استعلام سابقه زندان

در حال حاضر، سامانه ای برای استعلام سابقه زندان، برای افراد عادی، پیش بینی نشده است و دولت، تنها، سامانه شبکه ملی عدالت را برای استعلام سابقه حبس، توسط برخی نهادهای دولتی، پیش بینی کرده است. پیگیری سابقه زندانی و حبس، برای افراد عادی، تنها در صورت داشتن حکم قضایی و با داشتن کد ملی و اطلاعات هویتی فرد، امکان پذیر بوده و در غیر این صورت، راهی برای دسترسی به سابقه حبس افراد نیست و صرفا با دریافت گواهی عدم سوء پیشینه، آن هم با رضایت فرد، می شود از محکومیت موثر کیفری او، مطلع گردید.

حبس یا زندان، از جمله مجازات های مورد پیش بینی قانون گذار در قانون مجازات اسلامی است که در صورت ارتکاب برخی از جرایم، نظیر کلاهبرداری یا سرقت، بر مرتکبین آن ها، اعمال خواهد شد و سابقه محکومیت به حبس، همچنین، نوع جرم ارتکابی، در سجل کیفری یا شناسنامه کیفری مرتکب، ثبت خواهد گردید. با این توضیح که در صورتی که حبس، از نوع حبس تعزیری درجه 4 یا 5 باشد، به ترتیب، برای مدت 3 سال و 2 سال، محکومیت فرد، در گواهی های عدم سوء پیشینه وی، منعکس می گردد.

از آنجا که مساله نداشتن سوء پیشینه کیفری موثر یا حتی غیر موثر، همچنین، سپری نکردن مدتی در زندان، از جمله شروط استخدام در برخی نهاد ها و ادارات است یا هنگام ازدواج، برای طرف مقابل بسیار مهم است، قانون گذار، شیوه ای را برای پیگیری سابقه زندانی، مورد پیش بینی قرار داده است که این شیوه، صرفا در صورت وجود شرایط آن، قابل انجام، خواهد بود.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم به معرفی سامانه استعلام سابقه زندان بپردازیم و نحوه انجام این استعلام را توضیح دهیم، سپس، بگوییم پیگیری سابقه زندانی با کد ملی چگونه بوده و برنامه استعلام سابقه زندان چه برنامه ای است. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع می توانند، در ادامه مقاله، همراه ما باشند.

سامانه استعلام سابقه زندان

قانون گذار، در قانون مجازات اسلامی، بسته به نوع جرم ارتکابی، مجازات های گوناگونی را برای جرم در نظر گرفته است و حبس یا زندان نیز، یکی از آن ها می باشد. این مجازات پیش بینی شده در قانون مجازات اسلامی، بر مرتکبین برخی جرایم، نظیر سرقت، کلاهبرداری، آدم ربایی، سقط جنین و ... اعمال می شود.

از آنجا که اطلاع از سابقه زندان داوطلبین برخی آزمون های استخدامی در شرکت های خصوصی و دولتی یا فردی که به خواستگاری شخصی رفته، در مواردی، بسیار مهم است، این پرسش مطرح می شود که آیا سامانه ای برای استعلام سابقه زندان و پیگیری سابقه زندانی بودن افراد وجود دارد یا خیر؟ و آیا می توان از این سامانه، اقدام به استعلام سابقه زندان با کد ملی اشخاص نمود؟

در پاسخ به این پرسش، باید گفت، متاسفانه در هر حال حاضر، دولت، سامانه ای را برای استعلام سابقه زندان، توسط افراد عادی جامعه، پیش بینی و طراحی نکرده است و بنابراین، افراد عادی، تنها از طریق روش هایی که در ادامه مقاله، توضیح خواهیم داد، قادر به پیگیری سابقه زندانی بودن سایراشخاص، خواهند بود.

اما، در خصوص برخی نهادهای دولتی، با توجه به آنچه در سامانه درگاه ملی خدمات هوشمند دولت، به آدرس iran.gov.ir، آمده است، شبکه ملی عدالت، برای استعلام سابقه حبس، طراحی و راه اندازی شده است و تنها برخی نهادهای خاص، من جمله دادگاه و دادسرا ها، می توانند، به صورت برخط، اقدام به استعلام سابقه زندان با کد ملی افراد نموده و این مساله را پیگیری کنند. 

نحوه استعلام سابقه زندان

پس از صحبت درباره سامانه استعلام سابقه زندان، در این بخش از مقاله قصد داریم، درباره نحوه پیگیری سابقه زندانی بودن افراد و نحوه استعلام این امر، توسط اشخاص عادی و نهادهای دولتی صحبت کنیم که به شرح زیر می باشد: 

نحوه استعلام و پیگیری سابقه زندانی بودن افراد، توسط برخی نهادهای دولتی خاص که از دسترسی ویژه برخوردارند، بدین صورت بوده که وارد سامانه استعلام طراحی شده سازمان خود برای این امر یا شبکه ملی عدالت می شوند و با وارد کردن مشخصات هویتی فرد، من جمله کد ملی، اقدام به استعلام سابقه زندان شخص مورد نظر می نمایند.

با توجه به اینکه، دولت، سامانه ای را برای استعلام سابقه زندان، توسط افراد عادی، پیش بینی نکرده است، چنانچه فردی بخواهد، اقدام به پیگیری سابقه زندانی بودن شخص دیگری نماید، باید، از طریق یکی از دو روش زیر، اقدام کند:

اولین روش برای استعلام سابقه زندان فرد دیگر، این است که شخص در این خصوص، دستور و حکم قضایی داشته باشد. نظیر زمانی که پرونده ای در دادگاه مطرح است، مانند پرونده سلب حضانت از پدر یا طلاق عسر و حرج به واسطه محکومیت کیفری زوج و مرد، داشتن هرگونه سابقه کیفری و حبس را انکار می نماید. در چنین شرایطی، در صورتی که زن، مدعی سابقه زندان مرد باشد، قاضی پرونده، دستور استعلام سابقه زندان مرد با کد ملی و مشخصات هویتی او را خواهد داد.

دومین روش برای پیگیری سابقه زندانی بودن دیگری که در واقع، یک روش غیر مستقیم برای مطلع شدن از سوابق زندان است و در مواردی نیز، شاید به نتیجه نرسد، درخواست صدور گواهی عدم سوء پیشینه کیفری، با رضایت خود فرد است. چرا که درخواست صدور گواهی عدم سوء پیشینه، نیاز به اطلاع از نام کاربری و رمز عبور سامانه ثنای شخص داشته و باید، به تلفنی که رمز موقت ثنا، به آن ارسال می گردد، دسترسی داشت.

از آنجا که ممکن است گاهی، مدت محکومیت تبعی فرد تمام شده باشد یا نوع محکومیت او، به گونه ای باشد که سوابق زندان را مشخص نکند، این روش، ممکن است در مواردی به نتیجه نرسد. علاقمندان به کسب اطلاعات از دریافت گواهی عدم سوء پیشینه از ثنا می توانند، مقاله زیر را مطالعه نمایند.

استعلام سابقه زندان با کد ملی

یکی از پرسش های رایج در خصوص مبحث پیگیری سابقه زندانی بودن اشخاص، این پرسش است که آیا امکان استعلام سابقه زندان با کد ملی، وجود دارد یا خیر و در صورت امکان، نحوه و شرایط آن، به چه شکل خواهد بود؟ لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم درباره موارد امکان یا عدم امکان استعلام سابقه زندان با کد ملی صحبت کنیم که به شرح زیر است:

در حال حاضر، امکان استعلام سابقه زندان با کد ملی اشخاص، صرفا برای نهادهای دولتی ذی صلاح و خاص، نظیر دادسرا و دادگاه، وجود دارد و آن ها می توانند، با وارد نمودن کد ملی شخص مورد نظر در سامانه طراحی شده برای این امر، اقدام به استعلام سابقه زندان با کد ملی افراد نمایند.

اما، افراد عادی، نمی توانند، با کد ملی اشخاص و بدون داشتن هرگونه دستور قضایی، اقدام به پیگیری سابقه زندانی بودن شخصی دیگر، کنند. این امر، یعنی استعلام سابقه زندان با کد ملی فرد، برای اشخاص عادی، تنها در صورتی ممکن خواهد بود که در جریان رسیدگی به یک دعوای حقوقی و کیفری، قاضی، پس از درخواست یکی از طرفین دعوا، این مساله را ضروری دانسته و بر انجام آن، دستور دهد. 

همچنین، همانطور که در قسمت های قبلی مقاله توضیح دادیم، در صورتی که اشخاص عادی، بتوانند، رضایت فرد دیگر را در دریافت گواهی عدم سوء پیشینه او جلب کنند، می توانند با توجه به مندرجات گواهی عدم سوء پیشینه دریافتی از سامانه ثنا، از سابقه زندانی بودن دیگری، مطلع گردند.

برنامه استعلام سابقه زندان

از دیگر پرسش هایی که در مساله پیگیری سابقه زندانی بودن افراد وجود دارد، این است که آیا برنامه و اپلیکیشنی نظیر عدالت همراه، برای استعلام و پیگیری سابقه زندانی بودن افراد، توسط دولت و قوه قضاییه، طراحی شده است یا خیر؟ 

برای پاسخ به پرسش فوق الذکر، باید گفت، دولت و قوه قضاییه، صرفا امکان استعلام سابقه زندان با کد ملی و اطلاعات هویتی اشخاص را برای نهادهایی خاص و از طریق سامانه مخصوص این امر، پیش بینی نموده و برای افراد عادی، سامانه و امکان دسترسی به چنین اطلاعاتی را در نظر نگرفته است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص استعلام سابقه زندان در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون استعلام سابقه زندان پاسخ دهند.