 میلیون تومان ، محکوم خواهد شد .

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل کارت ملی و شناسنامه

جعل کارت ملی و شناسنامه نیز ، مانند جرم جعل کارت پایان خدمت ، قابل شکایت و پیگیری قضایی می باشد تا از طریق رسیدگی قضایی ، مرتکب یا استفاده کننده از سند جعلی ، مجازات شود . لذا در این خصوص ، سوالی مطرح می شود و آن هم این است که نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل کارت ملی و شناسنامه چگونه است ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که شکایت از جرم جعل کارت ملی و شناسنامه ، به این صورت است که شاکی ، می بایست اقدام به طرح شکایت از مرتکب نماید و دادستان ، رسیدگی به جرم جعل کارت ملی و شناسنامه و یا استفاده از اسناد هویتی جعلی را از دادگاه ، تقاضا نماید .

لازم به ذکر است که در حال حاضر ، شکایت کردن از جرایم ، به این صورت است که شاکی ، ابتدا باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و شکواییه خود را به صورت الکترونیکی ، به ثبت برساند . البته ، طرح شکواییه از این طریق ، نیازمند آن است که ابتدا ، فرد در سامانه ثنا ، حساب کاربری ایجاد نموده باشد .

در هر حال ، ثبت شکایت از جرم جعل کارت ملی و شناسنامه یا جرم استفاده از اسناد هویتی جعلی ، نیازمند آن است که شاکی ، تمامی اسناد و مدارکی که دال بر وقوع جرم توسط مرتکب می باشد را ضمیمه متن شکایت خود نموده تا قاضی ، با ملاحظه آنها قادر به صدور رای باشد .

نحوه رسیدگی به جرم جعل کارت ملی و شناسنامه نیز ، به این صورت است که پس از ثبت شکایت در سامانه ثنا ، این شکایت ، به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع می شود و مقامات تحقیق دادسرا، به صورت مقدماتی ، به موضوع ، رسیدگی نموده و در صورتی که اسناد و مدارک ارائه شده در خصوص جرم را معتبر دانسته و متهم را مجرم بدانند ، پرونده را با صدور قرار مجرمیت ، به دادگاه کیفری ارجاع می دهند .

در این صورت ، قاضی دادگاه کیفری ، با توجه به پرونده مقدماتی ، مجددا به دعوی رسیدگی نموده و در صورتی که با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده و سایر ادله اثبات دعوی ، وقوع جرم توسط مرتکب را احراز نماید ، حکم به مجازات مرتکب صادر نموده و در غیر این صورت ، رای بر برائت مرتکب صادر خواهد نمود . 

نمونه شکواییه جعل کارت ملی و شناسنامه

بر اساس قانون ، جعل کردن شناسنامه و کارت ملی و حتی استفاده از شناسنامه و کارت ملی جعلی ، جرم می باشد و بر اساس قانون مجازات اسلامی ، مرتکب ، قابل مجازات خواهد بود . به همین منظور ، شاکی می تواند با تهیه و تنظیم یک نمونه متن شکواییه و ارائه آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، رسیدگی به این جرم و مجازات مرتکب را خواستار شود .

لکن از آن جهت که رسیدگی به این جرم ، نیازمند ارائه شکواییه از طرف شاکی می باشد ، در این قسمت ، قصد داریم یک نمونه متن شکواییه جعل کارت ملی و شناسنامه را ارائه نماییم تا مخاطبین محترم ، بتوانند با ملاحظه آن ، اقدام به ثبت شکواییه خود در دفاتر خدمات قضایی نمایند .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مجازات جعل کارت ملی و شناسنامه در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مجازات جعل کارت ملی و شناسنامه پاسخ دهند .