تعرفه صدور جواز دفن

در موارد ۱۹ گانه ارجاع جسد به پزشکی قانونی، فرآیند صدور جواز دفن به دلیل نیاز به بررسی پزشکی قانونی با تأخیر همراه است. این اقدامات برای اطمینان از صحت علت فوت و رعایت قوانین انجام می شود. در چنین شرایطی، ممکن است هزینه های اضافی نیز اعمال گردد. قیمت جواز دفن ۱۴۰۴ با توجه به تعرفه های مصوب تعیین شده و پرداخت این هزینه ها، برای صدور جواز دفن ضروری است. 

قیمت جواز دفن ۱۴۰۴ بر اساس تعرفه های مصوب توسط مراجع ذی صلاح تعیین شده است. این هزینه ها با توجه به منطقه، خدمات ارائه شده و شرایط خاص متوفی ممکن است متفاوت باشد. در مواردی که موارد ۱۹ گانه ارجاع جسد به پزشکی قانونی وجود داشته باشد، فرآیند صدور جواز دفن به دلیل نیاز به بررسی و تأیید پزشکی قانونی با تأخیر مواجه می شود.

اهمیت تعیین قیمت جواز دفن و رعایت موارد ۱۹ گانه ارجاع جسد به پزشکی قانونی در این است که این فرآیند نه تنها به حفظ حقوق متوفی و خانواده اش کمک می کند، بلکه از نظر قانونی و اخلاقی نیز ضروری است. بررسی دقیق علت فوت در موارد مشکوک، از وقوع جرائم احتمالی جلوگیری کرده و به حفظ نظم و امنیت جامعه کمک می کند. بنابراین، این اقدامات از جنبه های حقوقی، اجتماعی و امنیتی دارای اهمیت بالایی هستند و عدم رعایت آن ها می تواند پیامدهای جدی به دنبال داشته باشد.

بنابراین، با توجه به توضیحات فوق، در این مقاله، ابتدا به بررسی تعرفه صدور جواز دفن ۱۴۰۴ ، مراکز درمانی و مراکز ساماندهی صدور جواز دفن(دادپزشک) پرداخته و سپس، موارد 19 گانه ارجاع جسد به پزشکی قانونی و ضمانت اجرای عدم رعایت این تعرفه از سوی مراکز مزبور، توضیح داده شده است.

تعرفه صدور جواز دفن ۱۴۰۴

بعد از فوت یک شخص، اولین و مهم ترین دغدغه بازماندگان وی، حتی پیش از بحث دریافت گواهی انحصار وراثت، این مساله است که روند قانونی کفن و دفن متوفی، هرچه سریعتر طی شده و وی به خاک سپرده شود. یکی از مراحل روند قانونی تدفین، مساله صدور جواز دفن بوده که خود، مستلزم رعایت روش قانونی دریافت مجوز می باشد که بدین منظور، لازم است تا هزینه های لازم پرداخت گردد. از آنجا که میزان این هزینه باید مطابق تعرفه های اعلامی، واریز شود، در این بخش، تعرفه صدور جواز دفن و میزان هزینه آن بررسی شده است. 

با توجه به اینکه جواز دفن، توسط سه مرجع متفاوت، قابل صدور بوده، تعرفه صدور آن نیز متفاوت می باشد. با این توضیح که جواز دفن، توسط مراکز درمانی دارای مجوز، مراکز ساماندهی صدور جواز دفن(دادپزشک) و پزشکی قانونی، قابلیت صدور داشته و هر یک از این مراکز، دارای تعرفه مخصوص به خود می باشند.

اما، پیش از آنکه در مورد تعرفه صدور جواز دفن 1404 و میزان هزینه آن، صحبت شود، لازم است تا توضیح مختصری در مورد جواز دفن و تفاوت آن، با گواهی فوت داده و سپس، به بررسی تعرفه صدور آن پرداخته شود. چرا که غالبا، این دو مفهوم با یکدیگر، اشتباه گرفته می شوند.

جواز دفن، مجوزی است که پس از فوت متوفی، توسط یکی از مراکز درمانی مجاز، مراکز ساماندهی صدور جواز دفن(دادپزشک) و یا پزشکی قانونی، صادر شده و با ذکر علت فوت، اجازه تدفین متوفی را صادر می کند. حال آنکه، گواهی فوت، توسط سازمان ثبت احوال کشور صادر گردیده و یکی از مدارک لازم، جهت ابطال شناسنامه فرد فوت شده است و به طور کلی، مراحل صدور گواهی فوت و مدارک مورد نیاز، متفاوت از جواز دفن می باشد.

در این قسمت از مقاله مفهوم جواز دفن و تفاوت آن با گواهی فوت، بررسی شده است، در ادامه به بررسی تعرفه صدور آن، در هر یک از مراکز سه گانه فوق پرداخته که با توجه به اعلام مراجع رسمی، تعرفه صدور جواز دفن پزشکی قانونی 1404 و سایر این مراکز، به شرح زیر می باشد:

مراکز درمانی، اعم از خصوصی و دولتی، تنها در صورتی حق صدور جواز دفن را داشته که علت مرگ فرد، یک علت طبیعی بوده و جزء موارد 19 گانه مشکوک، از جمله، خودکشی، مسمومیت، مرگ مشکوک، افراد مجهول الهویه، فوت در مکان های عمومی و .... نباشد.

تعرفه صدور جواز دفن مراکز درمانی، برای مراکز خصوصی و دولتی متفاوت می باشد؛ با این توضیح که میزان هزینه صدور جواز دفن، در مراکز خصوصی،3/700/000 ریال(معادل 370 هزار تومان) بوده که در صورتی که این خدمات، در منزل انجام گیرد، 7959000 ریال(معادل 795 هزار و 900 تومان) می باشد. همچنین، تعرفه صدور جواز دفن، در مراکز دولتی، 1630800 ریال(معادل 163 هزار و 80 تومان) بوده که در صورتی که این خدمات، در منزل انجام گیرد، 2386800 ریال(معادل 238 هزار و 680 تومان) خواهد بود.

مراکز ساماندهی صدور جواز دفن(دادپزشک) به این دلیل تاسیس گردید که در مواردی مانند فوت فرد در منزل که خانواده و اقوام او، برای معاینه و انتقال جسد، سردرگم بوده، بتوانند با تماس با این مراکز، وضعیت متوفی را در کمترین زمان، مشخص کنند. به این ترتیب، دادپزشک، جسد را معاینه نموده و در صورتی که علت فوت، از موارد مشکوک 19 گانه نباشد، جواز دفن را صادر می کند و در غیر این صورت، مورد را به پزشکی قانونی ارجاع می دهد.

میزان هزینه صدور جواز دفن ۱۴۰۴ مراکز ساماندهی صدور جواز دفن(دادپزشک)، بر اساس آیین نامه اجرایی هیات امنای پزشکان معتمد که تصویب نهایی آن، از وظایف و اختیارات رییس قوه قضاییه بوده، تعیین می گردد که مطابق آخرین آیین نامه، تعرفه مربوطه، مبلغ 3200000 ریال(معادل 320 هزار تومان) تعیین گردیده است.

در صورتی که علت فوت فرد، یکی از موارد 19 گانه مشکوک باشد، صدور جواز دفن، حتما باید توسط یکی از مراکز پزشکی قانونی و پزشک متخصص این مرکز، انجام گیرد و هیچ مرکز دیگری، حق صدور این مجوز را نخواهد داشت.

بر اساس آخرین آیین نامه رییس قوه قضاییه، به شماره 100/ 1227/9000 ، درخصوص تعرفه خدمات پزشکی قانونی، میزان هزینه صدور جواز دفن پزشکی قانونی ۱۴۰۴، مبلغ 1700000 ریال(معادل 170 هزار تومان) می باشد.

موارد 19 گانه ارجاع جسد به پزشکی قانونی

تعرفه صدور جواز دفن پزشکی قانونی 1404

از جمله موارد قابل تشخیص در پزشکی قانونی، تعیین علت فوت بوده و بنابراین، یکی از مراکزی که طبق قانون، برای صدور جواز دفن، دارای صلاحیت بوده، پزشکی قانونی است. این مرکز نیز همانند سایر مراکز مجاز، دارای تعرفه خاصی برای صدور جواز دفن است و بیش از این میزان، مجاز به دریافت هزینه از متقاضیان نمی باشد. به همین دلیل، در این بخش، قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم که تعرفه صدور جواز دفن پزشکی قانونی ۱۴۰۴ چه میزان می باشد؟ 

اما، پیش از جواب دادن به این پرسش، لازم است تا کمی درباره موارد صلاحیت پزشکی قانونی، برای صدور جواز دفن صحبت کرده؛ چرا که این مرکز، در تمام موارد فوت، مجاز به صدور جواز دفن متوفی نبوده و صلاحیت آن، محدود به موارد مذکور در قانون می باشد.

پزشکی قانونی، تنها در 19 مود، موظف به معاینه جسد و صدور جواز دفن می باشد که این موارد، عبارتند از: قتل، خودکشی و هر مرگی که احتمال جنایت در آن، وجود داشته باشد، مرگ افراد مجهول الهویه، مرگ های مشکوک، فوت در زندان و در مکان های عمومی، مرگ های ناگهانی و غیرمنتظره و فوت اتباع خارجی، صدمات ناشی از سلاح، حوادث رانندگی، مسمویت، سوء مصرف مواد، حوادث غیر مترقبه مانند زلزله، حوادث کار، اقدامات درمانی و زایمان، حوادث ورزشی، مرگ ناشی از دعوا و منازعه و مواردی که احتمال شکایت شخصی وجود دارد.

در این موارد، خانواده یا اقوام متوفی، باید با ارائه مدارک لازم، شامل اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی فرد فوت شده و یکی از خویشاوندان درجه یک او، نامه مرجع قضایی یا انتظامی و مدارک پزشکی متوفی، برای دریافت جواز دفن، به یکی از مراکز پزشکی قانونی مراجعه نمایند که البته، صدور جواز، صرفا پس از پرداخت هزینه، انجام می گیرد.

مطابق آیین نامه رییس قوه قضاییه که در تاریخ 14 فروردین هزار و چهارصد و یک، به سازمان پزشکی قانونی کشور و تمامی ادارات کل و شعبه های این سازمان، ابلاغ گردیده، تعرفه صدور جواز دفن پزشکی قانونی 1404، به میزان 170 هزار تومان می باش.

شایان ذکر است، در تمام موارد فوت، بستگان متوفی می توانند با موسسه پزشکان معتمد (دادپزشک) به شماره (0413163) که در تهران به صورت 24 ساعته و در کل کشور در ساعات اداری آماده خدمت رسانی است، تماس گرفته تا صدور گواهی فوت و جواز دفن توسط پزشکان آموزش دیده این موسسه پس از بررسی های لازم و در صورت نبودن موارد مشکوک و عدم نیاز به کالبد شکافی، انجام پذیرد. 

ضمانت اجرای عدم رعایت تعرفه صدور جواز دفن

در بخش های قبل، توضیح دادیم که تعرفه صدور جواز دفن پزشکی قانونی ۱۴۰۴ و سایر مراکز مجاز، به چه صورت بوده و متقاضیان، برای دریافت این خدمات، باید چه میزان هزینه ای را پرداخت نمایند. در این بخش، قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم که ضمانت اجرای عدم رعایت تعرفه صدور جواز دفن 1404، از سوی این مراکز، چه می باشد؟ 

برای تعیین ضمانت اجرای عدم رعایت تعرفه صدور جواز دفن، ابتدا، باید به آیین نامه انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه ای شاغلان حرفه های پزشکی و وابسته ، مصوب 1378 و قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1374 در باب مجازات عدم رعایت تعرفه های خدمات درمانی مراجعه نمود.

به موجب ماده 10 آیین نامه مزبور: « شاغلان حرفه‌ های پزشکی و وابسته، مکلفند تعرفه‌ های خدمات درمانی مصوب ابلاغ شده از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ‌را رعایت کنند. » و همچنین بر اساس بند پ ماده 29 این آیین نامه، در صورت عدم رعایت تعرفه های مصوب، پزشک متخلف، به مجازات مقرر در یکی از بندهای ب، ج و یا د تبصره ماده 24 قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، محکوم خواهد شد که این مجازت ها، به شرح زیر می باشند:

« ... ب - اخطار یا توبیخ کتبی، با درج در پرونده نظام پزشکی محل. ج - توبیخ کتبی، با درج در پرونده نظام پزشکی و نشریه نظام پزشکی محل یا الصاق رای در تابلو اعلانات نظام پزشکی محل. ‌د - محرومیت از اشتغال به حرفه ‌های پزشکی و وابسته، از سه ماه تا یک سال در محل ارتکاب تخلف.» لازم به ذکر است که تعیین هر یک از این مجازات ها، وابسته به میزان وجه اخذ شده اضافه بر تعرفه می باشد.

به علاوه، مطابق ماده 4 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی، در صورتی که پزشکی، در هر یک از مراکز مجاز برای صدور جواز دفن، علاوه بر تعرفه تعیین شده، هزینه مازادی را از مراجعین دریافت کند، به یکی از مجازات های ذیل، محکوم می گردد:

«مرتبه اول - جریمه نقدی، به میزان دو برابر اضافه دریافتی از بیماران، توبیخ کتبی و درج در پرونده پزشکی. ‌مرتبه دوم - جریمه نقدی، به میزان پنج برابر اضافه دریافتی از بیماران، لغو پروانه مسئول فنی، توبیخ کتبی و درج در پرونده پزشکی. ‌مرتبه سوم - جریمه نقدی، به میزان ده برابر اضافه دریافتی از بیماران، لغو پروانه مسئول فنی، لغو پروانه تاسیس، توبیخ کتبی و درج در پرونده پزشکی.» بنابراین، دریافت هزینه مازاد بر نرخ تعرفه صدور جواز دفن 1404، علاوه بر اینکه تخلف بوده، جرم نیز محسوب می گردد.