حکم جلب مهریه

نحوه گرفتن حکم جلب مهریه، به این صورت است که پس از دریافت حکم قطعی مبنی بر پرداخت مهریه، زن از دادگاه، تقاضای صدور اجراییه نموده و پس از گذشت سی روز از تاریخ ابلاغ اجراییه به مرد و عدم اثبات اعسار، از دادگاه، تقاضای صدور حکم جلب وی را می نماید. لذا لغو حکم زندان، صرفا در حالتی است که اعسار مرد در دادگاه ثابت شود.

از زمانی که عقد نکاح میان زن و مردی منعقد می شود، زوجین این تکلیف را دارند که به تعهدات مالی و معنوی حاصل از عقد ازدواج، پایبند باشند. از جمله این تعهدات مالی، لزوم پرداخت مهریه به زن می باشد که معادل مبلغ تعیین شده در سند ازدواج است. با این حال، گاهی بنا به دلایلی، مرد، امکان پرداخت مهریه تعیین شده را نداشته و یا به صورت عامدانه، از پرداخت مهریه زن سر باز می زند.

در چنین شرایطی مرد، به نوعی بدهکار به همسر خود می باشد که از پرداخت بدهی خود امتناع کرده است . به همین دلیل، می توان اقدام به گرفتن حکم جلب مرد بابت عدم پرداخت مهریه نمود که به نوعی، منجر به صدور حکم زندان برای مرد، تا پرداخت مهریه زن خواهد شد . به همین دلیل، آشنایی با نحوه گرفتن حکم جلب مرد بابت عدم پرداخت مهریه و همچنین، لغو حکم زندان، امری مهم محسوب می شود که زوجین، با توجه به نکات حقوقی مربوطه، می توانند اقدامات لازم در این خصوص را انجام دهند.

به همین مناسبت، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که شرایط، مراحل و نحوه گرفتن حکم جلب مهریه طبق قانون جدید، به چه صورت است. سپس، مدارک لازم و هزینه های گرفتن حکم جلب مهریه را بررسی نموده و در پایان، لغو حکم زندان مهریه را توضیح خواهیم داد.

قانون جدید حکم جلب مهریه

یکی از مهم ترین دعاوی خانوادگی، دعاوی مربوط به مطالبه مهریه توسط زن می باشد. همانطور که می دانیم، به محض عقد نکاح، مرد مکلف می شود که مهریه زن را به وی پرداخت نماید؛ خصوصا زمانی که مهریه زن از نوع مهریه عندالمطالبه باشد، به محض اینکه زن، درخواست کرد، شوهر می بایست تمامی مهریه تعیین شده حین عقد را به وی پرداخت نماید.

به عبارت دیگر، پرداخت مهریه به زن، همچون یک بدهی یا یک دین، بر ذمه شوهر بوده و به همین دلیل، عدم پرداخت مهریه، به زن این امکان را می دهد که برای مطالبه طلب خود، اقدامات قانونی لازم را انجام دهد. از جمله این اقدامات، ممنوع الخروج کردن شوهر بابت پرداخت مهریه و نیز، دریافت حکم جلب شوهر به خاطر عدم پرداخت مهریه است.

البته، حکم جلبی که در راستای عدم پرداخت مهریه صادر می شود، با حکم جلب متهم، تفاوت داشته و ناشی از مجرم بودن مرد نیست؛ بلکه به این معنا است که شوهر، دین خود به همسر را ادا نکرده است. لذا از آن جهت که صدور حکم جلب و به طور کلی، مطالبه مهریه زن، طبق قوانین اخیر التصویب، تغییراتی داشته، سوالی که در این خصوص مطرح می شود، این است که قانون جدید حکم جلب مهریه چیست؟

در خصوص این سوال، باید گفت که بر اساس قانون حمایت خانواده، صرفا به میزان 110 سکه از مهریه زن، ضمانت اجرای کیفری دارد؛ به این معنا که اگر مهریه زن، به میزانی بیشتر از 110 سکه بهار آزادی باشد، تنها برای دریافت صد و ده سکه از آن، می توان حکم جلب مرد به دلیل عدم پرداخت مهریه را گرفت و اگر مرد، 110 سکه را پرداخت کرده باشد، مازاد بر آن، ضمانت اجرای کیفری نداشته و نمی توان مرد را از بابت آن، حبس کرده و حکم جلب وی را گرفت، مگر اینکه ثابت شود، شوهر با وجود داشتن مال، عامدانه از پرداخت مهریه خودداری می کند.

البته، برخی تصور می کنند که بر اساس قانون جدید حکم جلب مهریه، زن نمی تواند مبلغ بیشتر از صد و ده سکه را از شوهر مطالبه کند . این تصور، اشتباه است. زن، می تواند تمامی مبلغ مهریه خود را از شوهر دریافت کند؛ منتها صرفا برای صد و ده سکه از آن، می تواند حکم جلب بگیرد که در ادامه، شرایط و نحوه دریافت حکم جلب مهریه را توضیح خواهیم داد.

شرایط گرفتن حکم جلب مهریه

صدور حکم جلب مرد در صورت عدم پرداخت مهریه به زن، یکی از ابزارهایی است که در ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، مورد پیش بینی قرار گرفته است. بر اساس این ماده، در صورتی که امکان پرداخت مهریه زن توسط شوهر وجود نداشته باشد، تا زمانی که حکم دادگاه اجرا شده یا مرد ادعای اعسار کرده و یا رضایت زوجه را جلب نکند، می توان بنا به درخواست زن، حکم جلب یا زندان شدن مرد برای مهریه را صادر نمود.

اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود، این است که شرایط گرفتن حکم جلب مرد بابت پرداخت مهریه به زن، چیست و به عبارت دیگر، تحت چه شرایطی می توان مرد را به دلیل عدم پرداخت مهریه زوجه، جلب کرد؟ در ادامه، لغو حکم زندان مرد را نیز، بررسی خواهیم نمود.

در پاسخ به این سوال، باید گفت که یکی از مهم ترین شرایط گرفتن حکم جلب مهریه، آن است که ابتدا دادگاه خانواده، به درخواست مطالبه مهریه زن رسیدگی کرده و در پی آن، حکم الزام مرد به پرداخت مهریه توسط زن را صادر کرده و این حکم، قطعی شده باشد که البته، مهریه زن، می تواند از نوع عندالمطالبه یا عندالاستطاعه باشد.

نکته مهمی که در خصوص شرایط گرفتن حکم جلب مهریه وجود دارد، آن است که بر اساس قانون جدید، خانم هایی که قصد مطالبه مهریه خود را دارند، ابتدا باید از طریق اداره ثبت، اقدام به مطالبه مهر نمایند و در صورتی که توقیف اموال مرد بابت مهریه از این طریق میسر نشد، با ارائه گواهی اداره ثبت، از طریق دادگاه خانواده، درخواست مطالبه مهریه نمایند.

از دیگر شرایط گرفتن حکم جلب برای عدم پرداخت مهریه، آن است که مرد، طبق قانون، ادعای اعسار نکرده و یا رضایت زوجه را جلب ننموده باشد. با این توضیح که، طبق قانون، مرد به مدت سی روز از ابلاغ اجراییه، مهلت دارد که ادعای اعسار خود را به دادگاه ارائه نماید و در صورتی که ادعای اعسار از پرداخت مهریه، توسط دادگاه مورد قبول قرار گیرد، نمی توان حکم جلب مرد را گرفت و حکم زندان لغو می شود؛ بلکه دادگاه با قسط بندی کردن مهریه، مرد را ملزم می کند که مهریه را در اقساط تعیین شده پرداخت کند.

البته، لازم به ذکر است که اگر دادخواست اعسار شوهر مورد قبول واقع شده و دادگاه اقدام به قسط بندی کردن مهریه نمود، شوهر می بایست اقساط را در مهلت های تعیین شده پرداخت نماید؛ در غیر این صورت، به دلیل عدم پرداخت مهریه، باز هم می توان حکم جلب شوهر را از دادگاه تقاضا نمود. پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید.

مراحل و نحوه گرفتن حکم جلب مهریه

گرفتن حکم جلب مرد بابت نپرداختن مهریه، مانند ممنوع الخروج کردن وی، امکان پذیر است و زوجه، برای مهریه تا 110 سکه خود، می تواند با وجود شرایط پیش گفته، حکم جلب شوهر را دریافت دارد. اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود، این است که مراحل و نحوه گرفتن حکم جلب مهریه به چه صورت است؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که نخستین مرحله برای گرفتن حکم جلب مرد بابت عدم پرداخت مهریه، آن است که زوجه، از دادگاه، حکم مبنی بر محکومیت شوهر برای پرداخت مهریه را دریافت کرده و 20 روز از تاریخ صدور حکم نیز، گذشته و حکم قطعی شده باشد.

البته، همانطور که اشاره شد، در حال حاضر، روش های مطالبه مهریه، کاملا به خواست و اراده زوجه نیستند؛ بلکه زوجه برای مطالبه مهریه خود ابتدا باید از طریق ثبتی، اقدام به اجرای سند ازدواج خود و دریافت مهریه نموده و اگر این امر میسر نشد، به دادگاه دادخواست مطالبه مهریه دهد تا دادگاه، حکم صادر کند.

در هر حال، پس از طرح دادخواست مهریه در دادگاه و صدور حکم قطعی مبنی بر الزام شوهر به پرداخت مهریه، مراحل و نحوه گرفتن حکم جلب مرد، به این صورت است که زوجه، می بایست از همان شعبه دادگاه که رای قطعی صادر کرده است، تقاضای صدور اجراییه نماید.

در صورتی که پس از سی روز از تاریخ ابلاغ اجراییه به مرد، وی مهریه زن را نپرداخته و یا دادخواست اعسار ندهد یا اینکه درخواست اعسار وی مورد پذیرش قاضی دادگاه قرار نگیرد، زوجه می تواند از واحد اجرای احکام، تقاضای صدور حکم جلب مرد را داشته باشد . اما در صورت پذیرش درخواست اعسار مرد، نمی توان وی را جلب نمود و حکم زندان لغو می شود؛ مگر اینکه اقساط مهریه را نپردازد که در این شرایط، لغو حکم زندان منتفی است.

مدارک لازم برای گرفتن حکم جلب مهریه

در قسمت قبل، به توضیح این مطلب پرداختیم که شرایط، مراحل و نحوه گرفتن حکم جلب مرد بابت عدم پرداخت مهریه چگونه است. همانطور که اشاره شد، گرفتن حکم جلب، نیازمند آن است که زوجه، مراحل لازم را در اداره ثبت، دادگاه خانواده و واحد اجرای احکام، انجام داده تا نهایتا، قاضی حکم جلب را صادر نماید.

اما طی مراحل مذکور، نیازمند آن است که مدارکی نیز، تهیه و حین درخواست حکم جلب، ارائه گردد. به همین دلیل، در این قسمت، قصد داریم به بررسی مدارک لازم برای گرفتن حکم جلب مهریه پرداخته و اهم آنها را ذکر نماییم. مدارک لازم برای گرفتن حکم جلب مهریه، به قرار زیر است :

مدارک هویتی خواهان ؛ اعم از شناسنامه و کارت ملی زوجه؛

رای صادره از سوی دادگاه مبنی بر محکومیت مرد به پرداخت مهریه به زوجه که می بایست قطعیت یافته باشد ؛

و همچنین، اجراییه ای که در ارتباط با رای قطعی، از سوی دادگاه صادر شده است.

تهیه و ارایه کردن این مدارک، بخش مهمی از فرایند گرفتن حکم زندان برای مهریه می باشد که در غیر این صورت، روال پرونده، به کندی انجام می گیرد. پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید تا با روال مطالبه مهریه از طریق دادگاه آشنا شوید.

هزینه گرفتن حکم جلب مهریه در سال 1403

گرفتن حکم جلب مرد بابت عدم پرداخت مهریه، یکی از مهم ترین ضمانت اجراهایی است که در قانون و رویه قضایی، برای عدم پرداخت مهریه، مورد پیش بینی قرار گرفته است و همچون دریافت حکم جلب برای ندادن نفقه، به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد و از همین روست که اخیرا، قوانینی به تصویب رسیده است تا حجم زندانیان ناتوان از پرداخت مهریه، کاهش پیدا کند.

در هر حال، همچنان این سوال مطرح است که هزینه گرفتن حکم جلب مهریه در سال 1403 چقدر است و در صورتی که زوجه، قصد داشته باشد مراحل گرفتن حکم جلب مهریه را طی کند، چه میزان هزینه باید پرداخت نماید؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که اصولا گرفتن حکم جلب شوهر برای عدم پرداخت مهریه، هزینه ای در بر نخواهد داشت. به این معنا که زوجه، پس از اینکه حکم قطعی دادگاه صادر شد، می تواند از دادگاه تقاضای صدور اجراییه نموده و پس از آن، به واحد اجرای احکام مراجعه و درخواست صدور حکم جلب مرد بابت عدم پرداخت مهر را داشته باشد که این امر، نیازمند پرداخت هزینه نیست.

اما در هر حال، گرفتن حکم جلب مهریه در سال 1403، منوط به آن است که زوجه، ابتدائا مراحلی همچون مراجعه به اداره ثبت و دادگاه خانواده را طی کرده و حکم دادگاه مبنی بر الزام شوهر به پرداخت مهریه را گرفته باشد. طی این مراحل، نیازمند پرداخت هزینه هایی است که از جمله آنها، می توان به هزینه دادرسی دادگاه اشاره نمود. هزینه رسیدگی به دادخواست مطالبه مهریه، مطابق نرخ تعرفه خدمات قضایی محاسبه می شود.

بر این اساس، هزینه دادرسی دعاوی مالی همچون مطالبه مهریه تا مبلغ بیست میلیون تومان، در مرحله بدوی، معادل دو و نیم درصد ارزش خواسته بوده و برای مطالبه مهریه بیشتر از بیست میلیون تومان، می بایست مبلغی معادل سه و نیم درصد ارزش خواسته، به عنوان هزینه دادرسی، پرداخت نمود.

لغو حکم زندان مهریه

در خصوص اکثر پرونده های مطالبه مهریه از طریق دادگاه، این سوال به کرات مطرح می شود که آیا می توان حکم زندان مهریه را لغو کرد ؟ به عبارت دیگر، در صورتی که مردی، نتواند اقدام به پرداخت مهریه به همسر خود نماید، حتما زندانی می شود یا اینکه می توان به طریقی، این حکم را لغو کرد؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که مهم ترین ابزاری که برای لغو حکم زندان مهریه در عمل مورد استفاده قرار می گیرد، آن است که مرد، اعسار یا ناتوانی مالی خود برای پرداخت مهریه زن را در دادگاه، به اثبات برساند . به همین منظور، کافی است که شوهر، ظرف مهلت سی روز از تاریخ ابلاغ اجراییه، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه ارائه نموده و اعسار از پرداخت مهریه را اثبات نماید، که در این صورت، دیگر حکم زندان برای وی صادر نشده و حکم زندان لغو می گردد.

در صورتی که ادعای اعسار مرد از پرداخت مهریه در دادگاه اثبات شده و شهود اعسار نیز، شهادت شان توسط قاضی مورد پذیرش قرار گیرد، دادگاه اقدام به تعیین پیش قسط برای پرداخت مهریه زن نموده و اقساط مهریه را نیز، تعیین می کند. در این حالت، مرد مکلف است که در بازه های زمانی اعلام شده، به صورت منظم، مهریه زن را پرداخت کند. لذا حکم زندان مهریه، لغو شده محسوب می شود.

البته، لغو حکم زندان، همیشگی نیست؛ بلکه باید به این نکته نیز توجه داشت که اگر بنا به هر دلیل، مرد از پرداخت اقساط مهریه به زوجه خودداری نماید، زوجه می تواند بابت تاخیر در پرداخت اقساط مهریه، مجددا از طریق دادگاه، حکم جلب مرد را دریافت کرده و وی را زندانی کند؛ لذا لغو حکم زندان در این شرایط، منتفی است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه گرفتن حکم جلب مهریه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه گرفتن حکم جلب مهریه پاسخ دهند .