جعل گواهینامه رانندگی

جرم جعل گواهینامه رانندگی یا جعل تصدیق راننده​، به معنی ساختن گواهینامه رانندگی غیر قانونی یا تغییر در محتویات یک گواهینامه قانونی بوده که مجازات آن، برای کارمندان دولت، حبس از 1 تا 5 سال یا جزای نقدی از 50 تا 250 میلیون ریال و برای افراد عادی، حبس از 6 ماه تا 3 سال یا جزای نقدی از 50 تا 250 میلیون ریال می باشد.

جرایمی که علیه اموال اشخاص جامعه، انجام گرفته، دارای انواع گوناگونی بوده که از مهم ترین آن ها می توان به سرقت، کلاهبرداری و جعل، اشاره نمود که جرم اخیر الذکر، می تواند در رابطه با اسناد مختلفی، نظیر اسناد تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی و کارت سربازی و احکام دادگاه ها، صورت گیرد.
یکی از اسنادی که جرم جعل، در رابطه با آن، انجام گرفته، گواهینامه رانندگی بوده که انجام دهنده جرم را با مجازات شدید قانونی، مواجه کرده و میزان این مجازات قانونی، بسته به اینکه مرتکب جرم جعل گواهینامه رانندگی، کارمند رسمی باشد یا یک شخص عادی، متفاوت خواهد بود.
لذا، در این مقاله، پس از پاسخ به این سوال که جرم جعل گواهینامه رانندگی چیست، مجازات قانونی و نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم را توضیح داده و در انتها، یک نمونه شکواییه جعل تصدیق راننده​ را ارائه خواهیم کرد.

جرم جعل گواهینامه رانندگی چیست

یکی از جرایم مرتبط با اموال، جرم جعل بوده و از جمله اسنادی که این جرم در رابطه با آن، انجام می گیرد، گواهینامه رانندگی می باشد. به همین دلیل، برای پاسخ گویی به این سوال که جرم جعل گواهینامه رانندگی چیست و مجازات این جرم و نحوه شکایت از آن، به چه صورت می باشد، نخست باید به تعریف جرم جعل و مشخص کردن مفهوم این جرم، بپردازیم.

جرم جعل، بر خلاف بسیاری از جرایم، مانند کلاهبرداری، در قانون مجازات اسلامی، تعریف نشده است و قانون گذار در این قانون، صرفا به توضیح مصادیق این جرم، اکتفا نموده است. بر اساس قانون مجازات اسلامی، جعل بر دو نوع می باشد:

جعل مادی: جعل مادی که در ماده 523 قانون مجازات، مصادیق آن، مورد اشاره قانون گذار، قرار گرفته، عبارت است از: « ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند، نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا بکار بردن مهر دیگری، ‌بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب. »

بنابراین، هر گاه، پس از تنظیم یک سند، شخصی، با انجام اعمالی مانند خراشیدن، الحاق نوشته یا تغییر محتوای سند، آن را به طور غیر قانونی تغییر داده یا از همان ابتدا، فردی که دارای مقام دولتی برای تنظیم یک سند یا صدور یک مهر نبوده، سند یا مهری را به صورت غیر واقعی بسازد، مرتکب جرم جعل مادی شده است.

جعل معنوی: جعل معنوی، در ماده 532 قانون مجازات، مورد تصریح قانون گذار، قرار گرفته است. با این عبارت که : « هر یک از کارمندان و مسئولان دولتی که در اجرای وظیفه خود در احکام و تقریرات و نوشته ‌ها و اسناد و سجلات و دفاتر و غیر آن ها، از ‌نوشته ‌ها و اوراق رسمی تزویر کند، اعم از این که امضا یا مهری را ساخته یا امضا یا مهر یا خطوط را تحریف کرده یا کلمه ‌ای الحاق کند یا اسامی اشخاص ‌را تغییر دهد... »

با توجه به این ماده، برای تحقق جعل معنوی، لازم است تا یک مامور دولتی که وظیفه قانونی تنظیم یک سند یا صدور یک مهر را بر عهده داشته، در جریان تنظیم آن سند یا مهر، از حیطه وظایف قانونی خود خارج شده و سند یا مهر را بر خلاف قانون ساخته یا در حین تنظیم آن، محتوای خلاف واقع را در سند، وارد کند.

با توجه به توضیحات فوق، در پاسخ به سوالی که در ابتدای این بخش، مطرح گردید، مبنی بر اینکه جرم جعل گواهینامه رانندگی چیست، باید گفت، جرم جعل گواهینامه رانندگی یا جعل تصدیق راننده​، جرمی است که به دو صورت، قابل انجام می باشد:

یک مامور دولتی که مسئول صدور گواهینامه رانندگی بوده، در جریان تنظیم و صدور گواهینامه، عامدا، اطلاعات خلاف واقع را در گواهینامه رانندگی، وارد می کند.

شخصی که مسئول صدور گواهینامه رانندگی نیست، اقدام به تهیه گواهینامه رانندگی غیر واقعی کرده یا اینکه در گواهینامه رانندگی که به صورت قانونی، صادر شده، تغییری ایجاد می کند. به عنوان مثال، نام خانوادگی دارنده گواهینامه را تغییر داده و به این ترتیب، مشمول مجازات قانونی جعل می گردد.

مجازات جعل گواهینامه رانندگی

برای تعیین مجازات جرم جعل گواهینامه رانندگی یا جعل تصدیق راننده​، باید به مواد 532، 533 و 537 قانون مجازات اسلامی که در اصلاحات سال 99، مورد اصلاح واقع گردید، مراجعه نمود. لذا، در ادامه، به استناد به این دو ماده، به این سوال پاسخ خواهیم داد که مجازات جعل گواهینامه رانندگی چیست؟

مطابق ماده 532 قانون مجازات، در حالتی که جرم جعل، توسط کارمند رسمی، انجام گرفته، مجازات جرم، بدین صورت تعیین می گردد: مجازات های اداری در نظر گرفته شده و جبران خسارات وارده، به همراه یکی از دو مجازات حبس تعزیری از 1 تا 5 سال یا جزای نقدی از 50 میلیون تا 250 میلیون ریال.

اما، در صورتی که انجام دهنده جرم جعل گواهینامه رانندگی، اشخاص عادی باشند، به موجب ماده 533 قانون مجازات اسلامی، مرتکب، علاوه بر جبران خسارت، به مجازات حبس تعزیری از 6 ماه تا 3 سال یا جزای نقدی از 50 میلیون تا 250 میلیون ریال، محکوم می گردد.

البته، در حالتی که جعل تصدیق راننده​، از طریق دستکاری در آن، انجام نگرفته، بلکه فرد با تهیه کپی رنگی از گواهینامه، از آن، به عنوان اصل، استفاده می کند، مورد، مشمول ماده 537 قانون مجازات اسلامی بوده که در مورد مجازات این جرم، چنین مقرر داشته است:

«عکسبرداری از کارت شناسائی، اوراق هویت شخصی و مدارک دولتی و عمومی و سایر مدارک مشابه، در صورتی که موجب اشتباه با ‌اصل شود، باید ممهور به مهر یا علامتی باشد که نشان دهد آن مدارک، رونوشت یا عکس می باشد، در غیر این صورت، عمل فوق، جعل محسوب می شود‌ و تهیه‌ کنندگان اینگونه مدارک و استفاده‌ کنندگان از آن ها بجای اصلی، عالما عامدا، علاوه بر جبران خسارت، به حبس از شش ماه تا دو سال و یا به 25،000،000 تا‌ 100،000،000 ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»

لذا، در فرض عکس برداری یا تهیه کپی رنگی از گواهینامه رانندگی، بدون درج مهری که نشان دهنده کپی بودن آن شود، قانون گذار، اگرچه عمل مرتکب را جعل محسوب کرده، اما، مجازات خفیف تری را برای آن، در نظر گرفته است.

مجازات جعل امضای افراد عادی و مجازات جعل امضای مقامات رسمی کشور، کاملا متفاوت از یکدیگر و طبیعتا، مجازات قانونی جعل در قسم دوم، شدیدتر می باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، مطالعه مقاله زیر توصیه می شود.

نحوه شکایت و رسیدگی به جعل گواهینامه رانندگی

در صورت وقوع جرم جعل گواهینامه رانندگی، شاکی باید با توجه به مقررات مربوط به نحوه شکایت که در قانون آیین دادرسی کیفری، توضیح داده شده است، برای شکایت از مجرم، اقدام نماید. به علاوه، نحوه رسیدگی به این جرم نیز مطابق مقررات این قانون، خواهد بود. لذا، در ادامه، به توضیح مراحل نحوه شکایت و رسیدگی به جعل تصدیق راننده​، می پردازیم.

در مرحله اول از مراحل نحوه شکایت از جرم جعل گواهینامه رانندگی، شاکی باید برای ثبت نام و احراز هویت ثنا اقدام نموده که برای انجام این امر، هم می تواند با ورود به سامانه ثنا، به آدرس sana.adliran.ir شخصا ثبت نام و احراز هویت کرده و هم می تواند به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کند.

سپس، شاکی باید با در دست داشتن متن نمونه شکواییه جرم جعل گواهینامه رانندگی، مدارک لازم من جمله سند مجعول و نام کاربری و رمز عبور ثنا، به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و شکواییه خود را ثبت و برای دادسرای محل وقوع جرم، ارسال نماید.

در این مرحله از مراحل نحوه شکایت و رسیدگی به جعل تصدیق راننده​، دادسرا، پس از تشکیل پرونده، احضار متهم و شاکی، به دلایل موجود، رسیدگی کرده و در صورتی که دلایل کافی مبنی بر ورود اتهام به متهم، وجود داشته باشد، قرار جلب به دادرسی را صادر کرده و پس از صدور کیفر خواست، پرونده را برای دادگاه کیفری دو ارسال می کند. اما، در صورت عدم احراز جرم، قرار منع تعقیب صادر خواهد شد.

سپس، دادگاه کیفری دو، مجددا با دعوت از شاکی و متهم، به پرونده و دلایل موجود، رسیدگی نموده و در صورتی که وقوع جرم را محرز بداند، حکم بر محکومیت بر جرم جعل گواهینامه رانندگی و اعمال مجازات قانونی آن، صادر می کند. این حکم، ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی می باشد.

نمونه شکواییه جعل گواهینامه رانندگی

در بخش های قبل، به این سوال پاسخ دادیم که جرم جعل گواهینامه رانندگی یا جعل تصدیق راننده​ چیست و مجازات قانونی این جرم چه می باشد و همچنین، نحوه شکایت از آن را نیز توضیح دادیم. در این بخش، قصد داریم تا متن نمونه شکواییه جعل گواهینامه رانندگی را ارائه کرده و فایل دانلود آن را نیز در انتهای همین بخش، جهت استفاده خوانندگان محترم، قرار دهیم.

خوانندگان محترم، می توانند جهت دانلود نمونه شکواییه جعل گواهینامه رانندگی، بر روی دکمه دانلود فایل در باکس زیر، کلیک نمایند.

یکی از انواع اسنادی که جعل در آن، با مجازات قانونی، همراه بوده، کارت پایان خدمت است که انجام دهنده این جرم را با مجازات حبس و جزای نقدی، مواجه می کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، مطالعه مقاله زیر توصیه می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مجازات و شکایت از جعل گواهینامه رانندگی در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مجازات و شکایت از جعل گواهینامه رانندگی پاسخ دهند.