اموال مادی، گونه ای از اموال هستند که در جهان خارج، دارای یک وجود مادی و محسوس بوده و می توان آن را با چشم دید و به آن ها اشاره نمود. مانند خانه، اتومبیل. بنابراین، اموال غیر مادی، در نقطه مقابل این تعریف، قرار داشته که حق مولف و حق اختراع، از نمونه های مهم آن می باشند. این اموال، دارای تفاوت هایی با یکدیگر بوده که از جمله مهم ترین تفاوت های اموال مادی و اموال غیر مادی، می توان به غیر قابل توثیق بودن گروه دوم، اشاره نمود.

مال و جمع آن، یعنی اموال، یکی از موضوعات مهم مورد مطالعه علم حقوق و به طور اخص، حقوق مدنی بوده که دارای تقسیم بندی های متعددی، مانند اموال منقول و غیر منقول، مثلی و قیمی و اموال مصرف شدنی و قابل بقا می باشد.

یکی از تقسیم بندی های اموال، تقسیم آن ها به اموال مادی و اموال غیر مادی است که با توجه به تفاوت های مهمی که میان این دو گروه از اموال، وجود داشته، واجد آثار مهمی در روابط حقوقی افراد بوده و لذا، لازم است تا مورد بررسی دقیق قرار گیرد.

بنابراین، در این مقاله، ابتدا به تعریف اموال مادی و اموال غیر مادی، پرداخته؛ سپس، به این سوال پاسخ می دهیم که تفاوت های این دو گروه از اموال چیست و در انتها نیز تقسیم بندی های اموال مادی و غیر مادی را ارائه خواهیم کرد.

تفاوت اموال مادی و اموال غیر مادی

یکی از مفاهیم پایه و اصلی که در علم حقوق و به طور اخص، حقوق مدنی مطرح می گردد، مفهوم اموال بوده که جمع کلمه مال می باشد. اموال، در یک تقسیم بندی، به اموال مادی و غیر مادی، تقسیم شده که هر کدام از این تقسیم بندی ها، خود، دارای انواعی بوده که تفاوت های مهمی را با یکدیگر دارند. 

به منظور بررسی این تفاوت ها، در مقاله پیش رو، در این بخش، ابتدا، به این سوال پاسخ داده که اموال مادی چیست، سپس، در بخش بعد، به تعریف اموال غیر مادی، پرداخته و با مشخص شدن مفهوم این دو گروه از اموال، در نهایت، به بیان تفاوت های آن ها خواهیم پرداخت.

اما، پیش از آنکه به این سوال پاسخ دهیم که اموال مادی چیست و تفاوت آن با اموال غیر مادی چه می باشد، بهتر است تا ابتدا، تعریف دقیقی از واژه مال داشته باشیم و سپس، مفهوم اموال مادی و بعد، اموال غیر مادی را توضیح دهیم.

از نظر حقوقی، مال به چیزی گفته می شود که مفید بوده و نیازی را برآورده کند و قابل اختصاص یافتن به شخص معین یا ملت مشخصی باشد. به علاوه، برای آنکه چیزی، مال محسوب گردد، از نظر قانون یک کشور نیز باید مشروع و قانونی، تلقی گردد.

بنابراین، اگر چیزی وجود داشته که مفید نبوده و نیازی را برآورده نکند، مانند یک دانه گندم؛ و یا اینکه، قابل اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین نباشد، مانند خورشید و آسمان؛ و یا از نظر حقوق یک کشور، مشروع و قانونی نباشد، نظیر شراب در حقوق ایران، در این صورت، نمی توان آن را مال نامید.

اما، اموال مادی چیست؟ در پاسخ به این سوال، باید گفت، اموال مادی، گونه ای از اموال هستند که در جهان خارج، دارای یک وجود مادی و محسوس بوده و می توان آن را با چشم دید و به آن ها اشاره نمود. مانند خانه، اتومبیل و اموال و مشترکات عمومی مانند معابر و دریاها.

تفاوت اموال مادی و اموال غیر مادی

یکی از مفاهیم پایه و اصلی که در علم حقوق و به طور اخص، حقوق مدنی مطرح می گردد، مفهوم اموال بوده که جمع کلمه مال می باشد. اموال، در یک تقسیم بندی، به اموال مادی و غیر مادی، تقسیم شده که هر کدام از این تقسیم بندی ها، خود، دارای انواعی بوده که تفاوت های مهمی را با یکدیگر دارند. 

به منظور بررسی این تفاوت ها، در مقاله پیش رو، در این بخش، ابتدا، به این سوال پاسخ داده که اموال مادی چیست، سپس، در بخش بعد، به تعریف اموال غیر مادی، پرداخته و با مشخص شدن مفهوم این دو گروه از اموال، در نهایت، به بیان تفاوت های آن ها خواهیم پرداخت.

اما، پیش از آنکه به این سوال پاسخ دهیم که اموال مادی چیست و تفاوت آن با اموال غیر مادی چه می باشد، بهتر است تا ابتدا، تعریف دقیقی از واژه مال داشته باشیم و سپس، مفهوم اموال مادی و بعد، اموال غیر مادی را توضیح دهیم.

از نظر حقوقی، مال به چیزی گفته می شود که مفید بوده و نیازی را برآورده کند و قابل اختصاص یافتن به شخص معین یا ملت مشخصی باشد. به علاوه، برای آنکه چیزی، مال محسوب گردد، از نظر قانون یک کشور نیز باید مشروع و قانونی، تلقی گردد.

بنابراین، اگر چیزی وجود داشته که مفید نبوده و نیازی را برآورده نکند، مانند یک دانه گندم؛ و یا اینکه، قابل اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین نباشد، مانند خورشید و آسمان؛ و یا از نظر حقوق یک کشور، مشروع و قانونی نباشد، نظیر شراب در حقوق ایران، در این صورت، نمی توان آن را مال نامید.

اما، اموال مادی چیست؟ در پاسخ به این سوال، باید گفت، اموال مادی، گونه ای از اموال هستند که در جهان خارج، دارای یک وجود مادی و محسوس بوده و می توان آن را با چشم دید و به آن ها اشاره نمود. مانند خانه، اتومبیل و اموال و مشترکات عمومی مانند معابر و دریاها.

تفاوت اموال مادی و اموال غیر مادی

یکی از مفاهیم پایه و اصلی که در علم حقوق و به طور اخص، حقوق مدنی مطرح می گردد، مفهوم اموال بوده که جمع کلمه مال می باشد. اموال، در یک تقسیم بندی، به اموال مادی و غیر مادی، تقسیم شده که هر کدام از این تقسیم بندی ها، خود، دارای انواعی بوده که تفاوت های مهمی را با یکدیگر دارند. 

به منظور بررسی این تفاوت ها، در مقاله پیش رو، در این بخش، ابتدا، به این سوال پاسخ داده که اموال مادی چیست، سپس، در بخش بعد، به تعریف اموال غیر مادی، پرداخته و با مشخص شدن مفهوم این دو گروه از اموال، در نهایت، به بیان تفاوت های آن ها خواهیم پرداخت.

اما، پیش از آنکه به این سوال پاسخ دهیم که اموال مادی چیست و تفاوت آن با اموال غیر مادی چه می باشد، بهتر است تا ابتدا، تعریف دقیقی از واژه مال داشته باشیم و سپس، مفهوم اموال مادی و بعد، اموال غیر مادی را توضیح دهیم.

از نظر حقوقی، مال به چیزی گفته می شود که مفید بوده و نیازی را برآورده کند و قابل اختصاص یافتن به شخص معین یا ملت مشخصی باشد. به علاوه، برای آنکه چیزی، مال محسوب گردد، از نظر قانون یک کشور نیز باید مشروع و قانونی، تلقی گردد.

بنابراین، اگر چیزی وجود داشته که مفید نبوده و نیازی را برآورده نکند، مانند یک دانه گندم؛ و یا اینکه، قابل اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین نباشد، مانند خورشید و آسمان؛ و یا از نظر حقوق یک کشور، مشروع و قانونی نباشد، نظیر شراب در حقوق ایران، در این صورت، نمی توان آن را مال نامید.

اما، اموال مادی چیست؟ در پاسخ به این سوال، باید گفت، اموال مادی، گونه ای از اموال هستند که در جهان خارج، دارای یک وجود مادی و محسوس بوده و می توان آن را با چشم دید و به آن ها اشاره نمود. مانند خانه، اتومبیل و اموال و مشترکات عمومی مانند معابر و دریاها.

تقسیم بندی اموال مادی

علاوه بر اینکه مال، در یک تقسیم بندی، به اموال مادی و اموال غیر مادی، تقسیم شده، هر کدام از این تقسیم بندی ها نیز، خود، دارای انواع و زیر مجموعه هایی می باشند. لذا، در این بخش، به بررسی تقسیم بندی اموال مادی، پرداخته و تقسیم بندی اموال غیر مادی را نیز در قسمت بعد، ارائه خواهیم کرد.

یکی از تقسیم بندی های مهم اموال مادی، تقسیم این اموال به منقول و غیر منقول می باشد. منظور از مال منقول، مالی است که بتوان آن را جا به جا کرد، بدون اینکه خود مال یا محل آن، خراب شود. مانند اتومبیل و صندلی. در مقابل این گروه از اموال، اموال غیر منقول، قرار داشته که جا به جایی مکانی آن ها، بدون خرابی خود آن ها یا محلشان، امکان پذیر نمی باشد. مانند خانه، زمین و لوله های نصب شده در ملک.

اموال مثلی، به اموالی گفته می شود که اشباه و نظایر آن، زیاد می باشد و بنابراین، متعهد می تواند به جای آن مال، مالی نظیر آن را به طلبکار خود بدهد؛ مانند یک اسکناس هزار تومانی، بنابراین، شخصی که بابت خرید یک کالا، مبلغ 500 هزار تومان، بدهکار می باشد، می تواند به جای اسکناس هایی که در جیب خود دارد، هر اسکناس دیگری را نیز به فروشنده، داده و تعهد خود را انجام دهد.
اما، مال قیمی، به مالی گفته می شود که منحصر به فرد بوده، نظایری نداشته و خود آن مال، مد نظر می باشد، به نحوی که متعهد نمی تواند به جای آن مال، مال دیگری را به طلبکار بدهد. به عنوان مثال، هنگامی که شخص خانه خود را می فروشد، ملزم است تا همان خانه را به خریدار تحویل داده و در نتیجه نمی تواند خانه دیگری، هر چند گران تر را به خریدار بدهد. بنابراین، خانه، مثال خوبی، برای اموال قیمی می باشد.

اموال مصرف شدنی، همانطور که از نام آن ها پیدا است، در نتیجه استفاده، از بین می روند، مانند شمع و کلیه مواد خوراکی و آشامیدنی. اما، اموال قابل بقا، با استفاده از بین نمی روند، هر چند در گذار زمان، دچار استهلاک شوند، نظیر خانه و ماشین.

تقسیم بندی اموال غیر مادی

همانند اموال مادی، اموال غیر مادی نیز دارای زیر مجموعه ها و تقسیم بندی های بوده که لازم است مورد توجه، قرار گیرد. بنابراین، در این بخش، به توضیح تقسیم بندی اموال غیر مادی، پرداخته و به این سوال پاسخ خواهیم داد که انواع این اموال چیست؟

حقوق تعلق گرفته به اعیان، از آن جهت که با چشم، مشاهده نشده و قابل اشاره در جهان خارجی نیز نمی باشند، اموال غیر مادی می باشند. مانند حق انتفاع که به موجب آن، شخص می تواند از مال متعلق به دیگری، استفاده کند این حق، یعنی، حق استفاده از مال دیگری، قابل مشاهده با چشم نبوده و در زمره اموال غیر مادی می باشد.

اموال فکری و معنوی، اموالی هستند که به آفرینش های ذهنی، گفته شده و ناشی از قدرت خلاقیت ذهن انسان می باشند. به عنوان مثال، حقی که مولف، بر کتاب نوشته شده یا قطعه آهنگ ساخته شده، دارد و یا حق مخترع بر اختراع ایجاد شده که در اثر ثبت اختراع ایجاد می شود، از جمله اموال معنوی و از زیر مجموعه های مهم اموال غیر مادی می باشند.

حقوقی که فرد بر اسناد تجاری داشته نیز از آن جهت که وجود مادی در عالم خارج نداشته، از جمله اموال غیر مادی می باشند. مانند حقی که سهام داران، در یک شرکت سهامی داشته که خود این حق، بر خلاف ورقه سهم، قابل دیدن و اشاره نمی باشد.

حق سرقفلی یا کسب و پیشه، که عبارت است از حق مستاجر ملک تجاری بر اعتبار ناشی از فعالیت خود و مستاجران تجاری، این امکان را به مستاجر می دهد تا تحت شرایط ویژه قانون روابط موجر و مستاجر سال 56، بدون نیاز به تمدید اجاره، همچنان، به تصرف ملک ادامه داده و موجر، قادر به تخلیه نباشد. حق سرقفلی نیز از مهم ترین نمونه های اموال غیر مادی می باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اموال مادی و اموال غیر مادی در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اموال مادی و اموال غیر مادی پاسخ دهند.