بخشودگی جرایم مالیاتی

از جمله شرایط بخشودگی جرایم مالیاتی، درخواست مودی به اداره مالیات و موافقت اداره با آن می باشد. بر اساس بخشنامه بخشودگی جرایم مالیاتی، در صورتی که مودی، تا پایان اسفندماه سال جاری، در خصوص جرایم مالیاتی، درخواست بخشودگی کند، می تواند با توجه به سال درخواستی تا سقف 100 درصد، از بخشودگی مالیاتی استفاده کند.

دریافت مالیات از شهروندان، چه به صورت مالیات مستقیم و چه مالیات غیر مستقیم، با احکام و ضوابط خاصی در قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده، مورد پیش بینی قرار گرفته است که در صورت عمل نکردن به تکالیف مذکور در قانون، ممکن است مودیان، با جرایم مالیاتی مواجه بشوند و مشمولان، می بایست به نسبت مالیات قانونی، مبالغ بیشتری به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.

اما از آن جهت که این جرایم، بار مالی زیادی برای مودیان دارد، بعضا شرایطی برای بخشودگی جرایم مالیاتی مقرر می شود که به موجب آن، درصد و میزان خاصی از این جریمه ها، کسر شده و یا اینکه کلا بخشیده می شود. به همین دلیل، مشمولان جرایم مالیاتی، می توانند با اطلاع از مهلت و شرایط بخشودگی اعلام شده توسط بخشنامه های سازمان، بار مالی جرایم مالیاتی تعلق گرفته به خود را کاهش دهند.

به همین مناسبت، در ادامه این مقاله، قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که اولا بخشودگی مالیاتی چیست و شرایط ، موارد و مهلت آن به چه صورت است. سپس، تفاوت معافیت و بخشودگی مالیاتی را بررسی و نمونه متن نامه درخواست آن را ارائه کرده و در خاتمه نیز، بخشنامه بخشودگی جرایم مالیاتی1403 و بخشودگی جرایم مالیات حقوق را نیز، ارائه خواهیم نمود.

بخشودگی مالیاتی چیست

بر اساس قانون، مالیات را می توان شامل دو دسته کلی مالیات های مستقیم و غیر مستقیم دانست که احکام آن، در قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده ، ذکر شده است. در فصل هفتم از قانون مالیات های مستقیم، احکامی در خصوص تشویقات و جرایم مالیاتی مقرر شده که به موجب آن، در صورتی که مودی، خوش حساب بوده و به تکالیف مالیاتی خود عمل کند، مستحق تشویق و در صورت عدم انجام تکالیف قانونی در مهلت های مقرر، ممکن است مشمول جرایم مالیاتی شود.

در قوانین مربوطه، انواع مختلفی از جرایم مالیاتی را می توان ملاحظه نمود که در یک مفهوم کلی، زمانی که مودی، تکالیف قانونی خود مبنی بر پرداخت مالیات در مهلت مقرر را انجام نداده باشد، ممکن است با جریمه های مالیاتی مواجه شود. اما، گاهی نیز سازمان امور مالیاتی، ممکن است جریمه های مالیاتی تعلق گرفته به مودیان را مورد بخشودگی قرار داده تا از این طریق، به رونق تولید و کسب و کار در کشور، کمک کند.

لذا در خصوص اینکه بخشودگی مالیاتی چیست، باید گفت که بر اساس ماده 191 قانون مالیات های مستقیم، گاهی بنا به موارد و شرایط خاصی، تمام یا بخشی از جریمه های پیش بینی شده در قانون، با درخواست مودی، مورد بخشودگی قرار می گیرد که در این صورت، سازمان امور مالیاتی، می تواند مودی را از پرداخت تمام یا قسمتی از جریمه های پیش بینی شده، معاف نماید که به آن، بخشودگی جرایم مالیاتی گفته می شود و در ادامه، شرایط و موارد آن را توضیح خواهیم داد.

شرایط بخشودگی مالیاتی 1403

در قسمت قبل، توضیح دادیم که بخشودگی مالیاتی چیست و طبق آنچه بیان شد، در صورتی که مودی، بر اساس قانون، مشمول یکی از جرایم مالیاتی شده و مکلف به پرداخت مبالغی تحت عنوان جریمه به سازمان امور مالیاتی شده باشد، تحت شرایط خاصی، می توان این جریمه ها را به وی بخشود. اما سوال این است که شرایط بخشودگی مالیاتی 1403 چیست؟

در خصوص شرایط بخشودگی مالیاتی ۱۴۰۳، می توان به همان ماده 192 قانون مالیات های مستقیم استناد کرد. بر اساس این ماده، تمام یا بخشی از جرایم مالیاتی مقرر شده، بنا به نامه درخواستی که مودی، به اداره مالیات ارائه می دهد و دلایلی مبنی بر اینکه عدم پرداخت مالیات، خارج از اختیار وی بوده را ارائه می کند، با موافقت سازمان، قابل بخشیده شدن است ؛ البته مشروط به اینکه مودی، خوش حساب بوده باشد. بنابراین از جمله شرایط بخشودگی مالیاتی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مودی مالیاتی، می بایست درخواست یا نامه ای مبنی بر طرح تقاضای استفاده از مزایای بخشودگی مالیاتی، به اداره مالیات ارائه نماید؛ لذا بخشودگی مالیاتی، منوط به درخواست مودی است.

مودی مالیاتی، می بایست ضمن درخواست بخشودگی مالیاتی، اسناد و مدارکی ارائه نماید که نشانگر این موضوع باشد که عدم انجام تکالیف قانونی، خارج از اختیار وی بوده و مثلا به دلایل موجه، نتوانسته مالیات مستقیم یا غیر مستقیم خود را بپردازد.

یکی دیگر از شرایط بخشودگی مالیاتی هم، این است که مودی خوش حساب بوده و در بازه های زمانی مشخص، اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه و مالیات تعلق گرفته را پرداخت کرده باشد تا سازمان با درخواست وی موافقت نماید؛

در صورت وجود شرایط مذکور، سازمان امور مالیاتی، می تواند با تقاضای فرد موافقت نموده و جرایم مالیاتی را ببخشد که همه ساله، به موجب بخشنامه های صادره از سازمان امور مالیاتی، اختیار موافقت با این بخشودگی های مالیاتی، به مدیران سازمان داده می شود.

موارد بخشودگی مالیاتی ۱۴۰۳

در قسمت قبل، بخشودگی مالیاتی ۱۴۰۳ و شرایط آن را بر اساس قانون، مورد بررسی قرار دادیم . در همین ارتباط، ممکن است این سوال نیز مطرح شود که در چه مواردی سازمان امور مالیاتی، می تواند جرایم مالیاتی را مورد بخشودگی قرار دهد؟ لذا در این قسمت، قصد داریم موارد بخشودگی مالیاتی ۱۴۰۳ را توضیح دهیم.

در پاسخ به این سوال، باید گفت که در قانون مالیات های مستقیم، موارد خاص و مشخصی برای استفاده از معافیت های مالیاتی مورد پیش بینی قرار نگرفته است و اصل بر این است که تمامی مودیانی که جریمه مالیاتی دارند، بتوانند از این بخشودگی، استفاده نمایند. معمولا در هر سال، سازمان امور مالیاتی، یک بخشنامه نیز صادر می کند که میزان و درصد بخشودگی های مالیاتی و مهلت آن را ارائه می نماید.

با این حال، در برخی موارد خاص، طبق قانون، امکان استفاده از این بخشودگی ها، وجود ندارد و مودی، باید تمامی جرایم متعلقه را پرداخت کند. بر اساس ماده 192 قانون مالیات های مستقیم، در مواردی که مودی، طبق قانون مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است و در مهلت مقرر، این تکلیف را انجام ندهد، مشمول جریمه غیر قابل بخشودگی معادل 30 درصد مالیات متعلق به اشخاص حقوقی و 10 درصد مالیات متعلق به سایر مودیان خواهد بود.

همچنین، بر اساس تبصره همین ماده، از دیگر موارد عدم بخشودگی مالیاتی، این است که مودی، ضمن اظهارنامه های تسلیم شده، درآمدهای خود را کتمان کرده و یا اینکه هزینه های سازمان را غیر واقعی نشان دهد که در این شرایط نیز، مودی نمی تواند از بخشودگی مالیاتی استفاده کند؛ اما در باقی موارد، ممنوعیتی جهت بهره مندی از بخشودگی مالیاتی، وجود ندارد.

مهلت بخشودگی جرایم مالیاتی

بخشودگی جرایم مالیاتی، بر اساس قانون و بخشنامه های صادره، برای جلوگیری از جرم فرار مالیاتی، همه ساله قابل اعمال است و حتی در صورتی که جرایم مالیاتی در طول سال های قبل نیز ایجاد شده باشد، می توان در سال 1403، درخواست بخشودگی آن را داشت . در این قسمت، قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که مهلت بخشودگی جرایم مالیاتی چقدر است؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که بر اساس بخشنامه بخشودگی جرایم مالیاتی، مهلت استفاده از بخشودگی مالیاتی، طبق درصدهای اعلام شده در این بخشنامه در برخی از انواع آن 100 درصد خواهد بود.

حداکثر میزان بخشودگی مالیاتی جرایم قابل بخشش، در صورت پرداخت یا تعیین تکلیف پرداخت مالیات از طریق درگاه ملی خدمات مالیات، تا یک سال از تاریخ انقضای مهلت ارائه اظهارنامه و یا سررسید پرداخت مالیات سال یا دوره مربوطه، به میزان 85 درصد تعیین شده است.

این درصدهای بخشودگی، در صورتی اعمال می شود که مالیات حداکثر تا یک ماه پس از ابلاغ برگ قطعی مالیات پرداخت شود. لذا در ازای سپری شدن هر ماه از مهلت مقرر، به میزان دو درصد از بخشودگی هر یک از سال ها یا دوره های مربوطه کسر می شود.

در سال جاری نیز به دلیل درخواست های مکرر و تکریم ارباب رجوع ، بنا بر اعلام رئیس کل سازمان امور مالیاتی طبق بخشنامه ای که خطاب به مدیران کل امور مالیاتی ابلاغ گردید، مهلت بخشودگی جرایم مالیاتی حداکثر تا پایان اسفندماه سال جاری تمدید شد.

با ابلاغ بخشنامه تفویض اختیار تقسیط بدهی و نحوه بخشودگی جرایم قابل بخشش مالیاتی از سوی رئیس سازمان امور مالیاتی، حداکثر تفویض اختیار زمان تقسیط بدهی، از تاریخ ابلاغ بدهی قطعی سال / دوره مربوط برای مالیات‌های مستقیم به مدت سه سال و برای مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده یک سال تعیین می‌شود. از طرف دیگر حداکثر تفویض اختیار زمان تقسیط بدهی برای مالیات‌های ابزاری موضوع قانون مالیات‌های مستقیم یک سال و مالیات و عوارض ابزاری موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده یک سال تعیین می‌شود. 

بر اساس آخرین بخشنامه سازمان امور مالیاتی، چنانچه مودیان مشمول پرداخت مالیات ارزش افزوده، تا تاریخ 28 آذرماه نسبت به اصلاح، تکمیل یا مسترد کردن اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده دوره بهار امسال اقدام کرده و همچنین تا تاریخ 28 آذرماه مالیات بر ارزش افزوده مربوطه را پرداخت کرده یا ترتیبات لازم برای پرداخت آن را فراهم نمایند، یا در صورت عدم وجود بدهی، از 90 تا 100 درصد بخشودگی جرایم موضوع ماده (22) قانون پایانه‌ های فروشگاهی و سامانه مودیان بهره‌ مند خواهند شد.

همچنین، در صورتی که بدهی مالیات بر ارزش افزوده دوره بهار تا تاریخ 28 آذر ماه سال جاری تسویه شود، بخشودگی 100 درصدی جریمه‌های مندرج در بند (ب) ماده (36) و ماده (37) قانون مالیات بر ارزش افزوده توسط ادارات امور مالیاتی در سراسر کشور اعمال خواهد شد.

تفاوت معافیت و بخشودگی مالیاتی

در قسمت های قبل، به توضیح اینکه بخشودگی مالیاتی چیست و شرایط و موارد آن کدامند، پرداختیم. یکی دیگر از مفاهیم مشابه که ممکن است با بخشودگی مالیاتی اشتباه گرفته شود، معافیت های مالیاتی است. به همین مناسبت، در این قسمت قصد داریم به توضیح این مطلب نیز بپردازیم که تفاوت معافیت و بخشودگی مالیاتی چیست.

در خصوص تفاوت معافیت مالیاتی با بخشودگی مالیاتی، باید گفت که معافیت مالیاتی به معنای این است که بر اساس قانون، برخی از منابع درآمدی و سرمایه ای، از شمول پرداخت مالیات معاف شده است که در کنار مشوق های مالیاتی، این معافیت های مالیاتی که می تواند موقت یا دائم باشد، در متن قانون، مورد پیش بینی قرار گرفته اند؛ مثلا در صورت تکمیل به موقع فرم های اظهارنامه مالیاتی و پرداخت آن ظرف سه سال، به مودی جایزه خوش حسابی تعلق می گیرد.

لکن بخشودگی جرایم مالیاتی، به این معنا است که در برخی شرایط و موارد خاص، مجری قانون، می تواند با استناد به بخشنامه های صادره، برخی از جریمه های تعلق گرفته به مودیان مالیاتی را حسب درخواست ایشان، بخشیده و یا آنکه میزان آنها را، تا درصدهای قابل ملاحظه ای، کاهش دهد که در ادامه، به بررسی بخشنامه بخشودگی میزان جرایم مالیاتی خواهیم پرداخت.

نامه درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی

همانطور که در قسمت های قبل بیان شد یکی از شرایط بخشودگی جرایم مالیاتی، ارائه درخواست متقاضی می باشد . به همین مناسبت، در این قسمت، قصد داریم یک نمونه نامه درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی را برای آشنایی مخاطبین محترم، ارائه نماییم تا با استفاده از آن، بتوانند درخواست خود مبنی بر برخورداری از بخشودگی مالیاتی را به اداره های مالیات، ارائه نمایند.

لازم به ذکر است که بر اساس قانون، می بایست اسناد و مدارکی که نشان دهنده عدم امکان انجام تکالیف مالیاتی است، ضمیمه این نامه شده و در نهایت، اداره مالیاتی، اختیار آن را دارد که با نامه درخواست مودی موافقت کند یا خیر.

بخشنامه بخشودگی 100 درصد جرایم مالیاتی 1403

سازمان امور مالیاتی کشور، بخشنامه ای با عنوان بخشنامه بخشودگی 100 درصد جرایم مالیاتی 1403 صادر نموده است که به موجب آن، جزئیات مربوط به بخشودگی های مالیاتی و تقسیط بدهی مالیاتی، در آن ذکر شده است که در این قسمت، قصد داریم به بررسی مفاد این بخشنامه پرداخته و فایل pdf این بخشنامه را نیز، برای ملاحظه مخاطبین محترم ارائه نماییم.

بر اساس این بخشنامه، حداکثر درصد بخشودگی جرایم مالیاتی در برخی از انواع آن، 100 درصد می باشد و در صورتی که در مهلت و بازه زمانی تعیین شده، بدهی مالیاتی اعم از اصل و جرایم غیر قابل بخشش آن، حداکثر تا یک ماه پس از ابلاغ برگ مالیات قطعی پرداخت گردد، مودی می تواند از صد درصد بخشودگی مالیاتی استفاده نماید و در صورت تاخیر در پرداخت، به ازای هر ماه، دو درصد از این بخشودگی کسر می شود.

لازم به ذکر است که بر اساس این بخشنامه، حداکثر میزان درصد بخشودگی مالیاتی برای سال 1397، به میزان 95 درصد، برای سال 1396، به میزان 85 درصد، برای سال 1395، به میزان 80 درصد و برای سال های 1394 و ما قبل از آن، به میزان 70 درصد تعیین شده است که جزئیات آن، در متن بخشنامه آمده است.

بخشودگی جرائم مالیات حقوق

پس از ارائه توضیحاتی در خصوص بخشودگی مالیاتی، شرایط موارد و مهلت آن در این بخش قصد داریم به بررسی بخشودگی جرائم مالیات حقوق بپردازیم. به موجب ماده 82 و 83 قانون مالیات های مستقیم شخصی که در خدمت شخص دیگر اشتغال به کار دارد مشمول پرداخت مالیات در درآمد حقوق می باشد. 

تنظیم و ارسال لیست مالیات حقوق بر عهده کارفرما بوده و باید نهایتا تا پایان ماه بعد از پرداخت حقوق، نسبت به ارسال لیست اقدام نماید. وفق ماده 197 قانون مالیات های مستقیم: "...در صورتیکه از تسلیم آنها در موعد مقرر خودداری و یا بر خلاف واقع تسلیم نمایند جریمه متعلق در مورد حقوق عبارت خواهد بود از ۲۰ % حقوق ‌پرداختی و در خصوص پیمانکاری ۱ % کل مبلغ قرارداد و در هر حال با مودی متضامنا مسئول جبران زیان وارده به دولت خواهند بود.."

همانطور که پیش از این نیز بیان شد، اصل بر این است که تمام افراد بتوانند از شرایط بخشودگی مالیات استفاده نمایند، اما در این خصوص باید یاد آور شد  که به موجب ماده 192 قانون مالیات های مستقیم مواردی بیان شده است که اگر مودی یا نماینده وی در موعد مقرر قانونی اظهارنامه خود را تنظیم و ارسال نکند مشمول جریمه غیر قابل بخشش معادل 10 درصد مالیات متعلقه (در خصوص افراد حقیقی) خواهد بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص بخشودگی جرایم مالیاتی در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون بخشودگی جرایم مالیاتی پاسخ دهند.