ضمانت نامه بانکی و ویژگی های آن

ضمانت نامه بانکی، سندی بوده که به درخواست مشتری، از سوی بانک، صادر شده و پرداخت وجه مندرج در آن را، در صورت استنکاف ضمانت خواه، از انجام تعهدش، تضمین می کند. غیر قابل انتقال بودن ضمانت نامه، از ویژگی های آن و اطلاعات هویتی ضمانت خواه و ذینفع، از جمله مندرجات آن، هستند. سپردن وثیقه نیز از شرایط صدور این ضمانت نامه می باشد.

عقد ضمانت، عقدی است که به واسطه آن، شخصی به عنوان ضامن، تعهد می کند که در صورتی که بدهکار اصلی، بدهی خود را نپردازد، آن را تقبل خواهد کرد و قانونا مسئول پرداخت آن می باشد. عقد ضمانت، یکی از عقود رایج و پر ریسک بوده و افراد معمولا، به دلیل مشکلات و خطرات ناشی از این عقد، از قبول ضمانت، امنتاع می کنند.

 یکی از مهمترین انواع ضمانت، ضمانت نامه های بانکی است. ضمانت نامه بانکی، معمولا، برای قراردادهای کلان صادر می شوند و به دلیل اهمیتی که دارند، داری مندرجات و مقررات خاصی هستند. بدون رعایت مقررات و قواعد مربوط به این نوع از ضمانتنامه ها، امکان صدور و بهره مندی از آن ها، وجود نخواهد داشت.

از این رو، در این مقاله، به این پرسش، پاسخ می دهیم که تعریف و ویژگی ضمانتنامه بانکی چیست؛ سپس، در خصوص مندرجات، شرایط، هزینه و مدت اعتبار این نوع از ضمانت نامه ها، توضیح خواهیم داد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

ضمانتنامه بانکی چیست

در پاسخ به این پرسش که ضمانتنامه بانکی چیست و ویژگی های ضمانتنامه بانکی، چه می باشد؟ باید گفت، گاهی، مشتری صاحب حساب در بانک، به علت قراردادی که میان او یا شخص ثالثی، با دیگری منعقد شده، نیاز به دادن تضمین انجام تعهد دارد و به همین جهت، بر پایه اعتبار خود در بانک، از بانک، تقاضای صدور ضمانت نامه بانکی می کند تا در صورت استنکاف از انجام تعهد مندرج در قرارداد، شخصی که به نفع او، تعهد شده، بتواند، با داشتن این ضمانت نامه، نسبت به نقد کردن مبلغ مندرج در آن، اقدام نماید.

در واقع، ضمانت نامه بانکی، یک قرارداد ضمانت است که به درخواست مشتری، از سوی بانک، صادر می گردد و یک سند بوده که بانک، با صادر کردن آن، تضمین می کند که در صورت استنکاف ضمانت خواه، از انجام تعهدات فی مابین او و شخصی که نسبت به ضمانت نامه بانکی، ذی نفع است، وجه مندرج در ضمانت نامه را پرداخت و تحویل ذی نفع نماید.

ضمانت نامه گمرکی، ضمانت نامه حسن انجام کار، ضمانت نامه ریالی تعهد پرداخت، ضمانت نامه پیش پرداخت و ضمانت نامه کسور وجه الضمان، از انواع ضمانت نامه بانکی، هستند که در موارد مختلف، در صورت وجود شرایط مشتری برای صدور هریک از این انواع، از سمت بانک، صادر می گردند. پس از توضیح در این باره که ضمانتنامه بانکی چیست، در ادامه، در خصوص ویژگی های ضمانتنامه بانکی و مندرجات آن، صحبت خواهیم کرد.

ویژگی های ضمانت نامه بانکی

در قسمت قبل، توضیح دادیم که ضمانتنامه بانکی چیست و گفتیم که ضمانت نامه بانکی، دارای انواع مختلفی می باشد که پس از صدور، توسط بانک، به عنوان سندی، برای تضمین انجام تعهد، از سوی ضمانت خواه، به ذینفع، داده می شود. پس از بررسی اینکه ضمانتنامه بانکی چیست، در این قسمت، قصد داریم، درباره ویژگی های ضمانتنامه بانکی، صحبت کنیم. ویژگی های ضمانتنامه بانکی، عبارت است از:

اولین ویژگی ضمانتنامه بانکی، این است که این ضمانت نامه، یک تعهد غیر قابل برگشت بوده؛ یعنی بانک ضامن، نمی تواند بعد از تعهد و قبول ضمانت نامه، از تعهد خود سر باز بزند. 

دومین ویژگی ضمانتنامه بانکی، این است که این ضمانت نامه، از قرارداد پایه، مستقل بوده و تنها در صورت مطالبه وجه الضمان از طرف ذی نفع، قابل پرداخت می باشد.

سومین ویژگی ضمانتنامه بانکی، این است که این ضمانت نامه، غیر قابل انتقال بوده؛ یعنی، ذی نفع ضمانت نامه، نمی تواند آن را به دیگری انتقال دهد.

پس از توضیح در خصوص ویژگی های ضمانتنامه بانکی، از آن جا که این نوع ضمانتنامه، مندرجات مخصوص به خود را دارد، در ادامه، قصد داریم، درباره مندرجات ضمانتنامه بانکی، صحبت کنیم و بگوییم که مندرجات یک ضمانتنامه بانکی چیست و چه مواردی را در بر می گیرد. 

بنابر اعلام گمرک ایران، دریافت ضمانت نامه بانکی بابت تامین حقوق ورودی کالاهای اشخاص حقیقی و حقوقی غیرتولیدی برای مبلغ بیش از 15 میلیارد ریال امکان پذیر بوده، اما واردات قطعی انواع موتور سیکلت و تلفن همراه هم چنان، خارج از شمول دریافت ضمانت نامه بانکی قرار دارد. اخذ ضمانت نامه بانکی، برای تامین حقوق ورودی خودرو سواری برای مدت حداکثر سه ماهه امکان پذیر می باشد.

مندرجات ضمانت نامه بانکی

در قسمت های قبل، توضیح دادیم که ضمانتنامه بانکی چیست و ویژگی های ضمانتنامه بانکی، چه هستند. در این قسمت، قصد داریم، درباره مندرجات ضمانت نامه بانکی، صحبت کنیم. آنچه باید در ضمانت نامه درج شود را مندرجات ضمانت نامه می گویند. مندرجات ضمانت نامه بانکی، از قرار زیر است :

اطلاعات هویتی و آدرس ضمانت خواه و ذی نفع

اطلاعات مربوط به شعبه صادر کننده ضمانتنامه

ذکر شماره قرارداد و موضوعی که ضمانت نامه بانکی، برای آن، صادر می شود.

 نوشتن وجه الضمان به عدد و حروف

تاریخ صادر شدن ضمانت نامه

تاریخ پایان اعتبار ضمانت نامه 

ذکر مورد و علت خاتمه دهنده به ضمانت نامه

تمبر مربوط به مالیات یا تمبر مالیاتی
 

مندرجات ضمانت نامه، باید، در سامانه سپام، ثبت شده و پس از ثبت، از سامانه مذکور، برای آن، شماره ای اخذ گردد. بدون تکمیل مندرجات ضمانت نامه بانکی، ضمانت نامه، اعتبار نخواهد داشت. در ادامه، در خصوص شرایط و هزینه ضمانت نامه بانکی، صحبت خواهیم کرد.

شرایط ضمانت نامه بانکی

در قسمت های قبل، توضیح دادیم که ویژگی های ضمانتنامه بانکی چیست و مندرجات آن، شامل چه اطلاعاتی می باشد. پس از توضیح در خصوص ویژگی های ضمانتنامه بانکی و مندرجات آن، در این قسمت، قصد داریم، درباره شرایط ضمانت نامه بانکی، صحبت کنیم. شرایط صدور ضمانت نامه بانکی عبارتند از:

سپردن وثیقه مورد نظر بانک: این وثیقه، می تواند، طلا، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، سفته، اموال غیر منقول، تضمین بانک ها یا موسسات غیر بانکی خارجی و مواردی از این دست باشد.

پذیرفته شدن در اعتبار سنجی بانک؛ که شامل تایید عدم داشتن چک برگشتی، عدم داشتن اقساط معوقه تسهیلات بانکی، نداشتن سابقه ورشکستگی و مواردی از این دست می باشد.

نکته مهم، در خصوص وثیقه مورد نظر بانک، برای صدور ضمانت نامه بانکی این است که بانک، می تواند، ترکیبی از این وثیقه ها را در نظر بگیرد و در صورتی که متقاضی ضمانت نامه، از تامین یکی از آن ها، عاجز و ناتوان باشد، بانک، قادر خواهد بود، نوع آن را تغییر دهد. به عبارتی، تعیین وثیقه، بر عهده بانک می باشد.

هزینه ضمانت نامه بانکی

در قسمت های قبل، توضیح دادیم که شرایط صدور ضمانتنامه بانکی چیست و مندرجات آن، چه هستند. همچنین، اشاره کردیم که صدور ضمانت نامه بانکی، به چه شکل می باشد. در این قسمت از مقاله، قصد داریم، درباره هزینه ضمانت نامه بانکی صحبت کنیم. هزینه ضمانت نامه بانکی، شامل موارد زیر است:

هزینه مربوط به کارمزد استعلام از سامانه شرکت مشاوره رتبه‌ بندی ایران، برای اعتبار سنجی متقاضی که توسط بانک مرکزی، به شرکت، اعلام می شود. 

هزینه 1000 تومان، بابت ابطال تمبر فرم تعهدنامه، از اشخاص حقوقی

هزینه مربوط به کارشناسی وثیقه های غیر منقول، توسط کارشناس، به طور علی الحساب که مبلغ آن را بانک تعیین می کند. 

هزینه مربوط به کارمزد صدور ضمانت نامه که حداقل آن، 50 هزار تومان بوده، با توجه به انواع ضمانت نامه، متفاوت است و محاسبه آن، بر اساس فرمول زیر می باشد:

 کارمزد ضمانت نامه = ( 365 * 100) / ( ( مدت به روز ) * نرخ وثیقه * ( مبلغ سپرده نقدی - مبلغ ضمانت نامه) محاسبه می گردد. 

هزینه 1000 تومان، بابت ابطال تمبر قرارداد صدور ضمانت نامه

هزینه 1000 تومان، بابت ابطال تمبر و الصاق آن، بر روی نسخه اول ضمانت نامه

هزینه تمبر مالیاتی که نرخ آن، توسط سازمان امور مالیاتی، مشخص می گردد.

پس از توضیح در خصوص هزینه صدور ضمانت نامه بانکی، در ادامه، قصد داریم، درباره مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی، صحبت کرده و بگوییم که بین ضمانت خواه و ذینفع، کدام یک از آن ها، حق دارد، اقدام به تمدید مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی کند.

مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی

در قسمت های قبل، درباره ویژگی های ضمانتنامه بانکی، توضیح دادیم و گفتیم که شرایط صدور ضمانتنامه بانکی چیست. پس از توضیح درباره شرایط صدور و ویژگی های ضمانتنامه بانکی، در این بخش، قصد داریم، در خصوص مدت اعتبار این نوع از ضمانت نامه، صحبت کرده و بگوییم که مدت اعتبار ضمانتنامه بانکی چیست.

به طور معمول، مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی، یک سال از تاریخ صدور آن می باشد که این مهلت، قابل تمدید نیز هست، مگر در مواردی که طرفین قرارداد، خود به توافق، مدت کمتری را برای اعتبار ضمانت نامه بانکی، تعیین نموده باشند. همچنین، مدید اعتبار ضمانت نامه بانکی، با درخواست ذی نفع، امکان پذیر خواهد بود.

ذکر این نکته، در خصوص مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی، ضروری می باشد که در صورتی که متعهد یا ضمانت خواه، تعهد خود را که جهت تضمین آن، ضمانت نامه بانکی داده است، در موعد مقرر و به طور صحیح، انجام دهد، ضمانت نامه بانکی، از اعتبار، ساقط خواهد شد.

برای مطالعه بیشتر درباره ضمانت نامه بانکی و ویژگی های آن در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ضمانت نامه بانکی و ویژگی های آن پاسخ دهند.