اعلام مفقودی چک به دروغ

بر اساس ماده 14 قانون صدور چک، اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ، جرم بوده و مرتکب را با آثار و عواقب این امر، یعنی، مواجه شدن با حکم جرم صدور چک بلامحل که حبس می باشد و ممنوعیت از داشتن دسته چک، در مواردی که مبلغ چک، بیشتر از 50 میلیون ریال است، مواجه خواهد کرد. محکومیت به مجازات اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ نیز منوط بر پیگیری و شکایت شاکی و ثبت شکواییه این شکایت، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، خواهد بود.

چک که یکی از پرکاربرد ترین اسناد تجاری، به موجب قانون تجارت است، اغلب، به عنوان جایگزینی برای پول نقد یا برخی اوقات، به عنوان مدرکی از بابت تضمین حسن انجام کار یا تعهد، مورد استفاده قرار می گیرد و دارای انواع و اقسام مخصوص به خود می باشد. با توجه به کاربرد فراوان چک و امکان سوء استفاده های احتمالی به تبع همین کاربرد زیاد، قانون گذار، قواعد مربوط به انواع چک را در قانون صدور چک، مورد پیش بینی قرار داده است.

یکی از موارد مورد پیش بینی قانون گذار، در خصوص چک، امکان اعلام مفقودی یا اعلام سرقت چک صادر شده است، زمانی که چک، به هر دلیلی، مفقود شده یا به واسطه سرقت، دیگر موجود نیست. اما، از آنجا که برخی اوقات، صادر کنندگان، به دروغ، جهت پاس نکردن وجه چک در موعد مقرر، اقدام به اعلام مفقودی یا اعلام سرقت چک می نمایند، قانون گذار، برای این امر، حکم جرم اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ را در نظر گرفته که ضمانت اجرای سنگینی است و در صورت شکایت شاکی و اثبات دروغ بودن ادعای سرقت یا مفقودی چک، نسبت به مدعی، اعمال می گردد.

لذا در مقاله حاضر، قصد داریم، به این پرسش که آیا اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ جرم است یا خیر؟ پاسخ دهیم و سپس در خصوص مجازات، آثار و عواقب انجام این امر، برای مدعی دروغین، بر اساس قانون صدور چک، توضیح دهیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع، با ما همراه باشید.

آیا اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ جرم است

هنگامی که شخصی، اقدام به صدور چک می نماید، باید، در موعد مقرر، اقدام به پاس کردن وجه چک صادر شده کرده؛ چرا که در غیر این صورت، ممکن است با مساله شکایت حقوقی مطالبه وجه چک که عواقبی مانند توقیف اموال یا صدور حکم جلب را نیز در پی خواهد داشت یا شکایت کیفری صدور چک بلا محل، روبرو شود.

گاهی افراد، برای عدم پرداخت وجه چک، به دروغ، اقدام به اعلام مفقودی یا اعلام سرقت چک می نمایند و بدین ترتیب، از پرداختن وجه چک صادره، در موعد مقرر، خودداری می کنند. در این شرایط، این پرسش، برای مرتکب یا دارنده چک مواجه شده با این عمل، مطرح می گردد که آیا اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ جرم است یا خیر و چه مجازاتی در پی دارد؟

برای پاسخ دادن به این دو پرسش، مبنی بر اینکه آیا اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ جرم است یا خیر؟ و در صورت جرم بودن، آثار و عواقب و مجازات آن، چه می باشد؟ باید، به قانون صدور چک، مراجعه کرد و ابتدا، اندکی در خصوص مبحث اعلام مفقودی یا اعلام سرقت چک صادر شده و کاربرد آن، توضیح داد. همچنین، بررسی کرد که چرا قانون گذار، چنین امکان حقوقی ای را در خصوص انواع چک، اعم از چک صیاد یا چک عادی، پیش بینی کرده است؛ سپس، بر مبنای مقدمات توضیح داده شده، گفت که آیا انجام این عمل، به دروغ، جرم است یا خیر و آثار، عواقب و مجازات آن، در صورت جرم بودن، چه می باشد.

قانون گذار، در ماده 14 قانون صدور چک، مباحث مربوط به مساله اعلام مفقودی یا اعلام سرقت چک را پیش بینی کرده است؛ بنابراین، برای تعریف این امر، موارد امکان استفاده از آن و بررسی جرم بودن یا نبودن اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ، باید به این ماده از مواد قانون صدور چک، مراجعه کرد. این ماده، مقرر می دارد:

بنابراین، بر اساس آنچه قانون گذار، در ماده 14 قانون صدور چک، بیان داشته است، اعلام مفقودی و یا سرقت چک، معطوف به زمانی است که صادر کننده چک، متوجه و مطلع می شود که چک، به هر علتی، مفقود شده یا به علت سرقت، دیگر در دست دارنده نیست.

 در این شرایط، می تواند، با مراجعه به بانک محال علیه، اعلام مفقودی و سرقت چک نماید و از بانک، بخواهد، از تادیه وجه چک، به دارنده آن، خودداری ورزد. بانک نیز صرفا تا یک هفته، به این خواسته، ترتیب اثر خواهد داد و تنها در صورتی این روند را ادامه می دهد که دارنده، حداکثر تا یک هفته از زمان درخواست، رسید شکایت از اعلام سرقت یا اعلام مفقودی چک را تسلیم بانک کند.

حال، چنانچه دارنده چک، پس از سررسید موعد چک، به بانک محال علیه، مراجعه کرد و مطلع شد که صادرکننده، با اعلام دروغین مفقودی یا سرقت چک، مانع پرداخت وجه چک، در موعد مقرر شده است، می تواند، نسبت به شکایت از صادر کننده، به جهت این اعلام دروغین، اقدام کرده و علاوه بر درخواست صدور حکم مجازات در خصوص وی که مجازات مندرج در ماده 7 قانون صدور چک یا همان مجازات صدور چک بلامحل می باشد، خواستار خسارات ناشی از تاخیر در پرداخت وجه چک نیز شود.

مجازات اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ

در قسمت قبل، توضیح دادیم که اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ، جرم است و مرتکب را با حکم جرم اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ، روبرو می نماید. لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم با مراجعه به قانون صدور چک، در خصوص این مجازات، صحبت کنیم.

ماده 14 قانون صدور چک، در خصوص حکم جرم اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ، مقرر می دارد: "دارنده چک می‌ تواند، علیه کسی که دستور عدم پرداخت داده، شکایت کند و هرگاه خلاف ادعایی که موجب عدم پرداخت شده، ثابت گردد، دستور دهنده، علاوه بر مجازات مقرر در ماده 7 این قانون، به پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده چک، محکوم خواهد شد."

بنابر ماده فوق، قانون گذار، مجازات اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ را مجازات مندرج در ماده 7 قانون صدور چک یا همان مجازات صدور چک بلامحل دانسته است. ماده 7 قانون صدور چک، در خصوص مجازات صدور چک بلامحل که حکم جرم اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ نیز هست، مقرر می دارد:

بر اساس مقدمات و مواد فوق، حکم جرم اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ، بسته به مبلغ چک، حبس تا دو سال بوده و در مواردی نیز محرومیت از داشتن دسته چک را حداکثر تا دو سال، در پی خواهد داشت. همچنین، مرتکب باید، خسارات ناشی از این امر را نیز به دارنده چک، بپردازد. در ادامه، قصد داریم، درباره آثار و عواقب اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ صحبت کنیم.

آثار و عواقب اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ

یکی از پرسش های رایج در خصوص اعلام دروغین مفقودی یا سرقت چک، این پرسش است که آثار و عواقب انجام این امر، برای مرتکب چه خواهد بود؟ لذا در این بخش از مقاله، با مراجعه به قانون صدور چک، از آثار و عواقب اعلام مفقودی یا سرقت چک به دروغ، صحبت خواهیم کرد که به شرح زیر است:

اولین و مهم ترین اثر از آثار و عواقب اعلام دروغین مفقودی یا سرقت چک، مواجه شدن مرتکب، با شکایت کیفری، از سوی دارنده چک، مبنی بر صدور چک بلامحل می باشد. 

دومین اثر از آثار اقدام به این اعلام دروغین، مواجه شدن مرتکب، با مجازات جرم صدور چک بلا محل که حبس است، خواهد بود.

سومین اثر و عواقب اعلام دروغین مفقودی چک، محکومیت به پرداخت خسارات وارد شده به دارنده چک، توسط مرتکب، می باشد.

چهارمین اثر از آثار و عواقب اعلام دروغین مفقودی یا سرقت چک، مواجه شدن مرتکب با ممنوعیت از داشتن دسته چک، حداکثر برای دو سال است، در مواردی که مبلغ مندرج در متن چک، از پنجاه میلیون ریال بیشتر باشد. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سرقت چک، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر، اقدام کنند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شکایت از اعلام مفقودی چک به دروغ و عواقب آن در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شکایت از اعلام مفقودی چک به دروغ و عواقب آن پاسخ دهند.