قیم نامه سندی است که به موجب آن، فردی به عنوان قیم برای محجور (مانند صغیر، مجنون یا سفیه) جهت مدیریت امور حقوقی و مالی تعیین می شود. نحوه دریافت و استعلام قیم نامه اینگونه است که، متقاضی باید به دادگاه خانواده مراجعه کند و مدارک لازم از جمله شناسنامه محجور، مدارک هویتی قیم و ... را ارائه دهد. پس از بررسی شرایط، در صورت تایید دادگاه، حکم قیمومت صادر می شود. 

قیم نامه سندی رسمی است که از سوی دادگاه صادر می شود و به موجب آن، فردی به عنوان قیم برای محجور (مانند کودک، فرد دارای اختلال روانی یا شخص ناتوان) تعیین می گردد. این سند به قیم اختیار می دهد تا امور مالی و حقوقی محجور را طبق قانون مدیریت کند. برای دریافت قیم نامه، متقاضی باید به دادگاه خانواده مراجعه نموده و مدارکی مانند شناسنامه محجور، کارت ملی قیم، گواهی عدم سوءپیشینه و تاییدیه سلامت روان را ارائه دهد. پس از بررسی مدارک و تایید صلاحیت متقاضی، دادگاه حکم قیمومت را صادر می کند.

اخذ قیم نامه از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که از یک سو از حقوق محجوران در امور مالی و تصمیم گیری های حیاتی محافظت می کند و از سوی دیگر، از سوءاستفاده احتمالی توسط افراد غیرصلاحیت دار جلوگیری می نماید. عدم تنظیم قیم نامه می تواند منجر به مشکلات حقوقی، اختلافات خانوادگی و حتی ضایع شدن حقوق محجوران شود. بنابراین، مراجعه به موقع به دادگاه خانواده و تکمیل مدارک لازم مانند گواهی عدم سوءپیشینه و تاییدیه پزشکی، نه تنها یک اقدام قانونی، بلکه یک ضرورت اخلاقی و اجتماعی محسوب می شود. 

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله به پرسش قیم نامه چیست و شرایط دریافت آن کدامند پاسخ داده شده و پس از بررسی مدارک لازم و نحوه گرفتن قیم نامه و اینکه این سند را باید از کجا بگیریم، به توضیح نحوه استعلام قیم نامه و نمونه آن نیز پرداخته شده است.

مدارک لازم برای صدور قیم نامه

بر اساس قانون مدنی ، حضانت از فرزندان ، تکلیف مشترک والدین می باشد . علاوه بر این ، نهادی تحت عنوان ولایت قهری نیز ، پیش بینی شده است که بر اساس آن ، فرزندان صغیری که به سن بلوغ نرسیده اند و همچنین ، اطفال غیر رشید و مجنون که عدم رشد یا جنون آنها متصل به زمان صغر آنها باشد ، تحت ولایت قهری پدر یا جد پدری خود می باشند و در صورتی که پدر و یا جد پدری ، حین فوت شخصی را به عنوان وصی ، منصوب نموده باشند ، وی نیز ، بر فرد محجور ، دارای ولایت خواهد بود .

علاوه بر اینها ، نهاد دیگری تحت عنوان قیمومت ، برای حمایت از محجوران در قانون ، پیش بینی شده است که بر اساس آن ، به دلیل اینکه محجورین ، توانایی انجام برخی از امور مادی ( از قبیل معاملات ) و غیر مادی خود ( از قبیل ازدواج ) را ندارند ، شخصی تحت عنوان سرپرست برای آنها مشخص می شود تا امور مالی و غیر مالی آنها را با لحاظ صلاح و مصلحت وی ، سامان دهد که اصطلاحا ، به آن فرد ، قیم گفته می شود .

بنابراین در پاسخ به این سوال که قیم نامه چیست ، باید گفت که قیم نامه ، برگه ای است که به موجب آن ، فرد دارای صلاحیتی از طرف دادگاه ، به سمت قیمومت محجور ، تعیین و معرفی شده و خواهد توانست که به نمایندگی از محجور ، اختیارات قانونی خود را اعمال نماید که در ادامه ، شرایط صدور قیم نامه توضیح داده شده است.

اما در خصوص اینکه قیم ، به موجب این قیم نامه ، چه اعمال و اقداماتی را می تواند انجام دهد ، می بایست به قانون مدنی و قانون امور حسبی مراجعه نمود که به موجب آن ، حدود اختیارات قیم ، شامل اداره امور مالی محجور ، فروش یا رهن اموال غیر منقول با اجازه دادستان ، فروش اموال فاسد شدنی محجور ، تربیت و اصلاح حال محجور ، انجام امور مربوط به ازدواج یا طلاق و دادن اجازه اشتغال یا کسب و پیشه به وی می باشد .

مدارک لازم برای صدور قیم نامه

بر اساس قانون مدنی ، حضانت از فرزندان ، تکلیف مشترک والدین می باشد . علاوه بر این ، نهادی تحت عنوان ولایت قهری نیز ، پیش بینی شده است که بر اساس آن ، فرزندان صغیری که به سن بلوغ نرسیده اند و همچنین ، اطفال غیر رشید و مجنون که عدم رشد یا جنون آنها متصل به زمان صغر آنها باشد ، تحت ولایت قهری پدر یا جد پدری خود می باشند و در صورتی که پدر و یا جد پدری ، حین فوت شخصی را به عنوان وصی ، منصوب نموده باشند ، وی نیز ، بر فرد محجور ، دارای ولایت خواهد بود .

علاوه بر اینها ، نهاد دیگری تحت عنوان قیمومت ، برای حمایت از محجوران در قانون ، پیش بینی شده است که بر اساس آن ، به دلیل اینکه محجورین ، توانایی انجام برخی از امور مادی ( از قبیل معاملات ) و غیر مادی خود ( از قبیل ازدواج ) را ندارند ، شخصی تحت عنوان سرپرست برای آنها مشخص می شود تا امور مالی و غیر مالی آنها را با لحاظ صلاح و مصلحت وی ، سامان دهد که اصطلاحا ، به آن فرد ، قیم گفته می شود .

بنابراین در پاسخ به این سوال که قیم نامه چیست ، باید گفت که قیم نامه ، برگه ای است که به موجب آن ، فرد دارای صلاحیتی از طرف دادگاه ، به سمت قیمومت محجور ، تعیین و معرفی شده و خواهد توانست که به نمایندگی از محجور ، اختیارات قانونی خود را اعمال نماید که در ادامه ، شرایط صدور قیم نامه توضیح داده شده است.

اما در خصوص اینکه قیم ، به موجب این قیم نامه ، چه اعمال و اقداماتی را می تواند انجام دهد ، می بایست به قانون مدنی و قانون امور حسبی مراجعه نمود که به موجب آن ، حدود اختیارات قیم ، شامل اداره امور مالی محجور ، فروش یا رهن اموال غیر منقول با اجازه دادستان ، فروش اموال فاسد شدنی محجور ، تربیت و اصلاح حال محجور ، انجام امور مربوط به ازدواج یا طلاق و دادن اجازه اشتغال یا کسب و پیشه به وی می باشد .

مدارک لازم برای صدور قیم نامه

بر اساس قانون مدنی ، حضانت از فرزندان ، تکلیف مشترک والدین می باشد . علاوه بر این ، نهادی تحت عنوان ولایت قهری نیز ، پیش بینی شده است که بر اساس آن ، فرزندان صغیری که به سن بلوغ نرسیده اند و همچنین ، اطفال غیر رشید و مجنون که عدم رشد یا جنون آنها متصل به زمان صغر آنها باشد ، تحت ولایت قهری پدر یا جد پدری خود می باشند و در صورتی که پدر و یا جد پدری ، حین فوت شخصی را به عنوان وصی ، منصوب نموده باشند ، وی نیز ، بر فرد محجور ، دارای ولایت خواهد بود .

علاوه بر اینها ، نهاد دیگری تحت عنوان قیمومت ، برای حمایت از محجوران در قانون ، پیش بینی شده است که بر اساس آن ، به دلیل اینکه محجورین ، توانایی انجام برخی از امور مادی ( از قبیل معاملات ) و غیر مادی خود ( از قبیل ازدواج ) را ندارند ، شخصی تحت عنوان سرپرست برای آنها مشخص می شود تا امور مالی و غیر مالی آنها را با لحاظ صلاح و مصلحت وی ، سامان دهد که اصطلاحا ، به آن فرد ، قیم گفته می شود .

بنابراین در پاسخ به این سوال که قیم نامه چیست ، باید گفت که قیم نامه ، برگه ای است که به موجب آن ، فرد دارای صلاحیتی از طرف دادگاه ، به سمت قیمومت محجور ، تعیین و معرفی شده و خواهد توانست که به نمایندگی از محجور ، اختیارات قانونی خود را اعمال نماید که در ادامه ، شرایط صدور قیم نامه توضیح داده شده است.

اما در خصوص اینکه قیم ، به موجب این قیم نامه ، چه اعمال و اقداماتی را می تواند انجام دهد ، می بایست به قانون مدنی و قانون امور حسبی مراجعه نمود که به موجب آن ، حدود اختیارات قیم ، شامل اداره امور مالی محجور ، فروش یا رهن اموال غیر منقول با اجازه دادستان ، فروش اموال فاسد شدنی محجور ، تربیت و اصلاح حال محجور ، انجام امور مربوط به ازدواج یا طلاق و دادن اجازه اشتغال یا کسب و پیشه به وی می باشد .

نحوه گرفتن قیم نامه

در قسمت های قبل ، این سوال که قیم نامه چیست و شرایط دریافت آن مورد بررسی قرار گرفت. در همین رابطه ، این سوال نیز ممکن است مطرح شود که نحوه گرفتن قیم نامه به چه صورت است و در صورتی که صغیر ، سفیه یا مجنون ، نیاز به تعیین قیم داشته باشند ، چگونه می توان برای آنها قیم نامه دریافت کرد؟

بر اساس قانون مدنی ، هر یک از ابوین ، مکلف است در صورتی که فرزند آنها نیاز به قیم دارد ، مراتب را به دادستان حوزه اقامت خود اطلاع داده و تقاضای صدور قیم نامه نماید . البته ، در صورتی که هیچ کدام از والدین ، وجود نداشته یا از انجام این تکلیف خودداری نمایند ، سایر بستگان محجور که با وی در یک محل زندگی می کنند ، ملزم به انجام این تکلیف شده اند . اگر هم شخص محجور ، زن یا شوهر داشته باشد ، وی می بایست اقدامات لازم برای گرفتن قیم نامه و استعلام آن را انجام دهد .

البته ، دادستان نیز موظف است که اگر از وجود شخص نیازمند قیم مطلع شد ، اقدامات لازم را انجام داده و اشخاصی را که برای سمت قیمومت مناسب می داند ، به دادگاه اعلام دارد . در هر حال ، دادگاه از میان افرادی که متقاضی قیمومت هستند ، یک یا چند نفر را به عنوان قیم محجور تعیین کرده و برای آنها ، قیم نامه صادر می کند . همچنین ، دادگاه می تواند اقدام به تعیین ناظر یا تعیین امین برای محجوران نماید تا حقوق آنها ، به نحو احسن رعایت شود .

به هر حال ، نحوه گرفتن قیم نامه ، معمولا به این صورت است که فرد یا افرادی که از نزدیکان یا خانواده محجور هستند ، درخواست یا تقاضای خود مبنی بر اعلام آمادگی برای این سمت را تهیه و با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، آن را به دادگاه ارائه می نمایند تا پس از بررسی موضوع و تشخیص صلاحیت متقاضی ، قیم نامه صادر شود که نمونه قیم نامه را در ادامه ، ارائه خواهیم کرد و به توضیح نحوه استعلام صدور قیم نامه نیز ، خواهیم پرداخت .

قیم نامه از کجا بگیریم

صدور قیم نامه برای محجوران ، لازمه ایفای وظایف قانونی توسط قیم می باشد . اما افرادی که قصد گرفتن قیم نامه برای محجورین را دارند ، ممکن است این سوال را مطرح نمایند که قیم نامه از کجا بگیریم و به عبارت دیگر ، درخواست صدور قیم نامه برای محجورین را باید از کدام مرجع تقاضا کرد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که صدور قیم نامه و به طور کلی ، رسیدگی به امور محجورین و قیمومت آنها ، همچون امور مربوط به ولایت قهری ، وصایت و نظارت بر اموال آنها ، در صلاحیت دادگاه خانواده می باشد . به همین دلیل ، تقاضای دریافت قیم نامه ، می بایست توسط فرد واجد شرایط ، به دادگاه خانواده ارائه شده و دادگاه خانواده ، پس از بررسی موضوع ، اقدام به تعیین قیم نموده و قیم نامه صادر خواهد کرد .

بنابراین ، با درخواست متقاضی و ارائه مدارک لازم ، دادگاه خانواده شهری که فرد محجور در حوزه آن ساکن یا مقیم است ، قیم نامه صادر نموده و موجب این قیم نامه ، شخص دارای صلاحیت ، به سمت قیمومت محجور ، تعیین و در آن حکم ، وظایف و اختیارات قانونی قیم ، به وی یادآوری می گردد که در صورت عدم اجرا ، ممکن است ضمانت های اجرایی ، متوجه قیم شود که در ادامه ، نمونه قیم نامه نیز ، ارائه خواهد شد .

استعلام قیم نامه

در قسمت های قبل ، به بررسی نحوه گرفتن قیم نامه و اینکه قیم نامه توسط کدام مرجع صادر می شود ، پرداخته شد . اما گاهی در خصوص استعلام قیم نامه نیز ، سوالاتی مطرح می شود . با این توضیح که افرادی که قصد دریافت قیم نامه دارند ، چگونه می توانند نسبت به صدور قیم نامه ، اطلاع حاصل کرده و از فرایند صدور قیم نامه توسط دادگاه ، مطلع شوند ؟

پرسش این سوال ، به این دلیل است که اخیرا ، از طریق سامانه عدل ایران ، این امکان فراهم شده است که متقاضیان ، در برخی موارد ، اقدام به استعلام مدارک قضایی خود نموده ، بدون اینکه نیاز به مراجعه حضوری به دادگاه باشد .

لکن در حال حاضر ، استعلام قیم نامه از طریق این قسمت از سامانه ثنا ، امکان پذیر نیست و صرفا می توان گواهی عدم سوء پیشینه را از قسمت استعلام مدارک قضایی ، ملاحظه نمود . به همین دلیل ، استعلام قیم نامه ، کما فی السابق ، به صورت حضوری و با مراجعه به شعبه دادگاهی که رسیدگی به درخواست صدور قیم نامه را به عهده دارد ، امکان پذیر می باشد . همچنین ، با مشاهده ابلاغیه های صادره در سامانه ثنا برای مخاطب ، می توان از صدور قیم نامه توسط دادگاه ، مطلع شد .

نمونه قیم نامه

در قسمت های قبل ، به توضیح اینکه قیم نامه چیست ، شرایط دریافت و نحوه استعلام آن چگونه است ، پرداخته شد. در تکمیل این موضوع، در این قسمت ، یک نمونه قیم نامه نیز ارائه شده تا متقاضیان ، با اطلاع از مفاد و جزئیات درج شده در آن، بتوانند برای دریافت قیم نامه، اقدامات لازم را انجام دهند که برای مشاهده آن، می توان فایل مربوطه را ، دانلود نمود .

باتوجه به نمونه متن قیم نامه ارائه شده در فایل بالا، ارث بردن از قیم، صرفا در شرایط بخصوصی، امکان پذیر می باشد و تحت هر شرایطی نمی توان از قیم ارث برد که علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر، اقدام نمایند.

قیم نامه تا چه زمانی اعتبار دارد

یکی از سوالات رایج افراد ، در خصوص مساله قیم ، مبنی بر این است که قیم نامه ، تا چه زمانی اعتبار خواهد داشت ؟ لذا در این بخش از مقاله ، قصد داریم با مراجعه به قانون ، قواعد مربوط به این امر را بررسی کرده و بگوییم که قیم نامه ، تا چه تاریخی ، دارای اعتبار خواهد بود؟

در پاسخ به پرسش فوق الذکر باید گفت ، تا مادامی که یکی از موارد قانونی عزل قیم ، رخ نداده باشد ، قیم نامه ، از نظر قانونی ، دارای اعتبار خواهد بود و قیم می تواند ، به وظایف خود ، عمل نماید . برخی از موارد عزل قیم ، به شرح زیر هستند:

عدم وجود صفت امانت در قیم یا سلب این صفت از او ؛ عدم قید عامدانه مال متعلق به محجور در صورت دارایی اموال محجور توسط قیم ، همچنین ، عدم تقدیم سالانه تصدی حساب، توسط قیم، به دادستان.

ورشکسته شدن قیم؛ از دست دادن شرایط عقلی و یا ابتلا به بیماری یا پیش آمدن هر شرایطی که مانع رسیدگی قیم، به امور محجور شود.

با توجه به آنچه گفته شد، لازم به ذکر است که، ارتکاب قیم ، به برخی جرایم ، نظیر سرقت ، خیانت در امانت ، کلاهبرداری ، اختلاس ، هتک ناموس ، منافیات عفت ، جنحه نسبت به اطفال ، ورشکستگی به تقصیر یا تقلب  و محکومیت قطعی در آن ها.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قیم نامه چیست در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قیم نامه چیست پاسخ دهند.