گره معاملاتی

زمانی ‌که برای چند روز متوالی سهامی در صف خرید و یا فروش قرار بگیرد، عملاً معاملات در بازار سرمایه قفل می ‌شود و سهام ‌داران نمی ‌توانند سهم خود را خرید و فروش کنند. به حالت پیش‌ آمده در این بازار، گره معاملاتی گفته می ‌شود. سازمان بورس و اوراق بهادار برای رفع این مشکل، قوانینی را به وجود آورده است که در صورت بروز گره معاملاتی، شرکت های مشمول این قانون موظف به اجرای آن هستند.

اصطلاح گره معاملاتی، احتمالاً تا به الان بگوش تمامی فعالان حاضر در بازار سرمایه خورده است. گره معاملاتی یکی از مشکلاتی است که معمولاً در بازار سرمایه به وجود می ‌آید. کسانی که به ‌تازگی وارد این بازار شده اند و اطلاعات زیادی درباره اصطلاحات آن ندارند، احتمالا با پرسش گره معاملاتی چیست مواجه می‌ شوند. معمولاً این اتفاق در زمانی پیش می‌ آید که صف‌ های خرید و فروشی طولانی در بازار سرمایه به وجود بیاید و اصطلاحاً این بازار قفل شود. 

برای حل این مشکل، قوانینی وجود دارد که تحت شرایط خاصی این گره حل شود تا از آسیب رسیدن به شرکت‌ ها و همچنین سهام ‌داران جلوگیری شود. در ادامه قوانین مربوط به گره معاملاتی به ‌صورت کامل ذکر شده است. همچنین فعالان بازار سرمایه، برای آگاهی بیشتر است از اصطلاح و معانی وابسته به آن، می ‌توانند این مقاله را مطالعه کنند. در این مقاله توضیحات کاملی درباره‌ رفع گره معاملاتی، قوانین وابسته به آن و همچنین مزایا و معایب رفع این مشکل در بازار سرمایه اشاره ‌شده است.

گره معاملاتی چیست

گره معاملاتی یکی از اصطلاحات مهم و پرکاربرد در بازار سرمایه است. در این قسمت از مقاله، قرار است که به بررسی پرسش گره معاملاتی چیست پرداخته شود و ابعاد مختلف این‌ موضوع به‌ صورت کامل بررسی شود. سیستم درآمد زایی در بازار سرمایه، به این صورت است که سهام ‌های مختلف برای خرید و یا فروش قرار گیرد و با تفاوت قیمت این سهام ها سرمایه در این بازار گردش می ‌کند. صاحبان سرمایه، بنا بر منفعت خود سهام‌ های خود را برای خرید و یا فروش قرار می دهند.

زمانی ‌که به هر علتی تعداد زیادی از سهام ‌داران سهام ‌های خود را برای فروش بگذارند و یا افراد زیادی برای خرید یک سهام مراجعه کنند، سهام ‌ها به اصطلاح در حالت صف خرید و یا صف فروش قرار می‌ گیرند. زمانی که این حالت برای سهامی پیش بیاید معامله گران نمی توانند سهام ‌های مورد نظرشان را به راحتی خرید و فروش کنند و به موازات این اتفاق بازار سرمایه برای مدتی قفل خواهد شد.

در صورتی که صف خرید و یا فروش سهام برای چند روز متوالی در این حالت قرار بگیرد، به ‌اصطلاح گره معاملاتی پیش‌ آمده است و معاملات مربوط به سهام یک شرکت قفل ‌شده است. این مسئله می‌ تواند تأثیر مخربی را بر سهام ‌داران و شرکت ارائه کننده‌ سهام بگذارد. به‌ همین ‌علت است که برای جلوگیری از این مشکل و رفع آن قوانینی وجود دارد. در ادامه این مقاله، به شیوه رفع این مشکل و قوانین مربوط به آن پرداخته خواهد شد.

برای اینکه بتوانیم در بازارهای مالی مخصوصا بازار بورس کشور خود به درآمدزایی بپردازیم، در مرحله اول باید بدانیم که سهم یا سهام چیست. بنابراین مطالعه مقاله زیر در این زمینه کمک بسیار زیادی برای علاقه مندان این حوزه می باشد.

رفع گره معاملاتی

در ادامه بررسی پرسش گره معاملاتی چیست، قرار است که به بررسی شیوه رفع گره معاملاتی پرداخته شود. سازمان بورس و اوراق بهادار، برای رفع این مشکل در معاملات بورسی، قوانینی را قرار داده است که متناسب با این قوانین شرکت های ارائه دهنده سهام موظف به رفع این مشکل هستند. برای رفع گره معاملاتی، شرکت ها در ابتدا باید بررسی کنند که آیا مشمول استفاده از قوانین گره معاملاتی می ‌شوند و یا خیر. در صورتی که سهام مورد نظر مشمول قوانین گره معاملاتی شود شرکت ها موظف به رفع آن بر اساس شیوه نامه هستند. 

در بازار سرمایه، مفهومی با نام دامنه نوسان وجود دارد. دامنه نوسان، به ‌معنای میزان درصد سود و یا ضرری است که سهام ‌های بورسی در هنگام خرید و یا فروش می‌ توانند داشته باشند. در حالت عادی، سهام‌ های بورسی می‌ توانند حداکثر تا مثبت پنج درصد سود و یا منفی پنج درصد ضرر داشته باشند. این مسئله به این معنا است که هرچه قدر که سهام دچار افول و یا ارزش شود تنها دارای پنج درصد سود و یا پنج درصد ضرر در بازار سرمایه برای آن ها قرار می گیرد. اما زمانی‌که بازار دچار گره معاملاتی شود، برای رفع این مشکل میزان دامنه نوسانات برای سهام تغییر می کند.

معمولاً با تغییر دامنه نوسانات در یک یا دو روز، گره معاملاتی رفع می‌ شود و بازار به حالت عادی خود بر می‌ گردد. زمانی که دامنه نوسانات در بازار معاملات تغییر میکند، سهام‌ هایی که صرف خرید و یا فروش هستند، دارای کاهش و یا افزایش قیمت چشمگیر می‌ شوند که این مسئله این سهام ‌ها را دارای ارزش بیشتری می‌ کند و همین مسئله باعث رفع گره معاملاتی می ‌شود.

یکی دیگر از بازارهای مالی که می توان در آن با گره های معاملاتی روبه رو شد، بازار ارز فارکس می باشد. کسانی که با بازار فارکس آشنایی ندارند می توانند مقاله زیر را مطالعه کنند.

قانون رفع گره معاملاتی

زمانی‌ که به هر علتی در بازار سرمایه برای چند روز متوالی برای یک سهم صف خرید یا فروش به وجود می‌ آید، احتمالاً این سهم شامل قوانین مربوط به گره معاملاتی می شود. سازمان بورس رفع گره معاملاتی، قوانینی را وضع کرده است که مفهوم گره معاملاتی را بهتر توضیح می ‌دهند و استفاده از این قانون را برای سهام ‌های مختلف مشخص می‌ کنند. در ادامه‌ این قسمت، قوانین مربوط به گره معاملاتی به ‌صورت کلی شرح داده شده است. در صورتی‌ که وضعیت خرید و فروش سهام‌ های یک شرکت متناسب با این شرایط باشد، آن شرکت مشمول استفاده از قوانین مربوط به گره معاملاتی می ‌شود.

یک سهم معاملاتی به مدت پنج روز کاری متوالی، دارای صف خرید و یا فروش سنگین باشد که با وجود این صف ها، امکان معامله برای سهام‌ داران وجود نداشته باشد.

سهم مورد نظر برای پنج روز معاملاتی متوالی، در کف دامنه نوسانات قیمتی باشد.

شرکت ارائه ‌دهنده سهام، دارایی سرمایه ‌ای بیشتر از پانزده میلیارد تومان باشد. (در صورتی ‌که شرکت دارای سرمایه ‌ای کمتر از این مقدار باشد به تشخیصی مدیر عامل سازمان بورس می تواند مشمول استفاده از قوانین مربوط به گره معاملاتی شود.)

ارزهای دیجیتال نیز بازاری می باشد که گره معاملاتی در آن مرسوم بوده و برای رفع این گره های معاملاتی باید قوانین مختص به رمزارزها را رعایت کرد. در مقاله زیر به بررسی اینکه ارز دیجیتال چیست پرداخته شده است.

تغییر دامنه نوسان در گره معاملاتی

در ادامه بررسی پرسش گره معاملاتی چیست، لازم است که به مفهوم مهم دامنه نوسانات در بازار سرمایه نیز اشاره شود. مفهوم این اصطلاح به‌ صورت کلی در قسمت‌ های قبلی مقاله توضیح داده شد. دامنه نوسان، میزان سود و یا ضرری است که یک سهام می‌ تواند به سهام دار خود بدهد. بر اساس قوانین بورسی کشور، میزان سود و ضرری که سهام ‌داران از یک سهام می توانند داشته باشند، حداکثر مثبت پنج درصد سود و منفی پنج درصد ضرر است.

این مسئله، به این معنا است که یک سهام در بهترین حالت می ‌تواند پنج درصد سود به سهام ‌داران بدهد. اما در صورت بروز گره معاملاتی در بازار سرمایه، میزان دامنه نوسان سهام تغییر می ‌کند تا با این تغییر، رفع گره معاملاتی صورت بگیرد. تغییر نوسانات برای رفع گره معاملاتی، به این صورت است که برای مدت یک یا دو روز، دامنه نوسانات مربوط به سهام، دو برابر می ‌شود. این مسئله به این معنا است که در صورتی‌که بیشترین میزان سود برای سهم پنج درصد بوده باشد، برای رفع گره معاملاتی به ده ‌درصد افزایش پیدا می ‌کند.

مزایا و معایب رفع گره معاملاتی

رفع گره معاملاتی در بازار سرمایه دارای مزایا و معایب مختلفی است که در ادامه این قسمت، به این مفاهیم اشاره خواهد شد. 

در هنگامی‌ که سهمی در بازار سرمایه دچار گره معاملاتی می شود، این سهم قفل خواهد شد و دیگر امکان انجام معامله وجود نخواهد داشت. استفاده از قوانین مربوط به گره معاملاتی باعث رفع این مشکل و روان شدن معاملات و همچنین افزایش میزان نقدینگی در بازار سرمایه خواهد شد.

با وجود اینکه رفع گره معاملاتی دارای مزایای بسیاری است و از قفل شدن بازار جلوگیری می کند، استفاده از این روش، دارای معایبی نیز است. مهم‌ ترین مشکل در استفاده از این روش، این مسئله است که در هنگام رفع گره معاملاتی حد خاصی بر میزان نوسانات قیمت در بازار سرمایه در نظر گرفته نمی ‌شود و همین مسئله باعث افت زیاد قیمت سهام خواهد شد. این مسئله، باعث ضرر های زیادی برای سهام‌ داران خرد می ‌شود که به طبع باعث اعتراضات آن ‌ها نیز می ‌گردد.

شرکت های درگیر در گره معاملاتی

آگاهی از قوانین مختلف مربوط به گره معاملاتی و سایر قوانین بازار سرمایه، باعث می ‌شود که سهام داران بتوانند معاملات بهتری را داشته باشند و سود بیشتری را از معاملات خود کسب کنند. یکی از مواردی که باعث کسب اطلاعات بیشتر در مورد معاملات بورسی می ‌شود، کسب اطلاعات از نام شرکت ‌هایی است که مشمول گره معاملاتی هستند.

همان‌ طور که در قسمت ‌های قبلی نیز به آن اشاره شد، شرکت‌ هایی شامل این قانون می شوند که برای چند روز متوالی در صف خرید و یا فروش سهام قرار بگیرند. قبل ‌از انجام معاملات، سهام داران می توانند با مراجعه به وب ‌سایت رسمی TSETMC.COM، از فهرست شرکت‌ هایی که مشمول گره معاملاتی مطلع شوند. 

برای انجام هر معامله در بازارهای مالی اولین چیزی که باید مورد بررسی قرار داد، کارمزد این معاملات می باشد. کارمزد معاملات بورسی در مقاله زیر بررسی شده و می توانید آن را مطالعه کنید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد گره معاملاتی در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون رفع گره های معاملاتی در بازارهای مالی پاسخ دهند.