گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر از پدر شوهر

 اساسا، الزامی نیست که زوج، پرداخت مهریه را تعهد کند و هر شخص دیگری، اعم از والدین زوج، یعنی، پدر شوهر و مادر شوهر نیز می توانند، پرداخت مهریه زن را تعهد کنند. در این صورت، نحوه گرفتن مهریه از پدر شوهر و مادر شوهر، در ابتدا، با اقدام از طریق اجرائیات ثبت و سپس، با ثبت دادخواست و از طریق دادگاه، می باشد.

مهریه که از مهم ترین حقوق مالی زنان بوده و ناشی از عقد نکاح، اعم از دائم یا موقت می باشد، در قانون مدنی، مورد پیش بینی قرار گرفته و قواعد آن، ذکر شده است. بر اساس قانون مدنی، به محض عقد نکاح، زن مالک مهریه می شود و در صورت مطالبه، باید، توسط مسئول پرداخت آن، به زن، داده شود.

به طور معمول، مسئول پرداخت مهریه، زوج است و در هنگام عقد نکاح، پرداخت آن را تعهد می کند، اما در شرایط ویژه ای زن می تواند، اقدام به گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر کند و این امر، شرایط ویژه و نحوه دریافت بخصوصی دارد که ضروری است، به بررسی آن ها پرداخت.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم، در خصوص امکان، شرایط، مراحل و نحوه گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر و هزینه آن، صحبت کرده و سپس، پیرامون گرفتن مهریه از خانواده شوهر، گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر از پدر شوهر، گرفتن مهریه از سهم الارث پدر شوهر و گرفتن مهریه از پدر شوهر فوت شده مطالبی ارائه شده است. در ادامه برای آشنایی بیشتر با شرایط با گرفتن مهریه از خانواده شوهر با ما همراه باشید.

آیا گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر امکان پذیر است

مهریه، یکی از حقوق مالی زنان، در عقد ازدواج است و به طور معمول، مرد، در هنگام عقد نکاح، پرداخت آن را تعهد می کند که نحوه پرداخت مهریه تعهد شده، می تواند، به صورت عندالاستطاعه یا عندالامطالبه باشد. اما، گاهی، این پرسش، مطرح می گردد که آیا، امکان مطالبه این حق از حقوق مالی زن در زندگی مشترک، از پدر و مادر همسر، یعنی، پدر شوهر و مادر شوهر، وجود دارد یا خیر؟

در پاسخ به پرسش فوق الذکر، مبنی بر اینکه آیا گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر امکان پذیر است یا خیر؟ باید گفت، بله، در شرایط بخصوصی، قانون گذار، امکان دریافت مهریه از والدین همسر را پیش بینی کرده است و آن امکان، ناظر به زمانی است که یکی از آن ها یا هردوی والدین همسر، پرداخت مهریه زن را ضمن عقد نکاح، تعهد کرده باشند.

با این توضیح که اساسا، الزامی نیست که زوج، پرداخت مهریه را تعهد کند و هر شخص دیگری، اعم از والدین زوج، یعنی، پدر شوهر و مادر شوهر نیز می توانند، پرداخت مهریه زن را تعهد کرده و در این صورت، شخصی که دادن مهریه را بر عهده گرفته، مسئول پرداخت خواهد بود و دعوای مطالبه مهریه، باید به طرفیت او، مطرح گردد.

شایان ذکر است، در صورتی که شوهر، مسئولیت پرداخت مهریه را بر عهده دارد و پدر شوهر و مادر شوهر، پرداخت مهریه را تعهد نکرده باشند و با در نظر گرفتن این فرض که شوهر، معسر از پرداخت مهر است و با ثبت دادخواست اعسار، تقاضای تقسیط مهریه را دارد، حتی اگر پدر شوهر و مادر شوهر، اموال زیادی داشته باشند، چون پرداخت مهر را تعهد نکرده اند، نمی توان، اقدام به مطالبه مهریه، از آن ها نمود.

شرایط دریافت مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر

همانگونه که توضیح دادیم، در شرایط بخصوصی، امکان گرفتن مهریه از پدر شوهر و مادر شوهر، وجود دارد که این امر، منوط بر وجود شرایط این امر است. لذا، در این بخش، در خصوص شرایط دریافت مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر، صحبت خواهیم کرد که به شرح زیر است:

اولین و مهم ترین شرط از شرایط دریافت مهریه از پدر شوهر و مادر شوهر، این است که هر یک از آن ها یا هر دوی آن ها، مسئولیت پرداخت مهریه را تعهد کرده باشند.

دومین شرط، این است که در صورت عندالاستطاعه بودن مهریه تعهد شده از جانب پدر شوهر و مادر شوهر، آن ها، توان مالی کافی برای پرداخت مهریه را داشته باشند.

از دیگر شروط مهم در این خصوص این است که زن، اهلیت لازم (عقل، بلوغ و رشد) و همچنین، مدارک کافی، نظیر سند نکاحیه، مدارک هویتی، حساب کاربری سامانه را برای طی کردن مراحل قانونی مطالبه مهریه داشته باشد و بتواند، هزینه دادرسی لازم برای این امر را بپردازد و یا در صورت اعسار از پرداخت، بتواند، اعسار خود را ثابت نماید.

مراحل و نحوه گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر

در صورت که مادر شوهر و پدر شوهر، مسئولیت پرداخت مهریه را تعهد کرده باشند و زن بخواهد، نسبت به دریافت مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر اقدام کند، باید این امر را کاملا، مطابق مراحل قانونی انجام دهد، تا به نتیجه برسد که در حال حاضر، مراحل و نحوه گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر، به ترتیب و مطابق مراحل زیر است:

در ابتدا، زن باید، با در دست داشتن مدارک هویتی و سند رسمی عقد نکاح دائم یا موقت (در صورت عدم وجود سند رسمی در عقد موقت یا دائم، این شیوه، قابل انجام نخواهد بود )، به دفترخانه محل عقد یا دفترخانه کفیل و جایگزین جاری کننده عقد، مراجعه نماید و اقدام به پر کردن فرم وصول مهریه از طریق اجرای ثبت نماید تا دفترخانه، درخواست زن را به واحد اجرائیات، ارسال کرده و اجرائیات، از راهور، ثبت، مخابرات و بانک ها و شرکت سمات یا شرکت توسعه سپرده گذاری مرکزی، استعلامات لازم را به عمل آورد.

چنانچه مسئول پرداخت مهریه، در نتیجه حاصل از استعلامات چهارگانه، مال با سند رسمی داشته باشد، آن مال به نفع مهریه زن، توقیف شده و پس از طی کردن روند مزایده، زن، موفق خواهدشد تا مهریه خود را وصول کند، اما، در صورت عدم وجود سند رسمی عقد یا در صورت عدم وجود دارایی یا عدم کفاف آن ها، برای مهر زن، زن باید، از طریق دادگاه، برای گرفتن مهریه خود، اقدام کند.

در شیوه اقدام از طریق دادگاه، زن، پس از تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا و احراز هویت ثنا، با در دست داشتن مدارک هویتی، سند نکاحیه و استعلام اجرائیات، همچنین، با در دست داشتن یک نسخه از فایل ورد دادخواست تنظیمی در خصوص مطالبه مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر، باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برود و نسبت به ثبت دادخواست خود، اقدام کند.

پس از ثبت و ارسال دادخواست به دادگاه و رسیدگی به پرونده، در صورت محکومیت پدر شوهر و مادر شوهر بر پرداخت مهریه، از آن جهت که مسئولیت پرداخت را برعهده گرفته بودند، آن ها باید، نسبت به پرداخت مهریه زن، اقدام کنند و در صورت عدم توان مالی کافی بر پرداخت یکجا، با ثبت دادخواست اعسار و پس از تقسیط مهریه، به صورت اقساطی و در مهلت های مقرر، مهر عروس خود را بدهند.

هزینه گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر

چنانچه بر اساس شرایط توضیح داده شده در قسمت های قبلی مقاله، امکان دریافت مهریه از پدر شوهر و مادر شوهر، وجود داشته باشد، زن باید، هزینه این امر را در هنگام اقدام برای مطالبه مهریه و طی کردن مراحل و نحوه گرفتن مهریه از خانواده شوهر به طور قانونی، بپردازد که هزینه این امر، به شرح زیر است: 

هزینه گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر، در صورت اقدام از طریق اجرائیات ثبت:

نیم عشر دولتی یا یک بیستم مبلغ خواسته که همان مهریه است، می باشد و از جانب زن، باید، پرداخت گردد که امکان ثبت درخواست اعسار از پرداخت آن نیز، وجود دارد.

هزینه گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر، در صورت اقدام از طریق دادگاه:

علاوه بر هزینه ثبت دادخواست، تایپ دادخواست و هزینه های هر برگ دادخواست که به ترتیب، بر اساس تعرفه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، هزینه دادرسی مطالبه مهریه که یک دعوای مالی است، در هریک از مراحل بدوی تا تجدید نظر، به شرح زیر است:

 در مرحله بدوی و برای مهریه تا مبلغ 200 میلیون ریال، 2/5 درصد ارزش خواسته و برای مهریه بیش از 200/000/000 ریال، 3/5 درصد ارزش خواسته؛ در تجدیدنظر و واخواهی، 4/5 درصد محکوم به و در مرحله فرجام خواهی و اعاده دادرسی و اعتراض ثالث، 5/5 درصد ارزش خواسته خواهد بود که امکان ثبت دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی از جانب زن نیز، وجود دارد.

گرفتن مهریه از خانواده شوهر

آیا در صورتی که زن، طلاق نگرفته باشد، امکان گرفتن مهریه از خانواده شوهر، وجود دارد یا خیر؟ این پرسشی است که بسیاری از زنان، خصوصا زنانی که پدر شوهر و مادر شوهر، پرداخت مهریه آن ها را تعهد کرده اند، مطرح می کنند. لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم به بررسی پرسش مطروحه بپردازیم و به آن، پاسخ دهیم. در پاسخ به پرسش فوق الذکر، باید دو فرض و یک نکته حقوقی را در نظر گرفت که به شرح زیر هستند:

نکته حقوقی مهم در خصوص گرفتن مهریه، به طور کلی، این است که دریافت مهریه، منوط به جدایی و طلاق زن از مرد نیست و از آنجا که زن، به محض وقوع عقد نکاح، مالک مهریه می شود و حق هرگونه تصرفی را در آن دارد، می تواند، هر زمان که خواست، آن را مطالبه کند و مسئول پرداخت مهریه، اعم از اینکه زوج باشد یا والدین او یا هر شخص دیگری، موظف به پرداخت آن، به زن هستند؛ مگر اینکه، شیوه پرداخت مهریه، عندالاستطاعه باشد که در این صورت، صرفا در صورت توان مالی مسئول پرداخت، مهریه زن، پرداخت خواهد شد.

و اما در خصوص دو فرضی که باید مد نظر داشت لازم به توضیح است که، در صورتی که مادر شوهر و پدر شوهر، پرداخت مهریه را تعهد کرده باشند، زن می تواند، قبل از طلاق( یعنی بلافاصله بعد از عقد نکاح و در هر زمانی که بخواهد)، نسبت به مطالبه مهریه خود، از پدر شوهر و مادر شوهر، اقدام کند اما، در غیر این صورت، یعنی در صورت عدم تعهد به پرداخت مهریه، توسط والدین همسر، به هیچ وجه، چه قبل و چه بعد از طلاق، امکان گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر، وجود ندارد.

مهریه زن بعد از فوت شوهر از پدر شوهر

پس از اینکه توضیح دادیم، شرایط دریافت مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر، بدون طلاق، چیست و نحوه آن، به چه شکل می باشد، در این بخش از مقاله، قصد داریم، بررسی کنیم که آیا گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر از پدر شوهر، امکان پذیر است یا خیر؟

همانگونه که در قسمت های قبلی مقاله گفتیم، زن، تنها در صورتی می تواند، اقدام به گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر نماید که آن ها، پرداخت مهریه او را تعهد کرده باشند و سند این موضوع یا هر مدرکی که مثبت آن است نیز، وجود داشته باشد.

بنابراین، گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر، بعد از فوت همسر، تنها در صوتی ممکن است که آن ها، به عنوان مسئول پرداخت مهریه، این امر را تعهد نموده باشند؛ در غیر این صورت، صرف اینکه همسر زن، فوت شده و دارایی بجا مانده از وی، کفاف مهریه زن را نمی کند، دلیلی کافی، برای گرفتن مهریه از پدر و مادر همسر نبوده، حتی اگر آن ها، از استطاعت مالی فوق العاده ای برخوردار باشند.

در صورتی که پدر شوهر و مادر شوهر، پرداخت مهریه را تعهد نکرده اند، زن، تنها می تواند، بعد از فوت همسر، برای دریافت مهریه، به نسبت از سهم الارث بجا مانده از شوهر، اقدام کند و از آنجا که مهریه، دین ممتاز است، ابتدا، باید، مهریه زن داده شود و سپس، اگر چیزی باقی ماند، میان وراث همسر که پدر و مادری وی (در صورت در قید حیات بودن) نیز جزو آن ها هستند، تقسیم گردد.

گرفتن مهریه از سهم الارث پدر شوهر

یکی از سوالات رایج، پیرامون مهریه، که اغلب از جانب زنان و گاهی از سوی مردان متاهل، مطرح می گردد، این است که آیا امکان گرفتن مهریه سهم الارث پدر شوهر، وجود دارد یا خیر و در صورت امکان، نحوه دریافت مهریه در این شرایط، چگونه است؟

در پاسخ به پرسش فوق الذکر باید گفت، از جمله شرایطی که امکان دریافت مهریه از ارث مادر شوهر و پدر شوهر، وجود دارد که آن ها، زودتر از فرزند خود (همسر زن)، فوت کرده باشند و دارایی ای از آن ها، به جا مانده باشد که تحت عنوان ارث، به مرد برسد.

در این شرایط، زن می تواند، هنگامی که نسبت به مطالبه مهریه خود، به اجرائیات ثبت، مراجعه نمود، گواهی انحصار وراثت را تقدیم اجرائیات ثبت کرده و مال مورد نظر را که به همسر، ارث می رسیده نیز معرفی نماید (در شرایطی که زن، مازاد بر ارث شوهر، توقیف کند، باقی وراث، حق اعتراض خواهند داشت). تنها در صورتی زن، برای مطالبه مهریه از سهم الارث​ مادر شوهر و پدر شوهر، باید اقدام به ثبت دادخواست به طرفیت وراث، از طریق دفاتر خدمات قضایی کند که مال مورد ارث، قولنامه ای بوده و سند رسمی نداشته باشد.

شایان ذکر است، در شرایطی که پدر شوهر و مادر شوهر، پرداخت مهریه را تعهد کرده باشند، زن می تواند، نسبت به مطالبه مهریه خود، از ارث پدرشوهر و مادر شوهر اقدام نماید. علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص سوالات قاضی در دادگاه مهریه، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر، اقدام کنند.

گرفتن مهریه از پدر شوهر فوت شده

پیش از این به ارائه توضیحاتی در خصوص مراحل و شرایط دریافت مهریه پس از فوت شوهر از خانواده شوهر و پدر شوهر و مادر شوهر پرداخته شده است، اکنون در این بخش قصد داریم به بررسی شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر فوت شده بپردازیم. در این رابطه بهتر است همین ابتدای امر این موضوع را مطرح کنیم که گرفتن مهریه از پدر شوهر علی القاعده امکان پذیر نمی باشد.

در صورتی که شوهر فوت شده باشد، دریافت مهریه از ما ترک او امکان پذیر است اما چنانچه ما ترک کفاف مهریه را ندهد شرایط متفاوتی ایجاد می گردد. در این حالت، اگر پدر شوهر حین عقد نکاح پرداخت مهریه را تعهد نموده باشد می توان به او مراجعه کرده و درخواست مطالبه مهریه مطرح نمود ولی درغیر این صورت پدر شوهر هیچ گونه وظیفه قانونی در پرداخت مهریه نخواهد داشت.

در خصوص گرفتن مهریه از پدر شوهر یک حالتی دیگر نیز قابل بررسی می باشد و آن مربوط به زمانی است که ابتدا ذشوهر فوت کرده و پیش از تقسیم ارث میان ورثه شوهر زوجه که در گروه وارثین است نیز فوت کند، در این حالت زوجه می تواند اقدام به درخواست مطالبه مهریه خود را از سهم الارث شوهر متوفی خود نماید. به عبارت دیگر زوجه می تواند مهریه اش را از سهم الارث شوهر خود دریافت نماید نه اموال پدر شوهر خود. چرا که سهم الارث شوهر، از اموال شوهر محسوب می شود

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و نحوه گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و نحوه گرفتن مهریه از مادر شوهر و پدر شوهر پاسخ دهند.