شکایت شفاهی

قانون گذار، در برخی از مواد قانون آیین دادرسی کیفری، از ضرورت و الزام بر پذیرش شکایت شفاهی، سخن گفته است و بر همین اساس، امکان آن، در صورت وجود شرایط شکایت کیفری شفاهی، نظیر وجود اهلیت و اختیار در شاکی، وجود خواهد داشت. همچنین، نحوه انجام این امر، با مراجعه شاکی، به نیروی انتظامی یا دادسرا و اعلام شکایت خود بوده تا صورتمجلس شکایت شفاهی، توسط ضابط دادگستری، تنظیم گردد و پس از ثبت شکایت در سامانه مدیریت پرونده های قضایی، پرونده فرد، به مرجع صالح، ارسال شود.

قانون گذار، در قانون آیین دادرسی کیفری، امکان طرح شکایت در خصوص جرایم را پیش بینی کرده است و بر این اساس، چنانچه، جرمی نسبت به شخصی واقع شود، او می تواند تحت عنوان شاکی از جرم، با ثبت شکواییه متناسب با جرم رخ داده، نسبت به شکایت، اقدام کند.

با توجه به اینکه با راه اندازی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، افراد باید، شکواییه های خود را از طریق این دفاتر واسطه میان شخص و دادگاه و به صورت کتبی (تایپ شده) به مرجع صالح رسیدگی کننده، ارسال کنند، سوالی که مطرح می گردد این است که آیا امکان طرح شکایت کیفری به صورت شفاهی وجود دارد یا خیر؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت، این امر،؛ تنها در صورت وجود شرایط شکایت کیفری شفاهی و بر اساس نحوه و مراحل خاص آن، امکان پذیر خواهد بود. لذا با توجه به اهمیت این مساله، ضروری است تا از این نحوه و شرایط، مطلع بود.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم در خصوص امکان و شرایط شکایت کیفری شفاهی، توضیح داده و پس از بررسی نحوه انجام این امر، درباره بخشنامه الزام دادسراها و دادگاه ‌ها و ضابطان دادگستری به پذيرش مستقیم شکایات مردم، صحبت کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع، در ادامه، با ما همراه باشید.

آیا شکایت کیفری بصورت شفاهی نیز قابل طرح است

برخورداری افراد از حق شکایت، در مواردی که جرمی نسبت به آن ها واقع شده و بدین ترتیب، موجبات زیان و ضرر را برایشان فراهم آورده، به قدری محترم است که قانون گذار، در قانون آیین دادرسی کیفری، موادی را به قواعد، نحوه و شرایط شکایت کیفری، اختصاص داده است. 

با توجه به وجود دفاتر خدمات الکترونیک قضایی که واسط بین مردم و دادگاه ها هستند و دادخواست ها و شکواییه های افراد را ثبت و به دادگاه، ارسال می کنند، سوالی که برای برخی افراد، ممکن است مطرح گردد، این بوده که آیا شکایت کیفری بصورت شفاهی نیز قابل طرح است؟ برای پاسخ به پرسش فوق، باید، به مواد 37، 69 و 63 قانون آیین دادرسی کیفری، مراجعه کرد، این مواد، به ترتیب، مقرر می دارند:

بر اساس مواد فوق، در پاسخ به این پرسش که آیا شکایت کیفری بصورت شفاهی نیز قابل طرح است یا خیر؟ باید گفت، بله، شکایت کیفری شفاهی نیز قابل طرح هست و ضرورت این مساله، به اندازه ای است که برای ضابطینی که از پذیرش آن، سر باز زنند، ضمانت اجرای انفصال از خدمات دولتی، برای سه ماه تا یک سال، پیش بینی شده است. در ادامه، در خصوص شرایط شکایت کیفری شفاهی و نحوه آن، توضیح خواهیم داد.

شرایط شکایت شفاهی

چنانچه شاکی از یک جرم، قصد داشته باشد، به صورت شفاهی، اقدام به شکایت کیفری نماید، باید، از شرایط شکایت کیفری شفاهی، برخوردار باشد، در غیر این صورت، امکان شکایت کیفری شفاهی، وجود نخواهد داشت. لذا در این بخش، در خصوص این شرایط، توضیح خواهیم داد که عبارتند از:

داشتن اهلیت قانونی که شامل عقل و بلوغ است.

داشتن قصد و اختیار و عدم انجام شکایت کیفری به واسطه اکراه و اجبار.

ارائه مدارک هویتی و اطلاعات مربوط به آدرس، همچنین، اطلاعات هویتی و آدرس مشتکی عنه، در صورت امکان.

پس از توضیح در خصوص شرایط شکایت کیفری شفاهی، در ادامه مقاله، قصد داریم، درباره نحوه انجام این امر، توسط شاکی، صحبت کنیم. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه تنظیم شکایت نامه یا شکواییه کتبی، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله ای که در زیر، در قسمت حتما بخوانید مقاله آمده است، اقدام کنند.

نحوه طرح شکایت شفاهی

پس از صحبت از امکان و شرایط شکایت کیفری شفاهی، در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره نحوه طرح شکایت شفاهی، صحبت کرده و توضیح دهیم که متقاضیان طرح شکایت شفاهی، باید، چه مراحل و نحوه ای را برای انجام این امرف طی کنند تا به شکایت شفاهی آن ها، رسیدگی شود و در خصوص آن، حکم صادر گردد. نحوه طرح شکایت شفاهی، مطابق مراحل زیر است:

شاکی باید، به یکی از مراجع قضایی، اعم از دادسرا یا نیروی انتظامی، مراجعه نماید.

شاکی باشد، شکایت خود را به طور شفاهی، به ضابطان دادگستری، توضیح دهد.

ضابط دادگستری باید، شکایت شفاهی شاکی را شنیده و آن را در صورتمجلس تنظیمی قید کند.

شاکی باید، ذیل صورت مجلس را امضا نموده و در صورت سواد نداشتن، این امر باید، در صورتمجلس، قید گردد.

ضابط دادگستری باید، به شاکی، رسید تحویل دهد و پرونده را در اولین فرصت، با فوریت، نزد مرجع صالح یا مقام صالح، از قبیل دادستان، دادسرا یا شورای حل اختلاف (در جرایمی که امکان صلح و سازش در آن ها هست)، ارسال نماید.

شایان ذکر است بر مبنای بخشنامه الزام دادسراها و دادگاه ‌ها و ضابطان دادگستری به پذيرش مستقیم شکایات مردم، ضابطین دادگستری، موظف هستند، برای شاکی ای که به صورت شفاهی، اقدام به شکایت کرده، حساب کاربری سامانه ثنا را تشکیل دهند و شکایت وی را سامانه مدیریت پرونده های قضایی، ثبت کنند. در ادامه مقاله، در خصوص این بخشنامه، صحبت خواهیم کرد و فایل دانلود آن را ارائه خواهیم داد.

بخشنامه الزام دادسراها و دادگاه ‌ها و ضابطان دادگستری به پذيرش مستقیم شکایات مردم

 در 13 بهمن ماه 1399، مدیر کل دبیرخانه قوه قضاییه، بخشنامه رییس قوه قضاییه، را که در راستای تسریع روند رسیدگی به شکایات مردم و اجرای ماده 69 قانون آیین دادرسی کیفری می باشد را تحت عنوان بخشنامه الزام دادسراها و دادگاه ‌ها و ضابطان دادگستری به پذيرش مستقیم شکایات مردم، به رییس روزنامه رسمی کشور، برای انتشار، ابلاغ کرد. 

این بخشنامه، با هدف کاهش طولانی شدن فرایند دادرسی و افزایش سرعت خدمات رسانی در حوزه قضایی، به ویژه در زمینه تقدیم شکایت و ابلاغ و اطلاع رسانی به طرفین دعوا که اصحاب پرونده هستند، تصویب و ابلاغ شده و در آن، بر پذیرش شکایت شفاهی، همچنین، تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا و ثبت شکایت در این سامانه، برای شکایت کنندگان شفاهی، تاکید می شود. در زیر، بخشهای مهمی از متن این بخشنامه را ارائه کرده و فایل دانلود آن را در اختیار خوانندگان محترم، قرار خواهیم داد:

علاقمندان به دانلود فایل pdf بخشنامه الزام دادسراها و دادگاه ‌ها و ضابطان دادگستری به پذيرش مستقیم شکایات مردم یا همان بخشنامه شکایت شفاهی، می توانند، از طریق لینک زیر و با انتخاب گزینه دانلود، نسبت به این امر، اقدام کنند.

از آنجا که طرح شکایت کیفری، نیازمند پرداخت هزینه های مربوط به این امر است، علاقمندان، می توانند، جهت کسب اطلاعات در این خصوص، نسبت به مطالعه مقاله ای که با همین عنوان، در قسمت در ادامه بخوانید مقاله آمده، اقدام نمایند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه طرح شکایت شفاهی در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه طرح شکایت شفاهی پاسخ دهند.