مفقود شدن قولنامه

در صورت مفقود شدن مبایعه نامه با داشتن کد رهگیری ، می توان نسخه ای از آن را از طریق سامانه ثبت معاملات و املاک کشور دریافت نمود . اما در صورت گم شدن مبایعه نامه بدون داشتن کد رهگیری ، می توان نسخه ای از آن را از طرف مقابل دریافت و برابر اصل نموده و در غیر این صورت ، در دادگاه ، دعوی اثبات وقوع بیع را مطرح کرد .

در حال حاضر ، انجام معاملات ملکی میان افراد اعم از خرید و فروش و یا رهن و اجاره ، از طریق مراجعه به دفاتر خرید و فروش ملک یا بنگاه ها انجام می شود که در صورت تنظیم قرارداد مبایعه نامه میان طرفین در بنگاه ، کد رهگیری نیز به آن اختصاص پیدا می کند که از طریق آن ، طرفین ، این اطمینان خاطر را پیدا می کنند که قولنامه یا مبایعه نامه صادره ، از اعتبار قانونی برخوردار می باشد .

با این حال ، گاهی مبایعه نامه هایی که به صورت عادی میان افراد تنظیم شده و دارای کد رهگیری نیستند و نیز ، در دفاتر اسناد رسمی نیز به ثبت نرسیده اند ، گم می شوند . در این حالت ، ممکن است این سوال مطرح شود که در صورت مفقود شدن مبایعه نامه ، طرفین معامله ، باید چه اقداماتی را انجام دهند تا بتوانند مالکیت خود را اثبات نمایند ؟ این موضوع ، به ویژه در صورت خرید ملک توسط خریدار ، از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم راهکارهای قانونی مفقودی مبایعه نامه را بررسی نموده که در این راستا ، مفقودی مبایعه نامه با داشتن کد رهگیری و بدون داشتن کد رهگیری را توضیح خواهیم داد و سپس ، نحوه اثبات مالکیت در صورت گم شدن مبایعه نامه ، با استفاده از استشهادیه مورد بررسی قرار خواهد گرفت .

راهکارهای قانونی مفقودی مبایعه نامه

عقد بیع ، یا همان خرید و فروش در حوزه معاملات ملکی ، به این معنا است که شخصی ، ملک خود را با شرایط خاصی ، در ازای پرداخت مبلغ مشخص ، به فرد دیگری واگذار می کند . از آن جهت که انعقاد قرارداد بیع ، همچون قراردادهای رهن و اجاره ، رواج زیادی داشته و عوض یا بهای آن نیز ، معمولا زیاد است ، انعقاد صحیح و قانونی آن ، حایز اهمیت فراوان است .

به ویژه ، از آن جهت که به موجب سند مبایعه نامه ، می توان مالکیت قانونی فرد بر آن ملک را اثبات نمود ، افراد تمایل دارند که سند ملکی خود را به صورت دائمی ، در دسترس داشته باشند . با این حال ، گاهی ممکن است بنا به دلایل مختلفی ، سند ملکی یا مبایعه نامه ، گم و یا مفقود شود . همچنین ، ممکن است که مبایعه نامه ، بنا به دلایل دیگری همچون سرقت ، از دسترس خریدار ، خارج گردد .

در چنین شرایطی ، لازم است که راهکارهای قانونی برای مفقودی مبایعه نامه ، مد نظر قرار گیرد تا از طریق این راهکارها ، بتوان مجددا ، مبایعه نامه را اخذ و دریافت نمود . به همین دلیل ، در پاسخ به این سوال که راهکارهای قانونی مفقودی مبایعه نامه چیست ، باید گفت که این راهکارها ، بسته به اینکه مبایعه نامه مورد نظر به چه صورت تنظیم شده باشد ، تفاوت خواهد داشت که در قسمت بعد ، به تشریح آن خواهیم پرداخت .

اما نخستین راهکار قانونی در صورت مفقودی مبایعه ، می تواند آن باشد که برای جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی ، طرفین با مراجعه به شورای حل اختلاف ، درخواست مفقودی مبایعه نامه را ارائه نمایند . البته ، در چنین شرایطی ، نمی توان از شورای حل اختلاف ، سند ملکی جدید گرفته و یا اینکه مالکیت خود را بر آن ملک اثبات کرد ؛ بلکه اخذ گواهی از شورا ، صرفا سبب می شود که بتوان اثبات نمود هرگونه سوء استفاده احتمالی از مبایعه نامه ، بدون رضایت طرفین صورت گرفته و غیر قانونی است .

مفقودی مبایعه نامه بدون داشتن کد رهگیری

به طور کلی ، تنظیم مبایعه نامه میان طرفین قرارداد ، می تواند به سه شکل مختلف صورت گیرد . در نخستین روش ، مبایعه نامه تنظیم شده میان طرفین ، نوعی سند رسمی محسوب می شود ؛ چرا که طرفین با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی ، اقدام به ثبت رسمی مبایعه نامه خود نموده اند که در این صورت ، اثبات مالکیت در صورت گم شدن مبایعه نامه حتی بدون داشتن کد رهگیری ، بسیار آسان است ؛ چرا که طرفین می توانند با مراجعه به همان دفتر خانه و با پرداخت هزینه ، رونوشت آن را تهیه نمایند .

در دومین روش ، مبایعه نامه ، بر روی برگه ای معمولی میان طرفین تنظیم شده است که نوعی سند عادی بوده و طرفین ، با تدوین مفاد توافقات خود ، آن را امضا کرده و به امضای شهود نیز می رسانند . در این حالت ، اگر مبایعه نامه تنظیمی ، گم یا مفقود شده باشد ، متقاضی ، صرفا با مراجعه به طرف مقابل و اخذ نسخه ای که نزد وی موجود است ، می تواند از آن رونوشت تهیه نموده و به دفاتر اسناد رسمی ارائه نماید تا برابر اصل بودن آن را تصدیق نماید .

در غیر این صورت ، اگر طرف مقابل نیز ، از ارائه نسخه خود امتناع نموده یا بنا به هر دلیل دیگری به وی دسترسی نباشد ، از آن جهت که گم شدن مبایعه ، مشکلات حقوقی خاصی را به لحاظ عدم وجود سند ملکی ، خصوصا برای خریدار ایجاد می کند ، می توان از طریق قانونی ، دعوای اثبات قرارداد بیع را در دادگاه مطرح نمود که به وسیله آن ، می توان اقدام به اثبات مالکیت خود نمود .

در سومین روش ، طرفین ، برای تنظیم مفاد توافقات خود در خصوص قرارداد بیع ، به یکی از بنگاه های املاک مراجعه می نمایند که مبایعه نامه تنظیم شده توسط بنگاه های ملکی نیز ، نوعی سند عادی تلقی می شود ؛ لکن به دلیل اینکه مبایعه نامه های تنظیمی در دفترخانه ها ، دارای کد رهگیری است ، مفقودی مبایعه نامه در این حالت ، مشکل خاصی ایجاد نمی کند که در ادامه ، به توضیح آن خواهیم پرداخت .

پیدا کردن مبایعه نامه مفقود شده با داشتن کد رهگیری

در قسمت قبل ، توضیح دادیم که در صورت مفقود شدن مبایعه نامه بدون داشتن کد رهگیری ، چه اقداماتی می توان انجام داد . لکن حال حاضر ، تمامی مشاورین املاکی که اقدام به تنظیم معاملات ملکی میان طرفین می نمایند ، اعم از قراردادهای خرید و فروش ، اجاره و رهن ، می بایست اقدام به ثبت قرارداد در سامانه ثبت معاملات نموده و در پی آن ، یک کد رهگیری اختصاصی دریافت نمایند که از طریق این کد رهگیری ، می توان از اصالت و قانونی بودن مبایعه نامه تنظیمی ، اطلاع یافت .

اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که اگر مبایعه نامه تنظیم شده ، کد رهگیری داشته و بنا به دلایلی مفقود یا گم شده باشد ، چه اقداماتی برای دریافت دوباره آن می توان انجام داد ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که یکی از مزایای تنظیم مبایعه نامه با داشتن کد رهگیری ، آن است که می توان به راحتی ، نسخه ای از آن را دوباره دریافت نمود که برای دریافت نسخه دوم از مبایعه نامه با داشتن کد رهگیری می بایست به  سامانه ثبت معاملات و املاک کشور مراجعه نمود .

نحوه دریافت مبایعه نامه با داشتن کد رهگیری ، به این صورت است که متقاضی ، ابتدا به سامانه ثبت معاملات و املاک کشور به نشانی iranamlaak.ir وارد شده و از قسمت بالای صفحه یعنی بخش خدمات ، گزینه استعلام کد رهگیری املاک را انتخاب کنند . همانطور که مشاهده می شود ، این روش ، در صورت مفقود شدن مبایعه نامه بدون داشتن کد رهگیری ، کاربردی نخواهد داشت .

سپس ، باید مطابق تصویر زیر ، کد ملی طرف قرارداد و همچنین ، کد رهگیری مبایعه نامه را به صورت دقیق وارد کرده و پس از تکمیل کد امنیتی ، بر روی گزینه جستجو کلیک کرد . در صورت وارد نمودن اطلاعات به صورت صحیح ، می توان نسخه مبایعه نامه را چاپ نمود .

لازم به ذکر است که در صورت فراموشی کد رهگیری 13 رقمی مربوط به مبایعه نامه ، می توانید با مراجعه به دفتر املاکی که از طریق آن قرارداد بیع را تنظیم نموده اید ، کد رهگیری را دریافت کرده و همچنین ، می توانید به صورت حضوری نیز ، یک کپی از مبایعه نامه را نیز ، از نسخه موجود در دفتر املاک ، تهیه نمایید .

نحوه اثبات مالکیت در صورت گم شدن مبایعه نامه

یکی از مهم ترین مسائلی که پیرامون گم شدن مبایعه نامه بدون داشتن کد رهگیری و حتی با داشتن آن ، به ویژه برای خریداران ملک ایجاد می شود ، آن است که اثبات حق مالکیت آنها بر ملک ، ممکن است دچار مشکل گردد . به همین دلیل ، پرداختن به این موضوع ضرورت دارد که در صورت گم شدن یا مفقود شدن مبایعه نامه ، چگونه می توان مالکیت خود را بر آن ملک ، ثابت نموده و به طور کلی ، روش های اثبات مالکیت به چه صورت است ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که در شرایطی که عقد بیع میان طرفین ، به صورت صحیح و قانونی منعقد شده است ؛ لکن بنا به دلایلی ، مبایعه نامه بدون داشتن کد رهگیری ، مفقود شده و از طریق راه های پیش گفته نیز ، نمی توان نسخه ای از مبایعه نامه را دریافت کرد و طرف مقابل نیز ، همکاری لازم را برای دریافت سند مبایعه نامه به عمل نمی آورد ، می توان از طریق طرح دعوای اثبات وقوع بیع از طریق دادگاه ، این مشکل را برطرف نمود .

در این صورت ، خریدار ، می تواند یک نمونه دادخواست مبنی بر تایید وقوع قرارداد بیع ، در صورت عدم وجود مبایعه نامه و قولنامه املاک را تهیه نموده و پس از پرداخت هزینه دادرسی ، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، آن را به ثبت برساند که دادگاه محل وقوع مال غیر منقول ، صلاحیت رسیدگی به این دعوی را خواهد داشت .

در این موارد ، خواهان می بایست کلیه اسناد و مدارکی که دال بر وقوع قرارداد بیع می باشند را نیز ، به دادخواست خود ضمیمه نماید تا دادگاه ، با ملاحظه آن اسناد و مدارک ، پس از احراز وقوع بیع ، آن را تایید نماید . حکم دادگاه ، جنبه اعلامی داشته و از تاریخ قرارداد بیع ، خریدار را مالک اعلام می دارد و بدینوسیله ، وی می تواند مالکیت خود را ثبات کند .

لازم به ذکر است که اسناد و مدارکی که برای اثبات مالکیت در صورت مفقود شدن مبایعه نامه می توان به دادگاه ارائه نمود ، می تواند شامل مستندات مربوط به پرداخت وجه ، شهادت شهودی که حین تنظیم مبایعه نامه حضور داشته اند و همچنین ، استشهادیه ای است که به صورت مکتوب تهیه شده و به دادگاه ارائه می شود که در ادامه ، به بررسی استشهادیه مفقودی مبایعه نامه نیز ، خواهیم پرداخت .

استشهادیه مفقودی مبایعه نامه

اثبات مالکیت ملک در صورت گم شدن مبایعه نامه ، می تواند از طریق ارائه دادخواست تایید وقوع بیع به دادگاه حقوقی ، انجام شود . هرچند که معمولا ، حین طرح این دادخواست ، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی نیز ، علیه فروشنده اقامه می گردد . در هر حال ، دادگاه زمانی حکم به تایید وقوع بیع و الزام به تنظیم سند رسمی صادر می کند که خواهان ، با ارائه اسناد و مدارک لازم ، بتواند وقوع عقد بیع را ثابت نماید .

اثبات قرارداد بیع در صورتی که مبایعه نامه ، به صورت عادی و بدون داشتن کد رهگیری تنظیم شده باشد ، به این صورت است که شهادت شهود حاضر در حین تنظیم قرارداد مبایعه نامه ، به دادگاه ارائه شود و این موضوع ، از طریق تنظیم استشهادیه شهود صورت می گیرد . به همین مناسبت ، در این قسمت ، قصد داریم یک نمونه استشهادیه مفقودی مبایعه نامه را ارائه نماییم که متقاضی ، با تکمیل آن و معرفی شهود امضا کننده به دادگاه ، وقوع قرارداد بیع را اثبات نماید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص راهکارهای قانونی مفقود شدن مبایعه نامه با داشتن کد رهگیری و بدون آن در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون راهکارهای قانونی مفقود شدن مبایعه نامه با داشتن کد رهگیری و بدون آن پاسخ دهند .