تعویض شناسنامه

تعویض شناسنامه، با ارائه مدارک لازم، شامل شناسنامه قبلی و سه قطعه عکس 4×3 تمام رخ جدید، از طریق مراجعه حضوری به یکی از ادارات ثبت احوال کشور یا دفاتر پیشخوان دولت، امکان پذیر می باشد. در حال حاضر، ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه و پیگیری آن، با کد ملی، امکان پذیر نبوده و متقاضیان می توانند از طریق سامانه رهگیری مرسولات پستی و با استفاده از شماره مرسوله، برای پیگیری شناسنامه خود، اقدام نمایند.

علاوه بر کارت ملی که کارت هویتی اصلی ایرانیان محسوب گردیده، شناسنامه نیز در بسیاری از موارد، مانند افتتاح حساب بانکی، ثبت نام سامانه ثنا و ثبت نام فرزندان در مدارس، جهت دریافت خدمات دولتی و خصوصی، مورد نیاز می باشد.

اما، گاهی، بنابر به دلایلی، شناسنامه فرد، با وضعیتی که دارد، قابل استفاده نبوده و لذا، دارنده این سند هویتی، جهت دریافت خدمات بخش دولتی و خصوصی، باید برای تعویض شناسنامه خود اقدام نماید که انجام این امر، مستلزم آگاهی از روند، مدارک لازم و هزینه های مربوط به عوض کردن شناسنامه می باشد.
لذا، در این مقاله، نحوه، مدارک لازم و هزینه های عوض کردن شناسنامه را توضیح داده و پس از بررسی ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه و پاسخگویی به این سوال که تعویض این سند هویتی چند روز طول می کشد، در پایان، نحوه پیگیری درخواست تعویض شناسنامه با کد ملی را توضیح خواهیم داد.

مراحل و نحوه تعویض شناسنامه

شناسنامه، در کنار کارت ملی، اصلی ترین و مهم ترین، اوراق هویتی اتباع ایرانی، محسوب می شود و در بردارنده مشخصات هوتی فرد،  و آیا سری و سریال شناسنامه، نام پدر و مادر و تاریخ تولد فرد می باشد. اما، گاهی، پیش می آید که به دلایلی، دارنده این سند هویتی، باید برای تعویض آن، اقدام کند.

 به همین دلیل، این سوالات، مطرح می گردد که مراحل و نحوه تعویض شناسنامه، به چه صورت است؟ آیا ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه نیز همچون ثبت نام کارت ملی هوشمند، برای متقاضیان، امکان پذیر می باشد یا خیر؟ و اینکه، آیا پس از ثبت نام، می توان برای پیگیری صدور شناسنامه با کد ملی اقدام نمود؟

لذا،در این بخش، به سوال اول، پاسخ داده و امکان ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه را در بخش بعد، بررسی کرده و در ادامه نیز خواهیم گفت که آیا پیگیری این سند سجلی، با کد ملی، برای متقاضیان،امکان پذیر می باشد یا خیر؟

اما، پیش از آنکه به بررسی نحوه تعویض شناسنامه، پرداخته و مراحل انجام آن را برای افراد متقاضی، توضیح دهیم، لازم است تا ابتدا، به این سوال، پاسخ دهیم که در چه مواردی، دارنده این سند سجلی، می تواند برای تعویض آن، اقدام نماید؟

در پاسخ به سوال فوق، باید گفت، در این موارد، تعویض شناسنامه، انجام می گیرد: پس از رسیدن فرد به 15 سالگی، جهت عکس دار کردن شناسنامه؛ پس از رسیدن دارنده، به 30 سالگی، جهت تعویض عکس شناسنامه؛ حذف ازدواج سابق از شناسنامه؛ حذف طلاق از شناسنامه زوجه در طلاق بائن غیر مدخوله؛ مخدوش شدن شناسنامه؛ تبدیل شناسنامه های قدیمی به جدید و تغییر مشخصات هویتی دارنده شناسنامه.

در هر یک از حالات فوق، دارنده، به منظور تعویض شناسنامه خود، باید با در دست داشتن مدارک لازم، به اداره ثبت احوال محل سکونت خود یا یکی از دفاتر پیشخوان دولت، مراجعه کرده و پس از دریافت فرم تعویض شناسنامه و پرداخت هزینه های قانونی، درخواست خود را به اداره ثبت احوال، ارائه نماید.

پس از ثبت درخواست، مامور اداره ثبت احوال مربوطه، به درخواست واصل شده، رسیدگی کرده و در صورتی که مطابق شرایط قانونی باشد، شناسنامه جدید، برای فرد، صادر شده و در غیر مورد مفقودی شناسنامه قدیم، متقاضی می تواند با ارائه شناسنامه سابق، شناسنامه جدید خود را به شکل حضوری و یا از طریق پست، دریافت نماید.

لازم به ذکر است که ثبت درخواست تعویض شناسنامه، صرفا، توسط افراد بالای 18 سال امکان پذیر بوده و افراد کمتر از 18 سال، صرفا در صورت داشتن حکم رشد یا از طریق پدر، جد پدری، مادر(تا زمانی که در قید زوجیت پدر باشد) و سایر نمایندگان قانونی فرد، مانند قیم، می توانند برای عوض کردن شناسنامه خود، اقدام نمایند.

ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه

با توجه به اینکه در سال های اخیر، سازمان ثبت احوال کشور نیز همچون سایر بخش های دولتی، با راه اندازی سایت ها و سامانه های اینترنتی، کوشیده تا خدمات خود را هر چه بیشتر از حالت حضوری، خارج کرده و به شکل الکترونیکی و غیر حضوری، به مراجعین خود ارائه دهد، ممکن است این سوال نیز برای متقاضیان تعویض شناسنامه، مطرح گردد که آیا سامانه ای نیز جهت ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه، تاسیس شده است؟ و اگر آری، نحوه ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه، به چه صورت می باشد؟

برای پاسخ به سوال فوق، باید به درگاه خدمات الکترونیکی سایت سازمان ثبت احوال کشور مراجعه نمود. پس از مراجعه به سایت سازمان ثبت احوال کشور، در صورتی که بر روی گزینه خدمات الکترونیکی، کلیک شود، معلوم می گردد که ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه، جزء این خدمات نبوده و در بخش مربوط به اطلاعات این خدمت سازمان نیز چنین مقرر شده که متقاضیان، باید به نحو حضوری، برای تعویض شناسنامه خود و پیگیری آن با کد ملی یا سایر اطلاعات اقدام نمایند.

البته، لازم است به این نکته اشاره شود که در سال های گذشته، خدمات تعویض شناسنامه و هم چنین، دریافت شناسنامه المثنی، به شکل اینترنتی و از طریق سایت سازمان ثبت احوال کشور، به آدرس sabteahval.ir انجام می گرفت و امکان پیگیری صدور شناسنامه با کد ملی نیز برای متقاضیان وجود داشت؛ اما در حال حاضر، این خدمت از لیست خدمات الکترونیکی سایت، حذف شده است.

مدارک لازم برای تعویض شناسنامه

علاوه بر مساله ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه، یکی دیگر از مسائلی که در رابطه با تعویض این سند هویتی، باید به آن پرداخته شود، بحث مدارک لازم برای برای تعویض شناسنامه می باشد. این مدارک، در سایت سازمان ثبت احوال کشور، مشخص گردیده و شامل موارد زیر می باشند:

اصل شناسنامه قبلی؛ البته، به غیر از موارد تعویض به دلیل مفقودی و در واقع، صدور شناسنامه المثنی که امکان ارائه شناسنامه سابق وجود ندارد.

سه قطعه عکس 4×3 تمام رخ جدید؛ صرفا برای افرادی که به دلیل رسیدن به 15 سالگی و 30 سالگی، قصد تعویض شناسنامه دارند.

ارائه مدرک معتبر عکس دار، در صورتی که شناسنامه، فاقد عکس باشد؛ مدارک قابل پذیرش، شامل پاسپورت، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، کارت شناسایی کارمندان دولت، کارنامه عکس دار مقاطع تحصیلی راهنمایی به بالا و معرفی نامه عکس دار دانش آموزان که توسط مدرسه محل تحصیل آنها صادر گردیده، می باشد.

لازم به ذکر است که در موارد استثنایی که متقاضی، فاقد مدارک فوق بوده، به منظور تعویض شناسنامه، به نیروی انتظامی، معرفی شده و با درخواست تایید عکس از ارگان مربوطه و تایید آن نهاد، شناسنامه جدید برای فرد، صادر می گردد.

هزینه تعویض شناسنامه

تعویض شناسنامه نیز مانند صدور شناسنامه و سایر خدمات سازمان ثبت احوال کشور، نیازمند پرداخت هزینه های مربوط به آن می باشد. بر اساس نرخ تعرفه های خدمات سازمان ثبت احوال کشور، هزینه تعویض شناسنامه، در سال 1401، به شرح زیر می باشد:

هزینه تعویض شناسنامه، به طور کلی، مبلغ 50 هزار تومان می باشد.

هزینه تعویض شناسنامه، در اجرای مواد 32 و 33 قانون ثبت احوال کشور، یعنی حذف ازدواج و طلاق از شناسنامه زوجه در طلاق بائن غیر مدخوله و حذف نام شوهر از شناسنامه زن، 125 هزار تومان است.

هزینه تعویض شناسنامه، به علت گم شدن آن، که در واقع، نیازمند اخذ شناسنامه المثنی بوده، برای مرتبه اول، 100 هزار تومان، برای مرتبه دوم، 150 هزار تومان و برای مرتبه سوم به بعد، 350 هزار تومان می باشد.

همچنین، نحوه پرداخت هزینه، بدین صورت بوده که متقاضی می تواند از طریق شماره حساب 4001011101012167 نزد بانک مرکزی، انتقال وجه به صورت کارت به کارت به شماره کارت 6367957022823913 و مراجعه به بانک ملی و پرداخت از طریق حواله پایا یا ساتنا به شماره شبا IR300100004001011101012167 و همچنین، دستگاه های کارتخوان نصب شده در ادارات ثبت احوال یا دفاتر پیشخوان دولت، برای پرداخت هزینه اقدام کند.

تعویض شناسنامه چند روز طول میکشد

در بخش های قبل، در مورد نحوه و مراحل تعویض شناسنامه، صحبت کرده و گفتیم که در حال حاضر، ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه، برای متقاضیان، امکان پذیر نبوده و این افراد می توانند جهت عوض کردن شناسنامه خود، به صورت حضوری، به اداره ثبت احوال یا یکی از دفاتر پیشخوان دولت، مراجعه نمایند.

یکی از دیگر از مسائلی که در رابطه با تعویض شناسنامه، دغدغه بسیاری از متقاضیان بوده، بحث زمان صدور این سند سجلی است و لذا، این سوال، برای بسیاری از آنها مطرح می گردد که تعویض شناسنامه چند روز طول میکشد؟

در پاسخ به سوال فوق، باید گفت، در حال حاضر، تعویض شناسنامه و صدور شناسنامه جدید، در شهرستان ها، در حدود 1 تا 2 روز، طول کشیده، اما در تهران، با توجه به تعداد بالای متقاضیان و حجم بالای درخواست ها، این مدت، در حدود 7 تا 10 روز می باشد. همچنین، بر اساس اعلام سامان ثبت احوال کشور، در هفته دولت، تعویض شناسنامه در محل این سازمان، ظرف یک روز انجام می گرفت که البته، در حال حاضر، این مهلت، پایان یافته است.

پیگیری تعویض شناسنامه با کد ملی

از زمانی که افراد برای تعویض شناسنامه خود اقدام کرده، تا زمانی که این سند هویتی صادر شده و به دست آنها می رسد، مدتی طول می کشد که گاه، بنابر دلایلی، ممکن است که این مدت، بیش از اندازه، طولانی شود. بنابراین، این سوال، قابلیت طرح دارد که آیا می توان برای پیگیری تعویض شناسنامه با کد ملی، اقدام نمود؟ اگر آری، نحوه انجام آن، به چه صورت می باشد؟

در پاسخ به سوال فوق، باید گفت، در حال حاضر، سایت یا سامانه ای راه اندازی نشده که از طریق آن، متقاضیان بتوانند برای پیگیری تعویض شناسنامه با کد ملی، اقدام نمایند. البته، در گذشته، امکان پیگیری شناسنامه از طریق سایت سازمان ثبت احوال کشور وجود داشت که این پیگیری، نیازمند داشتن کد پیگیری درخواست بود و با کد ملی، قابلیت انجام نداشت که در حال حاضر، این امکان، به طور کلی، از سایت سازمان، حذف شده است.

ذکر این نکته، ضروری است که متقاضیان می توانند با مراجعه به سامانه رهگیری مرسولات شرکت ملی پست، به آدرس tracking.post.ir، روند پستی شناسنامه جدید خود را پیگیری کرده که در این مورد نیز پیگیری، از طریق شماره مرسوله، امکان پذیر است و نه کد ملی متقاضی.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تعویض شناسنامه در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تعویض شناسنامه پاسخ دهند.