دعوی الزام به تحویل ملک

دعوی الزام به تحویل ملک، دعوایی است که خریدار ملک قولنامه ای یا سنددار، علیه فروشنده، مطرح کرده و الزام این شخص را به تسلیم و تحویل ملک فروخته شده، خواستار می گردد. نحوه طرح این دعوا، بدین صورت بوده که خواهان باید برای ثبت دادخواست خود، به یکی از دفاتر خدمات قضایی، مراجعه نماید.

دعاوی که در محاکم کشور، مطرح می شوند، دارای انواع مختلفی بوده که یکی از مهم ترین و در عین حال، هزینه برترین و زمان برترین این دعاوی، دعاوی ملکی بوده که دارای پیچیدگی های خاص حقوقی می باشند.
از جمله شایع ترین دعاوی ملکی، دعوی الزام به تحویل ملک بوده که هم در مورد املاک قولنامه ای و هم در مورد املاک سنددار مطرح می گردد. از آنجا که برای طرح این دعوا، باید شرایط لازم وجود داشته و مقررات مربوط به نحوه طرح آن نیز رعایت گردد، لازم است تا افردی که قصد اقامه این دعوا را دارند، با این احکام و مقررات آن آشنا شوند.
لذا، در این مقاله، پس از پاسخگویی به این سوال که دعوی الزام به تحویل ملک چیست، شرایط، نحوه طرح، مدارک و هزینه های این دعوا را در مورد املاک قولنامه ای و سنددار، توضیح داده و در انتها، یک نمونه رای الزام به تسلیم ملک مشاع و یک نمونه دادخواست الزام به تحویل ملک را نیز ارائه خواهیم کرد.

دعوی الزام به تحویل ملک چیست

دعاوی که در دادگاه های حقوقی، مطرح می شوند، انواع مختلفی داشته که دعاوی ملکی، از مهم ترین و هزینه برترین این دعاوی می باشند. یکی از دعاوی شایع ملکی، دعوی الزام به تحویل ملک بوده که هم در مورد املاک سند دار و هم در مورد املاک قولنامه ای، قابیلت طرح دارد. از آنجا که این دعوا، دارای شرایط و نحوه طرح ویژه ای بوده، در ادامه، پس از پاسخ به این سوال که دعوی الزام به تحویل ملک چیست، شرایط و نحوه طرح این دعوا را در مورد املاک قولنامه ای و سنددار، توضیح خواهیم داد.

دعوی الزام به تحویل ملک، زمانی مطرح می گردد که فردی، ملکی را با عقد بیع به دیگری فروخته یا به طرق دیگر، مالکیت ملک خود را به دیگری، انتقال داده، اما، پس از انتقال، از تسلیم کردن و تحویل آن ملک، خودداری می کند. 

در این صورت، خریدار یا فرد انتقال گیرنده، می تواند با مراجعه به دادگاه و تقدیم دادخواست، الزام فروشنده یا انتقال دهنده را به تسلیم و تحویل ملک، خواستار گردد. البته، در جایی که فردی، ملکی را به دیگری، اجاره داده و از تحویل ملک به مستاجر، خودداری می کند نیز می توان از دعوی تحویل ملک، صحبت کرد. اما، به طور معمول، عنوان دعوی و دادخواست آن، در موارد اجاره، تحویل و تسلیم عین مستاجره تعیین می گردد.

پس از پاسخ به این سوال که دعوی الزام به تحویل ملک چیست، در بخش های بعد، شرایط، نحوه طرح، مدارک و هزینه های این دعوا را توضیح داده و در انتها نیز یک نمونه دادخواست الزام به تحویل ملک را جهت استفاده خوانندگان محترم، ارائه خواهیم کرد.

شرایط دعوی الزام به تحویل ملک

برای اینکه هر دعوایی در دادگاه، قابلیت طرح داشته و به صدور رای به نفع خواهان، منتهی گردد، لازم است تا یک سری از شرایط مقرر در قانون آیین دادرسی مدنی و سایر قوانین ماهوی وجود داشته باشد. چرا که در غیر این صورت، نتیجه دعوا، شکست خواهان خواهد بود. شرایط دعوی الزام به تحویل ملک، به طور کلی، به دو گروه شرایط عمومی و احتصاصی، تقسیم می گردند که در ادامه، به توضیح این شرایط، خواهیم پرداخت.

منظور از شرایط عمومی دعوی الزام به تحویل ملک، شرایطی است که در تمامی دعواها، وجود آن ها لازم و ضروری بوده و بنابراین، دعوی الزام به تحویل ملک نیز از این قاعده، مستثنی نمی باشد. ذی نفع بودن خواهان، اهلیت وی، عدم رسیدگی به دعوا در دادگاه دیگر و طرح دعوی در دادگاهی که صلاحیت ذاتی و محلی، برای رسیدگی به دعوا را دارد، از مهم ترین شرایط عمومی دعوی الزام به تحویل ملک می باشد.

شرایط اختصاصی دعوی الزام به تحویل ملک، شرایطی است که صرفا در این دعوا، مورد نیاز بوده و ارتباطی با سایر دعاوی، حتی دعاوی ملکی دیگر ندارد. شرایط اختصاصی دعوی الزام به تحویل ملک، عبارتند از:

مالکیت ملک، به یک وسیله قانونی، به انتقال گیرنده، انتقال یافته باشد. بنابراین، به عنوان مثال، در صورتی که انتقال گیرنده، در قمار یا شرط بندی، ملک را برنده شده باشد، از آنجا که این راه ها از نظر قوانین کشور ما، نامشروع محسوب شده، دعوی الزام به تحویل ملک نیز در این موارد، پذیرفته نخواهد شد.

انتقال دهنده، تعهد به تحویل ملک داشته و موعد تسلیم ملک، فرا رسیده باشد. در حالتی که تحویل ملک، دارای موعد مشخصی بوده(مانند 30 بهمن ماه) و آن موعد فرا رسیده و یا اینکه تعهد به تحویل ملک، مدت دار نبوده و در واقع، حال و فوری می باشد، انتقال گیرنده می تواند برای طرح دعوی الزام به تحویل ملک، اقدام نماید. نتیجه آنکه اگر تسلیم ملک، موعد داشته، تا زمانی که آن موعد فرا نرسیده باشد، مطابق مقررات نحوه طرح دعوی الزام به تحویل ملک، امکان اقامه این دعوا، وجود نخواهد داشت.

مراحل و نحوه طرح دعوی الزام به تحویل ملک

در صورتی که شرایط طرح دعوی الزام به تحویل ملک، وجود داشته باشد، انتقال گیرنده می تواند برای اقامه این دعوا و اجبار انتقال دهنده به تسلیم ملک، اقدام نماید. اما، برای اینکه انتقال گیرنده، به عنوان خواهان دعوا، در این دعوی پیروز شود، لازم است تا مقررات نحوه طرح دعوی الزام به تحویل ملک را رعایت کند که مطابق این مقررات، مراحل طرح دعوی الزام به تحویل ملک، به شرح زیر می باشد:

ابتدا، انتقال گیرنده، به عنوان خواهان باید برای ثبت نام و احراز هویت در سامانه احراز هویت ثنا، اقدام کرده که برای انجام این امر، هم می تواند به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کرده و هم از طریق ورود به آدرس sana.adliran.ir اقدام نماید.

در مرحله بعد از مراحل نحوه طرح دعوی الزام به تحویل ملک، خواهان باید، برای تنظیم دادخواست اقدام کرده که برای این امر، پیشنهاد می شود تا از راهنمایی یک وکیل متخصص، استفاده کند، چرا که این دعوا، یک دعوی تخصصی و با پیچیدگی های خاص حقوقی خود می باشد.

پس از تنظیم دادخواست، خواهان باید برای ثبت دادخواست خود، با همراه داشتن اسناد و مدارک لازم، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه نماید. در بخش مدارک لازم برای طرح دعوی الزام به تحویل ملک، در مورد این مدارک صحبت خواهیم کرد.

پس از ارجاع دادخواست به شعبه دادگاه صالح، وقت رسیدگی، تعیین گردیده و به طرفین ابلاغ می شود. در نهایت، در صورتی که شرایط دعوی الزام به تحویل ملک وجود داشته باشد، دادگاه، رای بر تحویل ملک صادر کرده که این رای، پس از قطعیت، از طریق اجرای احکام دادگاه بدوی، قابل اجرا خواهد بود.

مدارک لازم برای طرح دعوی الزام به تحویل ملک

برای اینکه دادخواست خواهان، در دعوی الزام به تحویل ملک، پذیرفته شده و به صدور رای به نفع وی، منتهی گردد، لازم است تا علاوه بر شرایط دعوا و رعایت مقررات نحوه طرح آن، مدارک خاصی نیز ضمیمه دادخواست، برای دادگاه رسیدگی کننده به دعوا، فرستاده شود. این مدارک، شامل موارد زیر می باشند:

کارت ملی خواهان یا دسترسی به اطلاعات شماره ملی وی

مبایعه نامه انتقال ملک و سند رسمی انتقال آن، در صورتی که سند تنظیم شده باشد؛ اما، در صورتی که ملک، از نوع ملک قولنامه ای بوده، صرفا مبایعه نامه، کافی خواهد بود.

فیش یا هر مدارک دیگری، مبنی بر واریز ثمن قرارداد از سوی انتقال گیرنده.

لازم به ذکر است، از آنجا که در مرحله ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، تصویر اسکن شده مدارک، برای دادگاه، ارسال می گردد، خواهان، موظف است تا اصل مدارک خود را در جلسه اول دادرسی، حاضر کرده و به دادگاه ارائه نماید.

هزینه طرح دعوی الزام به تحویل ملک

برای ثبت و ارجاع دادخواست دعوی الزام به تحویل ملک، مانند سایر دعاوی، خواهان باید هزینه دعوای خود را پرداخت کرده و صرفا، پس از پرداخت این هزینه ها است که دادخواست، توسط دفاتر خدمات قضایی، برای دادگاه صالح، ارسال می گردد. به همین دلیل، در ادامه، به بررسی هزینه دعوی الزام به تحویل ملک، می پردازیم.

اولین هزینه ای که خواهان دعوی الزام به تحویل ملک، باید به آن توجه داشته باشد، هزینه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می باشد. با توجه به تعرفه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، در سال 1401، هزینه ثبت دادخواست، به مبلغ 40 هزار تومان و هزینه تایپ آن، مهم ترین هزینه های این بخش می باشند.

به علاوه، از آنجا که دعوی الزام به تحویل ملک قولنامه ای و سند دار، یک دعوی مالی، محسوب شده، خواهان باید هزینه دادرسی دعاوی مالی را نیز پرداخت نموده که در صورتی که قیمت منطقه ای ملک تا 20 میلیون تومان باشد، 2/5 درصد قیمت و اگر بیش از 20 میلیون تومان باشد، 3/5 درصد قیمت منطقه ای ملک مورد دعوا خواهد بود.

دعوی الزام به تحویل ملک قولنامه ای

در حال حاضر، بیشتر املاکی که مورد معامله قرار می گیرند، دارای سند رسمی بوده و انتقال این املاک، با تنظیم سند رسمی در دفترخانه ها، انجام می گیرد. اما، به هر حال، هنوز هم در برخی مناطق کشور، املاک قولنامه ای وجود داشته که مالکین این املاک، همچنین، از گرفتن سند برای آن ها خودداری می کنند. در این صورت، این سوال، قابل طرح است که آیا دعوی الزام به تحویل ملک قولنامه ای، مورد پذیرش دادگاه قرار می گیرد یا خیر؟

در پاسخ به سوال فوق، باید گفت، از آنجا که قولنامه، در صورتی که توسط طرفین، امضا شده و باقی شرایط قانونی را نیز داشته باشد، سند عادی محسوب شده و دارای اعتبار قانونی بوده، در نتیجه، دعوی الزام به تحویل ملک قولنامه ای نیز همانند دعوایی که مستند به سند رسمی باشد، در محکمه، پذیرفته می گردد.

بنابراین، در صورتی که شرایط عمومی و اختصاصی دعوی الزام به تحویل ملک قولنامه ای، که در بخش های قبل، مورد بررسی قرار گرفت، وجود داشته و موعد تسلیم ملک، فرار رسیده باشد، خریدار ملک قولنامه ای نیز می تواند برای طرح دعوی الزام به تحویل ملک، اقدام نماید.

نمونه رای الزام به تحویل ملک مشاع

در بخش ها ی قبل، به این سوال پاسخ دادیم که دعوی الزام به تحویل ملک چیست و شرایط و نحوه طرح این دعوا را در مورد املاک قولنامه ای و سنددار، توضیح دادیم. در این بخش، قصد داریم تا یک نمونه رای الزام به تحویل ملک مشاع را جهت استفاده خوانندگان محترم، ارائه کرده و فایل دانلود آن را قرار دهیم.

تصرف عدوانی در ملک مشاع، در صورت انجام توسط شخصی غیر از شرکای آن ملک، جرم بوده و دارای مجازات حبس از 15 روز تا 6 ماه می باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، مطالعه مقاله زیر توصیه می شود.

نمونه دادخواست الزام به تحویل ملک

هرچند، همواره توصیه می شود تا افرادی که قصد طرح دعوا را داشته، با کمک یا وکیل یا متخصص حقوقی، برای تنظیم دادخواست خود، اقدام نمایند، اما باز هم هستند اشخاصی که خود، شخصا برای تنظیم دادخواست اقدام می کنند. به همین دلیل، در این بخش، یک نمونه دادخواست الزام به تحویل ملک را ارئه کرده تا درصورت لزوم، مورد استفاده خوانندگان محترم، قرار گیرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه طرح دعوی الزام به تحویل ملک در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه طرح دعوی الزام به تحویل ملک پاسخ دهند.