مالکیت معنوی ، به معنای آن است که هر فرد نسبت به آورده ها و نتایج حاصل از تلاش های فکری خود که از خلال آن ، آثاری همچون کتاب ، فیلم ، موسیقی ، اختراع ، طرح صنعتی و مواردی از قبیل آن ایجاد می شود ، حق مالکیت دارد که به این حق ، مالکیت فکری نیز گفته می شود . در حال حاضر ، ثبت مالکیت معنوی و فکری در حوزه صنعت ، از طریق سامانه مالکیت فکری قابل انجام است .
برای مشاوره مالکیت معنوی
برای مشاوره مالکیت معنوی
حق مالکیت ، یکی از بنیادی ترین حقوقی است که انسان ها از آن بهره مند هستند و این حق ، بر خلاف گذشته ، صرفا شامل اموال مادی افراد نبوده ، بلکه دامنه آن به حدی گسترش یافته که فرآورده های فکری انسان ها را هم شامل می شود . لذا بر خلاف گذشته که محدوده مالکیت ، بیشتر ناظر بر اموال فیزیکی و مادی بود ، فکر انسان نیز ، محترم و دارای ارزش قلمداد شده و محصولات و فرآورده های آن ، می بایست از گزند دیگران در امان باشد .
به همین مناسبت ، یکی از شاخه های مهم حقوق ، ناظر بر حقوق مالکیت معنوی ایجاد گردیده که به معنای احترام به محصولات ناشی از تلاش های فکری انسان ها است و به آن ، مالکیت معنوی نیز ، گفته شده و در عصر حاضر ، از اهمیت فراوانی برخوردار شده است . به همین مناسبت ، آشنایی با اینکه مالکیت معنوی یا فکری چیست و چه ضوابطی بر آن حاکم است ، به اشخاص این امکان را می دهد تا از حقوق ناشی از مالکیت معنوی خود محافظت نمایند .
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که مالکیت معنوی چیست و انواع و اقسام آن کدامند . در ادامه نیز ، در تکمیل بحث ، به توضیح سامانه مالکیت معنوی و ثبت مالکیت های فکری در این سامانه پرداخته و نحوه آن را شرح خواهیم داد .
در گذشته ، مال را فقط شامل اشیایی می دانستند که از لحاظ فیزیکی ، قابل مشاهده و محسوس بودند . اما در عصر حاضر ، اموال را دیگر نمی توان صرفا شامل اموال فیزیکی یا مادی دانست ؛ چرا که انسان ها ، تلاش های فکری گسترده ای انجام می دهند و در پی این تلاش ها ، آثار و تولیدات مهمی از قبیل اختراع ، تولید علم ، شعر ، داستان ، فیلم ، موسیقی ، آثار هنری و غیره ، ایجاد می گردد که از این منظر ، می توان آنها را نیز ، مال محسوب کرد .
مالیت داشتن فرآورده های فکری انسان ها ، به این معنا است که این افکار نیز ، مانند اموال فیزیکی ، از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار هستند و از آن جهت که مانند حقوق مادی و معنوی افراد ، محترم هستند ، می بایست ضوابطی نیز پیش بینی شود تا از خدشه و گزند دیگران ، در امان بوده و صرفا صاحب فکر ، بتواند از آنها ، استفاده مادی و معنوی نماید .
لذا در پاسخ به این سوال که مالکیت فکری یا مالکیت معنوی چیست ، باید گفت از آن جهت که محصولات فکری نیز ، مانند سایر اموالی که به انسان ها تعلق دارد ، ارزشمند و مورد احترام است ، این محصولات نیز در مالکیت فرد صاحب فکر بوده و صرفا خود وی ، می تواند از آن استفاده نماید ؛ مگر اینکه با رضایت خود اجازه استفاده از آن را به دیگران نیز بدهد .
لذا چون فرآورده های فکری انسان ها ، بر خلاف اموال مادی ایشان ، قابلیت استفاده توسط اشخاص متعددی هستند ، می بایست از تولیدات ناشی از ذهن و فکر انسان ، حمایت نموده و به همین دلیل ، حقوقی تحت عنوان حقوق مالکیت فکری پیش بینی شده و قوانینی نیز در این حوزه تدوین گردیده تا مالکیت معنوی انسان ها ، به نحو بهتری تامین شود .
در قسمت قبل ، توضیح دادیم که مالکیت فکری یا مالکیت معنوی چیست و گفتیم مالکیت معنوی به صورت خلاصه ، به این معنا است که انسان ، بر تولیدات ناشی از فکر و ذهن خود ، مالکیت داشته و اشخاص ، نمی توانند تولیدات علمی ، هنری ، فرهنگی دیگری را سرقت ادبی نموده و از آنها ، به نفع خود بهره برداری انجام دهند .
در همین ارتباط ، یک تقسیم بندی مهم در خصوص انواع مالکیت معنوی وجود دارد که در این قسمت ، قصد داریم به بررسی آن بپردازیم . به طور کلی ، انواع مالکیت فکری را می توان شامل مالکیت ادبی و هنری و نیز ، مالکیت صنعتی دانست .
مالکیت ادبی و هنری که به آن ، حقوق کپی رایت نیز گفته می شود ، به این معنا است که تولید کنندگان آثار فکری ادبی ، هنری ، علمی ، فرهنگی ، مذهبی و غیره ، نسبت به محصولات تولید شده شان ، مالکیت داشته و شخصی که این آثار از فکر او نشات گرفته است ، به محض ایجاد اثر ، نسبت به آن حق مالکیت پیدا کرده و دیگران بدون رضایت وی ، نمی توانند از آن استفاده ای مغایر مالکیت وی به عمل آورند .
مثلا ، زمانی که فردی اقدام به چاپ کتاب نموده و یا اثر هنری خلق می کند ، نسبت به آن مالک بوده و تحت حمایت قانون کپی رایت است و در مهلت زمانی مشخصی ، دیگری نمی تواند محتویات آثار وی را به چاپ و فروش برساند ؛ حتی اگر در مرجع خاصی ، این آثار به ثبت نرسیده باشد .
مالکیت صنعتی بر خلاف مالکیت ادبی و هنری ، بیشتر با محصولات فنی و صنعتی مرتبط بوده و به عنوان نمونه ، زمانی که فردی وسیله ای اختراع کرده و طرح صنعتی به ثبت می رساند ، به عنوان مالک آن ، شناخته شده و دیگری نمی تواند مشابه آن را ساخته و به ثبت برساند . البته ، برخلاف مالکیت معنوی ناشی از تولیدات ادبی و هنری ، تولید کنندگان این محصولات ، می بایست اقدام به ثبت اختراع ، علامت تجاری یا طرح صنعتی خود نموده تا قانون ، به ایشان مالکیت معنوی یا فکری اعطا کند .
به طور کلی ، شناختن مالکیت معنوی برای یک فرد ، چه ناشی از تولید آثار ادبی و هنری و چه ناشی از اختراع باشد ، به دارنده ، دو دسته حق اعطا می کند که شامل حقوق مادی و حقوق معنوی می باشد . حقوق مادی ناشی از مالکیت فکری ، به این معنا است که هر گونه استفاده و بهره برداری مادی و اقتصادی از آن اثر ، در اختیار صاحب آن است و از جنبه معنوی نیز ، اثر تولید شده ، صرفا به مالک آن تعلق داشته و بدون اجازه و رضایت وی ، نمی توان استفاده ای مغایر حق مالکیت وی انجام داد .
در قسمت های قبل ، به صورت مختصر در مورد اینکه مالکیت معنوی چیست ، توضیح داده و گفتیم که قوانینی هم در حوزه حمایت از مالکیت معنوی اشخاص ، تصویب شده است . حمایت از مالکیت معنوی ، از جمله وظایف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد که این سازمان ، در سال های گذشته ، سامانه ای را راه اندازی نموده اشخاص ، بتوانند اموال فکری خود را در آن به ثبت رسانده و مالکیت خود بر آن را تثبیت نمایند .
به همین مناسبت ، در این قسمت قصد داریم سامانه مالکیت فکری یا مالکیت معنوی را معرفی نموده و در قسمت بعد نیز ، نحوه ثبت مالکیت معنوی در این سامانه را شرح دهیم . سامانه مالکیت معنوی ، یکی از زیر مجموعه های سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ، به آدرس www.ssaa.ir می باشد که در این سازمان ، علاوه بر امکان ثبت مالکیت اشخاص بر املاک شان ، اموال فکری از قبیل آفرینش های صنعتی ، فنی و غیره را نیز می توان به ثبت رسانید .
سامانه مالکیت معنوی ، سامانه ای است که امکان ثبت اظهارنامه اختراع ، طرح صنعتی ، علایم و نشانه های جغرافیایی و مواردی از این قبیل را فراهم نموده است . آدرس سامانه مالکیت فکری ، ipm.ssaa.ir می باشد و اشخاص ، پس از ثبت نام در این سامانه ، می توانند از خدمات ارائه شده در آن ، استفاده و به عبارت دیگر ، مالکیت فکری خود را در حوزه های مذکور ، به ثبت برسانند .
در قسمت قبل ، بیان شد که در حال حاضر ، سامانه ای زیر مجموعه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه اندازی شده است که متولی اصلی ثبت مالکیت معنوی در حوزه های گوناگونی همچون ثبت اختراع ، ثبت علایم تجاری و ثبت طرح های صنعتی می باشد ؛ در حالی که در گذشته ، نحوه ثبت مالکیت معنوی ، به این صورت بود که متقاضیان ، باید به صورت حضوری به مراجع ثبتی شهر خود مراجعه نموده و با تکمیل فرم های مربوطه ، مالکیت معنوی خود را ثبت می کردند .
اما مطلبی که در این قسمت قصد داریم بررسی کنیم ، این است که نحوه ثبت مالکیت معنوی چگونه است و در صورتی که فردی ، قصد داشته باشد مالکیت معنوی خود مثلا در حوزه اختراع یا برند و علائم تجاری را به ثبت برساند ، چه اقداماتی باید انجام دهد ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که ثبت مالکیت معنوی در حوزه های مختلف ، از طریق تنظیم اظهارنامه های مربوط به ثبت اختراع ، طرح صنعتی ، علائم و نشانه های جغرافیایی امکان پذیر است .
نحوه ثبت مالکیت فکری در این سامانه ، به این صورت است که متقاضیان با مراجعه به سایت سازمان مالکیت معنوی کشور به نشانی iripo.ssaa.ir ، اقدام به تنظیم و تکمیل الکترونیک اظهارنامه های مربوطه نموده و تشریفات قانونی آن را انجام دهند . به این منظور ، کافی است عبارت " سامانه مالکیت معنوی " را در مرورگر خود جستجو نموده و وارد اولین سایت شوید .
سپس ، از قسمت بالای صفحه ، بر روی نوار " میز خدمات الکترونیک " رفته و هر یک از خدمات مربوط به ثبت مالکیت معنوی از قبیل ثبت طرح صنعتی ، نشان جغرافیایی ، ثبت برند و علامت تجاری و یا اختراع را که مد نظر دارید ، انتخاب کنید . قبل از ثبت مالکیت معنوی خود ، می توانید با جستجو در بانک های اطلاعاتی ، از وجود یا عدم وجود موارد مشابه ، مطلع شوید .
پس از انتخاب هر یک از گزینه های ذکر شده ، به صفحه ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی به نشانی ipm.ssaa.ir هدایت خواهید شد که ثبت نام کردن در این سامانه ، جهت ثبت مالکیت معنوی ، الزامی می باشد . پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص و نحوه ثبت نام کردن در این سامانه ، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مالکیت معنوی در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مالکیت معنوی پاسخ دهند .
برای مشاوره مالکیت معنوی
برای مشاوره مالکیت معنوی
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 180000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©